2013 11. Sınıf Edebiyat 2. Dönem 3. Sınav Soruları ve Cevapları


...................LİSESİ
2011-2012 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11.SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ 2.DÖNEM 3.YAZILI SINAV SORULARIDIR.
1) Lise yıllarımda edebiyat öğretmenlerimin de yol göstermesiyle “Kiralık Konak, Ateşten Gömlek, Çalıkuşu ve Efruz Bey”i büyük bir zevkle okumuştum.
Yukarıda eseri anılmayan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A)HalideEdip Adıvar
B) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
C) Reşat Nuri Güntekin
D) Refik Halit Karay
E) Ömer Seyfettin

2) ................ …………..ayrıca mensur şiirin ilk örneklerini ve­ren kişidir.
Servetifünun dergisi etrafında toplanan şair ve yazarlar, yeni bir edebî akımı başlattıklarını ifade ederek ken­dilerine .............................................adını takmışlardır.


3) Şiirlerinde sonsuzluğa ulaşma duygusu, ölüm kaygısı, aşk ve lirizm başlıca temalar olarak görülür. Eski şiiri günümüzde de yaşatmış bir şairdir. İstanbul’un doğa güzelliklerini yansıtan bir şair olarak tanınmıştır. Divan şiirini çağdaş bir yorumla veren şiirleri de vardır.
8) Yukarıda sözü edilen şair kimdir?
(1988/ÖSYS)
A) Yahya Kemal Beyatlı
B) Ahmet Haşim
C) Faruk Nafiz Çamlıbel
D) Namık Kemal
E) Tevfik Fikret

4) Aşağıdakilerden hangisi Halide Edip’e ait romanlardan biri değildir?
A) Sinekli Bakkal
B) Ateşten Gömlek
C) Vurun Kahpeye
D) Panorama
E) Tatarcık

5) Aşağıdakilerden hangisinde Ömer Seyfetttin'le ilgili bilgi yanlışı vardır?
A) Türkçenin sadeleşmesine katkıda bu¬lunmuş, milli bir edebiyatın doğması için çaba göstermiştir.
B) Sağlam bir öykü tekniği oluşturamamış, bu yüzden çok eleştirilmiştir.
C) Bazı öykülerinde tarihten, efsane ve menkıbelerden yararlanmıştır.
D) Öykülerinde çok yalın bir dil kullanmış, süslü anlatımdan kaçınmıştır.
E) Öykülerinde çocukluk anılarına ve yaşadığı olaylara da yer vermiştir.
6) I. Yahya Kemal
II. Ahmet Haşim
III. Mehmet Akif
IV. Tevfik Fikret
V. Cenap Şehabettin
Bu sanatçılardan hangileri tüm şiirlerinde yalnızca aruz ölçüsünü kullanmışlardır?
A) I., II. ve III. B) II. III. ve V.
C) I., IV. veV. D) II., III. ve IV.
E) III., IV. veV.

7) Hece ölçüsüyle yazdığı tüm şiirlerinde bir kuruluk görülse de Türk şiirinin yerlileşmesine önayak olan bir şair olarak Türk edebiyatındaki yerini almıştır. "Milli Şair" sıfatı ile anılan sanatçımız, şiirlerini yalın bir dille yazmıştır.
Bu sanatçımız aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mehmet Akif Ersoy
B) Yahya Kemal Beyatlı
C) Arif Nihat Asya
D) Mehmet Emin Yurdakul
E) Necip Fazıl Kısakürek

8) Beş Hececiler’in en tanınmış şairidir. İlk şiirlerinde Yahya Kemal’in etkileri görülür; bu yüzden ilk şiirleri aruzladır. Ancak gerçek ününü heceyle yazdığı şiirlerle kazandı. Şiirlerinde genellikle Memleket, aşk ve düşünce temalarını işledi. Gönülden Gönüle, Çoban Çeşmesi eserlerinden sadece birkaçıdır.

Yukarıda tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Necip Fazıl Kısakürek
B) Yusuf Ziya Ortaç
C) Faruk Nafiz Çamlıbel
D) Enis Behiç Koryürek
E) Yahya Kemal Beyatlı
9) Aşağıdaki eserlerin yazarlarını yazınız.
Zoraki Diplomat:
Kızıl Elma Neresi:
Şık:
Altın Işık:

10)Aşağıdakilerden hangisi Milli Edebiyat akımı sanatçılarının genel özelliklerinden değildir?
A) İstanbul halkının konuştuğu dili esas aldılar
B) Hece ölçüsünü kullandılar.
C) Türkçülük akımından etkilendiler.
D) Batı şiirini örnek aldılar.
E) Ülke sorunlarına yöneldiler.
11) Aşağıdakilerden hangisi Mehmet Akif , M.Emin Yurdakul ve Ziya Gökalp’in belirgin ortak özelliğidir?
A) Şiiri düşüncelerini yaymada bir araç olarak kullanmaları
B)Şiiri düzyazıya yaklaştırma çabaları
C)Batılı tarzda şiir yazmaları
D)Türkleri tek bir çatıda birleştirme düşüncesiyle yapıt vermeleri
E)Sadece hece ölçüsünü kullanmaları

12) Aşağıdakilerden hangisi Ahmet Haşim’in şiir anlayışıyla ilgili değildir?
A) Şiirde ahenk ve hayale önem vermesi
B) Şiirde açıklıktan kaçınması
C) Tabiatı doğrudan doğruya şiire aktarması
D) Sözcük seçimine önem vermesi
E) Dış dünyayı duygu ve hayalleriyle süsleyerek şiirlerine aktarması
13) Aşağıdaki boşlukları uygun sözcüklerle doldurunuz.
*Ses ve musikiye değer verilen sanatlı söyleyişin olduğu şiir ……………………….şiirdir.
*Yahya Kemal eserlerinde Selçuklu ve …………………….. medeniyetlerini ön plana çıkarmıştır.

