2013 Mudurnu Piliç Personel Eleman Alımı

1955 yılında İstanbulda kurulan Mudurnu Piliç günümüzde Türkiye’nin beyaz et sektöründe lider kurumlarından birisi haline gelmiştir. Piyasada pak tavuk ve mudurnupiliç markası ile müşterilerine ulaşan Mudurnu Piliç sektördeki büyümesine paralel olarak personel eleman alımlarını da hızlandırmaktadır. İş İlanları kariyernet üzerinden yayınlayan Mudurnu Piliç bugün itibariyle müfettiş, yönetici adayı, yazılım ızmanı, müşteri temsilcisi, hesap işleri personeli gibi 11 farklı pozisyonda personel işçi alımı yapmaktadır. Söz konusu iş ilanlarına kariyer.net üzerinden ulaşabilir ve iş başvurusu yapabilirsiniz.

Read more

2013 Kelebek Mobilya Personel Eleman İş Başvurusu

Kelebek Mobilya ismi ile müşterilerine hizmet veren Atlantik Halıcılık Sanayi ve Ticaret A.Ş. yurt içi ve yurt dışı müşterilerinin beklentilerini karşılayacak düzeyde bir dünya markası olmayı amaçlamaktadır. Personel eleman alım ilanlarını kariyer.net üzerinden yayınlayan Kelebek Mobilya bugün itibariyle montaj elemanı, satış danışmanı, mağaza müdürü, planlama mühendisi, satış temsilcisi gibi 12 farklı pozisyonda personel işçi alımı yapmaktadır. Söz konusu iş ilanlarına internet üzerinden ( Kariyer.net ) online iş başvurusu yapabilirsiniz

Read more

2013 Opet Petrol Personel Eleman Alımı İş İlanları ve İş Başvurusu

Türkiye’nin akaryakıt ve petrol ürünleri sektöründe lider kuruluşlarından birisi olan Opet 1982 yılında kurulmuş ve 10 yıl içinde Türkiye’de 16 akaryakıt istasyonunun da sahibi ve işleticisi olmuştur. Günümüzde 407 adedi Sunpet markası altında 913 adedi de Opet olarak 1.320 akaryakıt istasyonu bulunan Opet Petrol bu sektörde ülke genelinde ikinci sırada yer almaktadır. Personel eleman alım ilanlarını kariyer.net üzerinden personel adaylarına ulaştıran Opet Petrol bugün itibariyle satın alma uzmanı ve inşaat mühendisi olarak istihdam edilmek üzere personel işçi alımı yapmaktadır. Söz konusu iş ilanlarına kariyernet üzerinden ulaşabilir ve iş başvurunuzu online olarak gerçekleştirebilirsiniz.

Read more

2013 Türk Hava Yolları Yeni Personel Alımı Detaylar, Koşullar

Başta Türkiye’nin olmak üzere dünyanın en büyük hava yolu şirketleri arasına girme başarısını gösteren Türk Hava Yolları yeni istihdam olanakları kapsamında kadın ve erkek olmak üzere yeni personel eleman memur alımları yapacak. Türk Hava Yolları tarafından yayınlanan yeni iş ilanlarına göre ilana başvurmak isteyen adaylarda en az lise ve ya dengi okul mezunu olma şartı aranacak.

• T.C. uyruklu olmak
• En az lise veya dengi okul mezunu olmak (Yurtdışında eğitim görmüş adaylar için denklik belgesi ibraz edilmesi zorunludur)
• İyi derecede İngilizce bilmek
• THY A.O.’nun öngördüğü ilde ikamet etmeyi kabul etmek
• 01.01.1983 ile 31.12.1990 tarihleri arası doğumlu olmak
• Adli sicil kaydı veya adli sicil arşiv kaydı bulunmamak
• Erkek adaylar için; askerlik hizmetini tamamlamış veya en az 2 yıl tecil ettirmiş olmak
• Sağlık ve Fiziki Koşullar
• Bayanlarda 160-180 cm.arası boya sahip olmak
• Erkeklerde 170-190 cm.arası boya sahip olmak
• Boy ve kilo arasında uygun farklılıkta olmak (Ölçümler THY tarafından veya THY’nin belirleyeceği kurum/kuruluşlarca yapılacaktır)
• Sağlık durumu uçuşa müsait olmak (THY’nin yönlendireceği sağlık kurumlarından sağlık durumunun uçuşa uygun olduğuna dair rapor almak)
• Daha önce THY A.O. veya diğer havacılık kuruluşlarındaki uçuş görevlerinden disiplinsizlik, sicil yetersizliği veya sağlık nedeniyle ayrılmamış olmak
• Adayların THY A.O. kabin memuru üniformasını giydiklerinde vücutlarının görünen yerlerinde dövme, piercing vb. olmaması gerekmektedir.

Başvuru şekli ve izlenecek yol

• Yukarıdaki şartları taşıyan adayların, ilana internet üzerinden başvurmaları gerekmektedir. İnternet başvurusu dışında herhangi bir şekilde başvuru kabul edilmeyecektir.
• Adaylar, aşağıdaki linkte yer alan başvuru formunu eksiksiz olarak tamamlayıp onayladıktan sonra THY A.O. tarafından süreçlere dahil edilmek üzere davet edilecektir.

Kaynak: Personel Alımları

Read more

2013 Diyanet İşleri Yurtdışı Personel Alımı Detaylar, Koşullar

Diyanet İşleri Başkanlığından, Yurtdışındaki vatandaş, soydaş ve dindaşlarımızın kültürel bağlarının korunması, güçlendirilmesi, dinî konularda aydınlatılması ile din hizmetleri ve din eğitimi faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla 633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 18/A maddesi uyarınca ve Diyanet İşleri Başkanlığı Yurtdışı Teşkilatında Sözleşmeli Personel İstihdamına İlişkin Usul ve Esaslar çerçevesinde yapılacak "Mesleki Yeterlik" ile "Yurtdışı Temsil ve Yeterlik" sözlü sınavlarıyla yurtdışında çalıştırılmak üzere sözleşmeli bay ve bayan personel (din görevlisi) alınacaktır.

 I- Atama Yapılacak Kadroların Bulunduğu Yer, Ünvan ve Adedine Göre Dağılımı

	ATAMA YAPILACAK KADROLARIN
BULUNDUĞU YER	ÜNVANI	ADEDİ
Yurtdışı Teşkilatı	Yurtdışı Sözleşmeli Personel (Din Görevlisi)	100

II- Adaylarda Aranan Şartlar

1. İlgi ülke vatandaşlığına veya süresiz oturma iznine sahip olmak,

2. Lisans düzeyinde dinî yükseköğrenim mezunu olmak veya Yükseköğretim Kurulu tarafından denkliği kabul edilen yurtdışında bir İslam ilahiyatı bölümü mezunu olmak,

3. İstihdam edilecek ülkede konuşulan resmî dil veya o ülkede yaygın olarak kullanılan dillerden birisi için; Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından (KPDS) en az yetmiş (70) puan almış olmak ya da uluslararası geçerliği olan sınavlardan ÖSYM tarafından en az KPDS'nin yetmiş puan dengi kabul edilen bir puan almış olmak. Ancak, görev yapacağı ülke dilinde ilk, orta veya yükseköğrenimini tamamlayanlarda o ülkede konuşulan dillere ilişkin dil yeterlik belgesi şartı aranmaz,

4. Kamu haklarından mahrum bulunmamak,

5. Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak,

6. Askerlik durumu itibariyle; askerlikle ilgisi bulunmamak veya askerlik çağına gelmemiş olmak ya da askerlik çağına gelmiş ise muvazzaf askerlik hizmetini yapmış yahut ertelenmiş veya yedek sınıfa geçirilmiş olmak,

7. Görevini yapmasına engel olabilecek akıl, ruh ve vücut sağlığı ile ilgili her hangi bir özrü bulunmamak,

8. İstihdam edileceği ülkede çalışmasına engel bir durumu bulunmamak,

9. Yürütülecek hizmetlerin gerekli kıldığı ölçüde Türkçe bilmek ve Türkçeyi kullanma becerisine sahip olmak,

10. Sınava son başvuru tarihi itibariyle 35 yaşını bitirmemiş olmak,

11. İtikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslam törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu şeklindeki ortak niteliği taşıyor olmak,

12. Yurtdışı hizmetinin gerektirdiği temsil yeteneğine sahip olmak,

13. Yapılacak sınavlarda başarılı olmak.

III- Başvuru, Sınav, Atama İşlemleri ve Diğer Hususlar

A) Başvuru İşlemleri

1. Yukarıdaki şartları taşıyan adaylar;

a) Ek-1 Başvuru Formu (Ek-1 başvuru formu sınav duyurusunun altında yer alan Ek-1 başvuru formu bağlantısından indirilerek bilgisayar ortamında doldurulacak, fotoğraf yapıştırılarak imzalanacaktır),

b) Ek-2 Aday Bilgi Formu-Özgeçmiş (Ek-2 aday bilgi formu sınav duyurusunun altında yer alan Ek-2 aday bilgi formu bağlantısından indirilerek el yazısı ile doldurulacaktır),

c) Dinî yükseköğrenim lisans diplomasının onaylı sureti,

ç) T.C. vatandaşları için T.C. kimlik numaralı nüfus cüzdanı fotokopisi,

d) Yabancı uyruklular için kimlik kartının veya pasaportunun fotokopisi ve ilgili ülke yetkili makamlarınca düzenlenmiş adli sicil kaydı,

e) Son altı ay içerisinde çekilmiş 2 adet vesikalık fotoğrafı,

f) Hafız olduğunu beyan edenler için hafızlık belgesinin onaylı fotokopisi,

g) Askerlik hizmetini yapanların yaptıklarına dair beyanı, askerlikten muaf veya ertelenmiş olanların ise muaf veya ertelenmiş olduğuna dair belgeleri ile birlikte 23.10.2012 - 16.11.2012 tarihlerinde mesai bitimine (saat 18:00) kadar, Türkiye'de Diyanet İşleri Başkanlığı Dış İlişkiler Genel Müdürlüğüne, yurtdışında Din Hizmetleri Müşavirliğine/Ataşeliğine/ Koordinatörlüğüne şahsen başvuracaklardır.

2. Bu duyuruda belirlenen esaslara uygun olmayan, 16.11.2012 (saat 18:00) tarihi mesai bitimine kadar ilgili birimlere yapılmayan müracaatlar ile adaylar adına üçüncü şahısların yaptıkları başvurular kabul edilmeyecektir.

3. Din Hizmetleri Müşavirlik/ Ataşelik/ Koordinatörlüklerine başvuru yapan ve bu duyuruda belirtilen şartları taşıyan adayların isim listesi 21.11.2012 tarihi mesai saati bitimine kadar Din Hizmetleri Müşavirlik/ Ataşelik/ Koordinatörlüklerince Başkanlığımız disiliskiler@diyanet.gov.tr elektronik posta adresine iletilecek, başvuru evrakları ise en son 30.11.2012 tarihinde Başkanlığımızda olacak şekilde gönderilecektir.

