11. Sınıf Edebiyat Sayfa 106 - 109 Soruları ve Cevapları ( Yıldırım Yayınları )

Bu yazının tamamı http://www.edebiyatfatihi.net/sitesinden alınmıştır. Kaynak siteyi mutlaka ziyaret edin 

Hazırlık

1.    "Şiir" ve "mensur şiir" terimlerinden ne anladığınızı defterinize yazınız.

Şiir, dilin anlam, ses ve ritim öğelerini belli düzen içinde kullanarak; bir olayı ya da bir duygusal ve düşünsel deneyimi yoğunlaşmış ve sıradanlıktan uzaklaşmış bir biçimde ifade etme sanatıdır

Mensur şiir, duygu ve hayal dünyamızı etkileyebilecek bir konuyu, kısa ve çarpıcı bir şekilde, şiirin cümle yapısını ve ahengini koruyarak, şairane bir hava ile, ölçü ve uyağa bağlı kalmadan anlatan edebî türdür.

2.    Bir şiir yazmak isteseniz nelere dikkat ederdiniz? Açıklayınız

.

Bir şiir yazmak istesem anlatacağım duyguların belirli bir düzen içinde ve ahenkli olmasına dikkat ederim.  Şiirde anlam bütünlüğüne dikkat ederim.

Sayfa 107 

1. Nisan Gecesi  Ne Hayat mıdır? Metinleri  ile Servetifünun Döneminin siyasi, sosyal ve kültürel özellikleri arasındaki ilişkiyi belirleyerek metnin oluşmasına imkân sağlayan zihniyeti tespit edip defterinize yazınız.

Nisan gecesi Servet-i Fünun edebiyatını bireysel duyguları dile getiren şiir anlayışına iyi bir örnektir.  Tabiat unsurları  kullanılarak duygular dile getirilmeye çalışılmıştır.

İkinci şiir Hayat mıdır şiiri ise Tevfik Fikret’in  1908 sonrası şiir anlayışını yansıtır. Burada toplumsal bir tema işlenmiştir.

1908 e kadar olan dönemde toplumsal konulara giremeyen Servet- Fünuncular meşrutiyetin ilanıyla birlikte sosyal temalara da yer vermişlerdir.

2.   Okuduğunuz Nisan Gecesi ve Hayat mıdır? adlı metinlerin bir benzerini önceki derslerinizde de görüp görmediğinizi belirtip Araştırma sonuçlarınızdan yola çıkarak mensur şiirin kaynağını ve önemli temsilcilerini tahtaya yazınız.

Daha önceki derslerde mensur şiir örneklerine rastlamadık. Tanzimat ikinci dönemde mensur şiir denemeleri yapılmışsa da başarılı olunamamıştır. Mensur şiir örneklerini Servet-i Fünun döneminde görüyoruz.

3.   Nisan Gecesive Hayat mıdır? adlı metinlerin temasını bulup defterinize yazınız.

Nisan Gecesi şiirinin teması yalnızlık ve karamsarlık,   Hayat mıdır adlı şiirin teması ise fakirliktir.

4.   "Burada sema daha yakın, kamer daha solgun; iki sahilden inen müncelîzılâl nazlınazlı dalgalanırken kadife zann olunuyor.

Güneşin tulûundan (doğuşundan) evvel çıkmak, guruptan sonra girmek; çalışmak, çabalamak, hurdahaş olmak... Ne için? Bir lokma ekmek için."

a.  Okuduğunuz metinlere ait yukarıdaki cümlelerden hareketle mensur şiirin dil ve anlatım özellikleri hakkında neler söylenebileceğini tartışınız.

Mensur şiirlerde iç ahenk vardır. Tasvir ve çözümlemelere önem verildiği için uzun cümleler tercih edilir. Ünlemlere ve seslenişlere yer verilir. -Mensur şiirde şairane konular, şairane bir üslupla işlenir.

b.Ulaştığınız sonuçlardan yola çıkarak mensur şiire ait dil ve anlatım özelliklerini, okuduğunuz şiir örnekleriyle karşılaştırınız. Belirlediğiniz benzerlik ve farklılıkları tahtaya yazınız.