14) İlk romanlarında aşk ve kadın psikolojisini işlemiştir. Daha sonra milli konulara yönelmiş, özelikle İstiklal Savaşı günlerini anlatan romanlarıyla meşhur olmuştur. Anlatımı sıkıntılı, dili pürüzlüdür. Duygulandırmadan kaçınan, realizmi ön plana çıkaran romanlar yazdı. Türkçülük üzerine de çalıştı.
Parçada tanıtılan sanatçımız aşağıdakiler*den hangisidir?
A) Halide Edip Adıvar
B) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
C) Ziya Gökalp
D) Reşat Nuri Güntekin
E) Mehmet Emin Yurdakul

15) Yakup Kadri’nin mensur şiir kitapları:


16) Ahmet Haşim’e göre şiirde ……………….. kapalı olmalı ve şair sözden çok ………………………..’ye önem vermelidir.

17) “Tarihi ve sosyal olaylardan her birini bir roma­nına konu edinerek, Tanzimat dönemiyle Ata­türk Türkiyesi arasındaki dönem ve kuşakların geçirdikleri sosyal değişiklik ve bunalımları, yaşayış ve görüş ayrımlarını işledi; düşünce ve teze dayanan özlü yapıtlar verdi.”
7) Yukarıda sözü edilen yazarımız, aşağıdaki­lerden hangisidir? (1979/ÖSYS)
A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
B) Halit Ziya Uşaklıgil
C) Mehmet Rauf
D) Hüseyin Rahmi Gürpınar
E) Hüseyin Cahit Yalçın


18) I. Ahmet Haşim
II. Halit Ziya Uşaklıgil
III.Hüseyin Rahmi Gürpınar
IV.Yahya Kemal Beyatlı
V. Mehmet Emin Yurdakul

Numaralandırılmış sanatçılardan hangileri sanat yaşamlarını bağımsız olarak sürdürmüştür?

A) I. ve II.
B) I. ve V
C) II. ve III.
D) III. ve IV.
E) IV. ve V.

19) Aşağıdakilerden hangisi Mehmet A. Ersoy'un bir özelliği değildir?
A) Şiirlerinde konuşmalar dışında dili ağırdır.
B) Anlatımı yalındır.
C) Konuları öyküleyici bir anlatım, gerçekçi bir anlayışla verir.
D) Şiirlerinde öğretici yan ağır basar.
E) Epik - lirik türde şiiri yoktur.

Read more

The Wanted - Walks Like Rihanna [ Türkçe Çeviri ]


 
Have you seen that girl
O kızı gördün mü
Have you seen
gördün mü
She's the freakiest thing
En garip şey
You gotta need her
Ona ihtiyacın var
You'll do whatever it takes to get her by your side
Onu kendi tarafına çekmek için ne gerekiyorsa yapacaksın

It's not the way she smiles
Gülüşü değil
With a lil laugh
Kahkahayla
It's not the way she looks
Bakışı değil
In a photograph
Fotoğraftaki
But all the boys crowd around
Ama tüm erkekler etrafında toplanıyor

She can't sing
Şarkı söyleyemiyor
She can't dance
Dans edemiyor
But who cares
Ama kimin umurunda
She walks like Rihanna
Rihanna gibi yürüyor

She can't sing
Şarkı söyleyemiyor
She can't dance
Dans edemiyor
But who cares
Ama kimin umurunda
She walks like Rihanna
Rihanna gibi yürüyor

Have you seen that girl
O kızı gördün mü ?
Have you seen her
Onu gördün mü ?
With the way she moves you;ll want to kiss her
Hareket edişini, onu öpmek isteyeceksin
She'll be the girl of your dreams if you can close your eyes
Eğer gözlerini kapatabilirsen rüyalarının kızı olacak

You can feel that beat when she's in the room
Odadayken tempoyu duyabilirsin
You can feel her heart go boom boom
Kalbinin boom boom atışını hissedebilirsin
And all the boys they crowd around
Ve tüm erkekler çevresinde toplanıyorShe can't sing
Şarkı söyleyemiyor
She can't dance
Dans edemiyor
But who cares
Ama kimin umurunda
She walks like Rihanna
Rihanna gibi yürüyor

She can't sing
Şarkı söyleyemiyor
She can't dance
Dans edemiyor
But who cares
Ama kimin umurunda
She walks like Rihanna
Rihanna gibi yürüyor


Our hearts go boom boom boom boom
Kalplerimiz boom boom boom atıyor
Our hearts go boom boom boom boom
Kalplerimiz boom boom boom atıyor
Our hearts go boom boom boom boom
Kalplerimiz boom boom boom atıyor
Our hearts go boom boom boom boom
Kalplerimiz boom boom boom atıyor
When she walk like Rihanna
Rihanna gibi yürüdüğü zaman


Our hearts go boom boom boom boom
Kalplerimiz boom boom boom atıyor
She walks like Rihanna
Rihanna gibi yürüyor


She can't sing
Şarkı söyleyemiyor
She can't dance
Dans edemiyor
But who cares
Ama kimin umurunda
She walks like Rihanna
Rihanna gibi yürüyor.


