2013 - 2014 11. Sınıf Dil ve Anlatım Sayfa 27 - 41 Soruları ve Cevapları ( İletişim Yayınları )

Bu yazı http://edebiyatfatihi.blogspot.com/ sitesinden alınmıştır. Bu tarz yazıları bu sitede de bulabilirsiniz.

SAYFA 27:
ÖN HAZIRLIK:

 İnsanların geçmişten bugüne kadar kullandıkları iletişim araçları hakkında bir araştırma yapınız.

Günümüze kadar kullanılan iletişim araçlarının neler olduğunu yaptığınız araştırmalardan da yararlanarak söyleyiniz. Bu iletişim araçlarından hangilerinin hâlen kullanıldığını belirtiniz

 Geçmişte insanlar, duman, ateş, güvercin gibi çeşitli yollarla iletişim kurmaya çalışmışlardır. İlk Çağ'da insanlar, mağara duvarlarına çizdikleri resimlerle iletişim kurmuşlardır. Yazının icadıyla insanlar yazıyla daha kolay bir şekilde iletişimi sağlamışlardır. Günümüzde teknolojinin gelişmesiyle iletişim çok daha kolay hale gelmiştir. (telefon, televizyon, internet)

 2. Cemal Süreya ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın hayatları ve edebi kişilikleri hakkında bir araştırma yapınız.
***Ahmet Hamdi Tanpınar kısaca maddeler halinde...

 3. Özel mektup türünde yazılmış metinler bulunuz. Beğendiğiniz bir metni sınıfınıza getiriniz.

 HAZIRLANALIM

Atatürk Lisesi Müdürlüğüne, ANKARA Okulunuzun Hazırlık B sınıfı 368 numaralı öğrencisiyim. Babamın iş yerinden okulunuz öğrencisi olduğuma dair “Öğrenci Belgesi” istenmektedir. Bu belgenin tarafıma verilmesi için gereğini yapılmasını saygılarımla arz ederim. Adres: Emre sok. Birlik apt.                                                                                      22.01.2006No:12/17                                                                                                      İMZA: ANKARA                                                                                                                           Yelda KIZILDAĞ SAYFA 32 1.ETKİNLİK Cemal Süreya, Azra Erhat, Ahmet Hamdi Tanpınar’a ait mektupları ve sınıfa getirdiğiniz özel mektuplardan birkaç tanesini okuyunuz. Getirdiğiniz metinlerin yazılış amaçları, dil, anlatım ve şekil özellikleri hakkında tartışarak bu tür metinlerin ortak özelliklerini belirleyiniz. Belirlediğiniz özellikleri tahtaya yazınız.

	Cemal Süreyya’nın Mektubu	Azra Erhat’ın Mektubu	Tanpınar’ın Mektubu
Yazılış Amaçlan	Eşine duyduğu özlem	Azra Erhat, çok sevdiği arkada­şına uğrayamadığı için bu   mek­tubu yazmıştır.	Tanpınar yazar arkadaşın­dan yardım istemek için mektubu yazmıştır.
Dil ve Anlatım Özellikleri	Sanatlı, şairane bir dil vardır. Şiirsel anlatım, duygular ve imgeler yer alır.	Mektup, günlük konuşma diliyle yazılmıştır. Edebiyatla ilgili konu ve kavramlar dikkat çeker.	Mektupta günlük konuşma dili kullanılmıştır. Edebi ve sanatsal bir konu ele alın­mıştır.
Şekil Özellikleri	Düz yazı biçiminde yazılmıştır. Mek­tupların başlığı sol üst köşede, tarih sağ üst köşede, mektubu yazanın adı soyadı sonunda sağ alt köşededir.	Mektubun şekil özellikleri mek­tup türünün kurallarına uygun­dur.	Mektubun şekil özellikleri mektup türünün kurallarına uygundur.

