10. Sınıf Türk Edebiyatı 1. Dönem 2. Yazılı Soruları ve Cevapları

S.1. 15. yüzyılın ünlü şairlerindendir.Harname adlı mesnevisi meşhurdur.İran şairi nizaminin Hüsrev ü Şirin adlı mesnevisini Türkçeye çevirmiştir.Bu çeviri Türkçenin en iyi Hüsrev ile Şirin hikayesi olarak bilinir.

Yukarıda sözü edilen şairimiz kimdir? (5 p.)

…………………………………………………………………………………

16.yüzyılşairlerindendir.Şiirlerini Azeri Türkçesiyle yazmıştır.Lirik bir anlatımı vardır.Şikayetname, Beng ü Bade, Türkçe Divanı, Farsça Divanı ve Arapça Divanı vardır. Su Kasidesi ile peygamber Efendimizi övmüştür.

Yukarıda sözü edilen şairimiz kimdir.(5p)

S.2.İslami Dönemde ilk dil ve edebiyat ürünlerini ve bu ürünleri yazanları aşağıya yazınız.10p

Eserin adı Eseri yazan

*

*

*

*

^{S.3. Aşağıdaki eserlerin sanatçılarını karşılarına yazınız. (2+2+2+2+2=10 p.)}

^{İskendername:}

^Battalname:

^{Mantıku’t Tayr:}

Makalat:

S.4.Aşağıdaki dizelerde yapılmış söz sanatlarını bularak sebepleriyle birlikte altlarındaki boşluğa yazınız (10 p.)

Güzeller mihribân olmaz dimek yanlışdur ey Baki

Olur vallahi billahi heman yalvarı görsünler

( Yalvar :1. yalvarmak 2. Eskiden İran’ın para birimi)

S. 5. Birinci sütunda Türk destanların adları, ikinci sütunda bu destanların sahibi olan Türk devletlerinin adları verilmiştir. Bu destanların kime ait olduğunu tespit ettikten sonra, o devletin önündeki harfi ilgili destanın solundaki parantez içine yazınız. (2+2+2+2+2= 10 P)

I. Sütun II. Sütun

( ) Gılgamış A) Uygur

( ) Şu B )Hun

( ) Ergenekon C )Saka

( ) Türeyiş D) Sümerler

( ) Oğuz Kağan E) Göktürkler

S.6.Aşağıdaki koşmaların çeşitlerini altlarına yazınız.(5+5=10 p.)

Elin kapısında karavaş olan

Burnu sümüklü hem gözü yaş olan

Bayramdan bayrama bir tıraş olan

Berbere gelir de dükkân beğenmez.

^{…………………………………………}

^{Bir yiğit cidasın almış atıyor}

^{Ağ elleri kızıl kana batıyor}

^{Bir kötü kavgadan dönmüş kaçıyor}

Kaçma kötü kaçma şimdi dön olur.

S.7. Mesnevi nazım şekli hakkında maddeler hâlinde bilgi vererek hamsenin ne olduğunu ve ilk hamse sahibi şairimizi yazınız. (5+2+3=10 p.)

^1.

^2.

^3.

^4.

^5.

Hamse:

S.8. Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. (2+2+2+2+2=10 p.)

• ^{Halk edebiyatı;……………………………………., ……………………………………………… ve ………………………………………………………… olmak üzere üçe ayrılır.}
• ^{Türk adının geçtiği ilk metin………………………………………………………. dır.}
• ^{Ergenekon’dan çıkışın anıldığı ve baharın gelişinin kutlandığı gün……………………………….dur.}
• ^{Sagunun, Divan edebiyatında karşılığı …………………………… Halk edebiyatında karşılığı…………………………………… tır.}
  
  
  S.9. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız. (5+5=10p.)
  
  
  a. Aşağıdakilerden hangisi, Halk edebiyatının özelliklerinden b. Nedim’le Fuzuli’yi karşılaştıran aşağıdaki yargılardan
  biri değildir? hangisi yanlıştır?
  1. Ölçü olarak hece ölçüsünün kullanılması A) Nedim, şiirinde günlük hayatı yansıtmış; Fuzuli ise bundan
  2. Dörtlük nazım biriminin kullanılması kaçınmıştır.
  3. Genellikle zengin kafiye ve redif kullanılması B) İkisi de kasideden çok gazelde başarılı olmuştur.
  4. Genellikle anonim olarak ortaya çıkması C) İkisinin de “Divan”larından başka “Mesnevi”leri vardır.
  5. Biçim güzelliğine ve söz sanatlarına önem vermemesi D) İkisinde de dil, çağdaşlarına göre sadedir.
  E) Fuzuli tasavvuftan etkilenmiş; Nedim ise tasavvufla hiç
  ilgilenmemiştir.
  
  
  10. Divan şiirine Türklerin kazandırdığı iki nazım şeklini yazınız.10p
  
  
  
  
  Cevaplar
  
  
  1. Şeyhi - Fuzuli ( 5+5=10p)
  
  
  2. Divan-ı Lügati’t Türk- Kaşgarlı Mahmut ( 10=2+2+3+3)
  Divan-ı Hikmet- Ahmet Yesevi
  Atabetü’l Hakayık- Edip Ahmet Yüknrki
  Kutadgu Bilig- Ahmet Yesevi
  
  
  3. İskendername: Ahmedi (2+2+2+2+2=10P)
  Battalname: Anonim
  Mantıku’t Tayr: Gülşehri
  Makalat: Hacı Bektaş Veli
  Hayriye: Nabi
  
  
  4. “Yalvar” kelimesinde Tevriye var. (10P)
  
  
  5. I. Sütun II. Sütun
  ( ) Gılgamış A) Sümer
  ( ) Şu B )Saka
  ( ) Ergenekon C )Göktürk
  ( ) Türeyiş D) Uygur
  ( ) Oğuz Kağan E) Hun
  (2+2+2+2+2=10P)
  6. Taşlama – Koçaklama (5+5=10P)
  7. a. Her beyti kendi arasında kafiyelidir. Bu yüzden de uzun yazılabilmektedir. ( 5P)
  b. Aruz ölçüsüyle ve beyitler halinde yazılmaktadır.
  c. Divan edebiyatı nazım şeklidir.
  d. İran edebiyatında ortaya çıkmış oradan Arap ve Türk edebiyatına geçmiştir.
  e. Olayların anlatıldığı şiirlerdir.
  
  
  Hamse: Bir şair beş tane mesnevi yazarak bir araya getirirse hamse oluşur. (3P)
  Ali Şir Nevai (2P)
  8. 1-Anonim, tekke, Aşık 2-Orhun Abideleri 3-Nevruz 4-Mersiye,Ağıt 5- Kaside
  
  
  
  
  9. a. C (5P)
  b.C ( 5P)
  
  
  
  
  
  
  10. Şarkı ve rubai ( 5+5=10P)