4. Başvuru için gerekli şartları taşımayan adayların evrakları gerekçeleri belirtilerek iade edilecektir.

B- Sınav İşlemleri

1. Sınav "Mesleki Ehliyet" ile "Yurtdışı Temsil ve Yeterlik" olmak üzere iki aşamalı ve sözlü olarak yapılacaktır.

2. "Mesleki Ehliyet Sınavı" ile "Yurtdışı Temsil ve Yeterlik" sınavları yüz tam puan üzerinden değerlendirilecektir.

3. Sınavda başarılı olabilmek için "Mesleki Ehliyet Sınavı" ile "Yurtdışı Temsil ve Yeterlik" sınavlarının her birinden en az 70 (yetmiş) puan almak gerekmektedir.

4. "Mesleki Ehliyet Sınavı" ile "Yurtdışı Temsil ve Yeterlik" sınavlarına girmeye hak kazandığı halde ilan edilen sınav tarihlerinde sınavlara katılmayan adaylar sınav hakkını kaybetmiş sayılacaktır.

5. Adaylar sınav sonuçlarını T.C. kimlik numarası veya ilgili ülke kimlik kartı numarası/pasaport numarası ile Başkanlığımız web sayfası duyurular bölümünden öğrenebileceklerdir.

Mesleki Ehliyet Sınavı

1. Mesleki Ehliyet Sınavı, yurtiçinde veya ihtiyaç duyulması halinde, yurtdışında sözlü olarak yapılacaktır.

2. Sınav yeri ve tarihi, adayların bağlı bulundukları Din Hizmetleri Müşavirliklerine/ Ataşeliklerine/ Koordinatörlüklerine yazılı olarak bildirilecektir. Ayrıca adaylar Başkanlığımız web sayfası duyurular bölümünden sınav yeri ve tarihini öğrenebileceklerdir.

3. Adaylar Mesleki Ehliyet Sözlü sınavına gelirken kimlik belgelerinden birini (Nüfus cüzdanı, pasaport veya ehliyet) yanlarında bulunduracaklardır.

Yurtdışı Temsil ve Yeterlik Sözlü Sınavı

1. Mesleki Ehliyet Sözlü Sınavında 70 (yetmiş) ve üzeri puan alarak başarılı olan adaylar, Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonunca yapılacak Yurtdışı Temsil ve Yeterlik Sözlü Sınavına çağrılacaklardır.

2. Yurtdışı Temsil ve Yeterlik Sözlü Sınavına girmeye hak kazanan adayların sınav tarihi ve yerleri, Mesleki Ehliyet Sözlü Sınavı sonuçlarının adaylara duyurulmasından sonra yapılacak gerekli hazırlıkların ardından Başkanlığımız web sayfası duyurular bölümünde ilan edilecektir.

3. Adaylar Yurtdışı Temsil ve Yeterlik Sözlü Sınavına gelirken kimlik belgelerinden birini (Nüfus cüzdanı, pasaport veya ehliyet) yanlarında bulunduracaklardır.

C- Atama İşlemleri

1. Atamalar, Yurtdışı Temsil ve Yeterlik Sözlü Sınavında başarılı olan adaylar arasından en yüksek puandan başlanarak başarı sırasına göre ilan edilen kadro sayısınca yapılacak olup sınavı kazanan adaylar sözleşmeli personel (din görevlisi) statüsünde istihdam edileceklerdir.

2. Sözleşme süresi bir yıl olup, mali yıl ile sınırlı olacaktır. Üç aylık deneme süresi sonunda başarısız bulunanların sözleşmeleri feshedilecektir.

3. Görevlerinde başarılı olmaları halinde bu süre her defasında birer yılı geçmemek üzere ihtiyaca göre uzatılabilecektir.

4. Atamalar, Ek-3 listede belirtilen ülkelere yapılacaktır.

5. Sınavlarda başarılı olan adayların atanacağı ülkeler ve görev yerleri, hizmetin gereğine ve bölgelerinin ihtiyaçlarına göre Diyanet İşleri Başkanlığınca belirlenecektir.

6. Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonunca, olumsuz davranışları ve başarısızlıkları tespit edilen din görevlilerinin, sürelerine bakılmaksızın görevlerine son verilecektir.

D- Diğer Hususlar

1. Sınav öncesi, sonrası ve atama sürecindeki işlemlerde gerçeğe aykırı beyanda bulunduğu tespit edilen adayların başvuru ve sınavları geçersiz sayılacağı gibi görev alsalar dahi görevleriyle ilişikleri kesilecektir.

2. Bu duyurudaki şartlar, sadece bu sınav ve bu sınava bağlı atamalar ile ilgilidir. Bundan sonraki sınav ve atamalar için müktesep teşkil etmez.

3. Sınav ve sonuçları ile ilgili Başkanlığımız web sayfası duyurular bölümünde yapılan tüm duyurular tebligat sayılacaktır. Adaylara ayrıca yazılı olarak tebligat yapılmayacaktır.

IV- Sınav Konuları

1- Mesleki Ehliyet Sözlü Sınavı Sınav Konuları

a) Kur'an-ı Kerim, (Yüzünden-40 puan, Ezber-30 puan)

b) Temel Dini Bilgiler. (Akaid, Fıkıh, Siyer ve Ahlak-30 puan)

2- Yurtdışı Temsil ve Yeterlik Sözlü Sınavı Sınav Konuları

a) Temsil Kabiliyeti, (40 puan)

b) Genel Kültür, (30 puan)

c) Türkçeyi Kullanma Becerisi. (30 puan)

Mesleki Ehliyet Sözlü Sınavına ve Yurtdışı Temsil ve Yeterlik Sınavına katılacakların temel ve özel yeterliklerinin tespitinde, Başkanlığımız web sayfası Eğitim Hizmetleri Genel Müdürlüğü sayfasında yayımlanan Diyanet İşleri Başkanlığı teşkilatında din hizmetlerini yürütenlerin temel ve özel yeterlik kriterleri esas alınır. Sayfaya ait linkler:

http://www.diyanet.gov.tr/turkish/dinegitimi/din-egitimi-dairesi-baskanligi—icerik-imam- hatiplik-yeterlikleri-206.aspx

http://www.diyanet.gov.tr/turkish/dinegitimi/din-egitimi-dairesi-baskanligi—icerik-kur-an-kursu- ogreticiligi-yeterlikleri-205.aspx

V-Kaynak Eserler

S.No	KİTAP ADI	YAZAR ADI (YAYINEVİ)
1	Kur'an Yolu Türkçe Meal ve Tefsiri	Komisyon (DİB Yayınları)
2	Tecvidli Kur'an Okuma Rehberi	Davut KAYA (DİB Yayınları)
3	İlmihal I. ve II. Ciltler	Komisyon (TDV Yayınları)
4	İslam'a Giriş (I-IV)	Komisyon (DİB Yayınları)
5	Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı	Prof. Dr. İbrahim SARIÇAM (DİB Yayınları)
6	Hadis Usûlü	Prof. Dr. Talat KOÇYİGİT (TDV)
7	Riyazü's-Sâlihîn	Ebû Zekeriyya en-Nevevî
8	Yaşayan Dünya Dinleri	Komisyon (DİB Yayınları)
9	Tefsir Usûlü	Prof. Dr. İsmail CERRAHOĞLU (TDV)
10	Allah, Din, Ahlak, Diyanet, Hutbe, İmam-Hatip Maddeleri	Diyanet İslam Ansiklopedisi (TDV)
11	633 Sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanun, Başkanlığın hizmet alanları ve faaliyetleri

VI- İletişim

Yazışma adresi :Diyanet İşleri Başkanlığı Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü

Üniversiteler Mah. Dumlupınar Blv. No:147/A 06800 Çankaya ANKARA e-mail : disiliskiler@diyanet.gov.tr

Telefon : +90 0312 295 73 39

Yurtdışı Sözleşmeli Bay ve Bayan Personel (Din Görevlisi) Sınav Duyurusu

1-Duyuru eki BAŞVURU FORMU (Ek-1)

2-Duyuru Eki Özgeçmiş (Ek-2)

3-Sözlemeli İstihdam Edilecek Ülkeler Listesi (Ek-3)

Read more

2013 Merkez Bankası Yeni Personel Alımı Detaylar, Aranan Özellikler

Türkiye Merkez Bankası yeni personel eleman memur alımları gerçekleştirecek. Merkez Bankası tarafından yayınlanan yeni iş ilanlarına göre Genel Müdürlükte istihdam edilmek üzere araştırmacı pozisyonunda yeni personel eleman alımları yapılacak. Söz konusu alım ilanına başvurmak isteyen adaylar ilanın detaylarına aşağıdan ulaşabilirler.

Adaylarda aranacak koşullar

a) Türkiye’de en az dört yıllık eğitim veren veya yurt dışındaki denkliği Yükseköğretim Kurulunca tanınmış yükseköğretim kurumlarının; iktisat, ekonometri, maliye, işletme, finans, işletme mühendisliği, endüstri mühendisliği veya istatistik bölümlerinde lisans veya iktisat, ekonometri, maliye, işletme veya finans alanlarında yüksek lisans eğitimi almış olmak,

b) 2011 veya 2012 yıllarında yapılan Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS)’nda genel yetenekten en az 56 soruyu doğru olarak cevaplamış olmak veya son başvuru tarihi itibanyla son iki yılda yapılan GRE sınavından 790 (yeni GRE puan cetveline göre 164) ve üstü sayısal puan veya ALES sınavından 90 ve üstü sayısal puan almış olmak,

c) ileri düzeyde ingilizce bilmek, [Son başvuru tarihi itibarıyla son iki yılda yapılan Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı (KPDS)'ndan 90 ve yukarısında veya Test of English as a Foreign Language / InternetBased Test (TOEFL-IBT)'ten 100 ve yukarısında puan almış olmak veya Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS)'nda en az 54 yabancı dil sorusunu doğru olarak cevaplamış olmak.]

d) Son başvuru tarihi itibanyla 28 yaşından büyük olmamak (10 Eylül 1984 ve daha sonra doğanlar. Bankamız çalışanları için bu şart aranmaz.),

e) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Memurları Yönetmeliği’nin 10. maddesinde yazılı diğer nitelikleri taşımak.

