9. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 158 - 159 Soruları ve Cevapları ( Fırat Yayıncılık )

Sayfa 158

b.

Metnin Adı	Ait Olduğu Gelenek
Gülen Nar’la Ağlayan Ayva	Halk edebiyatı
Altay Türklerinin Yaradılış Destanı	İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı
Ferhat ile Şirin	Halk edebiyatı
Harname	Divan edebiyatı
Damda	Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı
Karıncalı Kaya	Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı
Ateşten Gömlek	Milli Edebiyat Dönemi

 

c. Edebi metinlerin dil ve yapı özellikleri farklıdır. Bu farklılığın nedenleri şunlardır:

Metnin yazıldığı dönemin sanat anlayışı, yazarın kendi tercihleri, ele alınan konu ve temaların farklılığı,

Anlama Yorumlama Cevapları

1.Yörük yiğidi demirçarık demir asa olarak yola çıkar.

2.”Yörük yiğidi, bey” gibi unvanları vardır. Bu unvanlar günümüzde kullanılmaz.

3.Masal kahramanının yaşadığı olaylar, karşılaştığı kişiler gerçek yaşamda görülmez.

4.Bir insanın gönlünü kırdıysan mutlaka telafi etmelisin.

5.Destanda çok sayıda tanrı ve bu tanrıların her birinin farklı özellikleri, farklı uzmanlık alanları görülür. Tanrı ile birlikte şeytan da vardır.

6.Destandaki dini motifler, destanın çok tanrılı dinlere inanılan dönemlerde oluştuğunu gösteriyor.

7. Dönemin mimari ve teknik imkanları gereği köşk ve saray gibi yapılar görülür.

8.Saz aşıkları tarafından anlatılan halk hikayelerinde anlatıcı sık sık anlatımı keser, açıklamalar yapar.

9.Ferhat ile Şirin evlenselerdi bu hikaye günümüze ulaşamazdı. Hikayede aşkın gücü ve insanın aşk karşısındaki durumu anlatılır.

10. Harname, insanların sözünde durmamasını, yalan söylemesini eleştirir.

11. eşek: haksızlığa uğrayan, hakkını aramayı bilmeyen insanlar

Yaşlı eşek: Tecrübeli, akıllı insanlar

Öküz: Doğuştan şanslı, bahtı açık, zengin insanlar

12.

13. Bir olay örgüsü, şiir biçiminde ve dizeler halinde yazılmıştır. Kelimeler genellikle gerçek ve yan anlamda kullanılmıştır.

14.

15.Yanlış inançlar ve hurafeler, insanların doğayı tahrip etmesi

16.Yazar kahramanı konuştururken herkesin anlayabileceği ve etkilenebileceği bir dille olayları yansıtmaya dikkat etmiştir.

17.

18.Ateşten Gömlek romanındaki kahramanlar yazarın Kurtuluş Savaşı’nda vatanı kurtarma mücadelesi veren aydın insanlardan izler taşırlar.

Sayfa 159

Değerlendirme Sorularının Cevapları

1)Destanlar artık yazılmamaktadır. Bir milletin ulus mücadelesini, acılarını, doğal felaketleri dile getirir.

2)Masal,destan, halk hikayesi, hikaye, roman- olağanüstü, olaylar- Tanzimat- yaşanması mümkün

4)B

Read more

9. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 156 - 157 Soruları ve Cevapları ( Fırat Yayıncılık )

Sayfa 156

Çözümleme inceleme

2.

Metnin Adı	Yazarı	Teması	Dilin Hangi İşlevde Kullanıldığı	Türü	Türün Özelliğini Hangi Yönüyle taşıdığı	Yazılış Amacı
Gülen Nar’la Ağlayan Ayva	Eflatun Cem Güney(anonim)	Cesaret	Sanatsal işlev	Masal	Dev, Kaf Dağı	Kimseyi kırmamak gerektiğini sezdirmek
Altay Türklerinin Destanı	Anonim	Yaratılış	Sanatsal işlev	Destan	Mitolojik unsurlar	İnsanın nasıl yaratıldığını sezdirmek
Ferhat ile Şirin	Ali Püsküllüoğlu	Aşk		Halk hikayesi	Hem manzum hem de mensur olması, aşk konusunu işlemesi	Aşkın gücünü sezdirmek
Harname	Şeyhî	Haksızlık, adaletsizlik	Şiirsel işlev	Mesnevi	Olay örgüsü olması, beyitlerle yazılması	Haksızlıkları düşündürmek
Damda	Orhan Veli K.	Düşüncesizlik, patavatsızlık	Şiirsel işlev	Şiir	Dizeler halinde yazılması, anlamın etkileyici olması	Doğanın tahrip edilmesine engel olmak
Karıncalı Kaya	Osman Şahin	Doğanın tahrip edilmesi	Sanatsal işlev	Öykü	Serim- düğüm- çözüm esasına göre olay örgüsü olması	Doğanın tahrip edilmesine engel olmak
Ateşten Gömlek	Halide Edip ADIVAR	Vatan aşkı	Sanatsal işlev	Roman	Olay örgüsüne sahip olması, ayrıntılı olması	Vatan sevgisini sezdirmek

 

Sayfa 157

4. Öğretici metinler düz bir ses tonuyla okunur. Sanatsal metinler ise duyguyu ön plana çıkaracak şekilde vurgu ve tonlamaya dikkat edilerek okunur.