2. ETKİNLİK

Cemal Süreya'nın mektubunda tarih sağ üstte, imza sağ alttadır. (sağa yakın)

( 3. ETKİNLİK )

Cemal Süreya’nın mektubunda kağıt düzeni kurallara uygundur. Kağıdın sağ - sol, alt - üst boşlukları uygundur.

Cemal Süreya, Azra Erhat ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın mektuplardaki hitap cümlelerini

inceleyiniz. Gönderici ve alıcı arasındaki yakınlığın hitap biçimini nasıl etkilediğini belirtiniz.

Cemal Süreyya’nın Mektubu	Azra Erhat’ın Mektubu	Tanpınar’ın Mektubu
İki eş arasındaki sevgi ve yakın­lığa bağlı olarak “hayatım” şeklin­de hitap ve sa­mimi bir anlatım vardır.	Yakın bir arkada­şı olan Halikarnas Balıkçısı'na yazdığı bu mek­tupta “Canım Balık­çım” hitabını kul­lanmıştır.	Yakın arkadaşı Bedri Rahmi Eyüboğlu’na yazmış olduğu mektupta “Kar­deşim, aziz kardeşim” gibi hitaplara yer vermiştir.

Cemal Süreya, Azra Erhat ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın mektuplarını dil ve cümle yapısı

bakımından inceleyiniz. Gönderici ile alıcı arasındaki ilişki metnin üslubunu etkiliyor mu? Metinlerden örnekler vererek düşüncelerinizi açıklayınız.

Metinlerin üçünde de açıklayıcı anlatım kullanılmış.  Yazarlar ve edebiyatçılar arasında yazılmış bu mektuplarda edebi ve özenti bir dil vardır. Duygu ve düşünceler bir sanatçı üslubuyla aktarılmıştır.

SAYFA 33

6. ETKİNLİK

“Şadan’ın düğününe gelemedim, o sırada seni de göremedim. Ama şimdi evdeymişsin, telefonla da konuşmak olmaz, sevmezsin bari birkaç satır yazayım diyorum. Mavi kâğıt üzerine de olsun, öylesini daha çok seversin, sen canım canım mavi ustam."

Yukarıdaki ifadelerinden hareketle mektuplaşmanın karşılıklı konuşmalardan farkını belirtiniz.

Mektuplarda anlatılanlar düşünülerek, mantık ve dil zevkinin süzgecinden geçirilerek yazılır. Karşılıklı konuşmalarda  ise ifadeler biraz daha sıradan bir üslupla dile getirilir.

7. ETKİNLİK

Cemal Süreya, Azra Erhat ve Ahmet Hamdi Tanpınar’a ait mektupların yazılış amacını ve amacın nasıl gerçekleştiğini yazalım.

	Cemal Süreya'nın mektubu	Azra Erhat'ın Mektubu	A. Hamdi Tanpınar'ın Mektubu
Yazılış amacı ve amacın nasıl gerçekleştiği	Eşinin yokluğunda hissettiklerini ona anlatmak için yazmış	Yazar, arkadaşına uğrayamadığı için bu mektubu yazmış	Yazar, arkadaşından bir tercüme için yardım istemek amacıyla bu mektubu yazmış

8 ETKİNLİK

Örnekte de görüldüğü üzere özel mektupların sonuç bölümünde muhatapla ilgili merak edilenler dile getirilir, selam ve iyi dilekler iletilir.

9 ETKİNLİK

öZEL MEKTUPLAR: (kısa bilgi)

Akraba ve dost gibi yakın çevredeki insanlara yazılan mektuplardır. Bu mektuplarda doğal ve samimi bir anlatım yer alır.

mektup türü ve özellikleri ayrıntılı bilgi: http://edebiyatfatihi.blogspot.com/2011/10/ekoyay-11sinif-dil-ve-anlatim-mektup.html?spref=bl

 10 ETKİNLİK

Cemal Süreya, Azra Erhat ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın mektuplarında dilin hangi işlevde kullanıldığını belirtiniz.

