Edebi Sanatlar ile İlgili, Çoktan Seçmeli Sorular ve Cevaplar

SÖZ SANATLARI

1. “Çatma kurban olayım çehreni ey nazlı hilal!”

dizesinde hangi edebi sanatlar vardır?

A)   Teşhis -  hüsn-i talil

B)   Telmih – kinaye

C)   Mecaz-ı mürsel – teşhis

D)   Hüsn-i talil – tecahül-i arif

E)   Tevriye – cinas

2.  Benzetmenin iki temel unsurundan (benzetilen ve benzeyen) sadece biri söylenerek yapılan teşbihe “istiare”denir.

Aşağıdaki dizelerin hangisinde istiare sanatı vardır?

A)  Can kafeste durmaz, uçar gider bir gün elbet.

B)  Ölüler, hepimiz için yalvarın Allah’a!

C)  Eski geceler, sevdiklerimle dolu odalar...

D)  Arıyorum aklımda bir ninni bestesini...

E)   Nerde kaldı sevgilim, seni ilk öptüğüm gün?

3.  Gül-i ruhsarına karşu gözümden kanlı akar su

     Habibim fasl-ı güldür bu akarsular bulanmaz mı?

Bu beyitteki sanat için aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğrudur?

A)   Şair, çok iyi bildiği bir şeyi bilmezlikten   

       gelmiştir.

B)   Sebebi bilinen bir olay, bir durum, gerçek sebebi  

       dışında daha güzel bir sebebe bağlanmıştır.

C)   Bir kelime, aynı yerde birden fazla manada  

       kullanılmıştır.

D)   Herkes tarafından bilinen geçmişteki bir olay ,   

       bir veya birkaç kelime ile hatırlatılmıştır.

E)   Ses bakımından (okunuş ve yazılışları) aynı veya  

       birbirine çok yakın fakat manaları ayrı  

       kelimeler bir arada kullanılmıştır.

4.    Yar sana,

 Çağlar sular yarsana,

 Çünkü Ferhat’ım dersin,

 Bulunmaz mı yar sana?

Bu dörtlükte hangi söz sanatları vardır?

A)   Hüsn-i talil – tecahül-i arif

B)   Mecaz-ı mürsel – kinaye

C)   Telmih – teşhis

D)   Cinas – telmih

E)   istifham – teşbih

5.             Güğüm bir gün testiye,
                “Yola çıkalım” dedi.
                Testi “Korkarım” dedi.
                Evde kalmak istedi.

Bu dörtlükteki en belirgin söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Tevriye

B)  Cinas

C)  İntak

D)  Tariz

E)  Kinaye

6.  Aşağıdaki dizelerden hangisinde bir “istiare” sanatı vardır?

A)   Ağaçlar sonbaharda elbiselerini soyunur.

B)   Nefes almak, içten içe, derin derin…

C)   Bir sebile döküldü bembeyaz güvercinler.

D)   Ürkmeden su içsinler yavaşça, susun, susun!

E)   Mermer basamaklarda uçuşur beyaz tüyler.

7.  Aşağıdaki cümlelerden hangisinde benzetmenin dört unsuru da vardır?

A)  O altın sarısı saçlarını yeniden okşasam,  

      okşasam…

B)  Şimdi o güzelim günleri nasıl özlüyorum bir  

      bilsen!

C)  Mehmetçik, cesaret ve kahramanlıkta aslan  

      gibidir.

D)  O zeytin gözlere doyamadım, diyerek

      sızlanıyordu.

E)  Oğul, gelecek günler, geçmişten güzel  

      olmayacak.

8           Her nere gidersen eyle talanı,
              Öyle yap ki ağlatasın güleni,
              Bir saatte söyle yüz bin yalanı,
              El, bir doğru söz söylerse inanma.

Bu dörtlükteki en belirgin edebi sanat, aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Telmih

B)  Tariz

C)  Hüsn-i talil

D)  Teşbih

E)  Tevriye

  

9.             Kara gözler, kara gözler
                Kararmış kara gözler,
                Gemim deryada kaldı,
                Yelkenim kara gözler.

Bu dörtlükteki en belirgin edebi sanat, aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Tecahül-i arif

B)   Kinaye

C)  Mübalağa

D)  Teşbih

E)  Cinas 

10.   Dest-busi arzusuyla ölürsem dostlar
        Kuze eylen toprağım sunun anınla yare su

Bu beyit için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A)   Belirli ses ve heceler tekrarlanmıştır.

B)   Benzetmenin dört öğesinden yalnız biri  

       kullanılmıştır.

C)   Nedeni herkesçe bilinen bir olayın nedeni     

       bilinmezlikten gelinmiştir.

D)  Cansız bir varlığa insani özellikler

       kazandırılmıştır.

E)   Anlamca bir birinin karşıtı olan sözcükler bir

      arada kullanılmıştır.