Read more

Galatasaray Taraftarının Öldürdüğü Burak Yıldırım Kimdir?


- Fenerbahçe’nin etkili taraftar gruplarından Genç Fenerbahçeliler, Eyüp’te bıçaklanarak öldürülen 21 yaşındaki Burak Yıldırım için başsağlığı mesajı yayınladı.

Sarı Lacivertli kulübün etkili taraftar grupları arasında yer alan Genç Fenerbahçeliler, maçın ardından Edirnekapı’da bıçaklı saldırı sonucu öldürülen Burak Yıldırım için baş sağlığı mesajı yayınladı. Yayınlayan mesaj şöyle: “Burak Yıldırım kardeşimizin Fenerbahçe-Galatasaray maçı sonrası dönüş yolunda Edirnekapı metrobüs durağı yakınlarında Galatasaray taraftarları tarafından bıçaklanarak öldürüldüğü haberini üzüntüyle öğrenmiş bulunmaktayız.. Kardeşimize Allah'tan rahmet diler, Burak kardeşimizin ailesine ve sevenlerine sabır; tüm camiamıza ve üyelerimize başsağlığı diliyoruz.” -Genç FENERBAHÇELİLER

SOSYAL MEDYADA TEPKİ YAĞIYOR 


*20 yaşında üstünde fenerbahçe forması var diye onun bunun çocukları taraftarımızı bıçaklayarak öldürüyor bu yüzden ne yazsak hakediyorsunuz! 

*19 yaşındaki fenerbahce taraftarını bıçaklayarak oldurduler. Futbol ayrı teror ülke ayri teror hic bisey adabinda degil 

*Fenerbahçe,Galatasaray,Beşiktaş farketmez futbolu spor olmaktan çkarıp gencecik bir insanın canını almaya kadar götüren herkese lanet olsun. 

*Şampiyonluğa lanet olsun... Fenerbahçe'li bir kardeşimiz ölmüş 19 yaşında. Futbol terörünü büyüten tüm takımlara insanlara lanet olsun." 

*Yazik, gencecik bir Fenerbahce taraftari sokak ortasinda sadece tuttugu takim sebebiyle olduruluyor. Bu futbol mu gelisiyor ? 

*O çocuğun tek suçu fenerbahçe forması giyip takımını desteklemesiydi değil mi ??? 

*Bence futboldan ve taraftarlıktan çok insanlığımızı tartışmalıyız.. Sadece Fenerbahçe'lilerin değil Türkiye'nin başı sağolsun.. 

*Keske galatasaray sampiyon olmasaydi, keske fenerbahce bugun yenmeseydi de gencecik o canin ölümü böyle basit olmasaydı! Yazık yazık ... 

*19 yaşında Fenerbahçe taraftarı bir çocuk, şimdi morgda... Ne için? 

Kudurmuş, gözü kararmış fanatizme ne yazıkki bi kurban daha verdik. #MekanınCennetOlsunBurakYıldırım 


Yapanlar Galatasaraylı değildir kesinlikle gözumde şerefsizdir.Bunu yapanın Allah belasını versin.!! #MekanınCennetOlsunBurakYıldırım


Anneler gününde bir anneye evlat acısı yaşattınız ya, daha da bir şey diyemiyorum ben.. #MekanınCennetOlsunBurakYıldırım


#MekanınCennetOlsunBurakYıldırım 2 tinercinin yaptığını tüm Galatasaray camiasına mâletmeyin..


bir anneyi en mutlu gününde çocuğundan ayirdiniz! Allah sizi ıslah etsin. #mekanıncennetolsunburakyıldırım

19. şampiyonluğunu, 19 yaşındaki bir gencin canını alarak kutlayan 6alatasaray taraftarını LANETLİYORUZ... #MekanınCennetOlsunBurakYıldırım


Bizim PKK haricinde daha büyük bir sorunumuz var; Futbol Terörü! #MekanınCennetOlsunBurakYıldırım
Read more

Beşiktaş Taraftarı Sahaya Neden İndi?


Beşiktaş Taraftarı Sahaya Neden İndi?
Beşiktaş Taraftarı İnönüde Son Maç Sahaya İndiler Fotoğraflar
Beşiktaş, İnönü Stadı'na veda maçında Gençlerbirliği ile karşılaştı. Siyah-beyazlı ekibin 3-0 üstünlüğü ile sona eren 90 dakikanın ardından ilginç anlar yaşandı.
Beşiktaş taraftarı, 'Veda Gecesi'nde tarihi stadı terk etmek istemedi ve maçın hemen ardından sahaya indi. Taraftarlar, kale direklerinin üzerine çıkan kale ağlarını keserek koparırken; yeşil çimi de anı olması için kopardı.
Siyah-Beyazlı taraftarların saha içindeki görüntüsü objektiklere böyle yansıdı
Kaynak; http://skorer.milliyet.com.tr

Read more

Hatay Reyhanlı 'da Patlamada Ölenlerin İsimleri


Hatay'ın Reyhanlıda patlamada ölenlerin kimlikleri henüz açıklanmadı. Açıklandığında sitemizde yayınlıyor olacağız

Hatay'ın Reyhanlı ilçesinde belediye binası yakınlarında meydana gelen bombalı araç patlaması sonucu 40 kişinin öldüğü, 29'u ağır  100 kişinin yaralandığı açıklandı. Belediye binasının büyük hasar gördüğü, bir evin çöktüğü patlamalar nedeniyle çok sayıda kişi yaralandı. Patlamanın etkisiyle cadde ortasında dev bir çukur oluştu.