Sınavlar

a) Araştırmacı Yazılı Meslek Sınavı Matematiksel iktisat, Makroekonomi ve Ekonometri olmak üzere üç ana başlıktan oluşacaktır. Yazılı meslek smavı, 29 Eylül 2012 günü saat 09.00′da Matematiksel iktisat, saat 13.30′da Makroekonomi konularından, 30 Eylül 2012 günü saat 09.00′da Ekonometri konusundan, İstiklal Cad. No: 10 Ulus/ANKARA adresinde bulunan Bankamız idare Merkezinde yapılacak olup, adayların anılan tarih ve saatlerde sınav yerinde olmaları gerekmektedir. Adayların meslek sınavında başarılı sayılmaları için yüz tam puan üzerinden ortalama en az yetmiş puan almaları gerekmektedir. Aday sayısının Bankamız idare Merkezi sınav salonu kapasitesini aşması durumunda sınav yeri değişebilecek olup, değişiklik olması halinde sınav yeri 24 Eylül 2012 tarihinden itibaren Bankamızın internet sitesinde (www.tcmb.gov.tr) duyurulacaktır.

b) Sözlü Sınav-Mülakat Yazılı meslek sınavında başarılı sayılan adaylar ayrıca sözlü sınav-mülakata tabi tutulacaklardır. Adayların sözlü sınav-mülakatta başarılı sayılabilmeleri için yüz tam puan üzerinden en az yetmiş puan almaları gerekmektedir. Sınav sonuçları Bankamız internet sitesinde (www.tcmb.gov.tr) insan Kaynakları sayfasında ilan edilecektir. (Adaylara ayrıca yazılı olarak duyuruda bulunulmayacaktır.)

c) Adayların Basarı Puanı Meslek sınavı puanı ile sözlü sınav-mülakat puanının ortalaması olacaktır. Başarı puanı en yüksek adaydan başlamak suretiyle bir sıralama yapılacak ve belirlenen sayıda aday bu sıralama sonucuna göre sınavı kazanmış sayılacaktır.

Başvuru

Adaylar 27 Ağustos 2012 tarihinden 10 Eylül 2012 tarihi saat 17:30′a kadar Bankamız internet sitesi (www.tcmb.gov.tr) insan Kaynakları sayfasından elektronik olarak başvuruda bulunacaklardır. Ayrıca adayların başvuru formunda istenilen belgeleri en geç 14 Eylül 2012 tarihi saat 17:30′a kadar Bankamız internet sitesinde belirtilen şekilde Bankamıza ulaştırmaları gerekmektedir. Belgelerini anılan tarihe kadar ulaştırmayan adayların başvurulan geçersiz sayılacaktır. Başvuru ile ilgili daha fazla bilgiye Bankamız internet sitesinden ulaşılabilir. Şahsen veya posta ile yapılan başvurular dikkate alınmayacaktır.

Kaynak: Personel Alımları

Read more

9. Sınıf Türk Edibiyatı Yazılısı Sorular ve Cevaplar

I: metin

YAĞMUR

Uyu! Gözlerinde renksiz bir perde, Varsın bahçelerde rüzgar gezinsin,
Bir parça uzaklaş kederlerinden. Yağmur ince ince toprağa sinsin,
Bir ruh gülümsüyor gibi derinden, Bir başka alemden gelmiş gibisin, Mehtabın ördüğü saatler nerde? Dalmış gözlerinle pencerelerde.

2. METİN: YAĞMUR

0.5 mm’den daha büyük sıvı damlaları şeklindeki yağışa yağmur denir. Eğer hava dağılırsa damlalar daha da küçülebilir. Yağmr, metar ve gözlemlerde R ile rapor edilir. Yağmurun yoğunluğu, düşme oranına bağlıdır.
1)Yağmur adlı parçayla yağmur şiirini yazılış amaçları ve dil özellikleri bakımından karşılaştırınız.



I. Metin







II. Metin

2) I. Dünya Savaşının bireyin davranışları ve toplum üzerindeki etkisini anlatan edebi metin hangi bilimlerden yararlanır? Önemli olan üç tanesini yazınız

A)

B)

C)

3) “ Heykel , sinema ” sanatları hangi sanat dallarına örnektir?

Heykel:

Sinema:

4) Edebi metinlerin temel ifade şekillerini yazınız.

A.

B.

5) Polis teşkilatı, romanda hırsızlık yapan birini tutuklamak için harekete geçer mi?Bu edebi metnin hangi özelliğini gösterir ?

HAYAT

- Özgür ufuklar kuşatılmış hayallerin pençesindeyse;
yamalı düşünceler
kırılgan umutlar
derin iç çekişidir
ve şaşkın bakışlar fırtınasında
yalan sığınılacak en büyük liman
sevgi yalnızlığın çaresi
hayatsa dalından kopmuş kuru bir yapraktır

Yukarıdaki üç sanat ifadesiyle hangi kavram ele alınmıştır.Bu üç sanat ifadelerinin anlatılmak istenen konuyu nasıl ele aldığını kısaca anlatınız.

6) Cümlelerde verilen boşlukları uygun şekilde doldurunuz.

· “Olay, düşünce, duygu ve hayâlleri dil aracılığıyla, sözlü veya yazılı olarak biçimlendirme sanatına ………………. denir. Resim sanatının malzemesi nasıl fırça ise, …………….. ın malzemesi ise ………. dir.”

· İnsanın ruhsal durumunu anlatan bir edebî metin, …………… biliminden yararlanır.

· Doğal dili kişiye özgü duyarlıkla kullandığı için edebî metnin dili ………….. bir dildir.

· Edebî metnin konusu, en geniş anlamıyla doğa ile ilişki hâlindeki duyan, düşünen tasarlayan ve yaşayan ……………. dır.

· Metinler ……………………… ve ………………. diye ikiye ayrılır .(4p)

· Olay, düşünce, duygu ve hayâlleri dil aracılığıyla, sözlü veya yazılı olarak etkili ve güzel bir biçimlendirme sanatına ………………. denir.(2p)

· Edebî metnin konusu, en geniş anlamıyla doğa ile ilişki hâlindeki duyan, düşünen tasarlayan ve yaşayan ……………. dır. (2p)

· ………………….., bir dönemdeki dinî, siyasî, sosyal, ekonomik, sivil, askerî hayatın duygu, anlayış ve zevk bütünüdür.(2p

· Sanatları sınıflandırma şemasına göre Kar şiiri ,…………………..ın bir kolu olan……………………..örnek olabilir.

8- Edebi metnin tanımını yapınız. Özelliklerininden beş tanesini yazınız.

9- Üç arkadaş sinemada Irak savaşını konu edinen bir film izlerler. Filimden sonra birinci arkadaş “bu film gerçek hayatta olanları aynen anlatmış “diyor, ikinci arkadaş;” hayır bu neticede bir filimdir hepsi hayal gücü kurmacadır” diyor.Üçüncü arkadaş nasıl bir yorumlama yapmalı ki bu edebi eserle ilgili en doğru yorum olsun?

10- Dramatik ritmik sanatları yazınız. Birer örnek veriniz.

11- Dil olmasaydı hayatımız nasıl olurdu? Düşüncelerinizi yazınız.

12- Mermerden mutfak tezgâhı yapan usta ile mermeri heykele dönüştüren heykeltıraşın yaptıkları arasında ne fark vardır? Açıklayınız.

13- . “Sonbahar,taşımak, umut,bir, sevda, kuşlar, mektup, gün, dolu” kelimelerine getireceğiniz eklerle güzel ve farklı cümleler kurunuz.

14- Yazarın öykülerinin belkemiğini yakın tarih oluşturuyor. Ancak sanatçı tarihi olduğu gibi aktarmaktan yana görünmüyor. Karmaşık kapıyı kolaylaştırmıyor; sadece okurun eline bir anahtar tutuşturuyor. Tarihi değerlendirmek işi okura kalıyor.

Bu parçada geçen “okurun elime bir anahtar tutuşturmak” sözüyle anlatılmak istenen nedir, birkaç cümleyle açıklayınız.

Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise (D), yanlış ise (Y) yazınız.

a. Sanat eseri, öncelikle doğruluk ve fayda değil, güzellik amacı güder. ( )

b. Birinci Dünya Savaşı’nı anlatan bir edebî metin, Fizik biliminden yararlanır. ( )

c. Aynı dili konuşan insanlar, ortak kültür değerlerini paylaşırlar. ( )

ç. Edebi gerçeklik, kaynağını diğer bilim alanlarının ortaya koyduğu sonuçlardan alamaz. ( )

( )Sanat metinlerinin anlamı yoktur, anlamları vardır.

( ) Sanat eserleri bilimsel eserler gibi bilgilendirici ve nesnel olmalıdır.

( )Sanat eseri biricik ve özgündür.

( )Bir sözcüğün veya bir ifadenin ait olduğu metnin yapısı ve bütünlüğü içerisinde, değer ve anlam kazanmasına “bağlam” denir.

( ) Dizelerde ünlü harflerle yapılan ahenge aliterasyon denir.

TEST SORULARI

1- Edebiyat her şeyden önce tarihî ve kültürel olandan hareketle dille gerçekleştirilen güzel sanat etkinliğidir. Bu etkinlik ile insan olan her yerde ve zamanda karşılaşıldığını, insanı konu alan çalışma alanlarının yetkinlikleri dile getirilmektedir. Öyleyse güzel sanatların kaynağı ve özelliklerinden söz edebilmek için somut olarak insanı tanımak gerekir.

Yukarıda güzel sanatların hangi yönü üzerinde durulmaktadır?

A) Evrensel bir özelliğe sahip olması
B) Kaynağının insan olması ve insanı konu alması
C) Zamanla gelişme göstermesi
D) Tarihi ve kültürel konuları işlemesi

E) Edebiyatla içli dışlı olması

2-Aşağıdakilerden hangisi güzel sanatların özelliklerinden değildir?

A) Her an genişlemekte, değişmekte ve zenginleşmektedir.
B) İnsanda bulunan güç ve yeteneğin sonucu ortaya çıkar.
C) Özgün bir çalışmanın ürünüdür.
D) Yeni bir yapı kurma ve şekil verme girişimidir.
E) Güzel sanatların dış dünya ile ilişkisi yoktur.

3- Sanat eseri insana ne ahlâksızlık öğretir ne de ahlâklı olmayı öğütler. Ahlâk karşısında kayıtsızdır. Kişilere gündelik hayatta kullanılacak bilgi verdiği de söylenemez. Çünkü gerçekliği yorumlar, dönüştürür ve yeniden yapılandırır. Buna sanata özgü gerçeklik denir. Ama sanat eseri sezgisel bilgi vererek insanın katı gerçekliğinin ötesini düşünmesini sağlar.

Yukarıda sanatın ve sanat eserinin hangi özelliğine değinilmemiştir?

A) Sanat, insana öğüt vermez.
B) Sanat, gerçeği yeniden yorumlayarak bize sunar.
C) Sanat eseri, insanın hayal dünyasından dış dünyaya yansımasıdır.
D) Sanat, insanın sezgisel yeteneğini geliştirerek farklı düşünmesini sağlar.
E) Sanat eserinin dile getirdiği gerçeklik kişiye özgü değildir.

4- Aşağıdakilerden hangisi sanatın özelliklerinden değildir?

A)Kavramların, gözlemlerin değil, sezginin öne çıktığı eserler ortaya koyar.
B) Öğretmez, açıklamaz, göstermez.
C) Sezdirir, çağrıştırır, hissettirir, duyurur, hatırlatır.
D)Doğanın gözlemlenmesi sonucu ortaya çıkar.
E) Sanat kendi geleneği içinde varlığını sürdürür.

5- Sesle yapılan sanatlara fonetik sanat denir. Bu tanıma göre aşağıdaki sanat dallarından hangisi bu gruba girmez?

A) Müzik
B) Edebiyat
C) Tiyatro
D) Resim
E) Opera

6- Anlatmayla veya nakletmeyle gerçekleştirilen sanat metinlerine anlatmaya bağlı edebî metinler denir. Bu tanıma göre aşağıdaki türlerden hangisi bu gruba girmez?

