Anlama ve Yorumlama
Tartışmacı anlatımda kullanılan kelime ve cümlelerin özelliklerini belirtiniz.
CEVAP:
- Dil ve ifade sade, gösterişsiz ve pürüzsüzdür.
- Gereksiz ifadelere yer verilmez.
- Karmaşık ve anlaşılması güç cümleler kullanılmaz.
- Ses akışını bozan, söylenmesi güç sesler ve kelimeler yoktur.
- Dil daha çok göndergesel işlevde kullanılır.
- Düşünce ve duygular kısa ve kesin ifadelerle dile getirilir.
- İhtimal bildirmeyen, kesin, kanıtlanmış bilgiler kullanılır.
Okuduğunuz metinlerde belli bir tartışma yöntemi var mıdır? Açıklayınız.
CEVAP:
“Tartışma” adlı metinde önce karşı düşünce verilmiş, daha sonra bu düşüncenin yanlışlığı ileri sürülerek doğru olan düşünce verilmiştir.
“Batıya Doğru” adlı metinde de aynı yöntem izlenmiştir.
“Denemeler, Konuşmalar” adlı metinde ise yazar, kendi sorduğu sorulara cevap vermek suretiyle düşüncelerini dile getirmiştir.
5.etkinlik
- “Öğrencilerin hepsi aşağı indi.”
- “Öğrencilerin hepsi aşağıya indi.”‘
CEVAP:
“Aşağı” sözcüğü, bir yargının hemen önünde yer alarak o yargıyı aynı anda hem yer hem de yön bakımından belirttiği için yer-yön zarfıdır. Ancak bu tür zarflar isim çekim eki aldığında, belirttiği yargının hemen önünde olsa bile zarf olmaktan çıkar, isim olur.
6.etkinlik
Yapım eki almamış zarflar basit, yapım eki almış olanlar türemiş, iki sözcüğün birleşmesiyle oluşmuş olanlar ise birleşiktir.” Buna göre yukarıdaki cümlelerde bulunan zarflan basit, türemiş ve birleşik olmaları bakımından belirleyip tabloya yazınız.
| Basit | Türemiş | Birleşik |
| İyi
Çok En Dün Aşağı |
Hızlı
Sabahleyin Neşeli Ansızın |
Biraz
Akşamüstü Bugün Ayaküstü Gelişigüzel |
Ölçme ve Değerlendirme
- A. Aşağıdaki tartışmacı anlatımla ilgili ya ı yi lan doym-vanlıs (D/Y) seklinde değerlendiriniz.
(D) Tartışmacı anlatımda anlatıcı, one sürülen düşünce, duygu ve kanılara katılmıyorsa onları inceler ve değiştirmek ister.
(D) Düşüncelere karşı çıkış, onları değiştirmek isteyiş, değiştirmek istediklerinin yerine ileri süreceği görüşler, tartışmacı anlatımı gerektirir.
(D) Toplu şekilde yapılan tartışmalar; forum, panel, açık oturum, sempozyum, münazara gibi isimler alır.
(D) Zayıf ve yanlış düşünceleri bulan ve çürüten kişi, tartışmadan başarılı çıkabilmek için bunların sağlam ve doğru olanlarını ortaya koymak zorundadır.
(Y) Tartışma sadece edebi ve sanatsal konularda yapılır.
(Y) Tartışmada yeri geldikçe karşı tarafa üstünlüğümüzü göstermek için sesimizi yükseltmeliyiz.
(D) Düşüncelerimizi etkili ve başarılı ifade edebilmek için tartışmadan önce belli bir plan yapmalıyız.
(D) Tartışma hem sözlü hem de yazılı olabilir.
(D) Bazı zaman zarfları bağ-fiillerle yapılır: gelince, anlatırken, konuştuğunda.
(D) Bu metinler bir görüşü ispatlamak için yazılır.
(D) Savunulan düşünce tek yönlü ve açık olmalıdır.
(D) Okuyucuyu etkilemek için zaman zaman sorular kullanılır.