Bu arada, belediye binası yanında patlayan aracın önünde bakır telle bağlandığı sanılan yanmış bir ceset fotoğraf karesine yansıdı.


TOKİ konutlarının bulunduğu bölgede yaşanan şiddetli patlamada yaralananlar olduğu ileri sürüldü.

Hatay'ın Reyhanlı ilçesindeki üçüncü patlamanın mazot tankında meydana geldiği, bombalı saldırılarla ilgisinin olmadığı ifade edildi.

Read more

Nicolas Cage Müslüman Mı?

 Nicolas Cage Müslüman Mı?

Ünlü Amerikalı Aktör  Nicolas Cage Müslüman değil, Hristiyandır.

Nicolas Cage; Time Out Mumbai sitesinde yer alan röportajında, göçebe gibi yaşadığını söyleyip seyahatlerinde yanından hiç ayırmadığı şeyleri açıkladı: "Türkiye'den bir seccade almıştım. Onu her yere yanımda götürürüm. Ayrıca yanımdan ayırmadığım taşlarım ile küçük heykellerim de var."
Read more

Cassidy Gard Kimdir?



Cassidy Gard Kimdir?


Cassidy Gard paylaştığı fotoğraflarla Galatasaraylı olduğunu dile getiriyor

Son dönemlerde paylaştığı fotoğraflarla Galatasaraylı olduğunu dile getiren ve Burak Yılmaz'ın özel hayranlarından birisi olan 1989 doğumlu Amerikalı güzel oyuncu Cassidy Gard, bildiğiniz üzere mikroblog sitesi twitter'da fenomen olma yolunda ilerliyor.

Cassidy Gard Los Angeles'ta arkadaşları sayesinde Galatasaray ile tanıştığını dile getiriyor.
Read more

2013 Anneler Günü Facebook Twitter Mesajları


Anneler günü mesajları

• Annelerdir bütün çocukları sevindiren… Güneş yüzlü annem, ellerinden öperim.

• Gücüme güç, umuduma umut katan annem.. Anneler günün kutlu olsun!!

• Bütün acılar üstüme yağınca sen bana açılan şemsiyesin annem.. Seni çok seviyorum.

• Beni benden çok sevdiğine inandığım tek insan, ANNEM. Ellerinden öperim.

• Hırçınlığımın tesellisi, şefkatine sığındığım, hayatımı gönüllü paylaşan annem.. hakkını nasıl öderim..

• Senin kucağın, senin merhametin beni yaşama bağlıyor sevgili anneciğim. Anneler günün kutlu olsun..

• En güzel insan, en güzel annem, koruyucu meleğim.. Ellerinden öperim.

• Annem.. annem.. ben sensiz hep eksiğim.. Yanında olmasam da, sen yine benimlesin.

• Gökyüzünden bir yıldız kayar, dilek tutarız. Annem gözlerini kapar bütün dilekleri benim içindir. Ellerinden öperim.

• Kuzey rüzgarı da esse, kopsa da fırtına, sığınacağım tek liman sensin annem. Hakkını nasıl öderim.. Başımı dizlerine koymaya geldim.

• Anneler günün kutlu olsun ANNEM! Her zaman söylemesem de seni çok sevdiğimi bir tek sen biliyorsun.

• Biricik annem.. Anneler günün kutlu olsun. Her zaman senin küçük bebeğinim..

• Seni bir gün değil her canım yandığında, başım sıkıştığında seni çağırıyorum. Sesimi duyan tek insan sensin. Anneler günün kutlu olsun ANNECİĞİM.

• Sana binlerce kez teşekkür etsem azdır. Sen benim hayat ışığımsın.Annemsin. Varlığımın tek nedeni.. Anneler günün kutlu olsun.

• Dün, bugün ve yarın..daima seni sevdim, hep seveceğim. Bizimki bitimsiz, tanrısal bir sevgi.. Anneciğim anneler günün kutlu olsun.

• Karşılıksız tek sevgi ananın çocuğuna duyduğu sevgidir. Ben kendi çocuklarımda senin sevgini buldum. Ve seni ne çok sevdiğimi bir daha anladım . İyi ki seninle varım annem. Ellerinden öperim.

• Bana verdiğin sevgiyle bütün dünyam çiçek açtı. Onları hiç soldurmadım annem. Anneler günün kutlu olsun.

• Benim bitanecik tatlı annem, senin çocuğun olduğum için her zaman gurur duydum. Ellerinden öperim.

• Dünyanın en güzel, en iyi annesi, anneler günün kutlu olsun.

