10. Sınıf Türk Edebiyatı 2. Dönem 1. Yazılı Soruları ve Cevapları

SINAVI

Birinci ve ikinci sorular aşağıdaki mısralarla ilgilidir.

Arızun yadıyla nemnak olsa müjganım no’la arızın yadıyla : yanağını hatırlayarak / nemnak : ıslnasa

Zayi olmaz gül temennasıyla virmek hara su zayiolmaz : boşa gitmez / temenna : istemek /har : diken

Suya virsun bağban gülzarı zahmet çekmesün bağban : bahçıvan ,/ gülzar : gül bahçesi / tek : gibi

Bir gül açılmaz yüzün tek virse min gülzara su müjgan : kirpikler

FUZULİ
1. Yukarıdaki şiirin nazım şeklini söyleyerek , kafiye çeşitlerini bulunuz. (10 p)

2. Yukarıdaki şiiri günümüz Türkçesine çeviriniz ,söz sanatlarını bulunuz ve kısaca şerh ediniz. (15 p)
CEVABI ARKAYA YAZINIZ
3. Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. (10 p)
Şarkı türünün en güzel örneklerini 18 . Asırda……………….. vermiştir.
Kasidede şairin kendini övdüğü bölüme ………………………………denir.
Siham-ı Kaza Nefi’nin ………………………………türündeki eseridir.
…………………………..divan şiirinde beş dizelik bentlerle kurulan nazım şeklidir
Ruba inin bizim Edebiyatımızdaki en önemli temslicisi……………………..dir
…………………………Divan Edebiyatına Türkler tarafından kazandırılan türlerden biridir
…………………Tekke Edebiyatı nazım şekli inançlardan alaylı bir şekilde bahseder.
Kanuni Mersiyesini ………………………yazmıştır.
Divan şiirinde kullanılan kalıplaşmış sanatlı güzel sözlere …………………………denir.
Fuzuli ve Baki …………………..asrın en önemli divan şairleridir.

(10 p)4. Makalat’ın kim tarafından yazıldığını belirterek eserde karşılaştırılan yargıları aşağıdaki tabloya yazınız.

Olumlu Yargılar
Olumsuz Yargılar

(5 p)5Aşağıdaki Edebi türlerin hangi ikisinde karakterler kurmacadır ve olay zinciri yoktur. (iki şık işaretle)

A) Mesnevi B) tuyuğ C) Nasrettin Hoca Fıkraları D) Gazel E ) Deneme f) şarkı

(10 p)-6 Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların yanına D yanlışların yanına Y yazınız.
( )Dede Korkut Hikayeleri Dede korkut tarafından yazılmıştır.
( )Mesnevilerin uyak düzeni aa ba ca da… biçimindedir.
( )Fuzuli üç dilde (Türkçe,Arapça,Farsça) divan oluşturmuştur.
( )Divân Edebiyatında anlamdan çok söyleyişe önem verilir
( )Makâlat. Ve Manku’t Tayr öğretici metinlerdir
(10 p) 7. Aşağıda bir bölümü verilen terkib-i bent metninde sosyal hayatla ilgili hangi konular ve uyarılar
dile getirilmiştir?
Dünya Talebiyle kimisi halkun emekte Yok derdine bir çare ider Mir ü gedadan
Kimi oturup zevk ile dünyayı yemekte Sen çektüğün alamı gerek sakla gerek de….,


Kelimeler : derdine bir çare ider Mir ü gedadan : derdine ne beyden ne fakirden bir çare yoktur.
Alam : elemler
CEVABI ARKAYA YAZINIZ
(10 p) 8. Nasrettin Hoca fıkralarının genel özelliklerini yazınız. ( beş madde)
CEVABI ARKAYA YAZINIZ

(20 p) 9. Aşağıdaki tabloyu konu başlıklarına uygun olarak doldurunuz

NAZIM BİÇİMİ	NAZIM BİRİMİ	UYAK DÜZENİ	KONUSU (TEMA)
GAZEL	1p	1p	2p
KASİDE	1p	1p	2p
RUBAİ	1p	1p	2p
ŞARKI	1p	1p	2p
TERKİBİ BENT	1p	1p	2p

.

Başarı hakkınız olsun’’

Abdullah AĞIRTMIŞ / Türk Edebiyatı Öğretmeni /2011

1O EDEBİYAT CEVAP ANAHTARI TM

Birinci ve ikinci sorular aşağıdaki mısralarla ilgilidir.

