9.Sınıf Edebiyat Soruları ve Cevapları Sayfa 120-131 (Fırat Yayıncılık)

PADİŞAH İLE ÇOCUKLARI
b. “Kalevala” ve “Padişah ile Çocukları” adlı metinlerin birbirlerine benzeyen özelliklerini bulunuz.
b.

• Her ikisi de kurmaca ve sanatsal metindir
• Her ikisi anonimdir.
•  
• Kaynak:http://edebiyatogretmeniyiz.com
• Her ikisinde de olağanüstü özellikler var.
• Her ikisinde dört unsur olay olay örgüsü, yer, zaman ve mekan vardır.
• Her ikisi de olay çevresinde gelişen edebi metinlerdir.
• Her ikisinde bir anlatıcı vardır.
• Her ikisinde de dilin işlevlerinde heyecan bildirme işlevi kullanılmıştır.
• Her ikisinde kullanılan kelimeler mecaz ve yan anlam bakımından zengindir.

36. “Kalevala Destanı”nın bir bölümünü “Padişah ile Çocukları” adlı masalın sonuna ekleyerek okuyunuz. Bu durumda masalın anlatımında nasıl bir değişim olduğunu söyleyiniz.
36. Her  ne kadar ikisinde de anlatım varsa da Padişah ve Çocukları isimli metinde anlatım rivayet üzerine kuruludur ve ister istemez anlatımda değişim olur.

13. metin
KARINCALAR
37. “Karıncalar” adlı metinde yazarın kullandığı mitolojik özellikleri aşağıya yazınız. Metin, incelediğiniz hangi metinle bu yönden benzerlik göstermektedir? Belirtiniz.
37. Karıncalar metninde geçen Pan ismi Antik Yunan mitolojisinde doğayı temsil eden en büyük güçtür. Metin mitolojik unsurları barındırması yönünden Kalevala destanı ile benzerlik gösterir.

38. “Karıncalar” adlı hikâyenin girişi (serim) masalla benzerlik gösteriyor mu? Niçin? Edebî türler geliştikçe metin yapılarında nasıl bir değişim olmuştur? Metinlerden örneklerle soruyu cevaplandırınız.
38. Bir benzerlik gösteriyor. Edebi türler geliştikçe bir önceki etkilenir ve zaman içerisinde değişim gösterirler. Mesela önce destanlar vardır ve destan halk hikayesine geçilir. Geçiş hemen olmaz. Geçiş esnasında önce manzum olan destanlar zaman yerini düzyazı ve manzum karışık olan halk hikayesine bırakır.

39. “Kalevala”, “Padişah ile Çocukları” ve “Karıncalar” adlı metinlerde kullanılan kelimeler, metinlerin cümle yapıları, anlatıcıları ve anlatıcının olaya bakış açısı aynı mıdır? İnceleyiniz. “Karıncalar” adlı metin, üç metnin tarihî süreci içerisinde en son oluşturulan metin olduğuna göre bu metinde diğer anlatı türlerinin hangi özellikleri korunmuştur?
39. Aynı değildir. Yapıları bakımından Padişah ve Çocukları ile Karıncalar metni düzyazı Kalevala ise hem  düzyazı hem manzum şeklinde yazılmıştır. Karıncalar metni bir hikayedir ve en son yazılmıştır ama anlatıcı, yapı ve konu bakımından bir öncekilerden etkilenmiştir. Mesela hepsi anlatmaya bağlı türdür ve hepsinde de dört unsur olan olay, yer, zaman ve kişi vardır. Ama değişen şey biraz hikayenin diğerlerine nazaran günümüze yakın bir gerçekliğe sahip olmasıdır.

40. a. Aşağıda adları yazılı metinlerle ilgili olan tabloyu doldurunuz.

Metin   Adları	Kendinden   Önce Oluşan Metnin Türü	Hangi   Türden Etkilendiği	Kendinden   Sonra Yazılan Hangi Türe Kaynaklık Edebileceği
Kalevala	YOK	YOK	Masal, Efsane, Hikaye,   Halk Hikayesi…
Padişah ile   Çocukları	Destan	Destan	Efsane, Hikaye, Halk   Hikayesi…
Karıncalar	Destan, Masal, Efsane,   Hikaye, Halk Hikayesi, Mesnevi…	Destan, Masal, Halk   Hikayesi	YOK

b. “Kalevala”, “Padişah ile Çocukları” ve “Karıncalar” adlı metinler yirmi yıl sonra yazılacak bir metne kaynaklık edebilir mi? Tartışınız, tartışmanız sonucunda ulaştığınız yargıyı tahtaya yazınız.
b. Edebilir ama kesinlikle eder diyemeyiz.