5.a

Metnin Adı	Dil ve Yapı Özellikleri
Gülen Nar’la Ağlayan Ayva	Masal türüne özgü klişe sözlere yer verilmiştir.
Altay Türklerinin Yaradılış Destanı	Eski Türk yaşamını ve kültürünü yansıtan kelime ve cümlelere yer verilmiştir.
Ferhat ile Şirin	Halk kültüründen gelen söyleyiş özellikleri görülür. Anlatım açık ve akıcıdır.
Harname	Divan edebiyatının ağır ve sanatlı dili kullanılmıştır.
Damda	Dil oldukça sadedir.
Karıncalı Kaya	Açık ve sade bir dili vardır.
Ateşten Gömlek	Açık, sade bir anlatımı vardır. Betimlemelere, ruh tahlillerine geniş yer verilmiştir.

  

Read more

9. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 138 Soruları ve Cevapları ( Fırat Yayıncılık )

Sayfa 138

Anlatma Esasına Bağlı Metinleri Okuma

Hazırlık

1.Destanların yazılış amacı; milletin ortak değerlerinin unutulmamasını sağlamak, ortak bir kültür eseri oluşturmak, insana nerden geldiğini ve hangi aşamalardan geçtiği konusunda bilgi vermek

2.Edebi metinlerin okunuş amacı, dinleyiciye bir duyguyu sezdirmektir.

3.Mesnevilerin yapı özelliği şiire, anlatım ve konu özelliği düz yazıya benzer. Olay örgüsü, mekan ve kişi vardır. Bu yüzden mensur olarak kabul edilir.

4.

Halk Hikayesi	Manzum Hikaye
Manzum- mensur karışımı eserdir. Sözlü gelenekten gelmiştir. Aşk, kahramanlık, ayrılık gibi konuları işler. Manzum kısımlar türkü biçiminde, saz eşliğinde okunur. Destan ve masaldan etkilenmeler vardır. Zaman ve mekan belirsizdir. Halk dili ve kültürüne yer verilir.	Şiir biçiminde yazılan olaya dayalı metinlerdir. Öğretici özelliğe sahiptir. Toplumsal sorunları öğüt verici üslupta yansıtır. Dörtlük, beyit, bent biçimleriyle yazılır. Edebi bir dille yazılır.

  

Read more

9. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 134 - 135 - 136 - 137 Soruları ve Cevapları ( Fırat Yayıncılık )

Sayfa 134 - 135 - 136 - 137

Değerlendirme Sorularının Cevapları

1)DDYYD

2)Metnin Zihniyeti: sosyal yapı, ekonomik etkiler, siyasi etkiler, kültürel etkiler, toplum sorunları, eğitim düzeyi, düşünce yapısı, sanat anlayışları, yazarın duygusu, anlayışı

3)C

4)olay-kişi-zaman, olay-olaylar, sonuç, estetik, gerçekliği

5)D

6)Anlatmaya bağlı metinlerde kişi ve mekan birbiriyle uyumlu olmalıdır.

7)Masallar ve destanlar gerçekliği ikinci plana atan, olağanüstü olaylara yer veren metinlerdir. Bu metinlerde zaman ve mekanın belli olması gerçekliğe aykırı olur.

8) Masal, destan, hikaye, roman türleri insanı merkez kabul eder, insana doğruyu ve iyiyi sezdirir.

9. düşünceler- bütünlükten, olaylar, düşünceler

10. Anlatmaya bağlı metinlerdeki tema diğer sanat dallarında da işlenebilir.

11.Temayı destekleyen düşünceler yazarın ağzından değil, kişilerden birinin aracılığıyla verilir. Metindeki farklı düşünce ve anlayışların çatışmaları kişiler tarafından ortaya konur.

12.B

13.Kerkenez  ve Bando Takımı adlı metinlerin anlatıcısı aynı zamanda olayı yaşayan kişilerdir.

14.yazarı- metnin, bakış açısı, hakim-kahraman-gözlemci, anlatıcı

15. Sanatsal işlev

16. Metinlerin dili edebi ve sanatsal bir özellik taşır. Dil, temayı ortaya koyacak şekilde düzenlenir.

17. Anlatıcı, sahip olduğu eğitimi ve kültür düzeyine, sosyal statüye göre dilin özelliklerini belirleyebilir.

18D

19.E

20.etkilenir-yazılan, anlayışa

21)Edebi eserler, kendilerinden önceki dönemlerin dil, üslup, biçim ve sanat anlayışından etkilenerek ve bu etkileri metne yansıtarak edebi geleneği devam ettirir.

22)Yazarın kullandığı cümleler, yaptığı benzetmeler, düşünce ve duygularını aktarış biçimleri, kullandığı yapı ögeleri onun sanat anlayışını ve bağlı olduğu geleneği ortaya koyar.

