9. Sınıf Coğrafya Sayfa 77 Soruları ve Cevapları ( Lider Yayınları )

Sayfa 77

1-Türkiye'nin kuzey kıyılarının sıcaklığı güney kıyılarının sıcaklığından düşüktür sebebi nedir ?

c-1. Matematik Konum (Enlem Etkisi)
Türkiye 36°-42° Kuzey paralelleri arasında, ılıman iklim kuşağının Ekvator’a yakın bölümünde bulunmaktadır.
Türkiye’nin matematik konumu ılıman iklim şartlarının etkili olmasına ve mevsimlerin belirgin olarak görülmesine neden olmuştur. Türkiye yazın daha çok güneyden gelen sıcak hava kütlelerinin kışın ise kuzeyden gelen soğuk hava kütlelerinin etkisi altına girer.
-    Türkiye orta kuşakta yer aldığı için dört mevsim belirgin olarak yaşanır.
-    Türkiye Yengeç Dönencesi’nin kuzeyinde yer aldığı için yıl içerisinde güneş ışınlarını hiçbir zaman dik açıyla almaz.
Ayrıca enlemin etkisine bağlı olarak Akdeniz kıyılarındaki sıcaklık ortalamaları Karadeniz ve Marmara kıyılarındaki sıcaklık ortalamalarından daha fazladır.

S-2 Sıcaklık Ekvatordan Kuruplara gidildikçe düzenlibirbiçimde azalmaz.Çünkü

C-2. Özel Konum
Türkiye’nin iklimi üzerinde yalnızca matematik konum etkili değildir. Eğer böyle olsaydı güneyden kuzeye doğru gidildikçe sıcaklıklar düzenli bir biçimde azalır, yaklaşık aynı en-I lemler arasında yer alan Ege, İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde aynı iklim şartlan görülürdü. Halbuki Türkiye’de kısa mesafelerde büyük iklim değişiklikleri ortaya çıkar. Bu duruma yol açan başlıca etmenler:
-    Kara ve deniz dağılışı
-    Yükselti
-    Dağların uzanış biçimi ve bakı durumu
-    Basınç merkezlerinin etkisi ve rüzgarlardır.

S-3 Sıcaklığın Ekvator'dan Kutuplar'a gidildikçe düzenlibir biçimde azalması için özel konumun etkilerinin ortadan kalkması gerekir

S-4 Kutuplara ulaşan ışın demeti daha az yüzeyi ısıtmaktadır.