2013 9. Sınıf Edebiyat 179 - 180 Değerlendirme Soruları ve Cevapları

Bu yazı edebiyatfatihi.blogspot.com'dan alınmıştır.

DEĞERLENDİRME:

1) Aşağıdakilerdne hangisi olay çevresinde gelişen bir edebi tür DEĞİLDİR? OLMALI

CEVAP: D şiir

2) C

3) A

4) Olay çevresinde gelişen edebi metinlerde metnin yazıldığı dönemin özellikleri metne sindirilmiş bir şekilde yer alır. Bu özellikler metinle bütünleşir. Bir olay çevresinde gelişen edebi metni incelerken metinden dönemin zihniyetine ait ipuçları tespit edilir.Metinden dönemin sosyal,siyasi, ekonomik, dini, askeri, sivil unsurlarına ait özellikler saptanarak hakim zihniyet çıkarılır.

5) Zaman ön plana çıkarılmalıdır.

6) TİP VE KARAKTER ARASINDAKİ FARKLAR...

· Tip ile karakterin en önemli farkı temsil gücünde görülür; çünkü tip, toplumsal boyutu ile karşımıza çıkar ve ait olduğu sosyal durum, olay veya olgu onun üzerinden işlenir. Oysa karakter birey olarak ele alınır; çelişkileri, acıları, mutlulukları, çıkmazları sadece kendisine aittir ve kendisiyle sınırlandırılmıştır.

· Tip benzerlerine başka eserlerde de rastlanabilen karakter ise sadece o esere mahsus olan kişiliktir.

· Tip geneldir, genel özellikler taşır. iyi , kötü , saf, cesur, korkak, cömert. v.s...Bütün bu özellikler çok belirginse karakter olur.

7) 1- Gözlemci Bakış Açısı

2) İlahi Bakış Açısı(Hakim bakış açısı,Tanrısal bakış açısı)

3) Kahraman anlatıcının bakış açısı

8) TEMEL ÇATIŞMA NEDİR)

Çatışma , aynı anda ulaşılması imkansız aynı ya da karşıt olan eşdeğer iki durumdan birini seçmek zorunda kalan bireyde görülen kararsızlık, uyuşmazlık durumudur. İki güdü çatıştığında birinin doyumu diğerinin engellenmesine yol açar. Bu durum çatışmayı ortaya çıkarır.

Romanda çatışma; kişilerin, kişiler arası ilişkilerin belirlenmesinde, kişilerin kendileriyle ve toplumla olan ilişkilerinde ortaya çıkan bir durumdur. Çatışma kurgunun temel unsurlarından biridir. Romanın hammaddesi olay ve kurgu olduğundan çatışmaya yer verilmemesi mümkün değildir. Çatışmalar , olay örgüsünü geliştirmeye yarar. Bireyin bulunduğu ortamda çatışmaların da bulunması kaçınılmaz bir gerçektir. Birçok birey hayatındaki her olgu ve insanı olduğu gibi, eleştirmeden kabul edemez. Bu hoşnutsuzluklar çatışma örnekleridir. Bu durum aynen gerçek hayatta olduğu gibi edebiyatta da kurmaca gerçeklik içinde okura sunulur. Çatışmalar karakterlerin, onun dünyasının ve dolayısıyla olay örgüsünün daha iyi çözümlenmesini sağlar.

Edebi metinlerde biri psikolojik diğeri sosyal olmak üzere iki temel çatışma vardır.

Çatışma türleri : Bireyin kendisiyle çatışması , bireyin bireyle çatışması ve bireyin toplumla çatışması.

9) Anlatmaya bağlı edebi metinlerin anlatıcısı kimdir?