23.C

24.B

25.Bir metnin en temel ögesi temadır.

26.alüminyum- yazılış amacı ve anlatım, paragraflara

27.  İlk metin herkesin kabul edeceği, kişiden kişiye değişmeyen, öğretici bir metindir. İkinci metin ise yabancı olma duygusunu dile getirmiştir.

28.B

29.Metin ile yazar arasında ilişki kurabilmek için metinde şunlara dikkat edilir:

Yazarın kullandığı dilin niteliğine, ele alınan konuya ve temaya, yazarın hayat hikayesine, eserdeki kişilerin yazarla benzer yönlerine

30. metin-hayat, eserinde

31.DYDDY

Read more

9. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 132 - 133 Soruları ve Cevapları ( Fırat Yayıncılık )

Sayfa 132 - 133

Anlama Yorumlama

1.Babası öldükten sonra annesi Ali Bey’i okutmuş, özel hocalar tutarak yabancı dil öğrenmesini sağlamıştır. Annesinin amacı, oğlunun kimseye muhtaç olmaması, kendi ayakları üzerinde durmasını istemesidir.

2. Tanzimat döneminde yaşayan yazarlar genellikle Anadolu hayatını bilmeyen İstanbul dışına çıkmamış kişilerdir.

3. İntibah romanının yazıldığı dönemde Alaturka saat kullanılıyordu. Günümüz saatiyle 7-8 saatlik bir fark vardır. Atatürk, 1926’da uluslar arası saat ve takvim uygulamasını başlatmıştır.

4. Toprakların susuzluğu, tarım alanlarının verimsizliği günümüzde de görülen sosyal sorunlar arasındadır.

5. Suyun gelmesi tarım alanlarının (Uluova’nın)  yeşermesini, bereketli olmasını sağlayacaktır.

6. Bir fabl olan bu eserde verilmek istenen ders en son cümlede yer almıştır. Bu, fabl türünün özelliğinden kaynaklanmaktadır.

7. Çok övünen insanlar, başarısız olduklarından mahcup ve komik duruma düşerler.

8. Deli Dumrul günümüzde yaşasaydı İstanbul’a köprü yaptıramazdı.

9. Manzum ve mensur karışımı biçimindeki bir anlatım Dede Korkut hikayelerinin  tümünde vardır. Olaylar mensur olarak verilir. Kişiler arasındaki konuşmalar ise manzum olarak ve kopuz eşliğinde, ezgili biçimde söylenir.

10. Deli Dumrul cesur ve güçlü bir Türk yiğididir. Kılıç ve at kullanır. Deli Dumrul, İslam kültürünün Türkler arasında yayılmaya başladığı 10, 11 ve 12. Yüzyılların insan tipini temsil eder.

11. Adaya Vapur metnindeki genç, İstanbul’a Anadolu’dan gelmiş olabilir.

12. Genç ve güzel bir kızın ada vapurunu sorması üzerine delikanlı cevap veremez veya cevap veremediği için utanıp kızarır. Delikanlı bu ezikliğinin etkisiyle memurluktan soğur.

13. Adaya Vapur metninde duygulara daha çok yer verilmiştir.

14. Pin-Man, kimsenin yapamayacağı bir işi öğrenmek, böylece herkesten farklı olmak istemiştir.  İnsanın tutkulu olması, başarılı olmak için mücadele etmesi, bir hedef belirleyerek o hedefe doğru azimle gitmesi güzel bir özelliktir.

15.Yusuf sabırlı, akıllı ve mantığıyla hareket eden bir insandır. Yusuf ve oğlu, Koca Öküz’ün ölümüne üzülmüşlerdir.

16. Yusuf, Koca Öküz’ün işsiz kalmaya alışık olmadığını, işsiz kalınca canının sıkıldığını söyler.

17. Koca Öküz, hayatı boyunca boynunda bir boyundurukla tarlada çalışmıştır. Öldüğünde bu tutsaklık ve kölelik hayatından kurtulmuş olur.

18. Boş Bilgi metninin teması, günümüzde sonu ve faydası olmayan işlere zaman ayırmak şeklinde görülebilir. Koca Öküz metnindeki tema ise insanın yoksulluk, sefalet gibi sıkıntılardan kurtulma isteğini ortaya koyar.

19.

20. Metinlerin ikisinde de evrensel bir tema ele alınmıştır.

21. Alişim’in Kaşları metninde Aliş’in nasıl bir kişiliğe sahip olduğu, nasıl bir yerde çalıştığı ve hangi koşullar altında yaşadığını okuyucuya sezdirmek için mekan tasvirlerine sıkça yer verilmiştir.

22. Mekan tasvirlerini metnin kişisi yapsaydı gördüklerimizin gerçekçi ve tarafsız olduğunu söyleyemezdik. Yazar ise her şey olduğu gibi yansıtır.

23. Yaşanan olaylar sabahın erken saatlerinde yaşanıyor.

24. Anlatıcı(Şehrazat), Alaaddin, anne, cin

25. Metni yazan kişi aslında yazarın kendisidir. Mektubun dili, onu yazan insanın konuşma biçimini ve kültürünü yansıtmalıdır. Bu nedenle yazar, bir Anadolu kadınının ağzıyla böyle bir mektup yazmıştır.

