2013 - 2014 9.Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 72 - 79 Soruları ve Cevapları ( Fırat Yayıncılık )

DEĞERLENDİRME SAYFA 72-73-74-75

1. Aşağıdaki cümleleri konudan edindiğiniz bilgilere göre tamamlayınız.

Şiirlerden yazıldığı dönemle ilgili sosyal hayat hakkında bilgiler edinilebilir.
Şairler yetiştikleri dönemin sosyal ve siyasi hayatını eserlerine yansıtırlar
Namık Kemal’in yetiştiği Tanzimat Döneminde toplumda etkili olan hak, adalet, hürriyet gibi
kavramlar, şiirlerde döneminin zihniyetini yansıtmak için kullanılmıştır.

Yunus Emre’nin şiirlerinde 13 ve 14. Yüzyılda Anadolu’da yaygınlaşan tasavvufun etkisi vardır.

2.D.

DÖNEMİN ADLİ YAPISININ BİLİNMESİ

3. Evet, her şair yaşadığı dönemin kültür ve sanat anlayışı ile ilgilenmesi gerekir. Eserlerini oluştururken bunlardan yararlanır.

4. D,D,Y

ÇIKMAZ AYLAR

Bahtım, bahtım ne açıksın,

Hele çıkmaz aylar çıksın,

Hele çıkmaz aylar çıksın…

Bahtım, bahtım ne güzelsin,

Hele çıkmaz aylar gelsin,

Hele çıkmaz aylar aylar gelsin…

Bana alaylar getirsin,

Sana saraylar getirsin.

Bahtım, bahtım ne beyazsın,

Güzel ay niye çıkmazsın?..

Ahmet Kutsi TECER

5. Aşağıdaki cümleleri “Çıkmaz Aylar” şiirine göre tamamlayınız.

Şiirin birimi…benttir.

Şiirde…. çıkmaz ...kelimeleriyle ses kaynaşması oluşturulmuştur.

Şiirde…umut… duygusu hakimdir

Şiirin dili akıcı ve sadedir.

Şiir cumhuriyet döneminde yazılmış olabilir.

6. B Cümle

7.Şiirin yapısı, şiirin anlamının oluşmasında ne ölçüde etkilidir? Açıklayınız.

7. Şiirde ahenk önemlidir. Ahenk denilen şey de sadece ses ve ritm akışıyla olmaz

bunun yanında şiirinde yapısı da önemlidir.

8. D, Y, Y, D

9. A şiirin yapısının nasıl oluştuğu

10. D

11. Şairler yetiştikleri dönemin sosyal ve siyasi hayatını eserlerine yansıtırlar.

12. D,D, Y, Y

13. Aşağıdaki cümlelerin tamamlayıcısı olan gerekçeleri noktalı yerlere yazınız.

Şiir dili düz yazı dilinden SANATLI BİR SÖYLEYİŞ olduğu için farklıdır.

İmge sınırlı olan VARLIKLARLA sınırsız olan HAYALLER için doğmuştur.

Söz sanatı ile imge DAHA SINIRLI olduğu için birbirinden farklı anlatım biçimidir.

Şiir dilinde KELİMELER için çağrışımı önemlidir.

İmge soyut OLAN VARLIĞI SOMUTLAŞTIRMAK için oluşmuştur.

Şiir anlam için değil AHENK için yazılır.

14. Şiirde imge nasıl sağlanır?

14. Şiirde imge söz sanatlarıyla , mecazlarla ve somutlaştırma gibi özelliklerle sağlanır.

15. Aşağıdakilerden hangisi şiir dili incelenirken aranılacak özellik değildir?

A. Yan anlam

B. Yapı özelliği

C. Söz sanatları

D. İmge

E. Mecaz anlam

CEVAP:B

16. Aşağıdaki şiirde anlam ve ses kaynaşması nasıl sağlanmıştır?

16. Kelime aralarında s sesinin aşağı yazılması ile hem ses hem de görüntü sağlanmaya çalışılarak anlam pekiştirilmeye çalışılmıştır.