A) Destan
B) Masal
C) Halk Hikâyesi
D Roman
E) Müzik

7- Atatürk: “ Söz ve anlamı, yani insan dimağında yer eden, her türlü bilgileri ve insan karakterinin en büyük duygularını, bunları dinleyenleri veya okuyanları, çok ilgili kılacak şekilde söylemek ye yazmak sanatıdır edebiyat. Bunun içindir ki, edebiyat ister nesir halinde olsun, ister nazım biçiminde osun, tıpkı resim gibi heykeltıraş gibi özellikle musikî gibi güzel sanatlardan sayıla gelmektedir.” diyor. Atatürk’ün yukarıdaki ifadeleri edebiyatın hangi özelliğini belirtiyor?

A) Edebiyatın güzel sanatlar içerisindeki yerini
B) Edebiyatın insanı ve doğayı konu almasını
C) İnsanın duygularının bir göstergesi olduğunu
D) Nesir ve nazım şeklinde yazılmasını
E) Anlatmaya dayalı bir tür olduğunu

8- Varoluşun sırrına eren insan, yarına inanır ve geleceğe hazırlanır. Yarına inanan, geleceği bugünden hazırlayan insan, ortaya koyduğu kalıcı eserlerle yaşadığı yere damgasını vurur. Günü gününe yaşama ilkesini benimseyen, yarına inanmadığından gelecek için bir hazırlık yapmayan insan ise yaşadığı yerde bir iz bırakmadan göçüp gider.

Yukarıdaki paragraf sanatın hangi yönünü açıklamaktadır?

A) Sanat her zaman bir değişim içerisindedir.
B) Sanat insanı ölümsüzleştir.
C) Sanatın malzemesi insan ve dildir.
D) Sanat insanı geleceğe hazırlar.
E) Sanat insana varoluşunu hatırlatır.

9-Aşağıdakilerden hangisi edebiyatın özelliklerinden değildir?

A) İnsanın duygu, düşünce ve hayallerini konu edinir.
B) Sözlü ve yazılı olarak ikiye ayrılır.
C) Güzel sanatlar arsında sayılır.
D) Kendine özgü kuralları vardır.
E) İnsan düşüncesinin ürünü olan her yazılı ve sözlü ifade edebiyatın inceleme alanına girer.

10- I) Edebiyat dille gerçekleştirilen güzel sanat etkinliğidir.
II) Edebiyatın konusu insandır.
III) Sanat değeri taşıyan insanda üstün bir güzellik duygusuyla heyecan uyandıran dil ürününe edebî eser denir.
IV) Edebî eserin estetik bir değer taşıması gerekmez.
V) Edebî eseri yaşatan başlıca öge dilidir.

Yukarıdaki numaralı cümlelerden hangisinde bilgi yanlışı vardır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

11- Çağımız sanatı hemen her alanda büyük bir anlatım zenginliğine sahiptir. Farklı çevrelerden, hatta kültürlerden etkilenme olayı çağımızda tüm açıklığıyla ortaya çıkar. Etkilenme, sanatın “evrenselliğini” destekleyen bir durumdur.

Yukarıdaki paragrafta sanatın hangi özelliği üzerinde durulmuştur?

A) Kaynağının insan oluşu
B) Etkilenme alanının fazlalığı
C) Sürekli kendini yenilemesi
D) Sanatın evrenselliği
E) Sanatın insana ve doğaya bakışı

12- İnsan, güzel duygu ve düşüncelere gereksinim duyar. Her insanda güzele ve güzelliğe karşı bir yöneliş vardır. Sanat ise insandaki güzel duygu ve düşünceleri ortaya çıkartır, insanı günlük hayatın sıkıcı ve anlamsız yönlerinden uzaklaştırır, insanın edebî yönünü ortaya koyar.

Yukarıdaki paragraf sanatın hangi yönünü ortaya koymaktadır.

A) Sanat ile edebiyat arasındaki ilişki
B) Sanat ve müzik arasındaki ilişki
C) Sanat ile resim arasındaki ilişki
D) Sanat ile doğa arasındaki ilişki
E) Sanat ile insan arasındaki ilişki

13- Aşağıdaki sanat dallarından hangisi görsel sanatlardan değildir?

A) Mimari
B) Heykel
C) Fotoğraf
D) Resim
E) Müzik

14- Aşağıdakilerden hangisi güzel sanatlardan biri değildir.

A) Resim
B) Edebiyat
C) Müzik
D) Heykel
E) Halıcılık

15- I) Edebiyat kelimelerle yapılan güzel sanattır.
II) Müzik sesleri melodi haline getirme sanatıdır.
III) Tiyatro, bale ve opera ses ve görsel sanatların karışımıdır.
IV) Fotoğraf ve sinema da güzel sanatlardan sayılır.
V) Edebiyat sadece görsel bir sanattır.

Yukarıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) I B) II C) III D)IV E) V

16- Duyguların taşa, tahtaya kazılması ile …………, maddelerin şekillenmesi ile ………….ortaya çıkmış; duyguların seslerle belirtilmesi ………..e temel olmuş, çeşitli oyunlarla …………., yazının bulunmasıyla da ………….. başlamıştır.

Yukarıdaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Resim-heykel-müzik- tiyatro- edebiyat
B) Heykel- bale-tiyatro-müzik-edebiyat
C) Edebiyat- opera-müzik-tiyatro- resim
D) Resim-heykel-tiyatro-müzik-edebiyat
E) Edebiyat-heykel-bale-tiyatro-müzik

17- Ses ve görüntüyü kullanarak yapılan güzel sanatlara karma sanatlar adı verilir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi karma sanattır.

A) Resim
B) Tiyatro
C) Heykel
D) Müzik
E) Edebiyat

18- Yalnız görüntüyle yapılan sanatlara plastik sanat denir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi plastik sanat değildir?

A)Dokumacılık
B) Marangozluk
C) Aşçılık
D) Heykel
E) Duvarcılık

19- Bir yapı ve ifade biçimi kazanmış sanat eseri kendisine özgü bir iletişim aracıdır. Kullanılan malzeme ile ifade edilmek istenen husus birleşerek bir bütün oluşturur. Artık bu bütün yeni bir varlıktır. Benzeri olsa da eşi yoktur.

Bu paragrafta sanat eserinin hangi özelliği vurgulanmaktadır?

A) Öznelliği
B) Özgünlüğü
C) Nesnelliği
D) Evrenselliği
E) Etkileyiciliği

20- Sanatçı kendine özgü bakış açısı ve duyarlılığıyla varolanı seçer, ayıklar, yorumlar sonra da yine dönemine ve kendisine özgü bir teknikle bu malzemeden yeni bir yapı ortaya çıkarır. Ancak bu kurgu inandırıcı, çağrıştırıcı, düşündürücü olmalıdır. Bunun için sanat eserinin önemli bir özelliği de kurgulu olmasıdır.

Yukarıdaki parçada sanat eserinin hangi özelliğine değinilmemiştir?

A) Sanat eserinde kurgu önemli yer tutar.
B) Ortaya konulan sanat eseri döneminden izler taşır.
C) Sanat eserinde sanatçının kendi özelliklerini bulmamız mümkündür.
D) Sanat eseri varolanı farklı gözle bizlere gösterir.
E) Sanat eseri, insan doğasının bir sonucudur.

21) Aşağıdakilerden hangisi dilin kültür taşıyıcısı olduğunu gösterir?

a) Dilin seslerden örülmüş bir yapının olması

b) İnsanların iletişim kurabilmek için genellikle dili kullanması

c) Bazı dillerin zamanla unutulması

d) Atasözlerinin kulaktan kulağa çağımıza ulaşması

e) Her milletin dilinin farklı olması

22)Aşağıdakilerden hangisi edebi metinlerin özellikleri arasında gösterilmez?

a)Yaratıcısının anlatım özelliklerini yansıtmaları

b) Yazıldıkları dönemin kültürel özelliklerini gösterebilmeleri

c) Okuyucuda güzel duygular uyandırabilmeleri

d) Herkese aynı derecede hitap eden bir dille oluşturulmaları

e) Dilin anlatım olanaklarının zenginleştirilmesinde rol almaları

TEST CEVAP ANAHTARIDIR…

1)B

2E

3E

4D

5D

6E

7A

8B

9E

10D

11D

12A

13E

14E

15E

16A

17B

18D

19B

20E

21)D 22)D

Read more

2013 9. Sınıf Dil ve Anlatım Etkinlikleri Tüm Soruları ve Cevapları

2012-2013 yeni eğitim öğretim yılında 9.sınıflar için Sezonun şu ana kadar bölümüne kadar olan Dil ve Anlatım konuların cevaplarını tek bir sayfada topladık...
Sayfamızda 9.sınıf Dil ve Anlatım etkinliklerine ulaşmanız mümkün..
Cevabını bulamadığınız soru olursa bize mesaj bırakabilirsiniz...
2012-2013 Dil ve anlatım (9.sınıf)

1.Çizimler incelendiğinde insanın iletişim ihtiyacı karşımıza çıkar.

2.a)İnsanoğlunun çevresiyle iletişim kurmak için başvurduğu yollar zaman içerisinde teknolojinin de gelişmesiyle hayli mesafe kat etmiştir.

b) Söylenemez;çünkü iletişim sadece insanlar arasında vardır.

3.İnternet,telefon sıklıkla kullandığımız anlaşma araçlarıdır.

4) Olabilir.

5)Atatürk ilke ve inkılaplarıyla basın özgürlüğü arasında ilişki kurulabilir.

SAYFA 11:

4) İletişim ……………………………………….İÇİN ÖNEMLİDİR.

Ø Hayatın gereği olduğu için önemlidir.

Ø Hayatın akışını sağladığı için önemlidir.

Ø İnsanlar arasında gelişmeyi sağladığı için önemlidir.

Ø Kişileri birbirine bağlayarak, onların sosyal bir grup halinde uyum içinde yaşamalarına yardımcı olduğu için önemlidir.

Ø Belli bir toplumda insanın kendinden önce var olan kuralları öğrenmesi, değer ve inançları benimsemesi ve buna uygun olarak kendisine verilen rolleri oynaması yani toplumsallaşyı sağladığı için önemlidir.

Ø Bireylerin kendi amaçları doğrultusunda ortak bir amaçta birleşerek toplumsal örgütlenmelerin kurulmasında da rol oynadığı için ÖNEMLİDİR.

SAYFA 12

B.Metinde Haşmet Gülkokan ve sakatatçı arasında geçen iletişim ögeleri

Gönderici(konuşan): “Haşmet Gülkokan” –Gülüm,bizim ciğer

Alıcı(dinleyen):sakatatçı –Hazır Haşmet Bey

İleti(mesaj) : ciğer

Kanal: hava

Şifre:kullanılan dil

Dönüt: -Hazır Haşmet Bey

Bağlam: hâl-alışveriş ortamı (Genellikle üstü kapalıpazar yeri.)