26.

27. Sampo, mutluluk ve bereket getiren bir değirmendir.

28. Yere kök salan bir değirmen, onu söküp çıkaran bir sihirli öküz, denizin kızıp köpürmesi gibi olaylar gerçekle ilgisi olmayan fantastik kurgulardır.

29. Aralarında asırlar olmasına rağmen iki metin arasında benzerlikler bulunması, iki metinde de evrensel ögelere ve temalara yer verildiğini, ikisinin merkezinde de insan olduğunu gösterir.

30.

31. Masal, destan ve efsane gibi edebi türler her çağda ilgiyle takip edilir. Bu metinler insanı günlük yaşamın sıkıntılarından uzaklaştırır.

32. Şehirde yabancı bir insan olduğunu düşünür. Kendi benliğini arar.

33.

34.

35. “Ben” ve “Alüminyum” adlı  metinlerin paragrafları ile “Be- Dîden-i Süheyl Be- Nakş-ı Kubbe” adlı şiirin beyitleri anlam bütünlüğü taşır. Başlıklar da metnin anlamını tamamlar.

36. Kullanılan dil, metinlerin yapısına ve anlamlarına uygun olur. Ben adlı metinde ruh tahlillerine yer verilir. Alüminyum adlı metinde açık, sade, yalın bir dil kullanılmıştır. Süheyl’in anlatıldığı şiir ise mecazlar ve sanatlarla yüklüdür.

37.

38. Günümüzde mesnevinin yerini öykü ve roman türleri almıştır. Öykü ve roman daha geniş bir anlatıma sahiptir. Sınırlayıcı ögeler yoktur.

39. Olayları düz yazı biçiminde anlatmak daha kolaydır.

40.

41. Olayları yaşamak mümkündür.

42. Çatışma adlı metnin kahramanı ölü bir kadını hayal eder. Bu kadın büyük bir olasılıkla onun annesidir.

43. Hikaye iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde anlatıcı gördüğü bir rüyayı anlatır. İkinci bölümde ise geçmişten gelen yaşantıların etkisiyle bazı hayallerini ve çağrışımları dile getirir.

44.

Read more

9. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 131 Soruları ve Cevapları ( Fırat Yayıncılık )

Sayfa 131

58.

Aranacak Özellikler	İntibah	Telgraf	Bin Bir Gece Masalları	Kalevala	Mesnevi
Metnin Teması	Kültürel bozulma	Yoksulluk	Baht, talih	İnanmak ve başarmak	İlahi aşk
Metindeki olay örgüsünün nasıl oluştuğu	Ali Bey’in başından geçen olaylar paragraflar halinde verilir.	Köylünün su sorunu paragraflar halinde verilir.	Anne ve Alaaddin’in konuşmaları paragraflar halinde verilir.	Mitolojik olaylar paragraflar ve şiir halinde verilir.	Beyitler halinde verilir.
Olayın insana özgü hangi gerçekliği verdiği	Özünden uzaklaşma	İnsanların geçim sıkıntısı	Aladdin ve annesinin geçim sıkıntısı	Doğal koşullarla mücadele	İnsanın Allah inancı
Kişi- zaman- mekan bütünlüğünün nasıl oluştuğu	Ali, Tanzimat döneminin insan tipini yansıtır	Köylüler tarımla uğraşır. Dönemin en önemli sorunu susuzluktur.	Alaaddin’in evinin boş ve bakımsız olması	Kişilerin güçlü ve sihirli olmaları	Süheyl’in kuledeki yansımaya aşık olması
Dil özellikleri	Ağır ve süslü bir dil	Açık ve sade bir dil	Açık ve sade masalımsı bir dil	Açık, sade ve epik bir anlatım	Ağır ve süslü dil
Metinde tasvir tahlil olup olmadığı	Çamlıca’nın tasviri, Ali’nin ruh hali	Köyün tasviri	Tasvir yok	Pojhela köyünün kısa tasviri	Tasvir yok, Süheyl2in ruh hali
Metinde dilin hangi işlevde kullanıldığı	Sanatsal işlev	Sanatsal işlev	Sanatsal işlev	Sanatsal işlev	Sanatsal işlev
Metnin hangi edebiyat geleneğiyle oluşturulduğu	Roman	Hikaye	Masal	Destan	Şiir

  

Read more

9. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 129 - 130 Soruları ve Cevapları ( Fırat Yayıncılık )

Sayfa 129 - 130

17.Metin Çatışma

52. Sait Faik Abasıyanık’ın hayatı ve eserleri için eokullise.com sitesini ziyaret ediniz.

53. Sait Faik’in hayatında İstanbul’un ve Adalar’ın önemli bir yeri vardır.

54. Hikayenin teması yalnızlıktır.

55. Yazar avare, oldukça rahat, hatta işsiz bir hayat sürmüştür. Öğretmenliği bıraktıktan sonra yalnızca öykülerinden kazandığı parayla geçinmiştir.