• Sabırlısın, sıcaksın, şefkatlisin, koruyucumsun, bağışlayansın.. Annemsin. Seni çok seviyorum.

• Anneciğim benim, hüznümü sevince dönüştüren tek insansın. Anneler günü kutlu olsun bitanem.

• Dünyada kimseyi seni sevdiğim kadar sevemem, bağlanamam. Anneler günün kutlu olsun canım annem.

• Sınırsız bir sevgi, anlatılmaz bir sevgiyle beni seven annem, sana layık olmak için yaşıyorum. Anneler günün kutlu olsun.

• Annem senin sevgin dünyamı ısıtan tek güneştir. Hiç ışığın eksilmeyecek biliyorum. Varlığınla mutluyum. Anneler günün kutlu olsun sevgili annem.

• Her şeye değer senin sonsuz sevgin.. Annem annem.. Seni çok arıyorum.. Çok özledim. Anneler günün kutlu olsun biricik meleğim.

• Sen evimizin kraliçesi, başımızın tacısın.. en aziz varlığımız. Anneler günün kutlu olsun annem.

• Her zaman senin karşında masum ve sevgine muhtaç bir çocuk ruhuyla dururum. Çünkü sen benim annemsin. Beni benden çok tanıyansın, bilensin. Bana sarıldığın zaman tüm dertlerimi yok edensin. Anneler günün kutlu olsun ey aziz kadın, annem!.

Read more

2013 Yılında İstanbul'da Konser Veren Sanatçılar Kim

İşte 2013'ün kalanında konser verecek isimler:
17 Mayıs - Depeche Mode
18 Mayıs - Joe Satriani
19 Mayıs - Tindersticks
19 Mayıs - Nouvelle Vague
19 Mayıs - Gilles Peterson
25 Mayıs - Kings of Convenience
25 Mayıs - DeVotchKa
25 Mayıs - Molotov Jukebox
25 Mayıs - Beardyman
30 Mayıs - Rihanna
6 Haziran - Red Fang
6 Haziran - Public Service Broadcasting
7 Haziran - Tiesto
15 Haziran - ZAZ
20 Haziran - Keane
21 Haziran - Blur
21 Haziran - Foals
21 Haziran - The Vaccines
22 Haziran - James Blake
26 Haziran - Pet Shop Boys
30 Haziran - 30 Seconds to Mars
2 Temmuz - Alicia Keys
7 Temmuz - Lana Del Rey
7 Temmuz - Snoop Dog
21 Temmuz - Kesha
26 Temmuz - Iron Maiden
26 Temmuz - Voodoo Six
26 Temmuz - Anthrax
4 Ağustos - Roger Waters
7 Ağustos - The XX
14 Ağustos - Pitbull
16 Ağustos - Placebo
6-8 Eylül - Rock'n Coke
13 Eylül - Lenka
Read more

10. Sınıf Edebiyat Kitabı Sayfa 188 - 194 Soruları ve Cevapları ( Karagöz ) [ Fırat Yayınları ]


KARAGÖZ
Hazırlık – Sayfa 188
1.
Meddah:
Halk toplulukları karşısında bir çeşit monologla oluşturulan oyunlardır.
Meddahlık; oyuncunun tek başına hazırlayıp yürüttüğü seyirlik oyunlardır.
Meddahlarda aranan başlıca hünerler:
- Kız, kadın, kocakarı, çocuk seslerini konuşma, ağlama, gülme benzerlerini; değirmen, çıkrık, araba, Bostan dolabı, hayvan sesleri çıkarabilmektir.
- Meddahlık hareketten çok ses taklidi, jest ve mimiklere dayanan bir sanattır.
Karagöz: Beyaz perde üzerine bir takın tasvirlerin gölgelerini yansıtmak suretiyle gösterilen temaşa çeşididir. Meddahlık ile orta oyununa yakınlığı ve aşağı yukarı aynı teatral unsurları, komik temaları kullanması dolayısı ile karagözü de sözlü tiyatro geleneğimizin bir basamağı sayabiliriz.
Bu hayal oyununun perde arkasına yerleşerek hüner gösteren bir tek aktörü vardır. Bu aktörün oyun içinde kullandığı malzemeler perde, ışık ve tasvirlerdir.
Orta Oyunu:Sözlü tiyatro verimlerimizin belli başlı ve çağdaş tiyatroya en fazla yaklaşan çeşidi orta oyunudur. Orta oyununda yuvarlak bir sahne, seyircilerin ortasında yer almaktadır. Oyuncular seyircilerle çevrilmiş bu sahnede oyun oynarlar. Bu sahnede dekor birkaç sandalye ile masadan ibarettir. Pişekâr ve Kavuklu oyunların temel karakterleridir.
Köy tiyatrosu geleneği: Kırsal bölgelerde, köylerde görülen, daha çok yöresel yaşamdan konularını alan seyirlik oyunların oluşturduğu bir tiyatro geleneğidir. Kökleri geçmişi dayanır. Bolluk, savaş, sevgi, kıskançlık yoksulluk gibi konular işlenir. Köy seyirlik oyunu da denilen bu oyunlar sözlü gelenek içinde yer alır. Oyunların içeriği ve yapısı, yörelere göre farklılıklar gösterebilir. Oyuncular genellikle profesyonel değildir. Kılık değiştirme, kişileştirme, maskeler ve müzik oyun içinde yer alabilir. Köylü tiyatro geleneği içinde yer alan oyunlarda kalıplaşmış sözlerin yanı sıra doğaçlamalar da bulunur.
2. Orta oyunu geleneği çok nadir olarak geleneklerini devam ettiren bazı Anadolu köylerimizde yaşamaktadır.
3.