SAYFA 13:

a)İletişimde alıcı iletiyi almaya niyetli ve anlayacak seviyede ise iletişim gerçekleşir.Aksi durumlarda iletişim gerçekleşmez.

b) Alıcı, göndericinin iletisini almaya niyetli ve anlayacak seviyede olmaldır. Gönderici ile alıcının ortaklıkları ne kadar fazla ise iletişim o kadar etkili oiur (ortak deneyim, ortak bilgi birikimi, ortak dil özellikleri vb.)

· 7) yeşil yapraklar: bahar

· Kardan adam: kış

· Duman: yangın

· Siyah bulut: yağmur

· Bayrak : Türkiye (bağımsızlık da denebilir)

8) doğal gösterge-sosyal gösterge-dil göstergesi

b) Gösterge ve Türleri:
Kendi dışında başka bir şeyi gösteren, düşündüren, onun yerini alabilen, kelime, nesne, görünüş ve olgulara gösterge denir.
Türleri:
a) Dil Göstergesi: Söz veya yazıyla gerçekleştirilen her türlü eylem bu gruba girer.
b) Doğal Gösterge: Ülkelerin de doğal güzellikleri, yaprakların sararması,siyah bulutlar,güneşin doğması-batması…
C) Sosyal Gösterge: Trafik ışıkları, görgü kuralları,sigara içilmez levhaları,okulların açılması…
EK BİLGİ: İletişim Kurarken Kullanılan Göstergeler Nelerdir?
* Dil göstergeleri: Söz veya yazıyla gerçekleştirilen her türlü eylem bu gruba girer. İnsan duygu ve düşüncelerini en iyi şekilde dil ile anlatır. Dille gerçekleştirilen iletişim resim, şekil, işaret ve vücut diliyle yapılan iletişimden daha güçlü ve daha kullanılışlıdır.
* Dil dışı göstergeler: Resim, şekil, işaret, hareket, jest ve mimikler bu gruba girer.

9a) Dil göstergelerin oluşabilmesi için varlığı anlatan sesler bir arada düşünülmelidir.

a) Jest ve mimiklerle gösterebilir.

b) Resimde kullanılan dil dışı ögeler:

Haşmet Gülkokan’ın jest ve mimikleri

Fiyat etiketleri

Trafik lambaları, trafik işaret levhaları

c) En etkili iletişim dille yapılan olduğundan dil dışı göstergelerle yapılan iletişim pek de sağlıklı ve etkili olmayabilirdi.

SAYFA 15:

b) İletişim gerçekleşmez.

c) İletinin alıcıya ulaşması için göndericinin bunu doğru şekilde ifade etmesi önemlidir.Ancakiletişimin hangi ortamda (bağlamda) gerçekleştiği de bir o kadar önemlidir.Örneğin yüksek sesli müzik dinlenilen bir yerde sağlıklı iletişimden söz etmek pek mümkün değildir.

3.Ambulans: hasta itfaiye: yangın

4) cevabı için bknz. Sayfa 11 4.soru

5)Atatürk bu sözle basının bir toplumun ortak ve genel duyguları ve fikirlerinin yansıtıcısı olduğunu belirtmiştir.Günümüz basın dünyası da halkın ortak duygu ve düşüncelerini yansıtmaktadır.

ÖLÇME-DEĞERLENDİRME

1)

Gönderici: Firdevs Hanım

Alıcı: Kırkayak Hanife Hanım

İleti: "Dışarı mı çıkıyordun?"

Dönüt: "Çıkıyordum amma acelesi yok."

Bağlam: ev

Kanal: Hava

Şifre: Dil

2) Jest ve mimikler,gazete,sabun

3) s.a.b.u.n >varlığı anlatan sesler =sabun(varlığı gösteren kelime) >dil göstergesi

g.a.z.e.t.e> varlığı anlatan sesler=gazete (varlığı gösteren kelime) >dil göstergesi

4) B

5)

· gösteren ve gösterilen

· Alıcı

7)

(y)

(d)

(d)

1.ŞİİR İNCELEME YÖNTEMİ

A) ŞİİR VE ZİHNİYET

HAZIRLIK

1.Destan Dönemine ait birinci metinde destan dönemi sanat ve zevk anlayışı metne yansımıştır.Bu metinde tema savaştır.Oymak,yay,savaşta vuruşmak gibi kelime ve kelime grupları dönemin zihniyetinin belirleyici ögeleridir.Şiir koşuk nazım biçiminde dörtlük nazım biriminde ve milli ölçümüz heceyle söylenmiştir.Dil yabancı etkilerden uzak ÖzTürkçedir.

2.metinde ise yine savaş ve yiğitlik teması işlenmiş.Sade ,yalın ve yerel söyleyişlere yer veren halk dili kullanılmıştır.Koşma nazım biçiminde,dörtlük nazım birimi ve heceyle yazılmıştır.(Halk şiiri geleneği) (UYARI:İkinci şiirin ozanı AŞIK ŞENLİK 19.yy. halk ozanıdır.Kitapta 9.yy olarak geçmektedir.Lütfen düzeltiniz.)

Sayfa 42

İnceleme

1. Yunus Emre’ye ait “Çağırayım Mevla’m seni” şiiri tasavvuf geleneğinin izlerini taşımaktadır.(Tasavvuf, Allah, evren ve insan ilişkisini bir bütünlük içinde açıklamaya çalışan, insanın ilahi erdemlere benzemesini,insanı insan-ı kamil amaçlayan dinsel ve felsefi düşüncedir.) Yunus Emre Allah aşkı ile yanan bir mutasavııftır.Yunus’un tasavvufi felsefesinde mutlak sevgili Allah’tır.Tek derdi Hakk’a ermek ve vuslatı yaşamaktır.Bu şiirde geçen “abdal,Mevla’m ,Ya hû” sözcükleri tasavvuf düşüncesini yansıtmaktadır.

2. Tanzimat dönemi, yeni değer ve kavramlarla yeni türlerin bir arada kullanıldığı bir dönemdir. Bu devirde başlatılan sosyal, siyasi, askerî, ekonomik, idarî yenilikler, insanların dünya algısını da belli oranda etkilemiştir. Eskiden insanların hürriyetle ilgili bir sorunları yoktu. Ama devrin sosyal ve siyasi yapısının etkisiyle hürriyet üzerinde konuşmak değerli bir hal aldı. Bunun en önemli sebebi, Avrupa’dan ithal edilen kavramlar, değer yargılarıyla Osmanlı devletinin zor bir devirden geçmesidir. Devlet, savaşlarda yeniliyor, ekonomisi çok kötüye gidiyordu. Bu durumda yaşayan insanlar da ülkelerinin bağımsızlığını kaybedeceğinden korkuyorlardı. Şair de hürriyet'in bu devirde yaşayanlar için neden önemli olduğunu şiirinde anlatmaya çalışmıştır. Sonuç olarak, bu şiirin devrin gerçekliğini doğru bir biçimde yansıttığını söyleyebiliriz.

Birinci dönemdeki sanat anlayışı : 'Sanat , toplum içindir ' anlayışı

İkinci dönemdeki sanat anlayışı : 'Sanat , sanat içindir ' anlayışı.(Bunun sebebi 2.dönemdeki ağır siyasi koşullardır.Dönemin sosyal ve siyasi özelliklerinin edebiyata yansıdığını unutmayınız.)

-Namık Kemal'in Hürriyet Kasidesi’nde toplum için sanat anlayışı vardır.

3. Tanzimat ve Milli edebiyat dönemleri (19-20.yy)Osmanlı Devleti ve halkı için sıkıntılı ve acılı dönemlerdir.Toplumun içinde bulunduğu durum hürriyet,vatanseverlik gibi değerlerin ön plana çıkmasını sağlamıştır.

Sayfa 44

4.Yunus Emre’nin şiirine döneminde etkili olan tasavvuf ve edebiyat anlayışı bütünüyle yansımıştır.

5.Namık Kemal’in kasidesinin konusu Namık Kemal’in hürriyete övgüsüdür.Hürriyet Kasidesinde divan şiirinde yazılan kasidelerle biçim yönünden bir etki söz konusudur.Namık Kemal Hürriyet Kasidesinde klasik kasidenin biçimsel özelliklerini korumuş(klasik kasidenin bölümleri dışında) eski nazım biçimiyle hürriyet gibi daha önce şiirlerde kullanılmamış bir tema işlemiştir.Burada şunu unutmamak gerekir.Tanzimat Dönemi şiirlerinde eski nazım biçimleri birtakım şekil değişiklikleriyle beraber kullanılmaya devam edilmiş; ama ŞİİRİN İÇERİĞİNDE,TEMASINDA YENİLİKLER yapılmıştır.(Hürriyet,eşitlik,adalet,kanun vb.gibi)

Yorumlama-Güncelleme

1. Namık Kemal’in şiirindeki dili rahatlıkla anlayamıyoruz.Bunun sebebi hem şiirin yazıldığı dönemin dil özellikleri(Arapça ve Farsça sözcük ve tamlamalarıylayüklü Osmanlıca) hem de Divan şiirinin etkisinin özgün içerik önce burada devam etmesidir.Tanzimat Döneminde dilde sadeleştirme istense de bunda pek başarılı olunamamıştır.

2.

1. metin : İslamiyet etkisinde gelişen dini-tasavvufi Türk edebiyatı sanat ve zevk analyışı hakimdir.Dil oldukça sadedir ve yalındır.Hece ölçüsü ve dörtlük nazım birimi kullanılmıştır.Dönemde etkili olan tasavvuf zihniyeti şiire bütünüyle yansımaktadır.

2. metin:Divan edebiyatı şiir geleneğinin kaside biçiminin şekil özelliklerini korumakla birlikte hürriyet gibi yeni bir tema işlenmiştir.Dönemin sosyal ve siyasi zihniyetini yansıtmakta hürriyete övgü sunulmaktadır.

3. metin:Sade bir dil vardır.Milli edebiyat şiir geleneğini yansıtmaktadır..Milliyetçi edebiyat anlayışına uygun sade dil,hece ölçüsü ve vatan sevgisi teması işlenmiştir.

Değerlendirme

1.

-dönemle

-sosyal,siyasi ve kültürel

-zihniyetini

-tasavvufun

2. D

3. Genel anlamda şairler döneminin kültür ve sanat hayatıyla ilgilenirler,ama bütün şairler dönemin zihniyetini yansıtırlar demek doğru demek değildir.

4. soru(doğru-yanlış)

D

D

D

ŞİİRDE AHENK (SES VE RİTİM)

Sayfa 45

Hazırlık

1.Metinlerden 2.metni daha ahenkli okuruz.Çünkü şiirde ses benzerlikleriyle sağlanan bir ahenk vardır.

2.Türküyü düz yazıya çevirdiğimizde ahenk(ses ve ritim özellikleri) ortadan kalkmaktadır.

İnceleme

2.Evet iki metinde de ahenk vardır.Bu iki metnin söylenişleriyle aynı değildir. Çünkü konular farklıdır.1.metin coşkulu ,2.metin hüzünlü bir söyleyişe sahiptir.

