İdrar Tahlilinin Yapılışı, İdrar Tahlili Nasıl Yapılır?

İdrar tahlililin yapılışı:

idrar tahlilinde hastadan alınan idrar örneği ilk önce görüntü renk koku dansite özellikleri strip veya gözle değerlendirilir. Bu değerlendirmede bütün olgular bize üriner sistemi rahatsızlıkları ile önemli billgiler verir. İdrar tahlililin ikinci değerlendirmeaşamasına geçebilmek için alınan örnek santrufüj cihazından geçirilerk tortu kısımlarının serum (su) olan kısmından ayrılması sağlanır. Sanntrufüj işlemi tüpler vasıtasıyla ilgli cihazda yapıldıktan sonra su kısmı atılır geriye kalantortu kısmı lam üzerine dökülür ve üzerine lamel kapatılarak mikroskop altında değerlendirilir. Bu değerlendirmede normal idrar atıkları dışında bulunmaması gereken materyarler ile normalde bulunan materyallerin miktarları araştırılır. örneğin birim alanda normalde 1-2 adet görülen eritrosit hücresinin 7-8 adet görülmesi vücutta özellikle idrar yollarında enfeksiyon olduğunu diğer bir örnek hiç bulunmaması gereken kalsiyum oksalat kristallerinin görülmesi idrar yollarında taş , kum olduğunu gösterir. Bu şekilde görülen herbir madde ve mikroorganizma bize hastayla ilgili ayrı ayrı bilgiler verir. Bunu dışında idrarla idrar kültürü gebelik testi gibi özel tahliller yapılmaktadır. Ancak bunların belirli sabit bir yapılma şekli olmamakla birlikte firmaların cihaz ve kitlerine bağlı olarak değişmektedir.İdrar vücudun bir aynasıdır.Bu nedenle gebelikte idrar tahliline sıklıkla başvurulur ve beklide gebelik boyunca en sık başvurulan inceleme budur.
Tam idrar tahlilinde vücuttan atılan maddelerin yoğunluğuna bakıldığı gibi, idrar sedimenti adı verilen incelemeyle idrar çökeltisinde akyuvar, alyuvar ve bakteri gibi canlı hücreler ve idrar yolu taşına işaret edebilecek maddeler aranır.
İdrarda protein (albumin), aseton (keton), bilirubin görülmesi, ürobilinojenin aşırı artış olduğundan saptanması her zaman ileri inceleme gerektirir.
İdrarda glikoz varlığı ise gebelikte belli bir dereceye kadar normal kabul edilmekte beraber inceleme gerektirir.

Gebelikte Tam İdrar Tahlili İle:
-İdrar yollarında enfeksiyon bulguları saptanabilir (idrar sedimentinde normalden fazla alyuvar ve/veya akyuvar hücresi görülür).
-Erken gebelik döneminde aşırı bulantı ve kusmaları olan anne adayının genel beslenme durumu değerlendirilebilir (idrarda aseton –keton- çıkışı açlığa işaret eder ve açlık derecesiyle doğru orantılı olarak keton pozitifliği de artar).
-Gebeliğin ilerleyen aşamalarında tansiyon yükselmesiyle beraber idrarda protein varlığı ile preeklampsi(Gebeliğe bağlı yüksek tansiyon) tanısı konulabilir.
-Anne adayının yeterli su içip içmediği değerlendirilebilir (yetersiz su içtiğinde idrarın rengi koyulaşır ve yoğunluğu artar).

İdrar Kültürü ve Antibiyogram
Gebelik idrar yolu enfeksiyonlarının gelişmesini kolaylaştırır.İdrar sedimentinde akyuvar, alyuvar ve bakteri görülmesi idrar yollarında enfeksiyona işaret eder ve antibiyotik tedavisi gerektirir.Ancak antibiyotiklerin her türlü bakteriye etki etmemesi nedeniyle idrar kültürüyle bakterinin cinsi belirlenerek enfeksiyon tedavisi yapmak daha uygundur.

Uygun koşullarda alınan idrar örneğinde varolan bakteri özel besin maddeleri eklenerek üretilir (kültüre edilir) ve bakterinin bazı antibiyotiklere hassasiyeti ölçülür.Bu hassasiyet ölçümüne antibiyogram adı verilir.

Kültürde üreme olmazsa “steril” yani tedavi gerektirecek bakteri içermeyen idrardan bahsedilir.Üreme “100.000 koloni altındaysa” bu durumda üreyen bakterinin anne adayının kendisindeki bir enfeksiyondan değil numunenin barındırıldığı kaptan, genital dokulardan veya başka kaynaklardan bulaştığından şüphe edilir ve gerekirse inceleme tekrarlanır.

“100.000’in üzerinde üreme” durumunda ise mutlaka idrar yollarında tedavi gerektirecek sayıda bakteri var demektir.Bakterilerin hangi antibiyotiklere hassas olduğunu belirten antibiyogram raporuna göre uygun antibiyotik tedavisi verilir ve tedavi bitiminde genellikle 15 gün sonra tedavi başarısını değerlendirmek amacıyla idrar kültürü tekrarlanır.

Anne adayını hiçbir şikayeti olmasa bile idrar kültüründe üreme olduğunda ileride oluşabilecek ciddi enfeksiyonları ve bunların sonuçlarını önlemek amacıyla antibiyotik tedavisi yapılır.Bu amaçla anne adaylarında gebeliğin başında bir kez ve mümkünse sonuna doğru bir kez daha idrar kültürü yapılarak muhtemel bir üreme saptanması ve uygun bir şekilde tedavi edilmesi uygundur.