9. Sınıf Dil ve Anlatım Sayfa 122 - 123 Soruları ve Cevapları ( Ekoyay Yayınları )

5.Ünite Cümle Bilgisi

Sayfa 122

Hazırlık

-Çiçek ve şeritlerle süslenmiş bir araba, düğün ya da sünnet düğünü olduğu anlamını ifade eder.

- Her cümle, aktarmak istediği duygu ve düşünceleri ifade edecek kelime ve kelime gruplarıyla kurulur. Bu nedenle her kelime veya kelime grubu her cümlede kullanılamaz.

-Yüklemi “ tırmandı” olan bir cümlenin öznesi “ balina” olamaz. Çünkü cümle mantıklı olmalıdır. Balinalar bir yere tırmanamaz.

İnceleme

Sayfa 123

-          İnceleme bölümündeki metinlerde cümleler öyküleme betimleme ve söyleşme gibi  anlam özelliklerine sahiptir.

-          Bir cümlenin yüklem ve öznesini farklı sözcüklerle değiştirmek, cümlenin iletmek istediği anlamı değiştirebilir.

1.Etkinlik

– Bunları bana babam vermişti.

Bir asker, savaşın başladığı haberini vermişti.

Öğretmenimiz ödülü bana vermişti.

Ağaçlar o yıl meyvelerini erken vermişti.

Cümleye ilave ettiğimiz öğeler kişi, yer, zaman, nesne, yönelme gibi anlamlar katmıştır.

—

a)Okul, sırt, çanta kelimeleri çeşitli görevler üstlenerek bir durumu anlatmak üzere aynı cümlede kullanılmıştır.

b) Özne görevindeki kelime “Ahmet”, yüklem ise “getiriyordu” fiilidir. Özne, yüklemde belirtilen işi doğrudan yapmıştır.

c) Cümlenin öznesi cansız bir varlık da olabilir. (Kalem yere düştü.)

—Anlam bakımından birbirleriyle ilişkili çeşitli kelimelerin, ekler yardımıyla bir anlam etrafında toplanmasına bağdaştırma denir.

2.Etkinlik