2013 - 2014 11. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 26 - 27 Soruları ve Cevapları ( Yıldırım Yayınları )

11. Sınıf Türk Edebiyatı Kitabı Cevapları - Yıldırım Yayınları - Sayfa 26, 27
Tanzimat Edebiyatının Oluşumu

Anlama-Yorumlama (sayfa 26)
1. 1839’da ilan edilen Tanzimat Fermanı ile Tanzimat edebiyatının başlangıç tarihi (1860) ara­sında uzunca bir sürenin geçmiş olması hangi sebeplerle açıklanabilir?
Tanzimat Fermanı'ndan sonra Osmanlı Devleti'nde askeri, siyasi, ekonomik ve sosyal alanlarda birçok yenilikler yapıldı. Bunların edebiyata yansıması için biraz zamanın geçmesi gerekiyordu. Ayrıca Avrupa'ya öğrenciler gönderildi. Bu öğrenciler, Avrupa'nın sanatını, kültürünü, edebiyatını öğrenip yurda döndüler. Hazırlık döneminde çeşitli çeviriler yapıldı. İlk özel yerli gazetenin çıkmasıyla Tanzimat edebiyatı başlamış oldu.

2. Tanzimat sonrası oluşan edebiyatta sosyal fayda ön plana çıkmıştır.

3. Tanzimat edebiyatı iki döneme ayrılıyor. Tanzimat edebiyatının birinci döneminde sanat toplum içindir, ikinci döneminde sanat sanat içindir anlayışı vardır. Bu anlayışa yönelmelerinin nedenleri dönemlerinin sosyal, siyasi ortamıdır.
Buna kısaca değinecek olursak birinci dönemde Batı'daki düşüncelerin etkili olduğunu görüyoruz. (hürriyet, adalet, hak, hukuk) Fransız İhtilaliyle birlikte ortaya çıkan bu düşünceler edebiyatımızda Tanzimat'ın birinci döneminde etkili olmuş, padişahlık yönetimi eleştirilmiş, meşruti bir yönetim istenmiştir. Halkın düşüncelerini serbestçe dile getirmesi gerektiği ifade edilmiştir. Yenilik, yenileşme düşüncesi edebi eserlerde dile getirilmiştir.
İkinci dönemde II. Abdülhamit'in baskıcı yönetimi ve sansürü dolayısıyla sanatçılar toplumsal konuları dile getirmekten çekinmişler, sanat sanat içindir anlayışına yönelmişlerdir.

DEĞERLENDİRME (sayfa 27)
1. Aşağıdaki cümlelerin başına yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
( Y  ) Tanzimat Fermanı Batılı ülkelerin baskısıyla ilan edilmiştir.
( D ) Tanzimat Fermanı 1839’da ilan edilmesine rağmen Tanzimat edebiyatı 1860’ta başlamıştır.
( D ) Tanzimat edebiyatı eğitim için Avrupa’ya giden gençlerin oluşturduğu edebiyattır.

2. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun biçimde doldurunuz.
• Tanzimat Dönemi Edebiyatı 1860 tarihinde Şinasi ve Agah Efendi'nin birlikte çıkardığı Tercüman-ı Ahvâl gazetesi ile başlamıştır.
• Tanzimat edebiyatının tanınmış sanatçıları Batı  kültürünü yakından tanımışlardır.
• Türk edebiyatında ilk resmî gazete Takvim-i Vekayi, yarı resmî gazete Ceride-i Havadis,
Tercüman-ı Ahvâl ise ilk özel gazetedir.
• Tanzimat’la birlikte edebiyatımıza roman, hikaye, makale, tiyatro gibi edebî türler
girmiştir.
3. Aşağıda verilen Tanzimat Dönemine ait gazeteleri, yayımlanmaya başlandıkları tarihlerle eşleştirdiniz.
Takvim-i Vakâyi - 1831
Tercüman-ı Ahvâl - 1860
Ceride-i Havâdis - 1841
Tasvir-i Efkâr - 1862

4. Tanzimat Fermanı ile ilgili olarak verilen aşağıdaki yargıların hangisi yanlıştır?
A) Osmanlı Devleti, yüzünü Batı’ya çevirmiştir.
B) Özel gazetelerin çıkarılmasına müsaade edilmiştir.
C) Azınlıkların tüm hakları güvence altına alınmıştır.
D) Değişiklikler adli, idari, mali, siyasi ve askerî alanda yapılmıştır.
E) Devlet yapısında kökten bir değişime değil, birtakım düzenlemelere gidilmesi benimsenmiştir.

cevap: C

5. Tanzimat Döneminde, Batılılaşmanın sağlanabilmesi için ne gibi faaliyetlerin gerçekleştirildiğini sözlü olarak ifade ediniz.
Müslümanlar ve Müslüman olmayanlar kanun önünde eşit sayılmıştır.
Herkesin can, mal, namus güvenliği devlet eliyle güvence altına alınmıştır.
Askerlik süresi belli bir düzene bağlanmıştır.
Mahkemelerde açık yargılama yapılmaya başlanmıştır.
Rüşvet, adam kayırma yasaklanmıştır.
Müsadere (şahsın mal varlığına zorla el koyma) yasaklanmıştır.