3. Kavuştak bölümünün ezgisi farklı olduğu için, bendden daha farklı bir söyleyişe sahip olduğu için…

SAYFA 47:

5.Türkü: Hece ölçüsü,durakları düzensiz

Ahmet Paşanın şiiri: Aruz ölçüsü,durakları düzensiz

Salkım Söğüt: Serbest tarzda yazıldığı için ölçüsüz,durakları düzensiz

6. Türkü ve Ahmet Paşanın şiiri ölçü kullanılarak oluşturulmuştur.

7. a……duman oldu

a…..çemen oldu

b…..görmedim

a………yaman oldu (oldu>redif ; “n” sesi yarım uyak

DEĞERLENDİRME

Sayfa 48

1.Şiirde ritim kafiye , ölçü ve ses tekrarıyla sağlanır.

2.C şıkkı

3.C şıkkı

4.D , Y , Y

5.Her edebi ESERİN kendine özgü bir AHENK ve RİTİM anlayışı vardır.

Şiirde ölçü (aruz, hece), kafiye, redif, aliterasyon, asonans ve kelime tekrarları. ahenk unsurudur.

6.Dörtlükte ahenk kafiye ve rediflerle,ses ve kelime tekrarlarıyla,aliterasyon ve asonasla ve 11’li hece ölçüsüyle sağlanmıştır.

Hazırlık
1. Binlerce yıllık geçmişe sahip olan, onlarca devlet kuran, çok büyük göçler ve felaketler yaşayan bir milletin yazı ve konuşma dilinin 2000 yıl önceki durumuyla 2000 yıl sonraki durumunun aynı olduğunu söyleyebilir misiniz? Neden? Sözlü olarak ifade ediniz.
1. Söylenemez çünkü konuşma bölgesel farklılıklara göre daha çabuk gelişme gösterir. Yazı dili ise göç, savaş, kültür etkileşimi, icatlar gibi unsurların dile katkısından dolayı sürekli değişim ya da gelişim halindedir. Örnek olarak t>d değişimdir. Eski Türkler tag derken şimdi ise dag olarak geçmiştir ve bu ses değişimleri kendi göstermiştir. Bir başka özellik ise alfabenin değişmesi de bu dilin aynı kalmadığı gösterir.
2. Günümüzde Moğolistan’dan Balkanlar’a, Sibirya’dan Kerkük’e kadar yayılmış bulunan Türklerin Latin, Kiril ve Arap alfabelerine dayanan 29 farklı alfabe kullanmaları, Türk boylarının birbirleriyle olan ilişkilerini ne yönde etki­lemiş olabilir? Tartışınız. Ulaştığınız sonuçları maddeler hâlinde tahtaya yazınız.
2. Olumsuz etkilemiştir. Çünkü aynı dili, millet ve kültürü taşıyan ama farklı şekilde yazan insanlar zamanla aralarındaki kopar ve birbirlerine yabancı olurlar.
3. “Kaşgarlı Mahmut” ve “Divanü Lügati’t-Türk” size Türk dili ile ilgili neyi hatırlatır?
3. Türk dilinin ilk sözlüğü ve sözlü döneme ait destan, koşuk, sağu ve savları günümüze taşıyan önemli eser.
4. 7-8. yüzyıllarda yaşayan Kül Tigin ile 20. yüzyılda yaşa­yan Mustafa Kemal Atatürk’ün karşılaşıp konuşma imkânı olsaydı ikisi de Türkçe konuşmasına karşın anlaşabilirler miydi? Tartışınız. Ulaştığınız sonuçları sözlü olarak ifade ediniz.
4. Anlaşamazlar çünkü o zamanın Türkçesi ile şimdiki aynı değildir.
5. Dünyada Türkçenin birçok lehçesinin konuşulduğunu düşündüğümüzde Türkiye’de konuşulan Türkçeye, Türkiye Türkçesi mi yoksa sadece Türkçe mi demek daha uygun olur? Tartışınız. Ulaştığınız sonuçları sözlü olarak ifade ediniz.
5. Türkiye Türkçesi demek daha doğru olur. Sadece Türkçe dersek Azeri, Kırgız, Tatar, Türkmen gibi Türklerin konuştuğu Türkçeyi de içine alır.
İnceleme
1. Metin
Orhon Yazıtları (Kül Tigin Abidesi)
Doğu yüzü (Köktürkçe Dönemi, 8. Yüzyıl)
1.Yandaki tabloda, Köktürkçe ile yazılmış Orhon Yazıtları metninde geçen bazı kelimelerin Türkiye Türkçesindeki karşılıkları verilmiştir. Orhon Yazıtları metni ve yanda verilen kelimeler dikkate alındığında Köktürkçe ile Türkiye Türkçesi arasında nasıl bir ilişki kurulabilir?
1. Aralarında çok fazla fark yoktur. Sadece bazı kelimelerde ses değişimleri olmuştur. Mesela ilgerü>ileri değişiminde g sesi düşmüş, ama ifade ettiği düşünce ve kavram yine aynıdır. tik->dik- değişiminde t sesi d ye dönüşmüş ama ifade ettiği anlam yine aynıdır. Onun için devamı niteliğindedir.
2. Kül Tigin Abidesi’nin doğu yüzünden alınan Orhon Yazıtları metninde kullanılan bazı kelimeler, bu kelimelerin Türkiye Türkçesindeki karşılıkları aşağıda gösterilmiştir. Bu bilgilere göre Köktürkçe ve günümüz Türkiye Türkçesinde kullanılan kelimelerin kökleri arasındaki fark nedir? Sözlü olarak ifade ediniz.
2. Yine bazı seslerde değişim kendini göstermiştir ve bu sesler biraz değişerek günümüze gelmiştir. Yani Arapçadan alınmamış sadece bir ses değişikliği vardır. Yani yabancı kelime değil Türkçe kelimedir.
3. Araştırma sonuçlarından ve Orhon Yazıtları metninden hareketle, tarihte ilk defa “Türk” sözünün hangi yüzyılda kullanıldığını belirleyerek tahtaya yazınız.
3. 8. Yüzyılda ilk defa Orhun Abidelerinde kullanılmıştır.
2. Metin
(Uygurca Dönemi, 9. Yüzyıl)
4. Yukarıdaki 9. yüzyıla ait Uygurca metin Uygur Türkçesi ve Türkiye Türkçesiyle verilmiştir. Metinlerde koyu renkte gösterilen ifadeler karşılaştırıldığında, Uygur Türkçesi ile Türkiye Türkçesi arasında nasıl bir ilişkiden söz edilebilir? Tartışınız. Sonuçları tahtaya yazınız.
4. Sözcük kök ve eklerinde bir iki seste değişiklik vardır. Kelimeler genel anlamda çıkarımlarda bulunabilmektedir.
5. Yukarıdaki metin ve aşağıdaki şemadan hareketle Uygur Türkçesini Köktürkçe döneminden ayıran özellikler nelerdir?
5. Köktürk dönemi ile Uygur dönemi arasındaki temel fark alfabe değişikliğidir.
3. Metin
ATEBETÜ’L-HAKAYI K
(Karahanlı Dönemi, 12. Yüzyıl)
6. 12. yüzyıla ait Atebetü’l-Hakayık metni İslamiyet etkisi altında gelişen Karahanlı Türkçesi ile yazılmıştır. Bu metinden ve aşağıdaki şemadan hareketle Karahanlı Türkçesini Türkçenin diğer dönemlerinden ayıran özellikler nelerdir? Maddeler hâlinde tahtaya yazınız.
6. İslamiyet etkisinde yazılmış olan ilk metinlerdir ve Köktürk ve Uygur alfabeleri bırakılmış yerine Arap alfabesi kullanılmaya başlanmış ve bunun yanında Arapça kelimelerde dilimizde kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle dini kavram ve kelimeler kullanılmaya başlanmıştır.
4. Metin
İLAHİ
(Eski Anadolu (Oğuz) Türkçesi, 13. Yüzyıl)
7.
a. Yunus Emre’nin 13. yüzyıla ait İlahi’sini anlaşılırlık bakımından değerlendiriniz.
7. Daha anlaşılır bir dille yazılmıştır. Günümüze ve halk söyleyişine yakındır.
b. Bu şiirin Köktürkçe, Uygurca ve Karahanlıca ile yazılmış metinlere göre kolaylıkla anlaşılmasının sebepleri neler olabilir? Tartışınız. Sonuçları sözlü olarak ifade ediniz.
b. Değişen kelime çok yoktur. Yani kelimeler hemen hemen günümüzde kullandığımız gibidir. Günümüze ve halk söyleyişine yakındır. Özellikle son dörtlük tamamen kullandığımız dile yakındır. Zaten Yunus Emre de Türkçe çok iyi kullanan tasavvuf şairidir.
8. Aşağıdaki şemadan ve Yunuz Emre’nin İlahi’sinden hareketle Eski Anadolu Türkçesinin kendinden önceki dönemlerden farkı nedir? Tartışınız. Sonuçları sözlü olarak ifade ediniz.
8. Önceki dönemlerde farkı Arap harfleriyle yazılmasının yanında Arapça ve Farsça sözcüklerin daha sıklıkla dilimize girmesidir. Karahanlı döneminde yani bir önceki metinde dini kavramlarda ya da birkaç kavramda girerken artık bu metinde ve sonrasında çoğunlukla Arapça ve Farsça sözcükleri görebilmekteyiz.
5. Metin
GAZEL
(Osmanlı Türkçesi, 15. Yüzyıl)
9. a. 15. yüzyıla ait yukarıdaki şiirden ve aşağıdaki şemadan hareketle Osmanlı Türkçesinin Türkiye Türkçesi ile ilişkisini tespit ediniz.
a. Türkiye Türkçesi Osmanlı Türkçesinin devamı niteliğinde ama farkı ise Osmanlı Türkçesinde dilimize giren Arap ve Fars kelimeleri azalmış ya da bu kelimeler tamamen Türkçeleşmiştir.
b. Osmanlı Türkçesi Köktürkçe ile karşılaştırıldığında 8. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar Türkçenin gelişimi ile ilgili neler söylenebilir?
b. Önce alfabe değişmiş, Arap alfabesi kullanılmış. Başlangıçta bir iki kelime Arapça ve Farsça kelime dilimize girmişken 15.yüzyılda bu tarz kelimeler dilimize daha yoğun girmiştir.
6. Metin
TÜRKÜ
(Türkiye Türkçesi, 20. Yüzyıl)
10. a. Âşık Veysel’e ait Türkü’den ve yan sayfadaki şemadan hareketle Türkiye Türkçesinin Köktürk, Uygur, Karahanlı, Eski Anadolu ve Osmanlı Türkçesinden farklı ve benzer yönlerini tespit ederek maddeler hâlinde def­terinize yazınız.
a. Değişen önemli şeylerden bir tanesi Latin alfabesidir. Benzer tarafı ise Türklerin kavram ve düşünce haritası değişmemiştir. Arap ve Fars kelimeler çok fazla iken şimdi onlar azalmıştır.
b. Yukarıdaki şema ve araştırma sonuçları dikkate alındığında Türkiye Türkçesi 8. yüzyıldan 20. yüzyıla ka­dar nasıl bir gelişme göstermiştir? Maddeler hâlinde tahtaya yazınız.
b. Köktürk alfabesinden Uygur alfabesine geçilmiş ve sonra da Arap alfabesine geçilmiştir.Arpa alfabesi kullanılırken
Arap ve Fars kelimeler ilk başta bir iki kelime iken daha sonraları bu kelime alımları çok sık olmaya başlamış ve en sonunda Latin alfabesine geçilmiştir.
11.
a. Aşağıda Türk dilinin tarihî gelişimi şemalaştırılmıştır. Araştırma sonuçlarından ve aşağıdaki şemadan hareketle günümüzde konuşulan Türk dillerinin oluşumu ve kökeni ile ilgili çıkarımlarda bulununuz.
a.
b. Aşağıdaki şemadan hareketle Türkiye Türkçesinin günümüzde konuşulan diğer Türk dillerine göre konu­munu belirleyiniz. Sonuçları defterinize yazınız.
b.
12. Yunus Emre, Eşrefoğlu Rumi ve Âşık Veysel’e ait şiirler Anadolu Türkçesine ait dil ürünleridir. Bu şiirlerden ve araştırma sonuçlarından hareketle, Türkçenin Anadolu’daki gelişimini ve kazandığı yeni özelliklerini belirleyiniz. Sonuçları tahtaya yazınız.
12. Eski Anadolu Türkçesi: Batı Türkçesinin ilk devresidir. Eski Türkçenin izlerini taşıyan bu Türkçe, 13 ve 15. asırlarda Anadolu’da konuşulan Türkçedir. Batı Türkçesinin geçiş evresidir. Bundan dolayı bu döneme Batıdaki Orta Türkçe diyebiliriz. Bu dönemde Arapça ve Farsça unsurlar henüz fazla değildir fakat yabancı terkipler kullanılmaya başlanmıştır. Eski Anadolu Türkçesi Selçuklular, Anadolu Beylikleri ve ilk Osmanlıların yazı dilidir. Yunus Emre’nin “Divan”ı, “Risatetü’n Nushiye’si, Süleyman Çelebi’nin Mevlit’i, Âşık Paşa’nın “Garipname”si, Hoca Dehhani’nin kaside ve gazelleri bu dönemin en güzel örnekleridir.
Anlama – Yorumlama
Yandaki tabloda “Korkma sönmez…” ifadesi Köktürk, Uygur, Arap, Kiril ve latin alfabeleriyle yazılmıştır.
Bu dil göstergeleri­nin hepsi de “Korkma sönmez” şeklinde okunduğuna göre Türk Dili’nin 8. yüzyıl­dan günümüze kadar geçirdiği süreçle ilgili hangi sonuçlara ulaşılır? Tartışınız. Sonuçları defterinize yazınız.
Yazılan alfabe ne kadar değişirse değişsin yukarıdaki şemaya göre değişmeyen tek şey ifade ettiğim eşya, kavram, duygu ve düşüncelerimizdir.
1. Etkinlik
Aşağıda verilen günümüz Türkiye, Azerbeycan, Başkurt, Kazak, Kırgız, Özbek, Tatar, Türkmen, Uygur Türkçelerindeki “ılık, kız, kırmak, yalnız” kelimelerinin kullanımları incelenir. Bu kelimelerden hareketle günümüzde konuşulan Türk lehçelerinin birbirleriyle ilişkisi tartışılır. Sonuçlar sözlü olarak ifade edilir.
2. Etkinlik
a. Sınıfa getirilen Türklerin anayurdu ve göç yolları haritası üzerinde Türklerin sosyal, coğrafi ve siyasi yaşam­larında meydana gelen değişiklikler Türk dilinin gelişimi ile ilişkilendirilerek tartışılır. Sonuçlar tahtaya yazılır.
a.
b. Türkçenin günümüzde konuşulduğu yerler harita üzerinde gösterilir.
b.
Ölçme – Değerlendirme
1. Aşağıdakilerden hangisinde Türkiye Türkçesinin günümüze kadar ulaşma süreci doğru şekilde verilmiştir?
A) İlk Türkçe – Ana Türkçe – Köktürkçe – Karahanlı Türkçesi – Eski Anadolu (Oğuz) Türkçesi – Uygurca -Osmanlı Türkçesi – Türkiye Türkçesi
B) İlk Türkçe – Ana Türkçe – Köktürkçe – Osmanlı Türkçesi – Uygurca – Eski Anadolu (Oğuz) Türkçesi-Karahanlı Türkçesi – Türkiye Türkçesi
C) İlk Türkçe – Köktürkçe – Uygurca – Ana Türkçe – Eski Anadolu (Oğuz) Türkçesi – Karahanlı Türkçesi -Osmanlı Türkçesi – Türkiye Türkçesi
D) İlk Türkçe – Ana Türkçe – Köktürkçe – Uygurca – Karahanlı Türkçesi – Eski Anadolu (Oğuz) Türkçesi -Osmanlı Türkçesi – Türkiye Türkçesi
E) İlk Türkçe – Ana Türkçe – Uygurca – Köktürkçe – Eski Anadolu (Oğuz) Türkçesi – Osmanlı Türkçesi -Karahanlı Türkçesi – Türkiye Türkçesi
CEVAP:D
2. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun kelimeleri yazınız.
Eski Anadolu (Oğuz) Türkçesi 13 yüzyıldan 15 sonlarına kadar sürmüştür.
Türk sözcüğü ilk defa 8. yüzyılda yazılan Orhun Abidelerinde geçer.
3. Aşağıdaki bilgileri doğru şekilde eşleştiriniz.