56.Metinden hareketle o dönemde gençlerin ve talebelerin fes taktıklarını, lacivert takım elbise giydiklerini, memurların tramvayla işe gittiklerini anlamaktayız.

57. Sait Faik, öykülerinde günlük hayatla ilgili her konuyu seçmiş, geniş bir konu çerçevesine sahip bir yazardır.

Read more

9. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 127 - 128 Soruları ve Cevapları ( Fırat Yayıncılık )

Sayfa 127 - 128

15.Metin

45. Yan ve mecaz anlamlı kelimelere yer verilmemiştir. Bilimsel metinlerde kelimeler gerçek anlamda kullanılır. Kavramlar ve terimlere sıkça rastlanır.

16.Metin

47.

Aranacak Özellikler	Ben	Mesnevi
Metnin Yapısı Nasıl Oluşmuştur?	Düz yazı biçiminde paragraf birimleriyle oluşmuştur.	Beyitler halinde yazılmış bir şiirdir.
Metnin anlatımı nasıl oluşmuştur?	Açık, sade bir dille hayal ve düşünceler dile getirilmiştir.	Şiirsel ve felsefi bir anlatım vardır.
Metnin Teması	İnsanın kendine yabancı olması	Aşk
Metinden Ne Öğrendiniz?	İnsan yaşamak istediklerini yaşayamazsa her şeye yabancı olur.	Aşk ateşi insanı hayatından bile ayırır.

 

48. Mesnevide Süheyl’in gördüğü yansıma somut bir insan resmi değil, ilahi bir yansımadır. İlahi aşkın bütün ağırlığını ve sarhoşluğunu yaşayan Süheyl, bu aşkla ölmüştür.

49. Ben adlı metindeki ilk paragrafta “ yabancı, ışık, uzak, yakıyorum” gibi kelimeler çok anlamlılığa uygundur.

50. Metnin kahramanı aslında kaybolmamıştır ve şehre yabancı değildir. O yalnızca kendisiyle hesaplaşan, iç dünyasındaki sorulara yanıt arayan, ikilemlerle (gerçek ve hayalle) boğuşan bir insandır.

51.

Aranacak Özellikler	Ben	Alüminyum	Mesnevi
Metnin Yazılış Amacı	İnsan ruhunun derinliklerini, gerçekle hayal arasındaki ince çizgiyi sezdirmek	Alüminyum elementinin özelliklerini öğretmek	Aşkın ve ilahi güzelliğin gücünü sezdirmek
Metnin yazılış amacı, metindeki anlamda nasıl etkili olmuştur?	Duygu ve hayallerin karmaşıklığı ile etkili olmuştur.	Alüminyumun farklı özellikleri açıklanmıştır.	Süheyl’in Kubbedeki resmi görmesiyle olmuştur.
Metnin yazılış amacı, sezdirmek istediği anlam değerini verebilmiş midir?	Yabancılık durumunun anlamı sezdirilmiştir.	Açıklama yoluyla amaca ulaşılmıştır.	İlahi aşkın gücü sezdirilmiştir.

  

Read more

9. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 125 - 126 Soruları ve Cevapları ( Fırat Yayıncılık )

Sayfa 125-126

14.Metin Ben

42. Şehirde bir yabancı olduğunu düşünen bir insanın kendi hayal dünyasındaki arayışları, çözümlemeleri,ruhundaki gidiş gelişler anlatılmaktadır. Metin olaya değil, düşünceye ve hayale dayalı olduğu için özetlenirken olay örgüleri ortaya belirgin olarak çıkmaz.

44. Hayale ve soyut anlatıma ağırlık veren metinler her okunuşta farklı anlamlar verir.

Read more

9. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 124 Soruları ve Cevapları ( Fırat Yayıncılık )

Sayfa 124

13.Metin

37. Karıncalar metnindeki mitolojik öğeler; Pan, Hermes, Sirkinis, peri kızları,

Metin, bu mitolojik öğeler bakımından Kalevala adlı metinle benzerlik göstermektedir.

38. Karıncalar metninin giriş bölümü, masallardaki gibi olağanüstü olayların anlatılmasıyla başlar. Daha sonra günümüz gerçekliğini yansıtan asıl olaya geçilir.

39.                                         Metinde Kullanılan Kelimeler    Cümle Yapısı                  Anlatıcının Bakış Açısı

Kalevala	Mitolojiyle ilgili kelimeler, Anadolu yöresine ait sözler	Genellikle kurallı cümlelere yer verilmiştir.	Hakim bakış açısı
Padişah ile Çocukları	Masal türüne özgü kelimeler	Genellikle kurallı cümlelere yer verilmiştir.	Hakim bakış açısı
Karıncalar	İlk bölümde mitolojiyle ilgili kelimeler, sonraki bölümde gündelik hayata ait kelimeler	Genellikle kurallı cümlelere yer verilmiştir.	Hakim bakış açısı

 

40.

a.