Her iki türde de ahenk önemlidir. Kelimeler bir ahenk oluşturacak biçimde seçilir ve dizilir.

Her iki türde de şairane, duygusal konular işlenir; temalar benzerdir. Dil ve üslup yönünden benzerlik vardır; dilin doğru ve güzel kullanımı iki türde de önemlidir. Edebi sanatlar her iki türde de kullanılabilir. Şiirde kafiye vardır, mensur şiirde de iç kafiyeler olabilir.

Mensur şiirle şiirin farklı yönleri

Mensur şiirde vezin (ölçü), kafiye, dize (mısra) yoktur. Şiirde dörtlük, beyit, bent gibi nazım birimleri vardır; mensur şiirde böyle birimler yoktur.

5.

6.   Okuduğunuz metinlerden yola çıkarak mensur şiirlerin bir şiir özelliği taşıyıp taşımadığını tartışınız. Elde ettiğiniz sonuçları sözlü olarak ifade ediniz.

Mensur şiir tam olarak bir şiir özelliği taşımamaktadır. Şiiri oluşturan unsurlardan mısra anlayışını mensur şiirde göremiyoruz.

7.   İncelediğiniz mensur şiir metinleri hakkında neler düşündüğünüzüve bu metinlerin size hissettirdiklerini defterinize yazınız.

Mensur şiirler bize şiirden daha çok ahenkli bir düz yazı duygusu vermektedir.

 Sayfa 108

Anlama - Yorumlama

3. Etkinlik

•Mensur şiire ait özelliklerden ve incelediğiniz metinlerden yola çıkarak aşağıdaki metinlerden hangisinin mensur şiir olduğunu sebepleriyle birlikte açıklayıp bunun, düz yazılardan ve şiirlerden farklı olarak ne gibi özellikler taşıdığını tartışınız. Elde ettiğiniz sonuçları tahtaya yazınız.

Yakup Kadri’ye ait metin mensur şiir örneğidir. Çünkü bu metinde şairane bir söyleyiş vardır. İç kafiye kullanılmıştır.

5. Etkinlik

Sayfa 109 

1. Aşağıdaki cümlelerin başına yargılar doğru ise "D", yanlış ise "Y" yazınız.

(  Y ) Mensur şiirlerde iç ahenge önem verildiği için cümleler çoğunlukla dil bilgisi kurallarına bağlı değildir.

 ( D  ) Mensur şiir türü XIX. yüzyılın ilk yarısında Fransa'da doğmuştur.

( D  ) Mensur şiir, dil ve anlatım bakımından şiire, yapı bakımından ise nesre benzer.

2.Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun biçimde doldurunuz.

•  Mensur şiir .......Fransız..........  edebiyatından ...........Şinasi'nin......... çevirilerle edebiyatımıza girmiştir.

•  Mensur şiirin ilk örnekleri......Tanzimat... Dönemi sanatçıları tarafından verilmiştir.

•  Duygu, düşünce ve hayalleri, şiirde görülen incelikle ortaya koyan düz yazı türüne....mensur şiir.... denir.e.blogcu.com

3.Aşağıdakilerden hangisi Türk edebiyatında mensur şiir örneği yazan sanatçılar arasında yer almaz?

A) Halit Ziya Uşaklıgil C) Ali Nihat Tarlan E) Tevfik Fikret B) Mehmet Rauf D) Arif Nihat Asya

4. Aşağıdaki yazar ve eser isimlerini doğru biçimde eşleştiriniz

Halit Ziya ………………………..>  Mensur Şiirler

   Cenap Şahabettin…………….> Tâmat

   Mehmet Rauf…………………...> Siyah İnciler

  Tevfik Fikret………………………> Rübâb-ı Şikeste

5. Mensur şiirin şiir ve nesirden farklı yönlerini açıklayınız.

Mensur şiirde vezin (ölçü), kafiye, dize (mısra) yoktur. Şiirde dörtlük, beyit, bent gibi nazım birimleri vardır; mensur şiirde böyle birimler yoktur.