2014 - 2015 Alp Er Tunga Sagusu Uyak Redifleri ve Söz Sanatları

ALP ER TUNGA SAGUSU

1.DÖRTLÜK a----Alp Er Tunga/ öldi mü       “dimü”ler redif a----Isız ajun/ kaldı mu             “l” yarım uyak a---Özlek öçin/ aldı mu b---Emdi yürek/ yırtılur “Alp Er Tunga öldü mü?” denilerek tecahül-i arif (bilip de bilmemezlikten gelme sanatı yapılmıştır) yine aynı dize de istifham sanatı yapılmıştır. “Felek öcünü aldı mı?” felek’e insanai özellik kazandırılarak teşhis (kişileştirme)sanatı yapılmıştır. “Şimdi yürek yırtılır.” Mübalağa  olduğundan daha fazla veya daha gösterilerek

2. DÖRTLÜK c- c---                   redi .  redif  c----                 v : yarım uyak b----

3. DÖRTLÜK c---Ögreyüki /mundağ ok            “ok” redif  c----Munda adın/ tigdağ ok           uyak yok c----Atsa ajun /uğrap ok  b----Tağlar başı/ kertilür “ gerçekten de bu zamanın ( felek ) adetidir. “ teşhis “Felek ok atmayı dilediğinde”  ” felek’e insanai özellik kazandırılarak teşhis (kişileştirme)sanatı yapılmıştır. “ Dağların başı paramparça olur “ dağlar Türk milleti   dağların başı da Alp Er Tunga’dır. Yani dağlar  millete ,  Alp Er Tunga da dağların başına benzetilmiştir. Yalnızca benzetilenler olduğu için kapalı istiaredir.

4. DÖRTLÜK d- d-                         redi:  redif  d-                                v: yarım uyak b- zaman ( felek )  tümden gevşedi” ” felek’e insanai özellik kazandırılarak teşhis (kişileştirme)sanatı yapılmıştır.

5. DÖRTLÜK d-----Begler atın/ argurup            “ gurup ” redif d------Kagdu anı/ turgurup           “r” yarım uyak d------Menğzi yüzü/ sargarup b------Körküm ağnar/ türtülür “Safran sürülmüş gibi  ( sararmış yüzler – benizler )” teşbih(benzetme) yüz rengi safrana benzetilmiş…  safranın rengi sarıdır.

6. DÖRTLÜK retür .  redif  v : yarım uyak

7. DÖRTLÜK e---Ulşıp eren/ börleyü                 “leyü” redif e----Yırtıp yaka/ urlayu              “r” yarım uyak e----Sıkrıp üni/ yurlayu b-----Sıgtap közi /örtülür “Erkekler kurt gibi uluyorlar” teşbih (benzetme)  4  unsuru da var tam teşbih Yakalarını yırtarak feryat ederler Bir çığırtkan gibi sesleri titrer Gözleri göz yaşlarıyla örtülene kadar ağlarlar Her üç dizede de mübalağa sanatı vardır. Ağlamaları seslerin titremesi gözyaşları abartılmıştır.

Nazım birimi   dörtlük Nazım ölçüsü  7’li hece ölçüsü Nazım şekli ( türü- biçimi ) sagu Birim sayısı  7 birimden ( dörtlükten ) oluşmuştur. Tema: Ölüm Konu . Alp Er- Tunga’nın ölümün ardından duyulan acı (ağıt) Dil anlatım özellikleri : Öz Türkçe ile söylenmiş bir şiirdir. Dili dönemine göre açık anlaşılır bir dildir. Ancak günümüzde bazı kelimeler değişikliğe uğramış , bazıları da unutulmuş olduğundan anlaşılması güçtür.