Hakas Türkçesi	Ana Türkçe
Türkmen Türkçesi	Batı Türkçesi
Özbek Türkçesi	Kuzey-Doğu Türkçesi

4. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
Yunus Emre Türkçe yazdığı şiirleriyle Türk dilinin gelişmesine önemli katkıda bulunmuştur. ( D )
Gagavuz Türkçesi Batı Türkçesinin günümüzde konuşulan bir koludur. ( D )
Türkiye Türkçesi ile Köktürkçe arasında bir ilişki yoktur. ( Y )
5. Türk dilinin dönemlerini birbirinden ayıran özellikleri nelerdir?
5. Kullanılan alfabeler, ses değişimleri, bölgesel farklılıklar gibi unsurlar.

Ünite Sonu Ölçme – Değerlendirme
1. Türkiye Türkçesiyle konuşan bir Türk’le aşağıdakilerden hangisi daha kısa zamanda ve daha kolay anlaşabilir?
A) Azeri Türkçesi konuşan Azerbaycan Türkü ile
B) Yakut Türkçesi konuşan Yakut Türkü ile
C) Kazak Türkçesi konuşan Kazak Türkü ile
D) Kırgız Türkçesi konuşan Kırgız Türkü ile
E) Özbek Türkçesi konuşan Özbek Türkü ile
CEVAP:A
2. Aşağıdakilerden hangisinde köken bakımından aynı dil grubuna ait diller bir arada verilmiştir?
A) Rusça- Bulgarca- Arapça
B) Türkçe- Korece- Farsça
C) Çince- Almanca- Hintçe
D) İbranice- İngilizce- Farsça
E) Türkçe- Japonca- Korece
CEVAP: E
3. Aşağıdakilerden hangisi eklemeli diller grubunda değildir?
A) Türkçe
B) Moğolca
C) Japonca
D) Arapça
E) Korece
CEVAP: D
4. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun kelimeleri yazınız.
Diller arasında ses sistemi, yapı, söz dizimi bakımlarından benzerlikler DİL AİLESİNİ oluşturur.
Orhon Yazıtları bugün MOĞOLİSTAN devleti sınırları içerisindedir.
5. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
Eklemeli gruba giren dillerin sözcük türetiminde isim ve fiillerin çekiminde kökler hiç değişmez. ( D )
Eklemeli gruba giren dillerin çoğunda ekler sözcüğün başına gelir. ( Y )
Çekimli dillerde sözcük türetirken isim ve fiillerin çekiminde kökler değişikliğe uğramaz. ( Y )
6. Aşağıdakilerden hangisi Türkçenin Anadolu’da kazandığı özelliklerden biri değildir?
A) Türkçenin, Arapça ve Farsça baskısı altında yeteri kadar gelişme gösterememesi
B) Türkçenin 13. yüzyıldan itibaren Anadolu’da yazı dili hâline gelmeye başlaması
C) 14. yüzyılda Arapça ve Farsça eserler veren yazarlar yerine Türkçe eserler veren aydınların ortaya çıkması
D) Anadolu Türkçesinin Oğuz Türkçesine dayalı olarak edebî bir dil hâline gelmesi
E) Anadolu Türkçesinin halk diline ve sözlü edebiyat geleneğine bağlı olarak gelişme göstermesi
CEVAP: B
7. Aşağıdakilerden hangisi Anadolu’da Türkçenin gelişmesine hizmet eden şahsiyetlerden biri değildir?
A) Yunus Emre
B) Şeyyat Hamza
C) Ahmet Fakih
D) Hacı Bektaş-ı Veli
E) Ebu’l Kasım Firdevsi
CEVAP:E
8. Aşağıdaki eserlerin, Türkçenin hangi tarihî dönemlerine ait olduğunu karşılarındaki noktalı yerlere yazınız.

Köktürk Yazıtları	KÖKTÜRK DÖNEMİ
Muhakemetü’l-Lügateyn	KUZEY-DOĞU TÜRKÇESİ
Divan-ı Lügati’t-Türk	KARAHANLI TÜRKÇESİ
Nutuk	TÜRKİYE TÜKÇESİ
Yunus Emre Divanı	ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİ

9. Türkçenin XIII ve XV. yüzyıllar arasında konuşulduğu dönemdir. Yunus Emre Divanı bu dönem Türkçesinin özelliklerini taşır.
Yukarıda açıklaması verilen dönem Türkçenin hangi dönemidir?
A) Karahanlı Türkçesi
B) Çağatay Türkçesi
C) Kıpçak Türkçesi
D) Eski Anadolu Türkçesi
E) Osmanlı Türkçesi
CEVAP: D
10. Anadolu’da Türkçenin gelişmesine hizmet eden önemli eserler hakkında bilgi veriniz.
10. Yunus Emre’nin “Divan”ı, “Risatetü’n Nushiye’si, Süleyman Çelebi’nin Mevlit’i, Âşık Paşa’nın “Garipname”si, Hoca Dehhani’nin kaside ve gazelleri bu dönemin en güzel örnekleridir.
11. Yapı ve köken bakımından dünya dillerini nasıl gruplandırabiliriz?
11. A. Yapı Bakımından Dünya Dilleri
1. Tek heceli diller:

• Bu dillerdeki sözcüklerde çekim eki yoktur.
• Sözcükler ek almadan değişime uğramadan kalmaktadır.
• Cümle içerisinde sözcükler, bulundukları yere ve başka sözcüklerle yan yana gelme durumuna göre anlam kazanır.
• Yeryüzünde Çince ile Vietnam dili ve bazı Himalaya ve Afrika dilleri ve Avrupa’da Bask dili bu gruba girer.

