10. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 162 - 163 Soruları ve Cevapları ( Biryay Yayınları )

3. Halk şairlerini ve destan dönemindeki ozanları, görevleri yönünden karşılaştırınız. Benzer ve farklı yönleri sıralayınız.
 
a.  Günümüz şairlerine ait beğendiğiniz bir şiiri okuyunuz.
b.  Aşağıdaki şiirleri okuyunuz.
İnme turnam inme sen bu bınara Avcı tuzak kurmuş var yolun ara Cümlemizin işin Mevla'm onara
Katar katar olmuş gelir turnalar Eğrim eğrim ne hoş gelir turnalar Anonim
Güzel senden ayr Hayli zaman oldu gel gel Bak gözümden akan yaşım Ab-ı revan oldu gel gel
Âşık
Gönlüm açiiır zülf-i perîşânını görgeç Nutkum dutulur gonce-i handânını görgeç
Fuzulî
c.  Okuduğunuz şiirleri "tema, dil ve anlatım, söyleyiş, ölçü, nazım birimi" yönünden karşılaştırınız. Benzer ve farklı yönleri ile ilgili tespitlerinizi tabloya sıralayınız.
 

	Günümüz şiiri	Anonim halkşiiri	Âşık tarzı halk şiiri	Divan şiiri
Tema
Dil ve anlatım
Söyleyiş
Ölçü
Nazım birimi
Benzerlikler
Farklılıklar

ç. Okuduğunuz örnek şiirlerden yararlanarak halk şiirinin temelinde bulunan anlayışı belirtiniz.
4. Âşık Veysel ve Âşık Ömer'in, şiirlerinde dile getirdiği duyguların, günümüz şiirleri ve şarkı sözlerinde nasıl dile getirildiğini tartışınız. Sonucu belirtiniz.



Değerlendirme

1.   Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun sözcükleri yazınız.
•  ..................... aşk ve doğa güzelliğini konu alan bir koşma çeşididir.
•   Koşmalar................. hece ölçüsüyle söylenir.
•   ............... divan şiirindeki karşılığı "mersiye" dir.
2.   Aşağıdakilerden hangisi anonim halk edebiyatı ürünlerinden biri değildir?
A. Mâni           B. Koşma           C. Ninni                D. Ağıt                E. Türkü
(ÖYS-1988)
3.   Aşağıdakilerden hangisi semainin özelliklerinden biridir?
A.Özgün bir ezgisinin olmaması
B.  Toplumun aksak yönlerini de konu olarak işlemesi
C.  Koşma biçimiyle ve 8'li hece ölçüsüyle söylenmesi
D.Konusunun kahramanlık ve yiğitlik olması
E.  Nazım biriminin beşlikolması
4.   Kalktı göç eyledi avşar eüeri
Ağır ağır giden eller bizimdir
Arap atlar yakın eyler ırağı
Yüce dağdan aşan yollar bizimdir.
Yukarıdaki şiirin ahenk ögelerini belirleyiniz.
5.   Halk şiirimizin güçlü soluklu bir şairidir. Kendini yedi yaşından itibaren saza, söze, şiire, türküye vererek dış dünyasının karanlığını gönül dünyası üe aydınlatmıştır. Gönül gözüyle yazdığı şiirlerinde birlik beraberlik, yurt sevgisi, gurbet, aynlık duygularını dile getirmiştir.
Bu parçada tanıtılan şair aşağıdakilerden hangisidir?
A. Yunus Emre                      B. Pir Sultan Abdal              C. Karacaoğlan
D. Âşık Veysel                      E. Dadaloğlu
(ÖYS-1981)
6.   Abdest alsan aldın demez
Namaz kiisan kiidın demez
Kadı gibi haram yemez
Şeytan bunun neresinde
Dertli
Yukarıdaki dörtlük konusuna göre aşağıdakilerden hangisidir?
A. Koçaklama       B. Güzelleme       C. Taşlama          D. Ağıt           E. Varsağı

 

Âşık Veysel'in "Dostlar Beni Hatırlasın" adlı eserinden şiirler okuyabilirsiniz.

Araştırma
1.     Kaygusuz Abdal ve yaşadığı dönem hakkında bilgi edininiz.

2.     Dinî-tasavvufi Türk edebiyatı ürûnleri hakkında araştırma yapınız.