17. KAFİYE, REDİF, ÖLÇÜ, ASONANS, ALİTERASYON,İÇ KAFİYE

18. C. Şiirin yazıldığı sosyal dönem

19. C. Halk şiiri

20. D,Y,Y

21. Her edebi eserin kendine özgü bir ses ve ritim anlayışı vardır.

Şiirde ölçü ve kafiye ahenk unsurudur

22.şiirde ahenk ölçü, kafiye, redif asonans ve aliterasyon ile sağlanmış

23. Aşağıdaki cümleleri konudan edindiğiniz bilgilere göre tamamlayınız.

Şiirlerde KELİMELER gerçek anlamlarından farklı anlamlar kazanabilir.

Şiirde gerçeklik TEMA algılayışla sınırlı değildir.

Şiirde gerçeklik verilirken şair tarafından DEĞİŞTİRİLİR ve DÖNÜŞTÜRÜLÜR

Şiir gerçekliğinde ANLAMLAR, DÜŞÜNCE ve izlenim önemlidir.

Şiirdeki gerçeklik şiire ÖNEM KATAR.

24. Şiir gerçekliğini yorumlarken aşağıdakilerden hangisi önemli değildir?

A. Okuyucunun şaire olan sempatisi

B. Şairin gerçek hayatı nasıl yorumlayıp verdiği

C. Okuyucunun şiirden ne anladığı

D. Şiirdeki dizelerin anlamının bulunması

E. Her dönemin kendine özgü şiir gerçekliği olduğu

CEVAP:A

25. şiirdeki gerçeklikte tasarımın rolü yüksektir. Çünkü şiirler kurmaca metinlerdir. Edebi eserlerin en önemli özelliklerinden biri de kurmaca olmalarıdır.

26. Farklı dönemlere ait şiirlerin gerçekliği birbirlerine benzeyebilir mi? Neden?

26. Benzemez çünkü her dönemi gerçekliği ya da hayatı diğerinde farklıdır. Şair de var olan dış gerçekliği kendi içinde anlattığı için zamanlar değişince gerçeklikte değişir.

27 . Aşağıdakilerden hangisi şiir geleneğiyle ilişkilidir?

A. Şairin dünya görüşünü şiirine yansıtması

B. Şairin beyitlerle yazmayı tercih etmesi

C. Şairin “Herkesle dost yaşamalıyız.” temasını vermeye çalışması

D. Şairin, kendinden önce yazılan şiirlerin yapısını şiirinde kullanması

E. Şairin yabancı kökenli kelimelerle yazıyor olması

CEVAP: D

28. Aşağıdaki cümlelerden hangisi şiir geleneği açısından incelendiğinde yanlıştır?

A. Her şiirde geçmişten izler vardır.

B. Her dilin kendine ait bir şiir geleneği vardır.

C. Şiir geleneğine bağlı olarak şiir yazmaya çalışmak sanatsal söyleyişi engeller.

D. Şairin yetiştiği kültürel ortam şiire farklı bir söyleyiş kazandırabilir.

E. Şiir incelenirken farklı şiir geleneklerinin varlığı unutulmamalıdır.

CEVAP: C

29. Farklı şiir gelenekleri niçin oluşmuştur?

29 İçinde yetiştikleri sosyal ve onların kullandığı dil farklılaştıkça gelenek farklılaşır. Mesela Destan geleneğinde Şamanizm’i benimseyen Türkler zamanla Müslüman olunca sosyal, dini hayat değişmiş ve ortaya yeni bir gelenek olan Halk Şiiri Geleneği çıkmıştır.

30. Aşağıdaki cümleleri bu konuda öğrendiğiniz bilgilere göre tamamlayınız.

Şairin yetiştiği SOSYAL ve kültürel HAYAT şiirine farklı söyleyiş kazandırır.

Türk dili, Türk şiir GELENEĞİNİ oluşturmuştur.

31. D, D, Y,Y

32. E

33. C

34. …..

35. A

36. Y, D, Y,Y, D

37. Şiirde kullanılan dile ve imgelere bakılır. Sanat anlayışına bakılır. Dönemine bakılır.

38. bir yönüyle evet. Çünkü şiir bir duygu işidir.

39. Şairin yetiştiği ortam şiirlerine zihniyet olarak yansır.

