Okuduğunuz şiirin yapısıyla ilgili aşağıdaki sorulara
cevap veriniz.
• Şiirdeki birimlerin sayısını
söyleyiniz.
• Şiirin konusunu belirtiniz.
• Uyak şemasınıtahtaya
çiziniz.
• Birimleri (bentleri) birbirine bağlayan "vasıta
beyitlerin" olup olmadığını söyleyiniz.
• Ölçüyü belirtiniz.
Yaptığınız araştırma ve yukarıdaki sorulara verdiğiniz
cevaplardan hareketle kitabınızdaki şiirin, hangi nazım şekliyle yazıldığını
söyleyiniz.
3. Okuduğunuz şiirde kendi anlamıdışında kullanılan
kelimelere örnekler veriniz.
Şiirin Yapı Özellikler:
Şiirin birimleri benttir.
Şiirin konusu tasavvuf ehlinin ilahi
aşkıdır.
Şiirin uyak şeması aaba/cada…
biçimindedir.
Şiirde sekizinci beyit iki bendi birbirine
bağlamıştır.
Şiir aruz ölçüsüyle yazılmıştır.
Şiir terkibibent nazım şekliyle
yazılmıştır.
Şiirde kendi anlamı dışında kullanılan bazı
kelimeler:
Yan anlamlı kelimeler: sarhoş(aşık kendinden
geçmiş)
Bulaşmak( bir işe girişmek)
Kadehin dudağı( kenarı)
Meclis( dünya, insan topluluğu)
Gözetmek( beklemek)
İncitmek( gücendirmek, üzmek)
Ham( olgun olmayan, kaba)
Mecaz anlamlı kelimeler:
Harabat(meyhane)
Eteği yaş( günahkar)
Kadeh(aşk)
Göz dikmek( bir şeye sahip olmaya
çalışmak)
Şarap(aşk)
4. a. Şiirdeki imgelerden bazıları aşağıya
sıralanmıştır. Bunların şiirde nasıl kullanıldığını
açıklayınız.
Şiirdeki İmgeler
şîre-i engûr, câm (kadeh), Harabât, gedâ, hum, mey,
meyhâne, mest, gül, sadef, inci
Şîre-i Engûr(üzüm suyu): Şarap anlamında
kullanılmıştır.
Câm: Aşk şarabının içildiği kadehtir.
Harabat: Meyhane anlamındadır.
Gedâ: Aşık, her zaman aşkı isteyen bir
dilencidir.
Hûm: Şarap küpü aşk şarabının
kaynağıdır.
Meyhane: Aşıkların toplandığı yer
Mest: Aşk sarhoşuyla kendisinden geçmiş
insan
Gül: gül fidanı
Sadef: İncinin yetiştirdiği kabuktur.
İnci: Divan şiirinde kıymetli varlıkların benzetildiği bir
imgedir.
b. Birinci beyitte "Şîre-i engûr, mest, mest-i Elest"
kelimelerinin bir arada kullanılmasının
nedenini açıklayınız. Bu söz
sanatının adını söyleyiniz.
Tenasüp sanatı
•Birinci beyitte "üzüm şiresiyle" kastedilen nedir? Açık
olarak belirtilmeyen bu kavramla hangi söz sanatının yapıldığını
belirtiniz.
Birinci beyitte “üzüm şiresi” sözüyle şarap kastedilmiştir.
Bu sanata dolaylama denir.
Şiirdeki diğer söz sanatlarını(mecaz, istiare, telmih,
tenasüp vb.) bulunuz. Bunların nasıl yapıldıklarını
açıklayınız.
1.Beyit:
Üzüm şiresi—dolaylama
Sarhoş, harabat, mest— tenasüp
2.Beyit:
Eteği yaş olanlar— dolaylama
Kadehin dudağı—kadeh insana
benzetilmiş—teşhis
3.Beyit:
Şarap küpünün dibi—açık istiare
Şarap, küp—tenasüp
Şarap- ilahi aşk— açık istiare
4.beyit
Azarlanmak, incitmek, hatrını kırmak—
tenasüp
Kadeh kıran ham sofu— kinaye
5.Beyit:
Garaz, kötülük— tenasüp
6.Beyit:
Bey- dilenci— tezat
Ululanmak- aşağıdan almak— tezat
7.Beyit:
Köşe(kadeh) sözüyle kadehin içindeki şarap
kastedilir(mecazımürsel)
Gürültü-patırtı—tenasüp
Meyhane- sarhoş— tenasüp
Vasıta Beyti:
Can alemi( Bezm-i elest) Dolaylama ve
telmih
c. Şiirin dördüncü bendinde "Ferhat ve Necef" adının
kullanılmasının nedenini söyleyiniz. Bu ismin şiirdeki işlevini
açıklayınız.
Telmih sanatı yapılmıştır.
ç. Şiirdeki söz sanatları ve imgelerin işlevini
belirtiniz.
Şiirdeki söz sanatları ve imgeler anlamın etkileyici
olmasına yardımcı olmuştur.
5. Okuduğunuz şiirde şairin gözlem, izlenim, sezgi ve
kişisel duyarlılığını yansıtan ifadeleri belirleyiniz. Bunun şiirdeki önemini
söyleyiniz.
Şair, Allah’a kulluk ve aşk duygusunu çeşitli benzetme ve
imgeler yoluyla ifade edilir.
7. Okuduğunuz terkibibentten Arapça ve Farsça
kelimelere örnekler veriniz. Bu kelimelerin şiirde kullanılma nedenini
tartışınız. Ulaştığınız sonucu belirtiniz.
Arapça Kelimeler: ehl-i harabat, mest-i elest, mail, bus,
leb, cam, kef, sadr, bezm, cihan, hum, mey, azar, hatır,
zahid
Farsça Kelimeler: şire, engur, ter-damen, alude, lik, dest,
bade-perest, şiken, peymane-şikest
8. Okuduğunuz şiirin hangi gelenekle yazıldığını
söyleyiniz.
Şiir, divan şiiri geleneğine göre
yazılmıştır.
Read more
