ONDALIK
KESİRLER
A. TANIMLAR
a bir tam sayı ve n bir sayma sayısı ise biçimindeki rasyonel sayılara ondalıklı kesir denir.
Burada a ya tam kısmı
bcd ye
de kesir kısmı denir.
Her doğal sayının ondalık kesir kısmı sıfırdır.
5
0 ;
175
0 ;
1453
0
*
*
B. ONDALIK KESİRLERDE ÇÖZÜMLEME
Bir ondalık kesri basamak değerlerinin toplamı biçiminde ifade etmeye ondalık kesri çözümleme denir.
*
*
C. ONDALIK KESİRLERDE DÖRT İŞLEM
1. Toplama - Çıkarma : Ondalık kesirler toplanırken
virgüller
alt alta gelecek şekilde yazılır ve doğal sayılarda toplama - çıkarma işleminde
olduğu gibi toplama - çıkarma işlemi yapılır. Sonuç
virgüllerin
hizasından virgülle ayrılır.
2. Çarpma : Ondalık kesirlerin çarpımı yapılırken
virgül
yokmuş gibi çarpma işlemi yapılır. Sonuç
çarpılan
sayıların virgülden sonraki basamak sayılarının toplamı kadar
sağdan
sola doğru virgülle ayrılır.
3. Bölme : Ondalık kesirlerin bölme işlemi yapılırken
bölen
virgülden kurtulacak biçimde 10 un kuvveti ile çarpılır. Bölünen de aynı 10 un
kuvveti ile çarpılarak normal bölme işlemi yapılır.
*
*
D. DEVİRLİ ONDALIK AÇILIMLAR
Bir rasyonel sayı ondalık yazıldığında
ondalık
kısmındaki sayılar belli bir rakamdan sonra tekrar ediyorsa bu açılıma devirli
ondalık açılım denir.
Devreden kısım üzerine (—) işareti konulur.
· Her devirli ondalık açılım bir rasyonel sayı belirtir.
· Her rasyonel sayının bir devirli ondalık açılımı vardır.
· Bazı devirli ondalık açılımlar ondalık kesir değildir.
0
333...
gibi. (Çünkü rasyonel sayı olarak yazıldıklarında
ondalık
kesir tanımına uymuyor.)
*
*
E. DEVİRLİ ONDALIK AÇILIMLARI RASYONEL SAYIYA ÇEVİRME
Bir devirli ondalık açılıma karşılık gelen rasyonel sayıyı bulmak için aşağadaki yol takip edilir.
· Pay için “sayı aynen yazılır
devretmeyen
kısım çıkarılır.”
· Payda için “virgülden sonra devreden rakam sayısınca (9) devretmeyen rakam sayısınca a(0) yazılır.” İfadeleri kullanılır.
Devreden sadece (9) ise pratik olarak bir önceki rakam 1 artırılır. Devreden sayı iptal edilir.
*
Paydası 10 un bir kuvveti olan (veya bu şekle getirilebilen) her rasyonel sayı sıfır devredenli bir ondalık açılıma sahiptir.
*
*
*
F. ONDALIK KESİRLERDE SIRALAMA
Ondalık kesirlerde karşılaştırma yapılırken
soldan
sağa doğru
aynı
basamaktaki rakamlar karşılaştırılır.
Bu karşılaştırmada
sayı
değeri büyük olan rakamın yer aldığı kesir
diğerlerinden
büyük olur.
*
*
G. BİR ONDALIK KESRİ VERİLEN BİR BASAMAĞA GÖRE YUVARLAK YAPMA
Bir ondalık kesri
kendisine
eşit olarak alınabilecek yaklaşık değerlerle ifade etmeye yuvarlak yapma denir.
Yaklaşık ifade etme sembolü » şeklindedir.
Bir ondalık kesri
verilen
bir basamakta yuvarlak yapmak için
bu
basamağın sağındaki rakama bakılır. Rakamın sayı değeri;
· 5 ten küçük ise verilen basamaktaki rakam aynen kalır ve sağındaki basamaklar atılır.
· 5 ve 5 ten büyük ise
verilen
basamağın sayı değeri 1 artırılır ve sağındaki basamaklar
atılır.