İMAMBAYILDI
OYNAYANLAR: Evin Hanımı, Evin Hizmetçisi, İmam
HANIM-(Süslenmedeki son rötuşlarını tamamlar, üstüne tekrar bakar ve elindeki zili çalar) Kızım, Ayşe gel bakiyim buraya
HİZMETCİ KIZ-(Koşarak gelir) Buyurun hanımım
HANIM-Ben çarşıya gidiyorum Sen etrafı sil süpür sonra da akşam yemeği için bize imambayıldı yap Evin beyi de çok beğenir bilirsin
HİZMETCİ KIZ-Peki hanımım
HANIM-Haydi hoş çakal
(Hanım çıkar kız kendi kendine konuşur)
HİZMETCİ KIZ-İmambayıldı, ha nasıl olacak ki Hah buldum (telefonu alır ve konuşur)
Alo İmam Efendi ben Ayşe Sare Nur Hanımefendinin hizmetçisiyim Hanımım sizi bir kahve içimlik bizim eve bekliyor Gelebilir misiniz? Peki, efendim bekliyoruz (telefonu kapatır )
(Kapı çalar imam gelir )
İMAM-Selamın aleyküm kızım
HİZMETCİ KIZ-Hoş geldiniz efendim (elini öper)
Hizmetçi onu içeri buyur eder ve oturması için yer gösterir
HİZMETCİ KIZ- Buyurun efendim hanımım az sonra gelecekler
Ben kahvenizi getireyim(çıkar)
Tekrar elinde kahve ile gelir )
İMAM – Sağol kızım ellerine sağlık (Kahveyi içer tabağı yerdeki masaya koyar tam bu sırada hizmetli kız arkasından tava ile kafasına vurur ve onu bayıltır)
İşte imambayıldı (onu mutfağa sürükler, zil çalar)
HİZMETCİ KIZ-Buyurun hanımım alıyım (üstündeki mantoyu alır )Çok yorulmuş olmalısınız
HANIM-—Merhaba Ayşe Evet çok yoruldum
Her şey tamam mı (oturur)Çok açıktım imambayıldı yaptın mı?
HİZMETCİ KIZ Evet hanımım
Evin hanımı—Tabağa koy getir tadına bakayım
HİZMETCİ KIZ- Tabağa sığmaz hanımım
HANIM–Tepsiye koy o zaman
HİZMETCİ KIZ -Tepsiye de sığmaz hanımım
HANIM—Dur bakalım sen nasıl imambayıldı yaptın (gider bayılmış imamı görür)A Aaa imamı bayıltmışsın Ama ben yemeğini istemiştim kızım
5. İmkanınız varsa günümüz şovmenlerden birini CD’den izleyiniz.
6. Yanlış anlamalardan, insanlıkların düştükleri gülünç durumlardan, entrikalardan, hicivlerden, toplumun aksayan yönlerinden, ağız ve yöresel konuşmalardan v.b yararlanılır.
7. Doğaçlama olarak oynanan tek kişilik oyunlarda en gerekli olan şey adamın zekâsı, bilgisi ve söz söylemedeki başarısıdır.
Sayfa 192
1.a.
KARAGÖZ
Karagöz, bir gölge oyunudur. Bu oyun, deriden kesilen ve tasvir adı verilen birtakım şekillerin arkadan ışıklandırılmış beyaz bir perde üzerine yansıtılması temeline dayanır.
Gölge oyununun önce Çin’de (MÖ 2.yy) veya Hint’te çıktığı söylentileri vardır. Evliya çelebi ise Karagöz ile Hacivat’ın Anadolu Selçuklu hükümdarı Alaaddin Keykubat zamanında (13.yy) yaşamış gerçek kişiler olduğunu belirtir.
Halk arasındaki bir söylentiye göre ise Karagöz ile Hacivat, Sultan Orhan (14.yüzyıl) zamanında Bursa’da bir cami yapımında çalışmış işçilerdir. İkisi arasındaki nükteli konuşmalar, diğer işçileri oyaladığı için Sultan Orhan tarafından öldürtülmüşlerdir. Daha sonra Şeyh Küşteri Hacivat ve Karagöz’ün deriden yapılmış tasvirlerini oynatmış ve onların şakalarını tekrarlamıştır. Bu nedenle Karagöz perdesine Küşteri Meydanı da denir.
İslam dünyasında 11. Yüzyılda sözü edilmeye başlanan bu oyuna Hayal-i zıll (gölge hayali) adı verilmiştir.
Karagöz oyunu, özellikle 17.yüzyıldan sonra oldukça yaygınlaşmıştır. 19. Yüzyılda Karagöz, kısaca, hayal oyunu diye anılmış, bu oyunu oynatan sanatçılara da hayalî (hayalci, Karagözcü) denmiştir.
Karagöz oyunu, halk kültürünün ortak ürünüdür.
Bu oyunlarda işlenen çeşitli konuları kimin düzenlediği belli değildir. Karagöz, tuluata dayandığı için oyunun sözlerini, her sanatçı, oyun sırasında kendine göre düzenler.
Karagöz oyunları 19.yüzyılda yazıya geçirilmeye başlanmıştır.
Karagöz oyunun bölümleri:
Mukaddime ( Giriş ) : Oyunun başlangıç bölümüdür. Perdede görüntü verilmeden önce müzik başlar. Sonra konuya uygun bir görüntü verilir. Hacivat Of.hay, Haak diyerek perde gazeline başlar.
Muhavere ( Söyleşme) Karagöz ile Hacivat arasında geçer. Muhavere iki bölüme ayrılır. Bunlarfasılla ilişki olan ve fasılla ilişkisi olmayan bölümlerdir. Muhaverede yalnız, Hacivat ile Karagöz oynar. Bu oyun, önce olmayacak bir olayın gerçekmiş gibi anlatılmasıyla başlar, sonra bunun düş olduğu anlaşılır.
Fasıl (oyun) : Oyunun kendisidir. Hacivat ve Karagöz’den başka oyun kişileri fasılda görünürler.Karagöz oyunları genellikle adlarını bu bölümün içeriğinden alır.
Bitiş: bu bölüm çok kısadır. Karagöz, oyunun bittiğini haber verir, kusurlar için özer diler, gelecek oyunu duyurur. Karagöz’le Hacivat arasında kısa bir söyleşme geçer. Bu söyleşmede oyundan çıkarılacak sonuç da belirtilir.
Karagöz oyununun kişileri:
Karagöz oyununun en önemli kişileri Karagöz ve Hacivat’tır. Karagöz okumamış halkı; Hacivat ise aydın ya da yarı aydın kimseleri temsil eder. Oyunda konuya göre türlü meslek, yöresel ve uluslardan kişiler, kendi şiveleriyle taklit edilir. Karagöz oyununun diğer önemli kişileri şunlardır:
  • Çelebi ( genç, züppe bir mirasyedi)
  • Altı Kulaç Beberuhi ( cüce ve aptal)
  • Tuzsuz Deli Bekir (Sarhoş, zorba)
  • Efe (zorba)
  • Matiz (Sarhoş)
  • Zenne (kadın)
  • Kastamonulu( oduncu, bekçi)
  • Bolulu (Aşçı)
  • Kayserili( Pastırmacı)
  • Rumelili (pehlivan, arabacı)
  • Kürt (hamal, bekçi)
  • Arnavut ( Bahçıvan, korucu, bozacı)
  • Acem (Zengin tüccar)
  • Ak Arap ( Dilenci, kahve dövücüsü)
  • Zenci Arap ( Lala, köle)
  • Yahudi( Bezirgân)
  • Ermeni ( Kuyumcu)
  • Frenk ve Rum ( Doktor, terzi, tüccar, meyhaneci)
  • Laz ( kayıkçı, kalaycı)
  • Tiryaki ( Laf ebesi)

