İshan Kusma Nedir? Gastroenteritler Nedir?

GASTROENTERİTLER

Viral Gastroenteritler
En sık etken rotavirüslerdir. Diğer etkenler; norwalk , astrovirüs, ECHO virüs,
Coxsakie virüs , adenovirüs, coronavirüslerdir.Bu ishalde sadece ince bağırsaklar
tutulmuştur, mide ve kalın bağırsak hastalığa katılmaz. Yaygın villus hasarı vardır.
Klinik olarak 24-48 saatlik bir inkübasyon döneminden sonra, ani başlangıç
vardır. Kendiliğinden birkaç günde geçer.
Enterotoksijenik E.coli: İnce bağırsak mukozasına bağlanır ve enterotoksini
üreterek cAMP ya da cGMP aktive ederek sekretuar ishale yol açar. Enterosit hasarı
yoktur.
Enteropatojenik E.coli: Bağırsak mukozasına bağlanarak mikrovillusları
hasara uğratır, invazif değildir, toksin üretmez. gaitada PNL saptanır.
Enterohemorajik E.coli: Bağırsak mukozasına bağlanır ve sitotoksin üretir.
Mikrovillus hasarı vardır. Hemolitik üremik sendrom, trombotik trombositopenik
purpurayla birlikte olan serotipleri vardır.
Enteroinvazif E.coli: Shigellaya benzer bir tablosu vardır. Hem ince hem
kalın bağırsak mukoza hücreleri hasarlanmıştır. Kanlı, mukuslu lapa gibi dışkı, karın
ağrısı, tenesmus ve ateş toksik bir tablo mevcuttur.
Enteroaderent E.coli: Ne toksin üretirler, ne de mukozayı istila ederler. Kronik
diare nedeni olarak gösterilmektedir.
Campylobacter Jejuni
Ø Yeterince pişirilmemiş kontamine etlerin alınmasıyla veya hayvanlardan direkt
temasla bulaşır.
Ø Ateş çok yüksek olup çocuk toksik bir tablodadır. İlk birkaç günde
hematokezya görülebilir.
Ø Bağırsık dışındaki bir bulgusu da reaktif artrit olup HLA B27 antijeni olanlarda
daha sık tutulur.
Ø Teşhisi gaita kültürüyledir. Direkt gaita incelemesinde eritrosit ve lökosit
mevcuttur.

Pseudomembranöz Kolitis(PMC)
Antibiyotik kullanımıyla birlikte kalın bağırsakta inflamasyon mevcuttur. Etken
Clostridium difficile toksinidir. Özellikle klindamisin , amoksisilin, ampisilin ,
sefalosporin , kloramfenikol ve tetrasiklin kullanımında görülür. Antibiyotik alımından
4-10 gün sonra ani başlayan ishal vardır antibiyotik kesildikten sonraki 10 haftaya
kadar uzayabilir. Tedavide metranidazol veya vancomisin kullanılmaktadır.
Yersinia enterocolitica
Enteroinvazif ishal yapar. Terminal ileumda ülserasyon, mezenterik LAP ile
karekterizedir. Kanlı gaita, teresmus, sağ alt kadranda apandisiti taklit eden karın
ağrısı, poliartrit, eritema nodosum gibi bulguları görülebilir.
Salmonella enteriti
Salmonella enfeksiyonlarında en sık görülen Salmonella gastroenteritidir.
İnkübasyon süresi 8-72 saattir. Lökosit sayısı yüksektir, gaitada parçalı lökosit
fazladır. Gaita kültüründe üreme saptanır. Ampisilin veya amoksisilin veya
kloramfenikol, trimetoprim+sülfametaksazol seçilecek antibiyotiklerdir. Tedavi süresi
5-7 gündür.
Shigella gastroenteriti
S.dysenteriae bağırsak villuslarını hasarlandıran ekzotoksin üretir. Kalınbarsak
başlangıç bölümlerini tutar. Fekal-oral yolla bulaşır. İnkübasyon süresi 1-3 gündür ve
komplikasyon gelişmezse hastalık 3-7 gün sürer.
Klinik bulguları günde 10-25 kez olabilen sulu kanlı ishal Lökosit sayısı kanda
yüksektir, gaitada parçalı lökosit sayısı fazladır, gaita kültüründe üreme saptanır.
Tedavide trimetoprium/sülfametaksazol veya ampisilin, dirençli vakalarda da
nalidiksik asit, ciprofloksasin veya norfloksasin kullanılır.
Giardiazis
Çoğu vakada ishal yoktur. Genellikle ishal olunca akut başlangıç yoktur, 5-10
gün içinde bulantı, karın ağrısı, karın distansiyonu, pis kokulu ve hafif sulu dışkı gibi
semptomlar ortaya çıkar.
Amebiazis
Ø Enteroinvazif ishale yol açar. Hastalık kist formunun fekal oral yolla bulaşması
ile geçer.
Ø Karın ağrısı, tenesmus, kanlı mukuslu gaita, ateş gelişir.

Serolojik tetkiklerden indirekt hemaglütinasyon (IHA) testi asemptomatik
hastaların yarısından çoğunda pozitiftir.