Metin adları	Kendinden Önce Oluşan Metnin Türü	Hangi Türden Etkilendiği	Kendinden Sonra Yazılan Hangi Türe Kaynaklık Edebileceği
Kalevala	Fantastik metin, destan	Destanlardan	Fantastik romana ve öyüklere
Padişah ile Çocukları	Destan	Efsane	Hikaye, roman
Karıncalar	Masal	Destan, fantastik metinler, halk hikayesi	Roman

 

b. Kaynaklık edebilir.

41.Samim Kocagöz, Cumhuriyet dönemi hikayeciliği geleneğine bağlı kalarak eserini yazmıştır

Read more

9. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 121 Soruları ve Cevapları ( Fırat Yayıncılık )

Sayfa 121

12.Metin

b.  Kalevala’da “ az giderler, uz giderler, dalga aşar, düz giderler” ; Padişah ile Çocukları’nda “ Bir varmış bir yokmuş, gel zaman, git zaman” şeklinde klişeleşmiş ifadeler vardır.

36. Kalevala metninin bir bölümü Padişah ile Çocukları metnine eklenirse metnin anlam bütünlüğü bozulur.

Read more

9. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 118 -119 - 120 Soruları ve Cevapları ( Fırat Yayıncılık )

Sayfa 118-119 120

11.Metin

33.Kalevala, Finlandiya’ya ait bir destandır. Destanlar epik, şiirsel bir anlatımla söylenir. Bu nedenle Kalevala adlı metinde düzyazıyla birlikte şiirler de yer alır.

34.Vainamoinen’in annesi İlmator gibi olağanüstü özelliklere sahip olduğu görülmektedir.

35.

a.Destanların çoğu yazılı dönemden önce oluşmuştur. Bu destan da yazılı dönemde önce oluşturulmuştur. Destanda çok tanrılı inanç vardır.

Read more

9. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 116 - 117 Soruları ve Cevapları ( Fırat Yayıncılık )

Sayfa 116-117

8.Metin- 9.Metin

26. Alişimin Kaşları adlı metnin anlatıcısı, bize olayları Şehrazat’a anlattırır. Şehrazat’a anlattırır. Azarın olayları kahramanlardan birine anlattırdığı bakış açısına “ kahraman anlatıcının bakış açısı” denir.

27. Bin Bir Gece Masalları adlı metnin yazarı olayları Şehrazat’ın ağzından nakleder.

10.Metin

28.

a.Paragraftaki anlatıcı her şeyi biliyor. İlahi bakış açısıyla olayı anlatıyor.

b. Paragraftaki anlatıcının bilgisi, kahramanların birinin bilgisiyle sınırlıdır. Kahraman, anlatıcının bakış açısıyla olayı anlatıyor.

c. Paragraftaki anlatıcı, bir kamera tarafsızlığıyla olup biteni ifade ediyor. Gözlemci, anlatıcının bakış açısıyla anlatıyor.

29.

Betimleme:

Alişimin Kaşları: Yayınevinin bulunduğu sokak ve cadde betimlenmiştir.

Bin Bir Gece Masalları: betimleme yok

Anne Kalbi: Betimleme yok

Açıklama:

 Alişimin Kaşları: Aliş’in tramvaya binişi.

Bin Bir Gece Masalları: Metin açıklama yoluyla oluşturulmuştur.

Anne Kalbi: Açıklamaya dayalı anlatım vardır.

Tahlil:

Alişim’in Kaşları: Bilet parasını vermek üzereyken aklından geçenler

Bin Bir Gece Masalları: Tahlil yok

Anne Kalbi: Annenin duyguları, kendi ifadeleriyle tahlil edilmiştir.

30.hafifledi: azaldı, kesildi

Köprüye yaslanmışlar: köprüye yanaşmışlar

Sabah uykusuna dalmışlardı: Henüz iş başlamamıştı

Dünyalar benim oldu: çok sevindim

Selam göndermişsin: Beni hatırlamışsın, unutmamışsın

Bu kelime ve kelime grupları yan ve mecaz anlamlarda kullanılmıştır. Metinlerde dil sanatsal işlevde kullanılmıştır.

31. Metinlerde kelime ve kavramların yan ve mecaz anlamlarda kullanıldığını bilmekteyiz.

32.

Alişim’in Kaşları: Hımm, vah vah, yaa!, göz atmak, gururuna yedirememek, hafiflemek, dağılmak, altın sarısı, ilk, açık mavi, Mevsimin ilk ışıkları altın sarısına benzetilmiş, Gururuna yediremedi, Matbaanın kapısındaki gürültü biraz hafifledi, Tünelden sıcak sıcak bir makine kokusu yayıldı, Denizden gelen rüzgar, koltuğun altındaki gazeteleri buruşturdu.

Anne Kalbi: Ahmedim yavrum!- akşam sabah, garip garip, alım satım- alameyordum, gomşu gidiyom, amanın- bir, iki, yiğit- Dünyalar benim oldu- Geceleri hep düşüme giriyorsun- Dün senin bulunduğun memleketten bizim gomşu Hasan Efendi geldi- Kim bilir ne kadar işlerin vardır da bana mektup yazamazsın.