Cemal Süreya'nın Mektubu: Göndergesel işlev, şiirsel işlev

Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Mektubu: Göndergesel işlev, şiirsel işlev

Azra Erhat'ın Mektubu: Göndergesel işlev, şiirsel işlev

11. ETKİNLİK

Bir yakınınıza istediğiniz herhangi bir konuda özel mektup yazınız.

SAYFA 34

12. ETKİNLİK

Cemal Süreya'nın mektubundan alınan paragrafta dil bilgisi unsurları bağdaşıklık ve bağlaşıklık sağlayacak şekilde kullanılmıştır. Parçada yinelenen sözcükler, eş ve yakın anlamlı sözcükler anlatıma bütünlük katmıştır. Aynı kökten türeyen sözcüklerin tekrarıyla ses ahengi sağlanmıştır.

13 ETKİNLİK

Cemal Süreya’nın mektubundan alınan aşağıdaki cümlelerde noktalama işaretlerinin hangi amaçlarla kullanıldığını tabloya yazalım:

Nokta	* Bunu bilmeni isterim.	Yargı bildiren cümlelerin sonuna ko­nur.
Virgül	*   Ne yumuşak, çağrışımlı, bağışçı, düşçül şeydir ıhlamur. *   Akşam eve döneyim, kapıyı sen aç. *   N'olur, akkavakızı, anla beni.	Eş görevli kelimelr ara­sında, farklı eylem ve yargılar arasın­da kullanılır.
Tırnak İşareti	*   “Dolanırım Paris’imin sokaklarını, *   Orada ölmeye cesaretim yok.” *   Hiçbir şey bozamaz beraberliğimizi. “Üçüz, gözüz biz.”	Alıntı, söz ve cümleler tırnak içinde kullanılır. Vurgulanmak istenen sözler tırnak içinde kullanılır.
İki Nokta	*    Bir de şeyi bilmeni isterim: Benden yanlış yere, yok yere kuşkulanı­yorsun. *   Şöyle şeyler: “Ankara’ya gelince seni rahatsız ederiz.”	Açıklama bölümlerinden önce kulla­nılır.
Noktalı Virgül	* Adamlar geçiyor; yüzsüz, gözsüz, gülüşsüz adamlar.	Yargıları ve eş görevli kelimeleri bir­birinden ayırmak, gruplandırmak için kullanılır.
Üç Nokta	'Gözlerin... *Kimin malında gözümüz olmuş. (...) Kime kıl kadar kötülüğümüz olmuş.	Tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur. Anlamı tamamlanacak sözlerin yerine
Soru İşareti	*Sen de öyle şeyler düşünüyor musun? ’Bana her yönden güveniyorsun, değil mi?	Soru ifadesi taşıyan cümlelerin so­nunda kullanılır.
Yay ve Köşeli Ayraç	*... bir Fransız filmi: adı: “Je Suis un Sentimental" [jö Suin Sentimental (Duygulu Bir Adamım Ben)] Bende eski kahvemde oturmaktayım. (...) Karşıda Haydarpaşa Garı, gri bir ev ödevi gibi.	Açıklama amacıyla kullanılır. Yay ay­raç içinde tekrar açıklama yapmak gerekirse köşeli ayraç kullanılır.
Ünlem İşareti	’Zuhal’im, Hayat! *Aşk büyüdü, Aşk!	Seslenme, duygu ve coşku bildiren kelime ve cümlelerin sonunda kulla­nılır.
Kesme İşareti	*Gece Memo’yla hep seni konuştuk. *Ülkü Tamerler ve Buyrukçu’yla düğün eylemiştik.	özel isimlere gelen çekim eklerini ayır­mak için kullanılır.
Düzeltme İşareti	*Hâlâ başım dönüyor şenlen, esrikim şenlen, seviyorum seni.	Ünlüleri uzatmak için Bazı ünsüzlerin ince okunduğunu göstermek için (burada l ünsüzü ince okunur.

sayfa 35

14 ETKİNLİK

Cemal Süreya’nın mektubundan alınan aşağıdaki cümlelerde koyu yazılan sözcükleri inceleyiniz. Bu tür sözcüklerin yazılışıyla ilgili kuralları belirleyip verilen örnekteki gibi tabloya yazınız.