2013-2014 9.Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Fırat Yayıncılık (sayfa 76-77-78 arası)
2. ÜNİTE 2.ŞİİR OKUMA

ÇÖZÜMLEME / İNCELEME

1. a. Sınıfınızda gruplar oluşturunuz. Gruplarınızla “Gazel”, “Türkü”, “Git Bahar”, “Çakıl” ve “Ağustos Çıkmazı” adlı şiirleri okuyunuz. Şiirleri okurken ses ve kelimelerin telaffuzuna dikkat ediniz.

GAZEL1. metin

I. Tûti-i mu’cize-gûyem ne desem lâf değil

Çarh ile söyleşemem âyinesi sâf değil

II. Ehl-i dildir diyemem sinesi sâf olmayana

Ehl-i dil birbirini bilmemek insâf değil

III. Yine endişe bilir kadr-i dür-i güftârım

Rüzgâr ise denî dehr ise sarrâf değil

IV. Girdi miftâh-i der-i genc-i ma’ânî elime

Âleme bezl-i güher eylesem itlâf değil

V. Levh-Mahfûz-ı sühendir dil-i pâk-i Nef’î

Tab’-i yârân gibi dükkânçe-i sahhâf değil

Nef’î

Günümüz Türkçesiyle

I. Ben, mucize gibi sözler söyleyen bir papağanım; ne söylesem bayağı söz değildir. Felek ile söyleşemem onun aynası (kalbi) saf (temiz) değildir.

II. Kalbi temiz olmayana, gönül ehlidir diyemem. Gönül ehlinin birbirlerini bilmemesi insaflı bir davranış değildir.

III. Her ne kadar zaman alçak ve dünya kıymet bilmezse de sözümüzün incisinin değerini yine düşünce sahipleri bilir, anlar.

IV. Anlamlar hazinesinin kapısının anahtarı elime geçti, âleme inci saçsam, bunları boşuna harcamış olmam.

V. Nef’î’nin temiz kalbi, sözün Levh-i Mahfuz’u (Allah tarafından takdir edilenlerin yazıldığı yazı) gibidir. Dostlarınınki gibi küçücük bir kitapçı dükkânı değildir.

2. metin

TÜRKÜ

Gurbet elde bir hâl geldi başıma

Ağlama gözlerim Mevlâm kerimdir

Derman ararken derde dûş oldum

Ağlama gözlerim Mevlâm kerimdir

Hüma kuşu yere düştü ölmedi

Dünya Sultan Süleyman’a kalmadı

Dedim, yâre gidem, nasip olmadı

Ağlama gözlerim Mevlâm kerimdir

Kâğıda yazılmış ufak yazılar

Anadan ayrılmış körpe kuzular

Derdi olan yüreğinden sızılar

Ağlama gözlerim Mevlâm kerimdir

Anonim

3. metin

GİT BAHAR

Çekil, bu gölgeli yolda gezinme,

Bahar, bakışların yine pek sarhoş

Yanılıp gönlüme misafir inme

Kapısı kilitli, mihrabı bomboş,

Mâbeddir orası, meyhane değil!

Ziyalar, kokular, sesler, çiçekler…

Ömrümün her günü başka bir düğün!

Bülbüller koynunda aşkı çiçekler,

Güller dökülürler göğsüne bütün:

Gerçekten güzelsin, efsane değil.

Altınlı başında papatya niçin?

Sarı saçlarına pembe gül takın!

Git bahar, gönlümde ibadet için

Diz çöken kızları ürkütme sakın!

Kalbime girme, o kâşane değil!

Git bahar, git bahar… Uzaklarda gül

Denize renginden bırak hediye;

Ufuklarda gezin, semaya süzül,

Kalbime sokulma “Peymâne!” diye,

Gördüklerin kandil… Peymâne değil!