Read more

9. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 115 Soruları ve Cevapları ( Fırat Yayıncılık )

Sayfa 115

7.Metin Koca Öküzün Ölümü

Tema : Yoksulluk

Temayı besleyen düşünceler: Koca Öküz’ün nehrin karşı tarafına geçmek istemesi ve bataklığa saplanıp kurda kuşa yem olması, Yusuf’un koca öküzle kendisi arasında bir benzerlik kurması ikisinin de bahtsız olması ve hayatta hep ezilmesidir.

23. Metnin yazıldığı dönemde yaşayan köylülerin yoksul oldukları, ekip biçtikleri bir iki tarla ve bir öküzden başka gelirlerin olmadığı anlaşılmaktadır. Köylülerin yoksulluğu metnin temasını besleyen, güçlendiren bir özelliktir.

24. Koca Öküzün Ölümü adlı metnin kendi dönemine ait sosyal yaşamın özelliklerini daha iyi yansıttığını söyleyebiliriz.

Read more

9. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 113 Soruları ve Cevapları ( Fırat Yayıncılık )

Sayfa 113

6.Metin Boş Bilgi

20.Olaylar: Pim-Man’ın ejderha öldürme mesleğini yapmak istemesi, Bu mesleği öğrenmek için Ma-Pen adlı birine beş yıl boyunca tüm parasını vermesi, mesleği öğrendikten sonra hiçbir yerde iş bulamaması

21.Masalın amacı, gereksiz bilgilerin peşinde koşmanın insana neler kaybettireceğini öğretmektir. Bu yüzden masala “Boş Bilgi” başlığı konulmuştur.

Read more

9. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 110 - 111 - 112 Soruları ve Cevapları ( Fırat Yayıncılık )

Sayfa 110- 111-112

Adaya Vapur: Memur olmanın heyecan ve mutluluğu, muayene öncesinde gerginlik, tedirginlik, kuşkular, korkular, bir tanıdıkla İstanbul’a geliş

8. Olay Örgüsü: Memurluğa hak kazanma, İstanbullu bir kızın ada vapurunu sorması

Olayın nedeni: Olay, İstanbul’a gelmek ve İstanbul’u tanımaktır. Bu olayın nedeni memur olmaktır.

Olayın sonucu: İstanbullu kızın sorusuna yanıt veremeyen yazar, İstanbul’u iyi tanımak,  her yeri bilmek gerektiğini anlar.

9. Aksoylu Timsaha Karşı adlı metinde yazar duyduğu olayı olduğu gibi aktarmıştır. Deli Dumrul hikayesi de yazarın duyduklarını anlatması sonucunda oluşmuş bir metindir. Adaya Vapur adlı metinde anlatılanlar, yazarın yaşadığı, tanık olduğu olaylardır.

11.Metinde insana ait özellikler değiştirilerek verilmiştir.

12.Çevremizde tıpkı tilki timsah gibi kendi geçmişiyle, kendi soyuyla gereğinden fazla övünen insanları görebiliriz. Deli Dumrul’un aşırı güçlü ve cesur olması, gerçeklikle ilişkisini bir ölçüde zayıflatmıştır.

13.Yalan söyleyen övünen: Timsah

Dobra konuşan: Tilki, Deli Dumrul

Sonunu hesaplamadan konuşan, cahil: Timsah, Deli Dumrul

Geleceğe ilişkin hayalleri olan ama bazı insanlar yüzünden hayallerinden vazgeçen: Adaya Vapur metninin yazarı

14.Gencin arkadaşı, bencil ve cimri bir insandır. Teyzesinin evinde sadece kendisinin kalabileceğini söylemiş; genci misafir etmemiştir. Bu insanın bencilliği ve cimriliği kendine özgüdür ve o dönemde belli bir toplum kesimini temsil etmez. Bu nedenle gencin arkadaşı karakterdir.

15. Su kenarı, Çay kenarı-köprü-Deli Dumrul’un evi, İstanbul-Boğaz, deniz kenarı

16.Bu iki hikayede geçen zaman belli değildir. Olayların hangi tarihte, hangi çağda, yaşandığı söylenmemiştir. Masal, efsane ve halk hikayelerinde belli bir tarih gösterilmez.

17.kişiler: Deli Dumrul, yöredeki insanlar, ölen yiğit, Azrail

Zaman: Zaman belirsizdir. Metinde bir iki gün süren bir olay anlatılmıştır. Azrail genellikle gece vakti gelir.

Mekan: Köprü, çay kenarı, Deli Dumrul’un evi

18.Memur ile İstanbul arasında bir bütünlük vardır. Memur olacak gencin İstanbul’da kalacak yerinin olmaması, İstanbul’u iyi bilmemesi olayın kilit noktasıdır.

Tilki memur olma hayali kuramaz. Çünkü böyle bir hayal hem gerçeklikle örtüşmez hem de metnin vermek istediği anlam bir katkı sağlamaz.

19.Olay: istanbul’a memuriyet için muayene olmaya gitmesi

Kişi/Kişiler: Genç arkadaşı, kız, teyze, enişte

Mekan: İstanbul

Zaman: Günümüze yakın bir zaman dilimi

Bu öğeler olmasaydı hikayenin kurgu ve yapı yönü eksik olurdu. Verilmek istenen ana düşünce okuyucuya tam anlamıyla iletilemezdi.