15. ETKİNLİK

Cemal Süreya’nın mektubunu akıcılık bakımından inceleyiniz. Metinde ses akışını engelleyen aynı ya da yakın seslerden oluşmuş sözcükler kullanılıp kullanılmadığını; karmaşık, anlaşılması güç cümle kuruluşlarına yer verilip verilmediğini belirleyiniz. Yaptığınız çalışmadan hareketle metnin akıcı olup olmadığını belirtiniz.

Şiirsel bir üslupla yazılmıştır. Akıcı bir anlatım vardır.

SAYFA 36

17. ETKİNLİK

Yukarıdaki mektubun göndericisini, alıcısını ve yazılış amacını söyleyiniz.

Yukarıdaki mektup resmi mektup örneğidir. Gönderici, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, alıcı ise İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüdür. Yazılışı amacı "Gönül Projesi" adlı etkinliğe öğrencilerin katılmasını sağlamaktır.

18. ETKİNLİK

4. metin olarak verilen mektubu şekil özellikleri bakımından inceleyiniz. Sayı, konu, tarih,gönderici, alıcı, isim, imza ve ekler bölümlerinin mektubun hangi kısımlarında yer aldığını belirtiniz. Resmî mektupların şekil özelliklerinin nasıl olması gerektiğini belirtiniz.

Resmi mektuplarda mektubu gönderen kurumun adı üst ortada yer alır. Başlığın sol alt köşesinde sayı ve konu, sağ alt kısmında tarih bulunur.

Alıcı olan kurumun adı asıl açıklamanın yapılacağı yere, yazının üst kısmına yazılır. Gönderici olan kurumun en yetkilisi adına mektubun sağ alt köşesinde isim açılır. Yetkilinin imzası bulunur.

19 . ETKİNLİK

İncelediğiniz resmî mektubun dil ve anlatım özelliklerini daha önce incelediğiniz özel mektuplarla karşılaştırarak aralarındaki farklılıkları belirtiniz. Resmî mektuplarda özel mektuplardaki gibi samimi bir dil kullanılır mı? Düşüncelerinizi nedenleriyle açıklayınız.

Resmi mektuplarda ciddi ve resmi bir dil kullanılır.

20 ETKİNLİK

İncelediğiniz resmî mektupta dilin hangi işleviyle kullanıldığını söyleyiniz.

Göndergesel işlevde kullanılmıştır.

21 ETKİNLİK

5. Metin

Yukarıdaki mektubun göndericisini, alıcısını ve ne amaçla yazıldığını belirtiniz.

Mektubun göndericisi: Umut Yılmazer

Mektubun alıcısı: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu

Atatürk Araştırma Merkezi Kitap Satış Bürosu

Mektubun Yazılış Amacı: Kitap istemek

22. ETKİNLİK:

Yukarıdaki mektubu şekil özellikleri bakımından inceleyiniz. Tarih, gönderici, alıcı, isim, imza bölümlerinin mektubun hangi kısımlarında yer aldığını belirtiniz. Sayı ve konu bölümlerinin iş mektuplarında yer alıp almadığını söyleyiniz. İncelediğiniz mektuptan hareketle iş mektuplarının şekil özelliklerinin nasıl olması gerektiğini açıklayınız.

Mektupta  tarih sağ üst köşededir. Tarihten sonra alıcının adresi yazılmıştır. Sonra alıcıya hitaben yazılmış açıklama mektubun yazılış amacını ortaya koyar. Göndericinin adı, soyadı, imzası sağ alt köşede, adresi ise sol alt köşededir. Bu mektup bir iş mektubudur.