41. Samim Kocagöz hangi geleneğe bağlı kalarak “Karıncalar” adlı metni yazmıştır?
41. Hikaye geleneğiyle yazmış ama destan kültüründen etkilenmiştir.

14. metin
BEN
42. “Ben” metnini özetleyerek aşağıya yazınız.
42.
Metni özetlerken metnin tamamını niçin yazmadınız? Özetlemede metnin anlamının nasıl oluştuğunu açıklayınız.
Hikaye, olay ağırlık bir hikaye olarak yazılmamış, daha çok durum hikayeciliği olarak yazılmıştır. Günlük hayatın içerisinde insanın düşündüğü, hayal ettiği iç dünyası ele alındığı için metni özetlemek zor olabilir. Oysa ki olaylar birbirini ardınca devam etmiş olsaydı bir şekilde özetlenebilirdi.

43. “Ben” adlı metni bir kez daha okuyunuz. Metni ikinci kez okuduğunuzda ilk okuduğunuzdan farklı olarak hangi ayrıntılar dikkatinizi çekti? Bu ayrıntılar arkadaşlarınızın da dikkatini çekmiş mi?
43. Cevabı size kalmış…

44. Edebî metinlerdeki yan anlamlar, metnin birkaç kez okunmasıyla daha iyi anlaşılır. Siz “Ben” adlı metni ilk okuduğunuzda mı yoksa ikinci okuyuşunuzda mı daha iyi anladınız? Neden?
44. Metin daha önce dediğimiz durum hikayeciliği ile yazıldığı için ilk okunuşta hemen anlamlandıramayabilir; çünkü insanın neler hissettikleriyle beraber acaba bu hikaye neden yazılmıştır diye sorarız  ve bu durumda herkes aynı yanıtı veremeyebilir.


15. metin
ALÜMİNYUM
45. “Alüminyum” adlı metinde yan, mecaz anlamlı kelimeler kullanılmış mıdır? Bilimsel eserlerle edebî metinlerdeki eserlerin birbirinden anlam yönünden farklılıkları nelerdir? Sıralayınız.
45. Kullanılmamıştır. Çünkü öğretici metindir. Anlam yönünden farklılık  yoktur . Sanatsal metinlerle öğretici metinler aynı olayı ya da nesneyi anlatırlar ama bir kurmaca ve sanatsal anlatırken diğeri bilimsel şekilde anlatır.

46. “Ben” ve “Alüminyum” adlı metinlerden anladıklarınızı kısaca anlatınız. Sizin ve arkadaşlarınızın anlatımlarında niçin farklılıklar oluştu? Açıklayınız.
46. Ben metninde farklılık olabilir; ama Alüminyum metninde farklılık olmaz. Çünkü bir nesneldir, diğeri özneldir.

16. metin
BE-DÎDEN-İ SÜHEYL BE-NAKŞ-I KUBBE
47. “Ben” adlı hikâye ile “Be – Dîden-i Süheyl Be – Nakş-ı Kubbe” adlı mesneviyi aşağıdaki özelliklere göre karşılaştırıp istenen bilgileri tabloya yazınız.

Aranacak   Özellikler	Ben	Mesnevi
Metnin yapısı nasıl oluşmuştur?	Düzyazı	Manzum – Beyit
Metnin anlatımı nasıl oluşmuştur?	Sanatsal bir anlatımı   var. Betimleme ve öyküleme kullanılmıştır.	Şiirsel ve imgelerle   örülüdür.
Metnin teması nedir?	Kişinin iç dünyası	Suheyl’in Kendini Kubbe   Görmesi
Metinden ne öğrendiniz?	Yoruma açıktır	Suheyl Kendini Aşkla   Kubbede Görmesi

48. Mesnevide şair, söylediklerinden başka neleri anlatmak istemiş olabilir? Metinde açıkça dile getirilmiş olanlarla açıkça dile getirilmemiş olanları da düşünerek metinden anladıklarınızı açıklayınız.
48. Mesnevide şair aşk ateşiyle kendini başka bir alemde görmüş olabilir. Oraya da ulaşmak için Suheyl ile aynı duygulara sahip olmak gerekir, demek istiyor olabilir.