Arızun yadıyla nemnak olsa müjganım no’la arızın yadıyla : yanağını hatırlayarak / nemnak : ıslnasa

Zayi olmaz gül temennasıyla virmek hara su zayiolmaz : boşa gitmez / temenna : istemek /har : diken

Suya virsun bağban gülzarı zahmet çekmesün bağban : bahçıvan ,/ gülzar : gül bahçesi / tek : gibi

Bir gül açılmaz yüzün tek virse min gülzara su müjgan : kirpikler

1. Yukarıdaki şiirin nazım şeklini söyleyerek , kafiye çeşitlerini bulunuz. (10 p)
KASİDE : AA XA hara su / gülzara su
A su : REDİF / AR : TAM KAFİYE

2. Yukarıdaki şiiri günümüz Türkçesine çeviriniz ,söz sanatlarını bulunuz ve kısaca şerh ediniz. (15 p)
KİRPİKLERİM SENİN YANAĞININ ANIMSAMAKLA ISLANSA NE OLUR

GÜL UMARAK DİKENE VERİLEN SU ZAYİ OLMAZ

BAHÇEVAN GÜL BAHÇESİNİ SUYA BOĞSA BİLE

SENİN YÜZÜN GİBİ BİR GÜL AÇILMAZ VERSE DE BİN GÜLBAHÇESİNE SU

BİRİNCİ BEYİTTE TENASÜP

2. BEYİTTE TEŞBİH
HZ MUHAMMED GÜLE BENZETİLEREK YÜCELTİLMİŞ…….
3. Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. (10 p)
Şarkı türünün en güzel örneklerini 18 . Asırda…NEDİM vermiştir.
Kasidede şairin kendini övdüğü bölüme ……FAHRİYYE denir.
Siham-ı Kaza Nefi’nin …HİCİV türündeki eseridir.
…………MUHAMMES divan şiirinde beş dizelik bentlerle kurulan nazım şeklidir
Ruba inin bizim Edebiyatımızdaki en önemli temslicisi…YAHYA KEMAL dir
……ŞARKI / TUYUĞ Divan Edebiyatına Türkler tarafından kazandırılan türlerden biridir
……ŞATHİYYE Tekke Edebiyatı nazım şekli inançlardan alaylı bir şekilde bahseder.
Kanuni Mersiyesini …………BAKİ yazmıştır.
Divan şiirinde kullanılan kalıplaşmış sanatlı güzel sözlere …MAZMUN denir.
Fuzuli ve Baki ……16. asrın en önemli divan şairleridir.

(10 p)4. Makalat’ın kim tarafından yazıldığını belirterek eserde karşılaştırılan yargıları aşağıdaki tabloya yazınız.

Olumlu Yargılar	AKIL	UTANMA HAYA	İLİM
Olumsuz Yargılar	ÖFKE	AÇGÖZLÜLÜK	HASET

HACI BAYRAM V.

5.. .. Aşağıdaki Edebi türlerin hangi ikisinde karakterler kurmacadır ve olay zinciri yoktur. (10 p)
A) Mesnevi B) tuyuğ C) Nasrettin Hoca Fıkraları D) Gazel E ) Deneme f) şarkı

(10 p)-6 Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların yanına D yanlışların yanına Y yazınız.
( Y )Dede Korkut Hikayeleri Dede korkut tarafından yazılmıştır.
( Y )Mesnevilerin uyak düzeni aa ba ca da… biçimindedir.
( D )Fuzuli üç dilde (Türkçe,Arapça,Farsça) divan oluşturmuştur.
( D )Divân Edebiyatında anlamdan çok söyleyişe önem verilir
( D )Makâlat. Ve Manku’t Tayr öğretici metinlerdir
7.. Aşağıda bir bölümü verilen terkib-i bent metninde sosyal hayatla ilgili hangi konular ve uyarılar
dile getirilmiştir? (10 p)
Dünya Talebiyle kimisi halkun emekte Yok derdine bir çare ider Mir ü gedadan
Kimi oturup zevk ile dünyayı yemekte Sen çektüğün alamı gerek sakla gerek de….,
Kelimeler : derdine bir çare ider Mir ü gedadan : derdine ne beyden ne fakirden bir çare yoktur.
Alam : elemler
BİRNCİ BEYİTTE : EMEK HALK ZEVK ……2. BEYİT : ZENGİNLİK VE FAKİRLİK

(10 p) 8. Nasrettin Hoca fıkralarının genel özelliklerini yazınız. ( beş madde)
DÖNEMİNE AİT TOPLUMSAL ÖZELLİKLER VARDIR
GÜLDÜRÜRKEN DÜŞÜNDÜRÜR
SÖZLÜ EDEBİYAT GELENEĞİN EBAĞLIDIR.
MİZAH ANLAYIŞI ÇERÇEVESİNDE GELİŞMİŞTİR
KISA VE ÖZ ANLATIMA SAHİPTİRLER
9. Aşağıdaki tabloyu konu başlıklarına uygun olarak doldurunuz (20 p)
Nazım birimi Kafiye Düzeni konu ( tema )

Gazel	1 BEYİT	1p AAXA	2AŞK SEVGİLİ TASSAVVUF
Şarkı	1p BENT	1p AAAA BBBA CCCA	2SEVGİLİ ZEVK EĞLENCE
rubai	1p DÖRTLÜK	1p AAXA	4 felsefe tasavvuf
kaside	1p BEYİT	1p AA XA	2p övgü yalvarma naat
TERKİBİ BENT	1Pbent ( beyit)	1Paaxa	2psosyal felsefi meselelr