2013 - 2014 Bilişim Teknolojileri Kodlamaya Hazırlık Algoritma Nedir?

2.1. Algoritma Yazım Aşamaları
Algoritma*
, verilen herhangi bir sorunun çözümüne ulaşmak için uygulanması gerekli
adımların hiçbir yoruma yer vermeksizin açık, düzenli ve sıralı bir şekilde söz ve yazı ile
ifadesidir.
2.1.1. Problemi Tanımlama
Her şeyden önce çözülecek problem tam olarak anlaşılmalıdır. Bu adımda yapılacak
en ufak bir hata daha sonraki adımların yeni baştan yapılmasını gerektirebilir. Problemin
tanımı yapılırken var olan bilgiler, anlamları ve birbirleri ile ilişkileri tanımlanmalıdır. Daha
sonra istenilenler belirlenmeli ve bunların var olan bilgiler ile ilişkileri öğrenilmelidir. Son
olarak yapılacak işlemler belirlenir. Mümkün ise örnek veriler ile elde edilen sonuçlar
değerlendirilmelidir.
*Algoritma kelimesi, Özbekistan'ın Harezm, bugünkü Türkmenistan'ın Khiva kentinde doğmuş Ebu
Abdullah Muhammed bin Musa el Harezmi isimli Türk matematikçinin adından gelir. Bu alim 9.
yüzyılda cebir alanındaki algoritmik çalışmalarını kitaba dökerek matematiğe çok büyük bir katkı
sağlamıştır.

2.1.2. Problemi Geliştirme

Problem tanımını tam olarak yaptıktan sonra çözüm için yol aramak gerekir.

Genellikle bir problemin birden fazla çözüm yolu olabilir. Bunlardan en uygunu seçilmeye

çalışılır. Problem ne kadar karışık olursa olsun, alt birimlere bölünür. Her birimin çözümü

ayrı ayrı yapılır. Bu yapılırken birimler arası ilişki sürekli olarak korunur.

2.1.3. Sisteme Uyumluluğunu Tespit Etme (Girdi-Çıktı Belirleme)

Sonuçların dış ortama, dolayısıyla insana aktarımı düzgün bir biçimde yapılmalıdır.

Programcı program çıktısı olarak almak istediği dökümün biçimini tasarlar. Bir döküm

biçimi tasarlanırken anlaşılır ve kullanılabilir olmasına özen gösterilmelidir. Genellikle

programa, çözdüğü soruna ilişkin bazı verilerin dışarıdan verilmesi gerekir.

2.1.4. Çözümü Kâğıt Üzerinde Gösterme (Prototip Oluşturma)

Algoritma geliştirildikten sonra daha iyi anlaşılabilir olması ve programlama dillerine

aktarımı daha kolay olması nedeniyle, prototip hâline getirilir. Böylece sorunun çözüm

basamakları, birbirleri ile ilişkileri ve bilgi akışı daha kolay görülebilir ve yanlışlıklar

düzeltilebilir.

2.1.5. Çözümü Deneme

Algoritma yazıldıktan sonra sonuçları daha önceden bilinen veriler girilerek eldeki

sonuçlarla çıkan sonuçlar karşılaştırılır. Algoritmanın doğruluğu kontrol edilir.

2.1.6. Çözümü Geliştirme

Bu aşamada doğruluğu kontrol edilmiş çözümün tekrar edilen blokların daha kısa

yoldan sonuca ulaşılması durumları gözden geçirilir.

2.1.7. Oluşabilecek Hatalar

Hazırlanan algoritmalarda en sık karşılaşılan hatalar mantık hatalarından

oluşmaktadır. Mantık hataları ise problemin çözüm adımları belirlenirken yapılan

yanlışlıklardan kaynaklanan hatalardır.

Algoritma örnekleri

Örnek: Örneğimiz bir öğrencinin evden çıkıp okula giderken izleyeceği yolu ve okula

girişinde ilk yapacaklarını tanımlamaktadır.

Çözüm:

• Evden dışarıya çık.

• Otobüs durağına yürü.

• Durakta gideceğin yöndeki otobüsü bekle .

• Otobüsün geldiğinde otobüse bin .

• Biletini bilet kumbarasına at.

• İneceğin yere yakınlaştığında arkaya yürü.

• İneceğini belirten ikaz lambasına bas .

• Otobüs durunca in.

• Okula doğru yürü.

• Okul giriş kapısından içeriye gir.

• Sınıf arkadaşlarınla selamlaş.

• Sırana otur.

• Öğretmenin gelmesini bekle.

Örnek: İki sayıyı toplamak için gerekli programa ait algoritmanın oluşturulması

Çözüm:

A1 : Birinci sayıyı gir.

A2 : İkinci sayıyı gir.

A3 : İki sayının toplamını yap .

A4 : Toplamın değerini yaz.

A5 : Bitir.

Örnek: İki sayıyının ortalamasını bulmak için gerekli programa ait algoritmanın

oluşturulması

Çözüm:

A1 :Birinci sayıyı gir.

A2 :İkinci sayıyı gir.

A3 :İki sayının toplamını yap.

A4 :Toplamı ikiye böl.

A5 :Bölümün sonucunu yaz.

A6 :Bitir.

Sözcüklerin ortaya çıkaracağı yanlış anlamaların ortadan kaldırmak amacıyla

semboller ve matematik dilini gerektiren bazı kısaltmalar kullanmak daha uygun olacaktır.

Bu açıklamaya göre yukardaki örnekleri tekrar yapalım.

Örnek: İki sayıyı toplamak için gerekli programa ait algoritmanın oluşturulması

Çözüm:

Birinci sayı için X

İkinci sayı için Y

Toplam adı için Z kullanılırsa16

A1 :X değerini gir.

A2 :Y değerini gir.

A3 :Z = X + Y

A4 :Z’yi yaz.

A5 :Bitir.

Örnek: İki sayıyının ortalamasını bulmak için gerekli programa ait algoritmanın

oluşturulması

Çözüm:

Birinci sayı için X

İkinic sayı için Y

Toplam adı için Z

Ortalama adı için Ort kullanılırsa

A1 :X değerini gir.

A2 :Y değerini gir.

A3 :Z = X + Y

A4 :Ort = Z / 2

A5 :Ort değerini yaz.

A6 :Bitir.

Görüldüğü üzere bu şekilde bir algoritma ile çözüm yolunu izlemek daha kolaydır.

Örnek: Kenar uzunlukları verilen dikdörtgenin alan hesabını yapan programa ait

algoritmanın hazırlanması

Kenar uzunlukları negatif olarak girildiği durumda veri girişi tekrarlanacaktır.

Çözüm:

Dikdörtgenin kısa kenarı : a

Dikdörtgenin uzun kenarı : b

Dikdörtgenin alanı : Alan

Algoritma

A1 :a değerini gir.

A2 :Eğer a<0 ise A1’e git.

A3 :b değerini gir.

A4 : Eğer b<0 ise A3’e git.

A5 :Alan = a*b

A6 :Alan değerini yaz.

A7 :Bitir.

Örnek: Beş sayının toplamını ve ortalamasını veren programa ait algoritmanın

oluşturulması17

Çözüm:

Toplam adı için Top

Ortalama adı için Ort

Girilen sayılar için X

Arttırma için Sayac kullanılırsa

A1 :Top = 0, Sayac = 0

A2 :X değerini gir.

A3 :Top= Top+X

A4 : Sayac = Sayac +1

A5 :Eğer Sayac <5 ise A2’ye git.

A6 :Ort= Top/5

A7 :Top ve Ort değerlerini yaz.

A8 :Bitir.