Edebî metinlerde, okura olayları anlatan kişiye anlatıcı denir.Anlatmaya bağlı edebi metinlerde yazar anlatma görevini bir anlatıcıya yükler.Okuyucu bütün olup biteni bu anlatıcı aracılığı ile öğrenir. Bu kurmaca bir kişidir, görevi kendi gibi kurmaca olan olay örgüsünü ve olay örgüsünde yer alan diğer ögeleri anlatmaktır.Anlatıcının dış dünyada hiçbir gerçekliği yoktur, anlatıda kağıt üzerinde kurmaca varlığı geçerlidir.Çoğunlukla da yazar ile anlatıcı arasında hiçbir benzerlik yoktur.Yazar kadın, anlatıcı erkek olabilir, ya da tersi.Anlatılan olaya ait hayalî bir varlıktır.

10) Coşku ve heyecanı dile getiren metinlerle anlatmaya bağlı edebi metinlerin farkları:

Coşku ve heyecanı dile getiren metinler (ŞİİR)	Anlatmaya bağlı edebi metinler
Dize, beyit, bend gibi nazım birimlerinden oluşur.	Temel birimi cümledir.
Ölçü, kafiye, redif gibi sınırlayıcı ögeler kullanılır.	Ölçü, kafiye, redif gibi sınırlayıcı ögeler kullanılmaz.(Manzum hikaye hariç)
Dil şiirsel işlevde kullanılır.	Ağırlıklı olarak heyecana bağlı, alıcıyı harekete geçirme,göndergesel işlev kullanılır.
Şiirde bireysellik duygu ve çağrışım ön plandadır...	İnsanı merkez alan her türlü olay,durum işlenir.
Şiirde olay örgüsü yoktur...	Ana bir olaya bağlı olay örgüsü vardır.
Şiir az kelime çok anlam içerir.	Anlatmay bağlı edebi metinler uzundur.
Şiirin yapısı anlam ve ses kaynaşmasından oluşur. Anlam ve ses kaynaşmasından oluşan nazım birimlerine beyit, kıt’a, bent, mısra gibi isimler verilir.	Anlatmaya bağlı edebi metinlerin yapısını olay örgüsü, yer, zaman ve kişiler oluşturur.

11) Trajedi ve komedinin ortak özelliği üç birlik kuralına uyulmasıdır.

12) Coşku ve heyecanı dile getiren metinler:

Gazel, koşma, semai

Anlatmaya bağlı edebi metinler:

Mesnevi,hikaye,masal,manzume, roman,manzum hikaye

13) E

14) edebiyat

15)

Dekor: Tiyatroda, sahneyi eserin konusuna göre döşeyip hazırlamada kullanılan eşyanın toplu adı. Üç çeşit dekor vardır: realist dekor, şairane dekor, stilize dekor.

Işık: Yönetmenin,sahnenin ya da salonun aydınlatılması için verdiği buyruk

Suflör: Tiyatroda, kuliste durarak oyunculara sözlerini fısıltıyla söyleyip hatırlatan yardımcı.

Yönetmen:Bir oyunu, gerekli gerekli ön hazırlığı ve yorumu yaptıktan sonra, dengeli ve sıkı bir düzen içinde,doğru, inandırıcı ve sanatsal bir biçimde, çeşitli alanların sanatçıları, uzmanları ve uygulayımcıları ile işbirliği yaparak sahneye çıkaran sanatçı

Aktör:Erkek tiyatro sanatçısı.

Kişiler: Tiyatro eserinde dramatik örgüyü var eden yaşayan ve yaşatan insanlar...

Olay: Çoğunlukla bir savaşımdan(mücadeleden) yani iki gücün çatışmasından doğan eylem

Aktris: Kadın tiyatro sanatçısı.

Perde: Tiyatro eserinde bir perdenin açılmasından kapanmasına kadar geçen bölüm.

Sahne:Tiyatro. Tiyatro sahnesi. Tiyatro eserinde bir perdelik bölümün, dekor bakımından değişik olan küçük kısımları. Bir perdelik bölüm içinde, kişilerin girip çıkmasıyla değişen topluluk, meclis

Salon:Oyunun oynandığı yer

Kostüm: Tiyatroda sanatçıların giydiği oyuna uygun kıyafet.

Kulis: Tiyatroda, sahnenin arkasında bulunan kısım; sahne arkası.