2013 - 2014 10. Sınıf Edebiyat Sayfa 31 - 34 Soruları ve Cevapları ( Biryay Yayınları )

SAYFA 31

Edebiyat Fatihi	Kalevela	Uygurların Türeyişi	“Er Sogotoh” Efsanesi
olay	Tanrı Tursas’ın Kutsal ağaç meşeyi edebiyat fatihi dikmesi ve ardından gelişen olaylar	Uygurların bir ağaçtan türemeleri edebiyatfatihi	Yakut Türklerinin türeyişi
kişiler	Pellervoinen,edebiyat fatihi Vainamoinen Tanrı Tursas,	Barçuk Art Tigin Bögü Han,Yulun Tigin....	Er Sogotoh,Kübey Hatun
zaman	Belirsiz bir zaman	Belirsiz bir zaman	Belirsiz bir zaman
mekan	Deniz kenarı,kırlar,tarla...	Selenge ve Tolga nehirleri,Çin, Uygur Devleti,Kara-Korum...	Bir oba,büyük bir ev...
Olağanüstü özellikler	Meşenin dallarının göğe ermesi,su perilerinin varlığı, denizden çıkan yaratığın bir erkeğin başparmağı kadar olması,yaratığın sonra kocaman bir yiğit olması	Ağaca gökten ışık inmesi,ağacın gebe kalması	Ağacın dile gelmesi
benzerlikler	Her üç metinde de olağanüstülüklerin olması Her üçünün de olaya dayalı olması Her üçünün de yapısını olay örgüsü,yer zaman ve kişiler olması Her üçünde de ırka ait özellikler olması Mitolojik öğeler içermeleri www.edebiyatfatihi.blogspot.com ÖZGÜN VE DOĞRU

b) Farklı uygarlık ve kavimlerde destan dönemi yaşanmıştır.

SAYFA 33:
4.etkinlik:
Ergenekon Destanı'ndaki Mitler ve Mitolojik Ögeler:

• Tanrı'nın gücüyle demir dağın eriyip akıvermesi
• Ok mitinin yer alması...

BU MİTLERİN OLUŞMA NEDENLERİ:

Mitoloji, toplumu derinden etkileyen olayların halk arasında anlatılmasıyla ortaya çıkmaktadır. İnsanlar çözemedikleri, anlayamadıkları ya da bilmedikleri özelliklere olağanüstü bir özellik katma eğilimi içindedir. Bu durum toplumların yaşamlarında bir alışkanlık haline gelmiştir. Mitoloji oluştuğu dönemlerde de insanlar çevreyi anlayacak bilgi birikimine sahip değildir. Burada da düş ve hayaller devreye girer.

SÖZLÜ EDEBİYATLA MİTOLOJİ ARASINDAKİ İLİŞKİ:

Destan, sözlü edebiyatın ilk ürünlerinden biri olduğu için destanlardaki mitolojik öğeler sözlü edebiyatta sık sık görülmektedir. Mitoloji, toplumu derinden etkileyen olayların halk arasında anlatılmasıyla ortaya çıkmaktadır. Sözlü edebiyatın halk arasında meydana geldiği göz önüne alındığında mitoloji ve sözlü edebiyat arasında yakın bir ilişki vardır. Kadın, at, bozkurt, ışık, ağaç gibi mitolojik öğeler sözlü edebiyatta da yer almaktadır. Destan döneminde mitolojik hikâyeler sözlü edebiyatın özellikle de destanların oluşumunu hızlandırmıştır.Bu açıklamalardan sonra SÖZLÜ EDEBİYAT MİTOLOJİK DÖNEMDE OLUMUŞTUR diyebiliriz...

c.DÖNEMİN ZİHNİYETİ MADDELER HALİNDE...

• Türklerin savaşçı millet oldukları,
• Cihangirlik duygusuna sahip oldukları,
• Çadırlarda yaşadıklarına göre göçebe millet oldukları,
• Sürüleri olduğuna göre hayvancılıkla geçindikleri,
• Hanlık ve kağanlar tarafından yönetildikleri,
• Kök Tanrı inancında olmaları,
• Demir erittikleri ve demircileri olduğunu göre madencilik üzerine bilgilerini olmaları,
• Vergi aldıklarına göre bir devlet sistemine sahip olmaları

SAYFA 34:

ANLAMA-YORUMLAMA

1.Resimlerle ilgili düşüncelerini belirtiniz.

2)Mitlerin toplumun günlük hayatında  vazgeçilemez bir yeri vardır; inanışları dile getirir. Ahlak ilkelerini savunur, onları kabul ettirir.  Mit, yaşadığı toplumda sürekli olarak başvurulacak olan, yaşanılan bir gerçektir. Soyut bir kuram ve imgeler göstergesi değil, ilkel bir dinin ve pratik bilginin gerçek anlamda düzenlenmesidir.

3a)İnsanlar çözemedikleri, anlayamadıkları ya da bilmedikleri özelliklere olağanüstü bir özellik katma eğilimi içindedir. Bu durum toplumların yaşamlarında bir alışkanlık haline gelmiştir. Mitoloji oluştuğu dönemlerde de insanlar çevreyi anlayacak bilgi birikimine sahip değildir. Burada da düş ve hayaller devreye girer. Bu durum sanata, edebiyata bir zenginlik katmıştır.

b)Düş yoluyla ortaya konan öğeler Türk toplumunun sanatını da daha çok düşsel öğelerin ağırlıkta olduğunu yapıya büründürmüştür. Hemen hemen her eserde insanların olağanüstü kavram ve olguları kullanmışlar ve bunları eserlerine aktarmışlardır.Mitolojik öğelerin oluşması dönemin sanatını ve dilini zenginleştirmiştir.

4.Bu dönemde oluşturulan eserlerin yazarları yoktur. Anonimdir. Bu da sözlü  dönemdeki eserlerin halkın ortak duygu, düşünüş ya da davranışlarının bir yansıması olduğunun göstergesidir.

DEĞERLENDİRME:

• 1) MİT
• DESTAN DÖNEMİ 
• SÖZLÜ
• ZİHNİYETİ VE YAŞAM
• GÖKTÜRKLERE

2)A

3) İnsanlar çözemedikleri, anlayamadıkları ya da bilmedikleri özelliklere olağanüstü bir özellik katma eğilimi içindedir.Ayrıca korktukları doğa olaylarının sebeplerini bilmemelerine...

4.Destanların milli bir özellik taşıdığı

5)B gemi

6)E

7Sözlü edebiyat ürünleri olmasaydı destan dönemindeki yaşam biçiminden,o dönemdeki zihniyetten ve insanların yaşanılan dönemi algılayış biçimi hakkında bilgi sahibi olamayacaktık.Sözlü edebiyat ürünleri mitolojik dönemin gelecek nesillere aktarılmasında bir köprü görevi görmektedir

Bu yazı edebiyatfatihi.blogspot.com sitesinden yazılmıştır.