49. “Ben” adlı metnin ilk paragrafındaki kelime ve kelime gruplarını anlamları yönünden inceleyiniz. İncelediğiniz kelime ve kelime gruplarında çok anlamlı kelimeler varsa belirleyiniz. Bunların metne anlam yönünden ne kazandırdığını açıklayınız.
49.

50. “Ben” adlı metinde yazar, gerçekten bilmediği bir şehirde kaybolmuş bir insan mıdır? Yoksa metnin kahramanı mı kaybolmuş bir insandır? Belirtiniz. Metinde edebî gerçeklik nasıl verilmiştir? Açıklayınız.
50. Metnin kahramanı kaybolmuş bir insandır. Metindeki yazarın yarattığı kahramandır. Burada edebi gerçeklik kurmaca gerçeklik olarak verilmiştir.

51. Aşağıda adları verilen üç metinle ilgili istenen bilgileri tabloya yazınız.

Aranacak   Özellikler	Ben	Alüminyum	Be   – Dîden-i Süheyl Be- Nakş-ı Kubbe
Metnin yazılış amacı nedir?	Estetik zevk vermek	Bilgi vermek	Estetik zevk vermek
Metnin yazılış amacı, metindeki anlamda nasıl   etkili olmuştur?	Üç metninde yazılış   amacıyla metindeki yapılan aynı doğrultudadır.
Metnin yazılış amacı, sezdirmek istediği anlam değerini   verebilmiş midir?	Okuyucunun  kültürüne , bilgisine göre değişir	Okuyucunun  kültürüne , bilgisine göre değişmez,   dolayısıyla vermiştir.	Okuyucunun  kültürüne , bilgisine göre değişir

17. metin
ÇATIŞMA
52. Sait Faik Abasıyanık hakkında Hazırlık bölümünde verilen bilgiye göre yazar hangi liseyi bitirmiştir? Paragrafta bu lisenin adı geçiyor mu? Yazarın hikâyedeki kendi tasviri o günün gençlerinin giyimine uygun mudur? Hikâyede olay nerelerde geçmektedir? Bu mekânlar yazarın yaşamının geçtiği yerler midir? Bunu hikâyedeki hangi paragraflardan anladınız?
52. Liseyi İstanbul Erkek Lisesinde başlayıp Bursa Erkek Lisesinde tamamlamıştır. İstanbul Lisesi olarak geçiyor. Yazarın tasvir ettiği o döneme uygun görülüyor. Yazarın yaşadığı yerlerdir. Aşağıdaki ifadelerden :
“Ben evlenmedim. Tabi çocuğum da olmadı. Ama varsa… Olabilir a. (…) O kadını hayal meyal görüyorum. Ben o zamanlar İstanbul Lisesinde talebe idim. Gülhane Parkı’nda tanışmıştık. Zor başlamıştı sevgimiz. Ama sonra, onun tarafından gelen, gitgide büyüyen ve benim sevgimi miniminicik eden bir aşkla bitmişti.
Orada, Kuruçeşme’deki koruda, ağaçların altına yatardım.”

53. Sait Faik Abasıyanık niçin İstanbul ve Adalar’da geçen bir olayı hikâye olarak yazmış olabilir?
53. Yaşamının geçtiği yerler buralardır ve yazdığı diğer yazılara bakılırsa İstanbul , Adalar ve Burgaz Ada gibi yerleri anlatır.

54. “Çatışma” adlı hikâyenin teması nedir? Bu temanın, yazarın yaşamındaki yerini hikâyeden örneklerle açıklayınız.
54. Sevgilinin yüzünden iki kişinin  karşı karşıya gelmesi. Eserin içeriğine bakılırsa yazarın hayatında önemli bir yeri vardır. Birebir kendi hayatından anlatmıştır.

55. Sait Faik Abasıyanık’ın “Çatışma” adlı hikâyesinden edindiğiniz bilgiye göre yazar, nasıl bir yaşam sürmüştür?
55. Birini sevmiş ama onu da başkası için bırakmış ve sevgiyi de her zaman içinde taşıyan biri.

