10. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 147 Soruları ve Cevapları ( Biryay Yayınları )

Şeyhülislam Yahya'nın şiirini Destan Dönemi şiiri olan yukarıdaki koşukla "tema, ahenk ögeleri, ölçü, gelenek vb."yönünden karşılaştırınız. Benzerlik ve farklılıkları sıralayınız.
 

	Şeyhülislam Yahya’nın Şiiri	Destan Dönemine Ait Şiir
Tema	Gönül	Gece
Ahenk ögeleri	Olmadın gönül:redif Ad:zengin uyak	Ürsedim(ursadım):redif Ç:yarım uyak
Ölçü	Aruz ölçüsü	Hece ölçüsü
Gelenek	Divan şiiri geleneği	Destan dönemi geleneği

 
1.      Kitabınızdaki divan şiiri örneklerinden hareketle XIV. yüzyıldan XIX. yüzyılın ortalarına kadar yazılan şiirlerin oluşmasını sağlayan zihniyet hakkında bilgi veriniz.
14.yüzyılda başlayan divan şiiri 19.yüzyıla kadar varlığını sürdürmüştür. Divan şiirinde bireysel duyarlılık söz konusudur. Bu edebiyatın “yüksek zümre edebiyatı” olarak adlandırılmasında divan şairlerinin eğitimli, tahsilli olmasının da rolü vardır.
testonline.blogcu.com  

1.   Aşağıdaki cümlelerde boşbırakılan yerlere uygun sözcükleri yazınız.
Divan şiirindeki ses ve söyleyişte...........şiir dilinin................ yapısı, gücü etkilidir.
Divan şiirinde.......aruz.......... ölçüsü kullanılmıştır.
Divan şiiri, söz sanatları ve.......... imgelerle.......... örülmüştür.
Divan şiirinde beyitler (birimler)..........ortak......... bir tema etrafında birleşir.
Rubai ve tuyuğ........bentlerle.......... kurulan nazım biçimleridir.
Kasidelerde bulunan taç beytin gazellerdeki karşılığı........beytül gazel............. beyittir.
Bir...........şarkıda......... genellikle 5-10 bent bulunur.
2.   •  Nazım birimi beyittir.
•Aruz ölçüsüyle söylenir.
Konusu aşk, ayrılık, kadın, şarap ve özlemdir. Beyit sayısı 5-15 arasında değişir. Ilk beytine "matla", son beytine "makta" denir. Uyak düzeni aa, ba, ca ... dır.
Özellikleri belirtilen nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A. Kaside            B. Mesnevi              C. Tuyuğ              D. Redif             E. Gazel
3.   İran edebiyatından geçmiştir. Dört dizeden oluşur. Aruz ölçüsünün kendine özgü kalıplarıyla
yazılır. Az sözle çok şey söylenerek sağlanan anlam yoğunluğu, başta gelen özelliğidir. Genellikle
felsefeyle ilgili düşünsel temalar işlenir.
Sözüedilen nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A. Gazel              B. Müstezat             C. Murabba          D. Rubai            E. Kaside
(ÖYS - 1992)
4.   Aşağıdaki cümlelerin başına yargılardoğru ise "D", yanlışise "Y" yazınız.
(..D.)  Kasidelerde şairin kendini övdüğü bölüm "fahriye"dir.
(.D..)  Beyitleri arasında konu birliği olan gazellere "yek-ahenk" gazel denir.
(.D..)  "Fuzulî, Bakî, Nailî, Neşati" ünlügazel şairleridir.

(..Y .)  Terkibi bentlerde sadece aşk konusu işlenir.