(D) Düşünceyi ispatlamak için tanık gösterilir.
(D) Konuşma, sohbet havasıyla yazılır.
(Y) Sadece edebiyat ve sanatla ilgili konularda yazılır.
(Y) Kelimelerin daha çok yan anlam, mecaz ve kinayeli söyleyişleri tercih edilir.
(Y) Mümkün olduğu kadar çok ayrıntı ve yan bilgiye yer verilir.
(Y) Uzun ve devrik cümleler kurulur.
(Y) Düşünceler, belli bir yöntem belirlenmeden ve savruk bir şekilde dile getirilir.
- B. Aşağıdaki boş bırakılan yerleri uygun sözcüklerle tamamlayınız.
v “İçeri, dışarı, yukarı, aşağı, geri, ileri” Türkçede kullanılmakta olan yer-yönzarflarıdır.
v “En, daha, pek, az, çok, biraz, kadar, fazla, gayet, aşırı” kelimeleri miktarzarfıdır.
v Azlık-çokluk zarfları “ne kadar?” sorusu ile bulunur.
- C. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
A) Tartışmada amaç, okuyucunun düşünce ve kanılarını değiştirmektir.
B) Tartışmada önce karşı tez çürütülür, sonra yazar kendi tezini örneklerle savunur.
C) Tartışmada basit bilgileri tekrar etmekten kaçınılmalı, orijinal ve çarpıcı örneklerle ilgi çekmeye çalışılmalıdır.
D) Tartışma yazısı sade bir dil, açık ve duru bir anlatımla kaleme alınmalıdır.
E) Tartışma yazısında sert ve kırıcı ifadelerle karşı tezi çürütür, böylelikle kendi tezimizi de güçlendirmiş oluruz.
2. Demokrasinin geliştiği uygar toplumlarda çok sık rastlanan türündeki konuşmalarda önemli olan, birbirinin düşüncesine saygılı olmaktır. Birbirine hakaret etmemek
ve küçültücü hareketlerde bulunmamaktır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A)Hazırlıklı konuşma B)Tartışma C)Öğretici anlatım D)Açıklayıcı anlatım E)Sunum
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylem hem durum hem zaman yönünden belirtilmiştir?
A) Ahmet bugün ilk defa eve sakin geldi.
B) Öğretmen sınıfa girince herkes ayağa kalktı.
C) Son günlerde derslerine çok fazla çalışıyorsun.
D) Akşamki kar yağışı çocukları çok sevindirdi.
E) Şehrin en yüksek tepesinden uzun uzun denize baktım.
4. Karşılıklı olarak düşüncelerin ortaya konulduğu tartışmada hedef, gerçeğe ulaşmak, haklı ve doğru olanı bulmaktır. Bunun için tartışan taraflar birbirlerinin düşüncelerindeki zayıf ve yanlış noktaları belirlemeye çalışırlar. Zayıf ve yanlış düşünceleri bulan ve çürüten kişi. tartışmadan başarılı çıkabilmek için bunların sağlam ve doğru olanlarını ortaya koymak zorundadır.
Bu parçadan tartışmayla ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisiçıkarılamaz?
A) Karşılıklı düşünceler ortaya konulur.
B) Hedef: doğruyu, gerçeği bulmaktır.
C) Taraflar birbirlerinin düşüncelerini çürütmeye çalışır.
D) Yanlış düşünceler çürütülüp doğru olanlar savunulur.
E) Zayıf ve yanlış düşünceleri bulan tartışmada başarılı olur.
5. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili kelimelerden hangisi basit yapılı bir zarf değildir?
A) Dünkü maçta çok güzel oynadı.
B) İşlerimiz çok yavaş ilerliyordu.
C) Çocuğun yüzü solgun görünüyordu.
D) Babam, gece aniden fenalaştı.
E) Onun saçma konuşmalarından pek sıkıldım.
6. Aşağıdakilerden hangisi tartışmacı anlatım çeşitlerinden biri değildir?
A) Forum B) Panel C) Açık oturum D) Münazara E) Sunum
0 Yorumlarınız