SAYFA
160
24.etkinlik:“Stelyanos
Hrisopulos
Gemisi” adlı metindeki geçişli ve geçişsiz fiilleri bulunuz. Bu tür
fiillerin özelliklerini ve kullanılma nedenlerini açıklayınız.
Gemisi” adlı metindeki geçişli ve geçişsiz fiilleri bulunuz. Bu tür
fiillerin özelliklerini ve kullanılma nedenlerini açıklayınız.
Geçişli
fiiller: örüyor, söylüyordu, kaçırmışlardı,
gönderivermişti, unutmamış, verem olmuştu, alamıyordu
gönderivermişti, unutmamış, verem olmuştu, alamıyordu
Geçişsiz
fiiller: evlenmiş, barklanmıştı, yakalanmış, batmış,
kurtarılmıştı, ölüvermişti, kalmamıştı
kurtarılmıştı, ölüvermişti, kalmamıştı
Geçişli
fiiller nesne alır, geçişsiz fiiller nesne almaz.
25.etkinlik:Aşağıdaki
cümlelerde yer alan
fiillerden ettirgen olanların karşısına “X” işareti koyunuz. Bu
fiillerin özelliklerini belirleyerek kullanılma nedenlerini açıklayınız.
fiillerden ettirgen olanların karşısına “X” işareti koyunuz. Bu
fiillerin özelliklerini belirleyerek kullanılma nedenlerini açıklayınız.
ANLAMA
VE
YORUMLAMA
YORUMLAMA
4.
Aşağıdaki cümlelerde yer alan fiillerin öznesine ve nesnesine
göre çatısını bularak bunları tabloda ait olduğu bölüme yazınız.
göre çatısını bularak bunları tabloda ait olduğu bölüme yazınız.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
A)
Aşağıdaki cümlelerin sonuna yargılar doğru ise “D”, yanlış ise
“Y” yazınız.
“Y” yazınız.
•
Emredici anlatımda emir, telkin, öneri ifade eden kelime ve
kelime grupları çok kullanılır. ( D )
kelime grupları çok kullanılır. ( D )
•
Emredici anlatımın kullanıldığı metin türlerinin öğretici ve
açıklayıcı
yönleri bulunur. ( D )
yönleri bulunur. ( D )
•
“Şükretti, kahroldu” sözcükleri yapı bakımından kurallı birleşik
fiillerdir. ( Y )
fiillerdir. ( Y )
•
Edilgen çatılı eylemler geçişsizdir. ( D )
B)
Aşağıdaki cümlede boş bırakılan yerleri doldurunuz.
•
Emredici anlatım öğretici ve açıklayıcı metin
türlerinde kullanılır.
türlerinde kullanılır.
•
Emredici anlatımda dil alıcıyı harekete
geçirme işlevindedir.
•
“Temizledi, güzelleşiyor, susamış” sözcükleri türemiş yapılı
eylemlerdir.
•
“Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.” dizesindeki fiil
nesnesine göre geçişsiz bir fiildir.
nesnesine göre geçişsiz bir fiildir.
C)
Aşağıdaki çoktan seçmeli sorularda doğru seçeneği
işaretleyiniz.
1.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde çatı özelliği aranmaz?
A)
Güneş batmadan önce Ayşe’yle ayrıldık.
B) Gül
gibi geçiniyorduk köyde.
C) Ayda iki bin lira kazancım vardı.
D) Köy
sarp bir tepenin altından başlardı.
E)
Birkaç gün sonra omzumda çapa tarlaya indim.
CEVAP:
C
2. (1)
Evin kapısını açtığım zaman beni bir küf kokusu karşıladı. (2) Portakal
sandıklarını koltuk yapmıştım.
(3) Kışın çok soğuk olursa o sandıkları kırardım. (4) O gece evde yatıp uyudum.
(5) Ertesi gün bakkaldan bir kova, bir süpürge aldım.
(3) Kışın çok soğuk olursa o sandıkları kırardım. (4) O gece evde yatıp uyudum.
(5) Ertesi gün bakkaldan bir kova, bir süpürge aldım.
Yukarıdaki
numaralandırılmış cümlelerden hangisinin yüklemi geçişsiz
bir eylemdir?
bir eylemdir?
A) 1
B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
CEVAP:
D
3.
Aşağıdaki cümlelerden
hangisinin yüklemi yeterlik birleşik eylemiyle oluşmamıştır?
hangisinin yüklemi yeterlik birleşik eylemiyle oluşmamıştır?
A)
Buraya saklanırsan seni kimse göremez.
B) Bana verdiğin sırları kimseye
anlatmam.
C)
Bana kimse böyle davranamaz.
D) Ne
olursa olsun kimse çalışmadığımı söyleyemez.
E)
Beni böyle bırakıp gidemezsin.
CEVAP:
B
4.
Aşağıdaki cümlelerin
hangisinde ek eylem farklı bir görevde kullanılmıştır?
hangisinde ek eylem farklı bir görevde kullanılmıştır?
A)
Avuç avuç para dökmüştüm
onlara.
onlara.
B)
Denize açılırken mendilini sallıyordu bana.
C)
Rahat bir yer buldum mu hemen kurulurdum.
D) Diş, dalak ağrısından betermiş.
E)
Birkaç gemici mekikle ağ örüyorlardı.
CEVAP:
D
D)
Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1.
Emredici anlatımla oluşturulmuş metinlerin sosyal hayatı düzenlemedeki
rolünü açıklayınız.
rolünü açıklayınız.
Emredici anlatım sosyal hayatın içinde çokça
kullanılmaktadır. Sosyal hayatı düzenleyen metinlerde emredici anlatım
kullanılır. Sosyal hayatın düzenli olarak devam etmesi kanun ve kurallara göre
hareket etmekle mümkündür. Kanun ve kuralların yer aldığı metinlerde emredici
anlatım kullanılır.
2. Emredici anlatımı hangi durumlarda kullandığınızı
söyleyiniz.
Emredici anlatım bir eylem yaptırılmak istendiğinde,
uyarı ve talimatlarda kullanılır. Ayrıca bir işin kesinliğini ifade etmek
istediğimizde emredici anlatıma başvururuz.