11.     Haliçte bir vapuru vurdular dört kişi

          Demirlemişti, eli kolu bağlıydı, ağlıyordu.

Bu dizelerde görülen söz sanatı aşağıdaki dizelerin hangisinde vardır?

A)  Yaşlı bir nine oluncaya kadar çok yaşa

      Barış masalları anlat, ölüm değil torunlarına

B)   Bilmezdim şarkıların bu kadar güzel, 

       Kelimelerinse kifayetsiz olduğunu 

C)  İçmiş gibi geceyi bir yudumda,

      Göğün mağrur bakışlı bulutları.

D)  İşim gücüm budur benim,

      Gökyüzünü boyarım her sabah,

E)  Bir mide düşünürüm midemde,

      Bir ayak düşünürüm ayağımda

12.    “Alem sele gitti gözlerimin yaşından”

dizesindeki söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Benzetme

B)  Telmih

C)  Hüsn-i talil

D)  Mübalağa

E)  Tezat

13. Aşağıdaki atasözlerinden hangisinde kinayeli bir söyleyiş yoktur?

A)  Mum dibine ışık vermez.

B)  Hamama giren terler.

C)  Taşıma su ile değirmen dönmez.

D)  Yuvarlanan taş yosun tutmaz.

E)  Bugünün işini yarına bırakma.

14.      “O çay ağır akar,yorgun mu bilmem,

           Mehtabı hasta mı,solgun mu bilmem”

Bu dizelerdeki söz sanatının özdeşi aşağıdaki dizelerden hangisinde vardır?

A)  Kar suyundan süzen çeşme göl olmaz

      Gül dikende biter diken gül olmaz

B)  Cahil okur amma alim olamaz

      Kâmillik ilmini herkes bilemez

C)  Bir sarmaşık uyanıyordu uykusunda  

      Geriniyordu bir eski duvarın sıvasında

D)  Ferhat Şirin için kestiği taşlar

      Benim senin için döktüğüm yaşlar

E)  Güzelliğin on par'etmez

      Şu bendeki aşk olmasa

15.  Nihat’ın golüyle tüm stat ayağa kalktı

cümlesindeki altı çizili sözcükteki sanatlı söyleyiş aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır?

A)  Yazar, daha çok hece ölçüsünü kullanmıştır.

B)  Siz niçin okula gidiyorsunuz, amacınız ne?

C)  Bildiklerini arkadaşınla paylaşman güzel bir şey.

D)  Gelecek çağ, sevgi çağı olacaktır.

E)   O evine çok bağlı bir insandır.

16.  Aşağıdaki cümlelerin hangisinde benzetmenin dört unsurundan sadece “benzeyen” ve “benzetilen” kullanılmıştır?

A)  Oysa bütün arkadaşlarım o geziye gitmişti.

B)  Çok heyecanlandığından elleri titriyordu.

C)  Bu adam, tilki gibi kurnaz biridir, dikkat et.

D)  Çocuklarına, karısına yıllarca cehennem hayatı  

      yaşattı.

E)   Hayatta kalma savaşı veren bir genci anlatıyor,

      yazar.

17.  Aşağıdaki dizelerin hangisinde “tecahül-i arif” sanatı vardır?

A)  Dost dost diye nicesine sarıldım,

      Benim sâdık yârim kara topraktır.

B)  Ben gidersem sazım sen kal dünyada ,

      Gizli sırlarımı aşikar etme. 

C)  Kazak Abdal der rivâyet eyledim,

      Üç yüz altmış er ziyâret eyledim.

D)  İçimde kar donar, buzlar tutuşur,

      Yağan ateş midir, kar mıdır  bilmem.

E)  Ormanda büyüyen adam azgını,

      Çarşıda pazarda insan beğenmez!

18.  Aşağıdaki dizelerin hangisinde “hüsn-i talil” sanatına başvurulmuştur?

A) Uykudan uyanmış şahin bakışlım. 

B)  Işkun aldı benden beni, bana seni gerek seni!

C)  Karşımızda canım İstanbul canım deniz…

D)  Kimse alamaz elimizden bu ümidi!

E)  Yoksun diye bahçemde çiçekler açmıyor bak.

19.   “Bir ah çeksem dağı taşı eritir,

         Gözüm yaşı değirmeni yürütür”

Bu dizelerdeki en belirgin söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A)  Tevriye

B)  Tezat

C)  Kinaye

D)  Mübalağa

E)  Teşhis

20.  Her gün bu kadar güzel mi bu deniz?

       Böyle mi görünür gökyüzü her zaman?

Bu dizelerdeki en belirgin söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A)  İstifham

B)  Tenasüp

C)  Mübalağa

D)  Cinas

E)   Tariz

CEVAP ANAHTARI

1. C     2. A      3. B   4. D    5. C     6.A    7. C    8. B

9. E    10. A   11. C   12. D     13. E    14.C    15.  E

16.D     17. D     18. E     19. D     20.  A