İş mektuplarında sayı, konu gibi bölümler yoktur.

23. ETKİNLİK:

İncelediğiniz metinlerden hareketle resmî mektuplarla iş mektupları arasındaki farklılıkları belirtiniz.

Resmi Mektup	İş Mektubu
Sayı, konu gibi açıklamalar ve özellikler vardır.	Sayı,konu gibi özellikler yoktur. İş mektuplarında kullanılan dil resmi olsa da günlük konuşma diline biraz daha yakındır.

24. ETKİNLİK

İncelediğiniz iş mektubunun dil ve anlatım özelliklerini resmî ve özel mektupların dil ve anlatım özellikleriyle karşılaştırınız. Ulaştığınız sonuçları açıklayınız.

Resmi Mektup	İş Mektubu
Resmi, ciddi bir anlatım vardır. Üst makamdan alt makama gönderildiği için "rica ederim" ifadesiyle bitirilmiştir.	Ciddi bir dille yazılır. Dildeki resmiyet ve ciddiyet resmi mektuba göre daha azdır. Kişiden kuruma gönderildiği için "arz ederim" ifadesi kullanılmıştır.

25. ETKİNLİK:
İncelediğiniz resmî mektup ve iş mektubunda hangi anlatım türüne başvurulduğunu belirtiniz. Kullanılan anlatım türü ve mektupların yazılış amaçları arasında nasıl bir ilişki olduğunu açıklayınız.

Hem resmi mektupta hem de iş mektubunda açıklayıcı anlatım türü kullanılmıştır. Bu mektuplarda bir görevi bildirme, bir siparişte bulunma gibi durumlar söz konusu olduğu için açıklayıcı anlatım türünün kullanılması gerekir.

26. ETKİNLİK:

İncelediğiniz mektuplardan ve yaptığınız etkinliklerden hareketle iş mektuplarının özelliklerinin neler olduğunu belirtiniz.

28. ETKİNLİK:

İş mektuplarında dil alıcıyı harekete geçirme işlevinde kullanılır.

6 metin

DİLEKÇE

29. ETKİNLİK:

Yukarıdaki mektubun göndericisini, alıcısını ve ne amaçla yazıldığını belirtiniz.

Mektubun göndericisi: Ahmet Element

Mektubun Alıcısı: ASKİ Müdürlüğü

Yazılış Amacı: Su borusunun patlaması üzerine oluşan problemin çözülmesi

30 ETKİNLİK:

 http://edebiyatfatihi.blogspot.com/2011/10/ekoyay-11sinif-dil-ve-anlatim-mektup.html?spref=bl

31. ETKİNLİK:

İncelediğiniz dilekçede konu ve istek, kısa ve özlü bir şekilde anlatılabilmiş midir? Dilekçelerde konu ve isteğin kısa ve özlü anlatılması niçin önemlidir? Düşüncelerinizi açıklayınız.

Dilekçelerde istek kısa ve öz biçimde ifade edilmelidir. İsteğin ne olduğu, şikayetin konusu açık, yalın bir ifadeyle anlatılmalıdır.

33. ETKİNLİK:

Mektuplar yazılış amaçlarına göre özel mektup, resmi mektup ve iş mektubu olmak üzere üçe ayrılır.

34. ETKİNLİK:

“Arızanın giderilmesi hususunda gereğinin yapılmasını arz ederim.” cümlesinde dil hangi işleviyle kullanılmıştır? Dilekçenin yazılma amacı ile metinde kullanılan dilin işlevi arasında nasıl bir ilişki olduğunu belirtiniz.

Burada alıcıyı harekete geçirme işleviyle kullanılmıştır.

35. ETKİNLİK:

Cemal Süreya'nın mektubu- öyküleyici anlatım

Azra Erhat'ın mektubu - açıklayıcı anlatım

Resmi mektup - açıklayıcı anlatım

İş mektubu - açıklayıcı anlatım

Dilekçe - açıklayıcı anlatım

SAYFA  39

ANLAMA VE YORUMLAMA

1. İncelediğiniz özel mektuplardan hangisini daha içten buluyorsunuz? Niçin? Konunun, metnin üslubunu etkileyip etkilemediğini açıklayınız.