Read more

9. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 108 Soruları ve Cevapları ( Fırat Yayıncılık )

Sayfa 108

b. Metinlerin vermek istediği ileti veya anlam aynıdır. İnsan, kendini bilmeli gücünün yetmeyeceği işlere kalkışmamalıdır.

c. Aksoylu timsaha Karşı adlı metinde kısa bir paragraftan sonra tilki ile timsah arasında geçen konuşmalar verilmiştir. Deli Dumrul hikayesinden alınan bölümde anlatım birimi olarak hem paragraf hem de bentler halinde şiirler kullanılmıştır.

ç. Metinlerin anlatım birimleri paragraflarla oluşur. Her paragraf ana düşünceyi destekleyen ve ana düşüncenin ortaya çıkmasına yardım eden bir olaydan, durumdan veya düşünceden söz eder.

d. Metnin anlam birimleri (paragraflar ve cümleler) arasında hem anlamsal hem de yapısal bir bağ vardır.

e.Aksoylu Timsaha Karşı metninde iki olay vardır: ( tilki ile timsahın konuşmaları, timsahın düşünmeden söylediği bir sözünden dolayı tilki tarafından küçük düşürülmesi)

Deli Dumrul hikayesinde ise dört olay vardır.

Read more

9. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 105 Soruları ve Cevapları ( Fırat Yayıncılık )

Sayfa 105

2.Metin

3.Telgraf adlı metinde köylünün su problemi işlenmiştir. Cumhuriyetten sonra yazılan birçok öykü ve romanda Anadolu köylüsünün çeşitli sorunları işlenmiştir.

4. “Yine bir gece vakti, köy ayağa kalkmaz mı? Neymiş o? Tepeden çığıl çığıl sel gelirmiş.”

5.a. İntibah romanında  kültür ve sanatla ilgili ortamlara ve faaliyetlere değinilmiştir.

b.İntibah, Tanzimat dönemi gençlerinin nasıl bir kültür değişimine ve yabancılaşmaya girdiğini anlatıyor. Bu yabancılaşma ve değerlerden uzaklaşma gerçeği, Ali Bey’in hayatı etrafında ortaya çıkarılıyor. Telgraf metninde Anadolu köylüsünün yaşam koşulları anlatılıyor.

Read more

9. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 103 Soruları ve Cevapları ( Fırat Yayıncılık )

Sayfa 103

İnceleme- Çözümleme

1.Sosyal Olaylar: Özel hoca tutmak, yabancı dil öğrenmek, Çamlıca’daki gezinti yerlerinde gezmek

Siyasi Olaylar: İstanbul’un vatanın kültür merkezi olması

2.Ali Bey iyi yetişmiş, eğitimli, kültürlü bir delikanlıdır. Babasının ölümünden dolayı bunalıma girdiği için, annesi onu Çamlıca’daki gezinti yerlerine göndermektedir. Bu gezintiler onun çok hoşuna gider. Romana hakim olan zihniyet, Tanzimat döneminde aydın kesimin yani kültürlü ve eğitimli gençlerin hayatları çevresinde yansıtılır.

Read more

9. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 101 Soruları ve Cevapları ( Fırat Yayıncılık )

Anlatmaya Bağlı Edebi Metinleri İnceleme Yöntemi

Sayfa 101

Hazırlık

1.Namık Kemal’e ait paragrafta sosyal ve siyasi bir olay anlatılmaktadır.

3.Resimlerde görülen görsel öğelerde, parçaları birleştirip bütünü oluşturma yönünden bir ilişki vardır.

4.Bir olayı anlatırken anlatacaklarımızı bir sıraya koyarız.

8-9.Fotoğrafta Kız Kulesi’nin gündüz, akşamüzeri ve gece çekilmiş görüntüleri  vardır. Fotoğrafta nesneler aynı olsa da farklı zamanlarda farklı görüntüler oluşmuştur.

10.Anlatıcının belirlenmesi için yazarların bakış açısını bilmek gerekir.

11.Anlatmaya bağlı metinlerden en eskiye dayanan destan türüdür.

12.İlk paragrafta İlhan Tarsus’un yaşamı anlatılır. Bu metinde amaç bilgi vermektir. İkinci metin kurmaca bir metindir. Anlatılanlar gerçeği bire bir yaşatmaz. Farklı yorumlara açıktır.

Read more

9. Sınıf Dil ve Anlatım Sayfa 142 Soruları ve Cevapları ( Ekoyay Yayınları )

Sayfa 142

Anlama- Yorumlama

“Ateşim var, külüm yok” cümlesi sıralı bir cümledir. Cümlenin ilk kısmı olumlu, ikinci kısmı olumsuzdur.

“var” kelimesi bir durumun, varlığın, olayın var olduğunu anlatmak için kullanılır. “ yok” kelimesi ise bunun tam tersi, olumsuzudur.

Ölçme ve Değerlendirme

1)fiil, değil ve yok

2)DYDD

3)B

Read more