2013 - 2014 9. Sınıf Dil ve Anlatım Sayfa 20 -27 Soruları ve Cevapları ( Ekoyay Yayınları )

                                                                     HAZIRLIK

* DİLİN TANIMLARI

•DİL, İNSANLAR ARASINDA ANLAŞMAYI SAĞLAYAN DOĞAL BİR ARAÇ,

•KENDİSİNE ÖZGÜ YASALARI OLAN VE ANCAK BU YASALAR ÇERÇEVESİNDE GELİŞEN CANLI BİR VARLIK,

•TEMELİ BİLİNMEYEN ZAMANLARDA ATILMIŞ BİR GİZLİ ANLAŞMALAR SİSTEMİ,

•SESLERDEN ÖRÜLMÜŞ SOSYAL BİR KURUMDUR.

* DİL NASIL MEYDANA GELMİŞTİR?

 Dilin nasıl oluştuğuna dair kesin bir bilgi yoktur. İnsanoğlu yaratıldıuğı günden bu güne var olan insanalra arsında iletişimi sağlayan en etkili iletişim unsurudur.

* işitme engellilerin anlaşmak için kullandıkları bir dil vardır.Bun işaret dili denir.

Özellikle dilsiz ve ağır biçimde duyma kaybı olan kimselerin iletişimde kullandıkları kendine özgü, görsel olarak algılanan doğal dil sistemi, işaret dili olarak tanımlanmaktadır. İşaret dili sağır ve dilsizlerce “haptik” anlamı (hareket ve dokunma) el temasıyla algılayarak kullanılıyorsa, buna “taktil” işaret dili denir.

İşaret dili, mimik ve ağzın görünüşüyle mesela sessiz konuşulan kelimelerle ya da hecelerle bağlantılı olarak ve daha çok vücudun şekliyle oluşan bağlamda her şeyden önce ellerle oluşturulan toplam işaretlerden (el kol hareketleri) meydana gelir.

* Beş yaşındaki çocuğun ağlama sebebi daha kolay öğrenilir. Çünkü beş yaşındaki çocuk artık dili kullanmayı öğrenmiştir. isteklerini sözlü olarak ifade edebilir.

* Bıu tür soyut ifadeler dil olmadan kolay ifade edilemez. dil soyut düşüncelerin anlatımında en etkili yoldur.

     SAYFA 22                                                      İNCELEME

*  Yazara dili sevdiren unsurlar  divan şiri, halk şiiri, katiplerin kullandığı süslü dil, karpuz satan çocuğun kullandığı dil

* Çağdaş Türk dili adlı metinde dilin nasıl doğduğuna cevap aranmaktadır.

*  Yansıma, güneş dil, Ding Dong ve İş gibi teorilerden bahsedilir.

1. ETKİNLİK.

Yazara Türkçeyi sevdiren göstergeler:  di göstergesi karpuz satan çocuğun kullandığı dil, Gazel, Türkü

sosyal göterge atlas şalvarıyla başının üzerinde atlas işlenmiş takke

* Dişimizin ağrıdığını en kolay dil ile ifade edebiliriz.

*  üç yaşındaki bir çocuk bir nesneyi tarif etmek için işaret ederek gösterir.

* insanlar işaret ve sembollerle anlaşabilir. Dil diğerlerine göre daha gelişmiş bir ifade biçimidir.

*işaretler somut nesneleri anlatmak için daha uygundur. Çünkü somut varlıklar işaret yoluyla gösterilebilir.

*.......

2. ETKİNLİK:

 Bu gün kitle iletişim aracı olarak, radyo, televizyon, gazete, telefon kullanılmaktadır. mektup ise daha özel ve dar bir alanı kapsar.

* İnsanlar geçmişte dil dışında duman, resim  ve işaret dilini kullanmışlar.

 3. ETKİNLİK

* Dillerin nasıl doğduğu hakkında kesin bir bilgi yoktur. bunun dışında çeşitli varsayımlar ileri sürülmüştür.

4. Etkinlik:..................

sayfa 25

1. Kanalı kontrol işlevi:  Yarın okula gelecek misin?

2. Heyecan bildirme işlevi:  Sakın ona dokunma! Seni döverim!

3. Alıcıyı harekete geçirme:Şu tabloları buradan kaldırınız.

4. Göndergesel işlev:  Okullar bu yıl erken açıldı.

İstanbul'u dinliyorum gözlerim kapalı,

Önce hafiften bir rüzgar esiyor,

Bir kadının suya değiyor ayakları

bu mısralarda dil şiirsel işlevde kullanılmıştır. buna aynı zamanda sanatsal işlev de denir.

SAYFA 26

                   ANLAAM YORUMLAMA

Alıcıyı hatekete geçirme işlevi: bana şuradan bir kilo elma ver

Göndericilik işlevi:                      Sınav sonuçları açıklanmış.

Heyecan bildirme işlevi:             Yaşasın, yarın tatile gidiyoruz.

Kanalı kontrol işlevi:                   Alo, alooo... Duyuyor musun?

