11. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 105 - 109 Soruları ve Cevapları ( Yıldırım Yayınları )

            Değerlendirme  sayfa 105

1.

    D

    D

   Y

2.  *** kişileştirme(teşhis)

    ***NESİR CÜMLESİNE

3.E) Gizli Figanlar

4. E) Klasik edebiyata ait imgelere ve kavramlara yer verilmesi

5. Servetifünun şiirinin kendinden önceki dönemlerden ne gibi farklılıklar içerdiğini söyleyiniz.

Servet-i Fünun şiiri kendin den önceki şiir anlayışlarından hem tema hem de biçim yönünden ayrılır. Bu dönemde daha çok karamsarlık, uzak yerlere özlem, aşk, doğa, ölüm gibi temalar işlenir. Batı edebiyatından sone ve terza-rima gibi nazım şekilleri alınıp kullanılır.

                          

                    Mensur    Şiir

Mensur şiir, duygu ve hayal dünyamızı etkileyebilecek bir konuyu, kısa ve çarpıcı bir şekilde, şiirin cümle yapısını ve ahengini koruyarak, şairane bir hava ile, ölçü ve uyağa bağlı kalmadan anlatan edebî türdür. Bu türe “artistik nesir” de denir. Türk edebiyatında mensur şiire “mensure” adı verilmiştir.

Mensur şiir türl. 19. yüzyılda Fransız edebiyatında ortaya çıkmıştır. Bu tür karakteristik özelliklerini Charles Baudelaire, İsidore Duacasse ve Arthur Rimbaud gibi şairler sayesinde kazanmıştır. Bu şiir türü Fransız edebiyatında Baudelaire’le yaygınlaşmıştır. Dünya edebiyatında Amerikan şairi Edgar Allan Poe da bu türde eser vermiştir.

Mensur şiir, Türk edebiyatına Tanzimat’tan sonra Fransız edebiyatından yapılan şiir çevirileriyle girmiştir, Servet-i Fünûn edebiyatına değin şiirdeki arayışların sonucunda ortaya çıkmıştır. Paul et Virginie ve Atala gibi eserler, Fransız romantizmini hazırlasa da Türk edebiyatında da mensur şiirin oluşumuna katkı yapmıştır. Süreç, Şinasi’nin şiir çevirileriyle başlamıştır. Bu sürece, Servet-i Fünûn edebiyatının ortaya çıkmasında büyük etkisi olan Recaîzâde Mahmut Ekrem’in de katkısı önemlidir. O, özellikle hatıralarından ve güncel olaylardan söz ettiği mensur parçalar kaleme almıştır. Şiirlerinin arasına da nesir parçaları karıştırmaktan çekinmemiş, bazen de nazma nesirle başlamıştır.

Batılı anlamdaki mensur şiirler Türk edebiyatında 19, yüzyıhn sonlarında denenmiştir. Bu türün Türk Edebiyatında Batılı anlamdaki ilk temsilcisi “Haist Ziya Uşak!ıgil”dir, TürK edebiyatında bu türün isim babası da Hallt Ziya Uşakiıgil olmuştur.

Mehmet Rauf’un “Siyah İnciler” (1891-1901) adlı eseri, Türk Edebiyatı'nın nın en başarılı mensur şiirler kitabı olarak bilinir

                                                               hazırlık

1.Şiir” ve “mensur şiir” terimlerinden ne anladığınızı defterinize yazınız.

Şiir, dilin anlam, ses ve ritim öğelerini belli düzen içinde kullanarak; bir olayı ya da bir duygusal ve düşünsel deneyimi yoğunlaşmış ve sıradanlıktan uzaklaşmış bir biçimde ifade etme sanatıdır

Mensur şiir, duygu ve hayal dünyamızı etkileyebilecek bir konuyu, kısa ve çarpıcı bir şekilde, şiirin cümle yapısını ve ahengini koruyarak, şairane bir hava ile, ölçü ve uyağa bağlı kalmadan anlatan edebî türdür.

2. Bir şiir yazmak isteseniz nelere dikkat ederdiniz? Açıklayınız.

Bir şiir yazmak istesem anlatacağım duyguların belirli bir düzen içinde ve ahenkli olmasına dikkat

ederim.  Şiirde anlam bütünlüğüne dikkat ederim.

1. Nisan Gecesi ve Hayat mıdır? metinleri ile Servetifünun Döneminin siyasi, sosyal ve kültürel

özellikleri arasındaki ilişkiyi belirleyerek metnin oluşmasına imkân sağlayan zihniyeti tespit edip

defterinize yazınız.