A. TANIMLAR
a bir tam sayı ve n bir sayma sayısı ise biçimindeki rasyonel sayılara ondalıklı kesir denir.
Burada a ya tam kısmı
bcd ye
de kesir kısmı denir.Her doğal sayının ondalık kesir kısmı sıfırdır.
5
0 ;
175
0 ;
1453
0*
*
B. ONDALIK KESİRLERDE ÇÖZÜMLEME
Bir ondalık kesri basamak değerlerinin toplamı biçiminde ifade etmeye ondalık kesri çözümleme denir.
*
*
C. ONDALIK KESİRLERDE DÖRT İŞLEM
1. Toplama - Çıkarma : Ondalık kesirler toplanırken
virgüller
alt alta gelecek şekilde yazılır ve doğal sayılarda toplama - çıkarma işleminde
olduğu gibi toplama - çıkarma işlemi yapılır. Sonuç
virgüllerin
hizasından virgülle ayrılır.2. Çarpma : Ondalık kesirlerin çarpımı yapılırken
virgül
yokmuş gibi çarpma işlemi yapılır. Sonuç
çarpılan
sayıların virgülden sonraki basamak sayılarının toplamı kadar
sağdan
sola doğru virgülle ayrılır.3. Bölme : Ondalık kesirlerin bölme işlemi yapılırken
bölen
virgülden kurtulacak biçimde 10 un kuvveti ile çarpılır. Bölünen de aynı 10 un
kuvveti ile çarpılarak normal bölme işlemi yapılır.*
*
D. DEVİRLİ ONDALIK AÇILIMLAR
Bir rasyonel sayı ondalık yazıldığında
ondalık
kısmındaki sayılar belli bir rakamdan sonra tekrar ediyorsa bu açılıma devirli
ondalık açılım denir.Devreden kısım üzerine (—) işareti konulur.
· Her devirli ondalık açılım bir rasyonel sayı belirtir.
· Her rasyonel sayının bir devirli ondalık açılımı vardır.
· Bazı devirli ondalık açılımlar ondalık kesir değildir.
0
333...
gibi. (Çünkü rasyonel sayı olarak yazıldıklarında
ondalık
kesir tanımına uymuyor.)*
*
E. DEVİRLİ ONDALIK AÇILIMLARI RASYONEL SAYIYA ÇEVİRME
Bir devirli ondalık açılıma karşılık gelen rasyonel sayıyı bulmak için aşağadaki yol takip edilir.
· Pay için “sayı aynen yazılır
devretmeyen
kısım çıkarılır.”· Payda için “virgülden sonra devreden rakam sayısınca (9) devretmeyen rakam sayısınca a(0) yazılır.” İfadeleri kullanılır.
Devreden sadece (9) ise pratik olarak bir önceki rakam 1 artırılır. Devreden sayı iptal edilir.
*
Paydası 10 un bir kuvveti olan (veya bu şekle getirilebilen) her rasyonel sayı sıfır devredenli bir ondalık açılıma sahiptir.
*
*
*
F. ONDALIK KESİRLERDE SIRALAMA
Ondalık kesirlerde karşılaştırma yapılırken
soldan
sağa doğru
aynı
basamaktaki rakamlar karşılaştırılır.Bu karşılaştırmada
sayı
değeri büyük olan rakamın yer aldığı kesir
diğerlerinden
büyük olur.*
*
G. BİR ONDALIK KESRİ VERİLEN BİR BASAMAĞA GÖRE YUVARLAK YAPMA
Bir ondalık kesri
kendisine
eşit olarak alınabilecek yaklaşık değerlerle ifade etmeye yuvarlak yapma denir.
Yaklaşık ifade etme sembolü » şeklindedir.Bir ondalık kesri
verilen
bir basamakta yuvarlak yapmak için
bu
basamağın sağındaki rakama bakılır. Rakamın sayı değeri;· 5 ten küçük ise verilen basamaktaki rakam aynen kalır ve sağındaki basamaklar atılır.
· 5 ve 5 ten büyük ise
verilen
basamağın sayı değeri 1 artırılır ve sağındaki basamaklar
atılır.

0 Yorumlarınız