Dil ötesi işlev:                               Cümlenin en önemli ögesi yüklemdir.

Şiiirsellik işlevi:                             Lambada titreyen alev üşüyor.

*** Dil, insanalr arsında iletişimi sağlayan en önemli unsurdur. dil sayesinde günlük hayatımızdaki istek ve arzularımızı karşıya iletiriz.

Dil duyguları açıkça ifade edebilme özelliği taşımaktadır. semboller ise sadece bunu şekil olarak ifade eder. halbuki dilde ses tonu dahil bir çok özellik bulunmaktadır.

10. ETKİNLİK:

Ben divan edebiaytının gazelleriyle mest oldum......> Dil ötesi işlev

Hepimiz öyle değil miyiz.....> Kanalı kontrol işlevi.

O gül endam bir al şale bürünsün yürüsün:::::::> Şiirsel işlev

çağdaş Türk dili

Dillerin doğuşuyla ilgili bilimsel bir yargı ortaya koymak mümkün değildir:::::> göndergesel işlev

Tek kaynakçı kurama göre diller , tek bir ana dilden doğmuştur::::::::>  dil ötesi işlev

11. ETKİNLİK:

Türk İşaret Dili ya da TİD Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'indeki işitme engelliler tarafından kullanılan dildir. Diğer işaret dilleri gibi Türk İşaret Dili de Türkçe'nin gramer yapısından farklı olarak kendine özgü bir gramer yapısına sahiptir. Türkiye İstatistik Kurumu'nun verilerine göre Türkiye'de 89,043 kişi (53,543'i erkek 35,500'i kadın) işitme engelli, ve 55,480 kişi de (34,672 erkek, 20,808 kadın) konuşma engellidir.[1] Türk İşaret Dili'nin tarihi 16. ve 17. yüzyıllara Osmanlı Devleti'ne kadar uzanır. O zaman bile Osmanlı mahkemelerinde işaret dilinin kullanıldığına dair kayıtlar mevcuttur

şitme engelli çocukların eğitiminde kullanılmakta olan çeşitli yaklaşımlar, işaret desteği alan ve işaret desteği almayan yöntemler olarak başlıca iki ana bölüm içinde yer almakta ve yine kendi aralarında farklılıklar göstermektedir. Bu yöntemler aşağıdaki şekilde özetlenebilir. (Tüfekçioğlu, 1998)

İşaret Kullanan Yöntemler

• İşaret Dili

• Parmak Alfabesi

• Tüm İletişim

• İpuçları ile Konuşma

Sözlü Dil Kullanan Yöntemler

• Oral Yöntem/Yapılandırılmış Sözel Yöntem

• van Uden Sistemi

• Akupedik Yaklaşım/ İşitsel-Sözel Yaklaşım (AVT)

• Doğal İşitsel-Sözel Yaklaşım

Günümüzde gerek yenidoğan işitme taramalarının giderek yaygınlaşıyor olması, gerekse işitme engelli çocukların erken yaşta uygun şekilde cihazlandırılmaları, bu çocukların “sağır ve dilsiz” olarak nitelendirilen, toplumsal hayata katılmaları neredeyse imkansız, sadece kendi aralarında iletişim kurabilen bireyler yerine toplumsal hayata gerek sosyal gerek duygusal olarak entegre olabilen, içinde bulunduğu çevreye uyum sağlayabilen ve en önemlisi sözel iletişim kurabilen bireyler olabilmelerine olanak sağlamaktadır.

İşitme engelli çocuklar, her ne kadar uygun şekilde cihazlandırıldıklarında işitme seviyeleri daha iyi duruma gelse de işitmeleri normal işiten bireylerden farklı olacaktır. İşitme, konuşma becerisinin ön şartı olduğundan, işitmenin normalden farklı olması konuşma becerilerinin de farklı ve yavaş gelişmesi anlamına gelmektedir. Bu yüzden işitme engelli çocuklar, erken yaşta tanılanıp cihazlandırıldıktan sonra bir işitme konuşma eğitim programına devam etmelidirler.

                                               ÖLÇME DEĞERLENDİRME

1.  Göndergesel işlev:                    Sınav yarın saat onda başlayacak

2. Dil öetesi işlev:                           Kafiye, mısra sonlarıondaki ses benzerliğidir.

3. Heyecan bildirme işlevi:           Eyvah, babam geliyor!

4. Kanalı kontrol işlevi:                  Kapıyı sen mi kapattın?

5. Alıcıyı harekete geçirme işlevi: Çok ses geliyor, pencereleri kaaptın.

6.  Şiirsel işlev:                              "Ağlasam sesimi duayr mısınız mısraalrımda"

2. ..........Dil ................göstergeleri

3.  (   D  )

     (   D   )

     (  Y    )

     (   Y   )

4.   C telefon

5. C Göndericilik işlevi

6. B Şiirsel işlevde

7. E Duvar kağıdı

bu yazı http://yeniedebiyat.blogspot.com sitesinden alınmıştır.