2. Eklemeli (Bitişken) Diller:

• Bu dillerde bir veya daha çok heceli köklere yapım ve çekim ekleri eklenir.
• Köke getirilen yapım ekleri ile yeni sözcükler, yeni kavramlar türetilir.
• Bu dile en güzel örnek Türkçedir. Ayrıca Altay dilleri, (Moğolca, Mançu-Tunguz) küçük ayrımlarla Japonca; Ural dilleri (Fince, Macarca, Samoyetçe) ile bazı Asya ve Afrika dilleri bu gruba girer.

3. Çekimli (Bükümlü) Diller:

• Büküm, sözcüğün çekimi sırasında kökün özellikle kökteki ünlünün değişmesidir.
• Çekim sırasında görülen değişikliklerle yeni sözcükler ve kavramlar ortaya çıkar.
• Hint- Avrupa dilleri (Almanca, Farsça, Fransızca, Hintçe) ile Arapça çekimli dil grubuna girer.

B. Köken Bakımından Dünya Dilleri
1. Hint – Avrupa Dilleri Ailesi
a. Asya Kolu: Hintçe, Farsça, Ermenice
b. Avrupa kolu: Germen (Cermen) Dilleri: Almanca, İngilizce, Felemekçe (Hollanda’da ve Belçika’nın bir kısmında kullanılan dil).
Romen Dilleri: Latince, Fransızca, İspanyolca, Portekizce, İtalyanca
İslav Dilleri: Rusça, Sırpça, Lehçe (Lehistan bölgesinde kullanılan dil).
2. Hami-Sami Dilleri Ailesi: Akatça, Arapça, İbranice
3. Bantu Dilleri Ailesi: Orta ve Güney Afrika’da yaşayan Bantuların dilleri bu gruba girer.
4. Çin Dilleri Ailesi: Çince ve Tibetçe bu ailedendir.
5. Ural- Altay Dilleri Ailesi:
a. Ural Kolu: Fince, Macarca, Estonca
b. Altay Kolu: Türkçe, Moğolca, Mançuca Türkçe dünya dilleri arasında yapı bakımından sondan eklemeli dil grubuna girer. Köken bakımından ise Ural-Altay dil ailesinin Altay koluna bağlıdır.

Hazırlık
1. Ses ile harf arasında nasıl bir ilişki vardır? Sözlü olarak ifade ediniz.
1. Harf ile ses terimlerini birbirinden ayırmak gerekir. Ses kulağa, harf ise göze hitap eder.Önce ses vardı. Sonra yazının icat edilmesiyle sesler yazıda harflerle temsil edilmeye başladı.Bir dilin sesleri farklı alfabelerle de yazıya aktarılabilir.
2. Türkçede “gelinlik” kelimesinin “gelınlık”, “yazıyor” kelimesinin “yaziyör” şeklinde söylenmemesi Türkçenin hangi özelliği ile ilgili olabilir? Tartışınız. Sonucu tahtaya yazınız.
2. Ünlü uyumları ile izah edilebilir. Türkçede ince sesle başlayan inceyle kalın sesle başlayan kalın devam eder.
3. Ana dili Türkçe olmayan yabancı uyruklu birinin Türkçeyi öğrendikten sonra aşağıdaki kelimeleri gösterildiği şekilde yanlış telaffuz etmesinin sebebi ne olabilir? Sözlü olarak ifade ediniz.
3. Türkçedeki ses özelliklerini ve ses olaylarını bilmemesinden kaynaklanır.
İnceleme
1. Metin
HASAN BOĞULDU
1. Etkinlik
Ünlü ve ünsüzlerin özellikleri ile ilgili yapılan araştırmalardan hareketle aşağıdaki etkinlik gerçekleştirilir. Sınıf iki gruba ayrılır.
1.
a. Bütün kelimeleri büyük ünlü uyumuna uyan aşağıdaki cümlede geçen ünlüleri kalınlık ve incelik bakımın­dan değerlendiriniz. Bu ünlülerin nasıl bir uyumla bir araya geldiğini tartışınız. Ulaştığınız sonuçlardan hareketle büyük ünlü uyumunun (kalınlık-incelik uyumu) kuralını belirleyerek aşağıdaki şemaya yazınız.

Büyük ünlü uymunda	Kalın ünlüden sonra kalın	gelir.
	İnce ünlüden sonra

b. Hasan Boğuldu metin parçasında geçen “Önce dili tutulmuş, hiç tınmadan ardından yürümüş, sonra bir yüreklenmiş, eşeğini sürüp Emine’nin yanına varmış.” cümlesindeki kelimelerin büyük ünlü uyumuna uyup uymadığını tespit ediniz.
b. “Önce dili tutulmuş, hiç tınmadan ardından yürümüş, sonra bir yüreklenmiş, eşeğini sürüp Emine’nin yanına varmış.” cümlesinde bütün sözcükler büyük ünlü uyumuna uyar.
2. a. Aşağıda verilen bilgilerden hareketle Hasan Boğuldu metninden ünlüleri atılarak alınan cümlenin ünlü­lerini yazınız.
2. SEN BİLDİĞİN KADARINI SÖYLEYİVER
b. Cümledeki bütün kelimeler küçük ünlü uyumuna (düzlük-yuvarlaklık uyumu) uyduğuna göre ulaştığınız sonuçlardan hareketle küçük ünlü uyumunun kuralını belirleyiniz ve bu kuralı aşağıdaki şemaya yazınız.

Küçük ünlü uyumunda	A,E,İ,I ünlülerden sonra A,E,İ,I	ünlü gelir
	o, ö, u, ü ünlülerden sonra ya a, e ya u, ü

c. Hasan Boğuldu metninde geçen “Önce dili tutulmuş, hiç tınmadan ardından yürümüş, sonra bir yürek­lenmiş, eşeğini sürüp Emine’nin yanına varmış.” cümlesindeki kelimelerin küçük ünlü uyumuna uyup uymadığını tespit ediniz.
c. “Önce dili tutulmuş, hiç tınmadan ardından yürümüş, sonra bir yüreklenmiş, eşeğini sürüp Emine’nin yanına varmış.” cümlesinde bütün sözcükler küçük ünlü uyumuna uyar.
3. Hasan Boğuldu metninden alınan aşağıdaki cümlenin bazı kelimeleri ünlü uyumuna uymayacak şekilde düzenlenmiştir. İki cümleyi okuyarak ünlü uyumuna uymanın önemi ile ilgili çıkarımlarda bulununuz.
3. Türkçedeki ünlü uyumları sadece Türkçeye özgü bir durumdur. Önemi ise Türkçedeki seslerin çok şekilli olması ve bunların eklenirken hangisinin uygun olduğunu bulmak için hazırlanmıştır.
2. Etkinlik
Öğrenciler tarafından aşağıdaki cümlelerde büyük ve küçük ünlü uyumu kuralına aykırı olan kelimeler bulunur. Bu kelimelerin ses uyumlarına uymama nedenleri tartışılır. Sonuçlar sözlü olarak ifade edilir.
“Hasan Emine’yi görmek istiyor.” , “Hasan Emine’ye bakarken yüreği titrerdi.” , “Hasan Emine’nin yolunu sa­bahleyin erkenden gözlerdi.” , “Emine Hasan’a yeşilimtrak gözleriyle uzun uzun bakardı.” , “Emine’nin babasıgil bu sevdayı istemezdi.”
İsti-yor
Bakar-ken
Sabah-leyin
Yeşil-imtrak
Babası-gil
Sözcükleri ünlü uyumlarına uymaz. Nedeni: Türkçede eklerin 4 yada 8 şekli varken bu sözcüklerin tek şekli olmasıdır. Mesela kes-kin sözcüğündeki –kin ekinin -kın,-kun,-kün,-gin,-gun,-gün,-gın şekli var ama –yor, -ken, -leyin, -imtrak gibi eklerin tek şekli vardır.
4. a. Hasan Boğuldu metninden alınan aşağıdaki cümlede geçen “omuz” kelimesinde, ünlü düşmesinin nasıl gerçekleştiği gösterilmiştir. Verilen bu bilgilerden hareketle ünlü düşmesinin nasıl meydana geldiğini belirleyerek def­terinize yazınız.
a. İki heceli sözcüklerde kendisinden sonra ünlü ile başlayan bir ek gelirse ikinci hece sesli harf düşer. Buna orta hece düşmesi denir.
b. Aşağıdaki cümlelerde ünlü düşmesinin meydana geldiği kelimeleri bularak ünlü düşmesinin nasıl gerçek­leştiğini söyleyiniz.
b. gönül-ü > gönlü
gider-ise>giderse
rızık-ı >rızkı
gider-imiş>gidermiş
oğul-unu>oğlunu
oğul-um>oğlum
akıl-ı>aklı
5. a. Hasan Boğuldu metninden alınan aşağıdaki cümlede geçen “azıcık” kelimesinde, ünlü türemesinin nasıl gerçekleştiği gösterilmiştir. Verilen bu bilgilerden hareketle ünlü türemesinin nasıl meydana geldiğini belirleyerek defterinize yazınız.
a. Bazı sözcüklerde “cik” küçültme eki getirildiğinde sözcükle ek arasına bir ünlü getirilir.
b. Aşağıdaki cümlede ünlü türemesinin meydana geldiği kelimeyi bularak bu ses olayının nasıl gerçek­leştiğini söyleyiniz.
b. bir-cik> biricik
6. a. Hasan Boğuldu metninden alınan aşağıdaki cümlede geçen “söylüyor” kelimesinde, ünlü daralmasının nasıl gerçekleştiği gösterilmiştir. Verilen bu bilgilerden hareketle ünlü daralmasının nasıl meydana geldiğini belirleyiniz.
a. “a ve e ”ünlüleriyle biten fiile “-yor” eki getirildiğinde fiilin sonundaki “ a ve e” sesleri darlaşarak “ı, i, u, ü ” ye dönüşür.
b. Aşağıdaki cümlede ünlü daralmasının meydana geldiği kelimeyi bularak bu ses olayının nasıl gerçek­leştiğini söyleyiniz.
b. de-y- iver>diyiver (NOT: y sesinin daraltma özelliği sadece de-, ye-, ne sözcüklerinde meydana olur.)
7. a. Hasan Boğuldu metninden alınan aşağıdaki cümlede geçen “düşte” kelimesinde, ünsüz benzeşmesinin (uyumu) nasıl gerçekleştiği gösterilmiştir. Verilen bu bilgilerden hareketle ünsüz benzeşmesinin nasıl meydana geldiğini belirleyerek tahtaya yazınız.
a. Türkçede sözcüklerde sert ünsüzlerden (p,f,s,t,k,ç,ş,h,p) sonra “d,c,g” ile başlayan bir ek gelirse bu seslerden c=ç’ ye, d=t’ ye, g=k’ye dönüşür. Yani bu sesler sertleşir.
b. Aşağıdaki cümlede ünsüz benzeşmesinin meydana geldiği kelimeleri bularak bu ses olayının nasıl gerçekleştiğini söyleyiniz.
b. çök-dü>çöktü
çat-dı>çattı
8. a. Hasan Boğuldu

Read more