10. Sınıf Edebiyat Sayfa 158 Soruları ve Cevapları ( Biryay Yayınları )

Sayfa 158

 GÜZELLİĞİN ON PAR'ETMEZ

a...Güzelliğin on par'etmez
.b...Şu bendeki aşk olmasa
c...Eğlenecek yer bulaman        olmasa>redif, "şk" tam uyak
b...Gönlümdeki köşk olmasa

d-Tâbirin sığmaz kaleme
d-Derdin dermandır yâreme   "e" redif, "em" tam uyak
d-İsmin yayılmaz âleme
b-Âşıklarda meşk olmasa

e-Kim okurdu kim yazardı
e-Bu düğümü kim çözerdi
e-Koyun kurt ile gezerdi        "ardı" redif , "z" yarım uyak
b-Fikir başka başk'olmasa

f-Güzel yüzün görülmezdi
f-Bu şak bende dirilmezdi       "mezdi" redif, "l" yarım uyak diyebiliriz
f-Güle kıymet verilmezdi
b-Âşık ve maşuk olmasa

g-Senden aldım bu feryâdı
g-Bu imiş dünyanın tadı
g-Anılmazdı Veysel adı                 "ı" redif "ad" tam uyak
b- O sana âşık olmasa


Aşık Veysel ŞATIROĞLU

Okuduğunuz koşmanın ahenk ögelerini aşağıya yazınız

•Aliterasyon: ilk dörtlükte "k,m" sesleri
•Asonans: "a,e" sesleri

•Tekrar edilen kelimeler: olmasa
•Ölçü: 4+4 8'li hece vezni

•Uyak: yukarıda gösterildi

•Söyleyiş özelliği: lirik bir söyleyiş

a. Okuduğunuz koşmanın birimini belirtiniz.
Dörtlük
b. Şiirin ve birimlerinin temasını aşağıdaki şemaya yazınız. Şiirin yapı yönünden özelliklerini
belirtiniz.
TEMA:
Birimlerin teması :AŞK
1
2
3
4
5
• Yaptığınız inceleme ve şiirin uyak düzenini de göz önünde bulundurarak koşmanın birimlerinin nasıl birleştiğini açıklayınız

.AŞK teması etrafında birleşmiştir.

1. a. Âşık Veysel, okuduğunuz şiirin ilk dörtlüğünde gönlünü köşke benzeterek teşbih (benzetme) sanatı yapmıştır. Şiirin diğer dörtlüklerindeki söz sanatlarını bulunuz. Bu sanatların nasıl yapıldığını(özelliklerini) açıklayınız.

2.dert-derman kelimeleri arasında TEZAT

aşık-meşk kelimeleri arasında tenasüp

3.dörtlükte: istifham(soru sorma sanatı)

b. Söz sanatlarının şiirdeki işlevini belirtiniz.
Sözün etkileyiciliğini arttırır.
2. a. Şairin birinci dörtlükte kullandığı"gönül köşkü" halk söyleyişine bir örnektir. Şiirin diğer
dörtlüklerinden halk deyişlerine başka örnekler veriniz.

eğlenecek yer bulaman

düğümü çözmek
...
b.Şiirde anlamını bilmediğiniz kelime olup olmadığını söyleyiniz.
....
c.Yaptığınız incelemelerden de yararlanarak şiir diliyle konuşma dilini karşılaştırınız. Benzerlik ve farklılıkları belirleyiniz.
Veysel’in dili saf, sade, akıcı ve anlaşılır konuşma diline yakın bir Anadolu Türkçesidir.
ç. Şiirin dili ve kullanılan imgelerin eserin ait olduğu gelenekle ilişkisini açıklayınız.
Bu şiir halk şiiri geleneğine aittir. Şiirin dili ve kullanılan imgelerde halk şiiri geleneğine uygun imgelerdir.
3. a. Okuduğunuz koşmada, halk beğenisini yansıtan özellikleri sıralayınız.
Halk şiiri halk için yapıldığı için halk şiirleri genellikler alıcıları tarafından beğenilen bir şiir türüdür. Bu şiir halk için yazıldığı için bireyselliği de halkın bireyselliğidir. İşlenilen konular genel olarak somut konulardır. Çünkü soyut konuların anlaşılması güçtür. Halk şiiri güç konuların işlendiği yerler değildir.
b. Koşmada şairin "gönlümdeki köşk'le kastettiği soyut bir yerdir. Şair halkın beğenisinin yanında kendi kişisel duygu ve düşüncelerini soyut olanla birleştirmiştir. Bunun şiire katkısını açıklayınız.

Bu durum soyut kavramların halk tarafından daha kolay anlaşılmasına yardımcı olur...
4. a. Âşık Veysel'in şiirini okurken neler hissettiğinizi belirtiniz.
b. Şiiri bir kez daha okuyunuz. İkinci kez okuduğunuzda hislerinizde bir değişiklik olup olmadığını belirtiniz.

yazının tamamı http://www.edebiyatfatihi.net/ sitesinden alınmıştır.