Karagöz metninin özeti:Karagöz yolda bir deliye rastlar. Deli saçma sapan sözler söyleyerek Karagöz’ü kızdırır. Karagöz en sonunda kızıp deliye vurur, deli gider. Ardından bir başka deli daha gelir, o da benzer şeyler söyleyerek Karagöz’ü kızdırır. En son üçüncü deli gelerek saçma sapan sözler söyledikten sonra Karagöz’ün dilini ısırıp kaçar. Hacivat gelir, Karagöz durumu Hacivat’a anlatır. Hacivat onların mahallede dolaşan deliler olduğunu, mahallelinin de bu delilerden rahatsız olduğunu, onları mahallede bulunan tımarhaneye kapatmak gerektiğini söyler. Perdeye tımarhane kurulur, Hacivat delileri tımarhane ye yollamaya gider. İlk deli gelip yine saçma sözler söyleyince Karagöz’de saçmalamaya başlar. Hacivat gelip Karagöz’ü bu halde görünce onu tımarhaneye bağlar. Daha sonra diğer delileri de yakalayıp tımarhaneye bağlar. Fakat deliler zincirlerini çözüp kaçarlar. Karagöz tımarhanede tek başına kalır. Zenneler gelip Karagöz ile alay ederler. Hacivat, Karagöz’e gelip “sana bir koyun postu versem kıllarını sayar mısın” diye sorar. Karagöz’ün sayarım cevabı üzerine ona Frenk Doktor’u yollar, Karagöz doktoru kovar. Hacivat yine gelip pösteki sayar mısın diye sorunca, pösteki sayılır mı hiç ben deli miyim cevabı üzerine Karagöz’ü tımarhaneden çıkarır.
B.
C. Ünlem işareti: Sevinç, kıvanç, acı, korku, şaşma gibi duyguları anlatan cümle veya ibarele­rin sonuna konur. Seslenme, hitap ve uyarı sözlerinden sonra konur. Alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandırılmak istenen sözden hemen sonra yay ayraç içinde ünlem işareti kullanılır.
Karagöz oyununda ünlem işaretlerinin sıkça kullanılmasının nedeni şaşma, alay, uyarı, hitap, küçümseme gibi durumların olmasıdır.
Karagöz bir gölge oyunudur. Bu oyun, deriden kesilen ve tasvir adı verilen birtakım şekillerin ( insan, havya, bitki, eşya vb.) arkadan ışıklandırılmış beyaz bir perde üzerine yansıtılma esasına dayanan seyirlik bir oyundur.
Ç. Musiki (müzik) Karagöz’ün en önemli parçasıdır. Tef,nareke, ud gibi müzik aletleriyle çalınan ve semai, rast, gazel gibi makamlarla söylenen kendine özgü bir müziği vardır. Tiplerin perdeye gelişlerinde, oyunun sonunda, köçeklerin oynadıkları oyunlar sırasında müzikten yararlanılır.
D. Karagöz oyunu, halk kültürünün ortak ürünüdür. Bu oyunlarda işlenen çeşitli konuları kimin düzenlediği belli değildir. Bu oyunlar tuluata dayalı olduğundan her sanatçı kendine göre düzenler. Usta çırak ilişkisi içinde yetişen bu sanatçılar( hayalî) bunları oynatarak günümüze kadar ulaşması sağlamıştır. 19. Yüzyılda yazıya geçirilmeye başlanmıştır.
E. Karagöz oyununu oynatan kişiye Hayalî denmektedir. Dolayısıyla Hayalî (Karagözcü) tarafından gerçekleştirilmektedir.
F. Metinde geçen Karagöz ve Hacivat’tır.
Karagöz oyununun en önemli kişileri Karagöz ve Hacivat’tır. Karagöz okumamış halkı; Hacivat ise aydın ya da yarı aydın kimseleri temsil eder. Oyunda konuya göre türlü meslek, yöresel ve uluslardan kişiler, kendi şiveleriyle taklit edilir.
Karagöz oyununun diğer önemli kişileri şunlardır:
  • Çelebi ( genç, züppe bir mirasyedi)
  • Altı Kulaç Beberuhi ( cüce ve aptal)
  • Tuzsuz Deli Bekir (Sarhoş, zorba)
  • Efe (zorba)
  • Matiz (Sarhoş)
  • Zenne (kadın)
  • Kastamonulu( oduncu, bekçi)
  • Bolulu (Aşçı)
  • Kayserili( Pastırmacı)
  • Rumelili (pehlivan, arabacı)
  • Kürt (hamal, bekçi)
  • Arnavut ( Bahçıvan, korucu, bozacı)
  • Acem (Zengin tüccar)
  • Ak Arap ( Dilenci, kahve dövücüsü)
  • Zenci Arap ( Lala, köle)
  • Yahudi( Bezirgân)
  • Ermeni ( Kuyumcu)
  • Frenk ve Rum ( Doktor, terzi, tüccar, meyhaneci)
  • Laz ( kayıkçı, kalaycı)
  • Tiryaki ( Laf ebesi)