Nisan gecesi Servet-i Fünun edebiyatını bireysel duyguları dile getiren şiir anlayışına iyi bir örnektir.  Tabiat unsurları  kullanılarak duygular dile getirilmeye çalışılmıştır.

İkinci şiir Hayat mıdır şiiri ise Tevfik Fikret’in  1908 sonrası şiir anlayışını yansıtır. Burada toplumsal bir tema işlenmiştir.

1908 e kadar olan dönemde toplumsal konulara giremeyen Servet- Fünuncular meşrutiyetin ilanıyla birlikte sosyal temalara da yer vermişlerdir.

 1.Etkinlik

*** Mensur Şiir" ile "Şiir" arasındaki benzerlik ya da farklılıklar nelerdir?

Mensur şiirin, şiirle birtakım benzer yönleri  

Her iki türde de ahenk önemlidir. Kelimeler bir ahenk oluşturacak biçimde seçilir ve dizilir.

Her iki türde de şairane, duygusal konular işlenir; temalar benzerdir. Dil ve üslup yönünden benzerlik vardır; dilin doğru ve güzel kullanımı iki türde de önemlidir. Edebi sanatlar her iki türde de kullanılabilir. Şiirde kafiye vardır, mensur şiirde de iç kafiyeler olabilir.

Mensur şiirle şiirin farklı yönleri

Mensur şiirde vezin (ölçü), kafiye, dize (mısra) yoktur. Şiirde dörtlük, beyit, bent gibi nazım birimleri vardır; mensur şiirde böyle birimler yoktur.

Mensur şiir

19. yüzyılın yarısında Fransa'da doğmuştur. Fransız edebiyatı şairlerinden C. Baudlaire ve S. Mallerme'in mensur şiirleri vardır. Türk Edebiyatında Şinasi'nin Fransız edebiyatından yaptığı çeviriler, mensur şiirin ilk örnekleridir. Mehmet Rauf'un "Siyah İnciler"i, Yakup Kadri'nin "Okun Ucunda, Erenlerin Bağından" adlı yapıtları mensur şiir türünden ürünlerdir.

Tanzimat Edebiyatı döneminde Recaizade Mahmut Ekrem ve Abdülhak Hamit'in de mensur şiir denemeleri olmuştur.

Mensur şiirin isim babası ve bu türün Türk edebiyatındaki ilk temsilcisi Halit Ziya Uşaklıgil'dir. Tercüman-ı Hakikat gazetesinde yayımlanan "Aşkımın Mezarı" adlı yazısı mensur şiirdir. 1891'de "Mensur Şiirler" ve "Mezardan Sesler" başlığıyla mensur şiirlerini yayımlamıştır.

Servet-i Fünun döneminde mensur şiir türü yaygınlaşır. Halit Ziya'yı Mehmet Rauf, Hüseyin Cahit, Ahmet Hikmet, Celal Sahir, Faik Ali gibi isimler izler.

-              Duygu ve hayallerin düzyazı biçimiyle şiirsel anlatılmasıdır.

-              Bu yazılarda iç ahenk önemlidir. Servet-i Fununcular tarafından kullanılmış, fazla yaygınlaşmamıştır.

"Mensur şiir" düz yazı ile şiirsel, şairane söyleyişin amaçlandığı bir düz yazı türüdür.

- Mensur şiirler başlıkları olan, bağımsız, kısa ve yoğun yazılardır.

- Mensur şiir, şiirdeki arayıştan doğmuştur; ama öncelikle düz yazıdır. Bu metinler bireysel duygulanmaların ortaya konduğu şairane ürünlerdir. Mensur şiirlerde iç ahenk vardır. Tasvir ve çözümlemelere önem verildiği için uzun cümleler tercih edilir. Ünlemlere ve seslenişlere yer verilir.

-Mensur şiirde şairane konular, şairane bir üslupla işlenir.

2. Daha önceki derslerde mensur şiir örneklerine rastlamadık. Tanzimat ikinci dönemde mensur şiir denemeleri yapılmışsa da başarılı olunamamıştır. Mensur şiir örneklerini Servet-i Fünun döneminde görüyoruz.

3. Nisan Gecesi ve Hayat mıdır? adlı metinlerin temasını bulup defterinize yazınız.

Nisan Gecesi şiirinin teması yalnızlık ve karamsarlık,   Hayat mıdır adlı şiirin teması ise fakirliktir.