Kendiniz cevaplayınız.

2. “Haydarpaşa garı, gri bir ev ödevi gibi.”, “ Aynı sapta tüveyçlerini birbirine dönmüş iki çiçek gibiyiz, bir de tomurcuğumuz var.” dizelerinde yazar hangi söz sanatlarına başvurmuştur?

tüveyç: çiçek tacı

Benzetme sanatı vardır. Haydarpaşa garı, gri bir ev ödevine benzetilmiş. İkinci cümlede yazar, kendisini ve seslendiği kişiyi çiçeğe benzetmiş.

3. Cemal Süreya hakkındaki araştırmanızı sınıfla paylaşınız.

4. Cemal Süreya’nın şair olması dilini nasıl etkilemiştir? Düşüncelerinizi açıklayınız.

Cemal Süreya, mektupta günlük yaşam konularını şiirsel anlatımla yazmış.

5. “Yüzüğünden öperim.” , “Susunca seni sustuk. Uyuyunca seni uyuduk.” cümleleri gerçek anlam mı, yan anlam mı ifade etmektedir? Düşüncelerinizi açıklayınız.

Yan anlam ifade etmektedir.

6. “Epey çalıştım. Şimdi de o meşhur Fellows var ya, Xanthos’u soyup soğana çeviren, onun ilk yolculuğunun güncesiniçeviriyorum.” (Azra Erhat 1915-1982), “Adalet, bildiğin gibi. Şöyle bir sekiz senede Kafka’nın sevgilisi Milena’ya mektuplarını tercüme ediyordu.” (Ahmet Hamdi Tanpınar 1901-1962 ) cümlelerindeki altı çizili kelimeleri anlamları bakımından karşılaştırınız. Aynı yüzyılda yaşayan yazarların dil tercihindeki farklılıkları hangi nedenlerden kaynaklanabilir? Düşüncelerinizi açıklayınız.

Eş anlamlı sözcüklerdir. Aynı anlama gelen farklı sözcükleri kullanmaları yazarların kültürel ortamıyla ve çevresiyle ilgilidir.

7. Ahmet Hamdi Tanpınar’ın mektubundaki “müsait, neşir, imkân, istida, müracaat, behemehâl, hâletiruhiyenin, izah, kabil, mesele, neşr, vasıta” kelimeleri yerine hangi kelimeler kullanılabilir? Ahmet Hamdi Tanpınar hakkında yaptığınız araştırmadan yola çıkarak onun dil tercihi ile zihniyeti arasında bir ilişki olup olmadığını açıklayınız.

müsait- uygun

imkan-olanak

neşir-yayın

istida- dilekçe

behemehal- mutlaka

kabil-mümkün

neşr-yayın

müracaat-başvuru

haletiruhiye-psikoloji, ruhsal durum

izah-açıklama

mesele-sorun

vasıta-araç

8. Tebrik, davetiye, teşekkür, taziye yazıları hangi mektup türü içerisinde değerlendirilebilir?
Düşüncelerinizi açıklayınız.

Özel mektup türü içinde değerlendirilebilir.

9. Mazeret sınavına alınmanız için okul idaresine bir dilekçe yazınız.

10. Aşağıdaki mektup üzerinde hitap, gövde, bağlama ve sonuç bölümlerini gösteriniz. Yay ayraç içerisinde verilen tarih ve gönderici adını mektubun uygun yerlerine yazınız (4 Temmuz 1958, Halikarnas Balıkçısı). Ayrıca mektupta adres kısmının nereye yazılması gerektiğini belirtiniz.