Mekan arkadan ışık verilen bir perdedir. Bu perde içinde konuya uygun olarak ev, dükkan gibi tasvirler kullanılır. Bu mekan ve kişiler değişmeden günümüze kadar ulaşmıştır.
Sayfa 193
G. Osmanlı Devleti uzun yıllar üç kıtada hüküm sürmesi ve farklı etnik unsurlarının bir arada bulundurması Rum, Ermeni, Arnavut gibi tiplerin Karagöz oyununda yer almasını sağlamıştır. Bunlar devletin bir unsuru olarak yaptıkları meslek, yöre ve millet olarak Karagöz oyununda yer almıştır.
Kısaca genel özellikleri aşağıya sıralanmıştır.

  • Karagöz hareket taklitlerine ve konuşmalara dayalı seyirlik oyundur.
  • Figürleri değişmez.
  • Kendine özgü müziği vardır.
  • Usta çırak geleneği içinde sürdürülür.
  • Anlatma, söyleme, kuklaların perdeye düşürme gibi işlemlerini bir kişi gerçekleştirir. Bu kişiye hayali denir.
  • Dekor ve kişiler yüzyıllar boyu değişmeden gelmiştir.
  • Tipler Osmanlı Devleti’nde yer alan farklı toplulukları temsil eder.

2. Geleneksel Türk tiyatrosunda taklit en önemli yeri tutmaktadır. Çeşitli ağızların, dillerin, deyişlerin, kusurlu kişilerin, mesleklerin taklitleri yapılırdı. Karagöz oyunundaki temel güldürü unsuru yanlış anlamalardır. Tekerlemeler ve dil oyunları bu metinlerdeki işlevi yanlış anlamalarla gülmece unsurunu sağlamasıdır.
Sayfa 194
3. Geleneksel Türk tiyatrosu geleneğinden gelir. ( Karagözcülük geleneği de denilmektedir.)
4. Yorumlayınız…
5.a. Hazırlıktaki üçüncü soruya bakınız.
b.
Karagöz Metni
Günümüz Metni (Komedi)
Benzerlikler
Güldürmek esastır.
Göstermeye bağlı metinlerdir.
Güldürmek esastır.
Göstermeye bağlı metinlerdir.
Farklılıklar

Doğaçlamaya dayanır.
Kostüm ve dekor yoktur.
Tek bir kişi tarafından oynatılır.
Değişmeyen tipler vardır.
Ön hazırlık(provaya) gerek yoktur.
Yazılı bir metin vardır.
Kostüm ve dekor vardır.
Oyuncu sayısı fazladır.
Sürekli değişen tipler vardır.
Uzun süren ön hazırlık aşaması vardır.

Read more