İnsan duygu, düşünce ve hayallerini söz, yazı, resim gibi
değişik yollarla ifade eder. Bu ifadeyi bazen anlatma, bazen gösterme, bazen de
coşkuyla dile getirme şeklinde yapar. Bu anlatımlarda coşkuyla dile getirme
insan hayatında önemli bir yer tutar. Çünkü insanın heyecanlarını ve coşkularını
ifade etmek için düzenlenen metinlerde daha çok, coşku ve heyecana bağlı anlatım
kullanılır.
Coşku ve heyecana bağlı (lirik) anlatım, üzüntü, sevinç,
heyecan, taşkınlık gibi temaların coşkulu bir şekilde ifade edilmesidir. Coşku
ve heyecana bağlı anlatım daha çok şiirde kullanılmıştır.
Farklı sembollerle, ritimli sözlerle, seslerin uyumlu
kullanımıyla ortaya çıkan edebî anlatım biçimine şiir denir. Şiirin, kendine
özgü bir anlatımı vardır. Şiirde dil ve imge aracılığıyla gerçeklik yeniden
oluşturulur. Şiirin yoruma açık, yoğun ve özlü bir anlatımı vardır. Şiirde dil,
daha çok şiirsel ve heyecana bağlı işlevde kullanılır. Çünkü şiirler daha çok,
sevinç, coşku, heyecan, üzüntü, özlem gibi duyguları dile getirmek amacıyla
düzenlenir. Şiirde benzetme, kişileştirme, abartma, hatırlatma gibi söz
sanatlarından, karşılaştırmalardan, çağrışım gücü yüksek sözcüklerden
yararlanılarak imgeler oluşturulur. Sözcükler daha çok, yan ve mecaz
anlamlarıyla kullanılır. Duygu ve çağrışım değeri olan söz ve söz öbeklerine
sıkça yer verilir.
1.Lirik anlatımda dil “heyecana bağlı işlev ve şiirsel
işlev”de kullanılır.
2.Coşku ve heyecana bağlı anlatım daha çok şiir, roman,
hikâye, hitabet (söylev tiyatro türlerinde kullanılır.
3.Öyküleyici anlatımda bir olay ve durumun anlatılması;
betimleyici anlatımda kişi, durum ve varlıkların betimlenmesi; lirik anlatımda
ise duyguların ifade edilmesi esastır.
4. Coşku ve heyecana bağlı anlatımlarda kelimeler daha çok
mecaz ve yan anlamda kullanılır.
5.Öyküleyici anlatımlarda olay ve durumlar anlatılırken
duygusal düşünceler katılmaz. Coşku ve heyecana bağlı anlatımda duygular ve
içinde bulunulan ruh hali yansıtılır.
6. Okuyucuyu heyecanlandırmak, hüzünlendirmek, sevindirmek,
coşturmak amacıyla düzenlenir.
7. İmgelerden, söz sanatlarından ve ahenk unsurlarından
yararlanılır.
0 Yorumlarınız