Merhaba canım canım canım, (hitap bölümü)
Çarçabuk çırpıştırıyorum. (...) “Romanı ver satayım şu sıkıntıdan kurtulayım, sana başka bir tane yazarım.” dedim. Ha meşe odununa konuşmuşsun ha ona. Avukat bir resmî ültimatom yazacaktı. Çünkü üç sene basmayınca editör haklarını kaybediyor. Adam kıvrandığımı görüyor, söylediğim de pek makul fakat oralı değil. Yine çatmak için dün matbaada odasına gittim, kimse yok. Dolapta da bizim roman. Romanı aldım, çıktım. Şimdi İstanbul’a geleceğim, birkaç gün sonra. Romanı satacağım. Ama hâlim fena, sıkıntıdan bütün gövdem ürtiker gibi bir şey oldu. Kaşınmaktan uyuyamıyorum. İstanbul’a beş altı gün sonra geleceğim. Sen gazetelere göz kulak ol. Roman yani “Yol Ver Deniz Uluç Ali Geliyor” cinsinin en iyilerindendir. On ila yirmi bin arasında alabilirim. Akşam’a bak, 200 tefrikalıdır, altı ay sürer. Hâlim ürtiker. Ha, Azra! Guide Blue (Gayd Blu)’yu benim için satın al. Gelince parasını veririm.
Seni çok öperim. (sonuç bölümü)

Hitap bölümünden sonraki paragraf gövde ve bağlama bölümü

yazılış tarihi sağ üst köşeye

göndericinin adı soyadı sağ alt köşeye

adres sol alt köşeye yazılmalıdır.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

A. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun sözcükler yazınız.

• Mektuplar yazılış amaçları bakımından ÜÇ  gruba ayrılır. Bunlar ÖZEL mektuplar,
İŞ mektupları, RESMİ  mektuplar ve .......................(EDEBİ MEKTUPLAR ayrı bir gruba alınabilir. Edebi Mektuplar, özel mektplar içerisinde de sayılabilir.) (Bir de AÇIK MEKTUP vardır.)
• “Konu” ve “sayı” bölümleri RESMİ mektuplarda yer alır.
• Kişilerce çeşitli makamlara ya da dairelere bir dileği iletme amacıyla yazılan mektuplara DİLEKÇE denir.
B. Aşağıdaki cümlelerde yargı doğru ise yay ayraç içerisine “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
• Asıl söylemek istediklerimiz, mektubu bize yazdıran nedenler mektubun gövde bölümünde
dile getirilir. (D )
• Mektubun dil ve anlatım özellikleri; mektuplaşanların yakınlıklarına, kişilik özelliklerine göre değişiklik gösterir. ( D )
• Dilekçelerde dil, alıcıyı harekete geçirme işleviyle kullanılır. ( D )
• Dilekçeler alt makamdan üst makama yazılmışsa “... rica ederim.” ifadesiyle biter. ( Y)
• Özel mektuplarda dilin göndergesel ve heyecana bağlı işlevi genellikle bir arada kullanılır. (D )
• Özel mektuplar el yazısından ziyade bilgisayar veya daktilo gibi araçlarla yazılmalıdır. (Y )

C. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız.
1. Özel mektuplarla ilgili aşağıda verilen yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Kâğıdın sağ üst köşesine mektubun yazıldığı yer ve tarih yazılır.
B) Hitap bölümü, alıcıyla gönderici arasındaki yakınlığın derecesine göre değişebilir.
C) Hitap cümlesinden sonra satır başı yapılarak gövde kısmına geçilir.
D) Sonuç bölümünde sevgi, saygı ve iyi dilekler bildiren ifadelere yer verilir.
E) Kâğıdın sol alt köşesine göndericinin ismi yazılır ve imza atılır.

cevap E

2. Aşağıdakilerden hangisi mektupların dil ve anlatımını etkileyen hususlardan değildir?
A) Mektubun yazılış amacı
B) Alıcı ve gönderici arasındaki yakınlık
C) Mektubun konusu
D) Mektubun planı
E) Yazarın dil tercihi

cevap D