56. “Çatışma” adlı hikâyeden, yazarın yaşadığı yıllardaki sosyal, siyasal olaylar hakkında bilgi edinebildiniz mi? Neden?
56. Siyasi olaylar hakkına bilgi sahibi olmasak da sosyal yaşamı gençlerin kılık kıyafet tasvirlerin yola çıkarak bir nebze olsun bilgi sahibi olabiliriz.

57. Yazar hakkında yaptığınız araştırmalardan edindiğiniz bilgilere göre Sait Faik Abasıyanık’ın hikâyelerinde günlük hayattan ve yaşamından izler ne ölçüde yer almıştır? Metinden de örneklerle açıklayınız.
57. Sait Faik, yaşamı itibariyle İstanbul , Adalar ve Burgaz Ada gibi yerlerde yaşamıştır ve eserlerinde de en çok buralardan bahsetmiştir. Balıkçıları ve balıkçı kahvelerini çok sevip oradaki insanları tasvir etmiştir.

58. Bu bölümde incelediğiniz “İntibah”, “Telgraf”, “Bin Bir Gece Masalları”, “Kalevala”, “Be-Dîden-i Süheyl Be-Nakş-ı Kubbe” adlı metinleri aşağıdaki özelliklere göre karşılaştırarak istenen bilgileri yazınız.

Aranacak   Özellikler	İntibah	Telgraf	Bin   Bir Gece Masalları	Kalevala	Be-Dîden-i   Süheyl Be-Nakş-ı Kubbe
Metnin   teması	Son Pişmanlık Fayda Vermez (Kitabın bütününe göre cevap verilmiştir.)	Köylünün su problemi	Alaaddin’in Lambası	Dünyanın yaratılışı	Aşk
Metindeki   olay örgüsünün nasıl   oluştuğu	Dönemin sosyal, siyasi özellikleri dikkate   alınarak olay örgüsü yer, zaman ve mekan etrafında oluşmuştur.	Dönemin sosyal, siyasi özellikleri dikkate   alınarak olay örgüsü yer, zaman ve mekan etrafında oluşmuştur.	Olağanüstü olaylardan yola çıkarak anlatılmıştır.	Olağanüstü olaylardan yola çıkarak anlatılmıştır.	Olağanüstü olaylardan yola çıkarak anlatılmıştır.
Olayın   insana özgü hangi gerçekliği verdiği	İnsana özgü gerçeklikle verilmiştir.	İnsana özgü gerçeklikle verilmiştir.	İnsana özgü gerçeklik yoktur.	İnsana özgü gerçeklik yoktur.	İnsana özgü gerçeklik yoktur.
Kişi-zaman-mekân   bütünlüğünün nasıl oluşturulduğu	Kişi ve mekan bütünlüğü sağlanmış ve okuyucuyu   rahatsız edici bir tarafın yoktur.	Kişi ve mekan bütünlüğü sağlanmış ve okuyucuyu   rahatsız edici bir tarafın yoktur.	Kişi , zaman ve mekan kavramları gerçeğe uygun   değildir.	Kişi , zaman ve mekan kavramları gerçeğe uygun   değildir.	Kişi , zaman ve mekan kavramları gerçeğe uygun   değildir.
Dil   özellikleri	Yer yer Arapça ve Farsça kelimeler vardır.	Yabancı kelimelerden uzaktır.	Yabancı kelimelerden uzaktır.	Yabancı kelimelerden uzaktır.	Arapça ve Farsça kelimelerle yüklüdür.
Metinde   tasvir ve tahlil olup olmadığı	Tasvirler var.	Tasvirler var.	Tasvirler var.	Tasvirler var.	Yoğun bir şekilde olmasa da var.
Metinde   dilin hangi işlevde kullanıldığı	Heyecan bildirme işlevinde kullanılmış.	Heyecan bildirme işlevinde kullanılmış.	Heyecan bildirme işlevinde kullanılmış.	Heyecan bildirme işlevinde kullanılmış.	Şiirsel işlevde kullanılmıştır.
Metnin hangi edebiyat geleneğiyle oluşturulduğu	Batı Etkisinde Türk Edebiyatıyla yazılmış olup   roman geleneğidir.	Batı Etkisinde Türk Edebiyatıyla yazılmış olup   hikaye geleneğidir.	Masal geleneğiyle yazılmıştır.	Destan geleneğiyle yazılmıştır.	Mesnevi geleneğiyle yazılmıştır.