4.a. . Mensur şiirlerde iç ahenk vardır. Tasvir ve çözümlemelere önem verildiği için uzun cümleler tercih edilir. Ünlemlere ve seslenişlere yer verilir.

-Mensur şiirde şairane konular, şairane bir üslupla işlenir.

b. Her iki türde de ahenk önemlidir. Kelimeler bir ahenk oluşturacak biçimde seçilir ve dizilir.

Her iki türde de şairane, duygusal konular işlenir; temalar benzerdir. Dil ve üslup yönünden benzerlik vardır; dilin doğru ve güzel kullanımı iki türde de önemlidir. Edebi sanatlar her iki türde de kullanılabilir. Şiirde kafiye vardır, mensur şiirde de iç kafiyeler olabilir.

Mensur şiirle şiirin farklı yönleri

Mensur şiirde vezin (ölçü), kafiye, dize (mısra) yoktur. Şiirde dörtlük, beyit, bent gibi nazım birimleri vardır; mensur şiirde böyle birimler yoktur.

5.a…..

    b…..

5.Mensur şiir tam olarak bir şiir özelliği taşımamaktadır. Şiiri oluşturan unsurlardan mısra anlayışını mensur şiirde göremiyoruz.

7. Mensur şiirler bize şiirden daha çok ahenkli bir düz yazı duygusu vermektedir.

2. Etkinlik

HALİT ZİYA UŞAKLIGİL EDEBİ KİŞİLİĞİ

1. Türk edebiyatında Batılı anlamda ilk romanları yazan sanatçı olarak kabul edilir.

 2. Servet-i Fünun döneminde roman ve hikâye türünün en önemli ismidir.

 3. Eserlerinde realizm akımının etkisi görülür. En ünlü öykülerinden biri olan Kar Yağarken öyküsünde anlattığı 'realizm' bunun bir örneğidir.

 4. Dili süslü, sanatlı ve ağırdır. Ancak yine de dili başarıyla kullanır. Alışılmıştan farklı bir cümle düzeni vardır. Romanlarında aydın kişileri anlatır. Romanları, cumhuriyet dönemimde sadeleştirilebilmiştir

Her eser yazarının hayatından izler taşır. Bir eseri değerlendirirken yazarından ayrı düşünmek doğru değildir.

3. Etkinlik

 Yakup Kadri’ye ait metin mensur şiir örneğidir. Çünkü bu metinde şairane bir söyleyiş vardır. İç kafiye kullanılmıştır.

4.Etkinlik

Şiir-Mensur Şiir

Mensur şiirin, şiirle birtakım benzer yönleri 

Her iki türde de ahenk önemlidir. Kelimeler bir ahenk oluşturacak biçimde seçilir ve dizilir.

Her iki türde de şairane, duygusal konular işlenir; temalar benzerdir. Dil ve üslup yönünden benzerlik vardır; dilin doğru ve güzel kullanımı iki türde de önemlidir. Edebi sanatlar her iki türde de kullanılabilir. Şiirde kafiye vardır, mensur şiirde de iç kafiyeler olabilir.

Mensur şiirle şiirin farklı yönleri

Mensur şiirde vezin (ölçü), kafiye, dize (mısra) yoktur. Şiirde dörtlük, beyit, bent gibi nazım birimleri vardır; mensur şiirde böyle birimler yoktur.

                                                           Değerlendirme

   Aşağıdaki cümlelerin başına yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.

***Y

***D

***D

   2. Mensur şiir ......Fransız ......... edebiyatından ......Şinasi’nin.... yaptığı

çevirilerle edebi yatımıza girmiştir.

• Mensur şiirin ilk örnekleri ...Tanzimat dönemi.. Dönemi sanatçıları tarafından verilmiştir.

• Duygu, düşünce ve hayalleri, şiirde görülen incelikle ortaya koyan düz yazı türüne …..mensur şiir...... denir.

3.D) Arif Nihat Asya

4. Halit Ziya ………………………..>  Mensur Şiirler

   Cenap Şahabettin…………….> Tâmat

   Mehmet Rauf…………………...> Siyah İnciler

  Tevfik Fikret………………………> Rübâb-ı Şikeste

5.Men sur şiirin şiir ve nesirden farklı yönlerini açıklayınız.

Mensur şiirde vezin (ölçü), kafiye, dize (mısra) yoktur. Şiirde dörtlük, beyit, bent gibi nazım birimleri vardır; mensur şiirde böyle birimler yoktur.