Halide Nusret ZORLUTUNA

4. metin

ÇAKIL

Seni düşünürken

Bir çakıl taşı ısınır içimde

Bir kuş gelir yüreğimin ucuna konar

Bir gelincik açılır ansızın

Bir gelincik sinsi sinsi kanar

Seni düşünürken

Bir erik ağacı tepeden tırnağa donanır

Deliler gibi dönmeye başlar

Döndükçe yumak yumak çözülür

Çözüldükçe ufalır küçülür

Çekirdeği henüz süt bağlamış

Masmavi bir erik kesilir ağzımda

Dokundukça yanar dudaklarım

Seni düşünürken

Bir çakıl taşı içimde

Bedri Rahmi EYUBOĞLU

5. metin

AĞUSTOS ÇIKMAZ

beni koyup koyup gitme

ne olursun

durduğun yerde dur

kendini martılarla bir tutma

senin kanatların yok

düşersin yorulursun

beni koyup koyup gitme

ne olursun

bir deniz kıyısında otur

gemiler sensiz gitsin bırak

herkes gibi yaşasana sen

işine gücüne baksana

evlenirsin çocuğun olur

sonun kötüye varacak

beni koyup koyup gitme

ne olursun

elimi tutuyorlar ayağımı

yetişemiyorum ardından

hevesim olsa param olmuyor

param olsa hevesim

yaptıklarını affettim

seninle gelemeyeceğim attilâ ilhan

beni koyup koyup gitme

ne olursun

Attilâ İLHAN

b. Şiir okumada ses ve kelimelerin telaffuzunun niçin önemli olduğunu grubunuzla tartışınız.

b. Şiirde anlam kadar duyguyu verebilmek için telaffuzda önemlidir. Çünkü doğru okunmadığı zaman duygu içerikli bir şiir komedi unsuru oluşturabilir.

c. Tartışmanız sonucu ulaşılan görüşü okuduğunuz şiirlerden örnekler vererek açıklayınız.

ç. Okuduğunuz şiirlerin yazılmasına sahip olan zihniyet ve şiirin ait olduğu gelenek şiiri okumanızda etkili oldu mu? Niçin?

ç. Şiirlerin okunmasında gelenek ve zihniyet biraz etkili de olsa güzel olan her şiiri okumakta sıkıntı duymayız.

2. a. “Git Bahar” adlı şiiri önce alçak bir ses tonuyla ve heyecansız olarak, daha sonra da yüksek bir ses tonuyla ve coşkulu bir biçimde okuyunuz.

a………..

b. Bu okuma biçimlerinden hangisinde kullandığınız ses ve söyleyişin şiire daha çok yakıştığını nedenleriyle belirtiniz.

b. Tabi ki heyecanla ve coşkulu şekilde olanı daha çok yakışıyor. Diğeri şiirin anlamında uzak düşmemize neden oluyor.

c. “Çakıl” adlı şiir “Git Bahar” adlı şiirle aynı ses ve söyleyişle okunabilir mi? Düşüncelerinizi belirtiniz.

c. Okunamaz. Duyguları farklı. Bütün şiirler aynı ses tonu ve söyleyişle okunmaz.

ç. Şiirlerde ses ve söyleyişi iyi kullanmanın niçin önemli olduğunu belirtiniz.

ç. Ses ve söyleyiş en az anlam kadar önemlidir. Hatta Ahmet Haşim gibi şiirdeki ahengi ve sesi anlamdan daha önemli gören şairlerimiz de vardır.

3. a. “Ağustos Çıkmazı” adlı şiiri tekrar okuyunuz. Şiiri okurken hissettiğiniz ahenk unsurlarını belirtiniz.

a. Serbest nazımla yazılmıştır. Ahengi sağlayan iç sesler vardır.

b. Ahenk ve anlam ilişkisi iyi şiir okumak için gerekli midir? “Ağustos Çıkmazı” adlı şiirden örneklerle düşüncenizi açıklayınız.

b. Gereklidir. Biri olmadan eksik kalır diye düşünüyoruz.

4. a. Bu konuda incelediğiniz şiirlerden birini ya da sevdiğiniz bir şiiri ezberleyiniz.

b. Ezberlediğiniz şiirden ne anladığınızı anlatınız.

b..

c. Ezberlediğiniz şiirde şair hangi olayı durum ya da hissi okuruna iletmek istemiştir? Belirtiniz.

ç. Şiir ezberlemenin o şiiri anlama ve yorumlamadaki önemini ezberlediğiniz şiirden örneklerle açıklayınız.

ç.Şiiri ezberlediğiniz zaman anlatılmak istenen manayı daha iyi anlıyor ve kavrıyorsunuz.

sayfa 76-77-78-79