SPK 4. Sınıf 4. Ünite Ders Notları
http://nettebuldum.blogspot.com/2012/12/aof-spk-4-snf-4-unite-ders-notlar-2013.html
SPK 4. Sınıf 2. Ünite Ders Notları
4. Sınıf Denetim Güz Dönemi Ara Sınav 2. Ünite Soruları ve Cevapları
http://nettebuldum.blogspot.com/2012/12/aof-4-snf-denetim-guz-donemi-ara-snav-2.html
Merhaba . Açık Ögretim 4. Sınıf Güz Dönemi Ara Sınavına Yönelik Sermaya Piyasaları ve Finansal Kurumlar ( SPK ) dersi 3. Ünite güncel ders notlarıdır. Yeni kredili sisteme göre hazırlanmıştır.
SERMAYE PİYASALARI VE FİNANSAL KURUMLAR
ÜNİTE 3
BORSALAR
Borsalar, borsada işlem görmesi uygun görülen finansal araçların alım satımının belirli esaslar ve kurallar çerçevesinde yapılmasını sağlayan, oluşan fiyatların ve işlem bilgilerinin kamuya duyurulmasıyla yetkili olan kurumlardır.
Borsalar; sağlıklı, şeffaf ve güvenilir bir alım satım ortamında fiyatların oluşmasına imkan vererek ekonominin işleyişinde önemli bir fonksiyonu yerine getirir.
Borsaların ekonomiye sağladığı yararlar şunlardır:
Ekonomiye kaynak yaratmak: Borsalar menkul kıymetlerin yatırımcılara sunulduğu, işletmelerin de fon toplayarak yatırımlarını/faaliyetlerini finanse ettikleri piyasalardır. Ekonomiye kaynak yaratma biçimleri; birincil ve ikinci! halka arzlar, temettü ödemeleridir.
Likidite sağlamak: Borsalar menkul kıymetlerin nakde çevrildiği yerdir. Böylece borsalar daha önce ihraç edilmiş menkul kıymetler için sürekli bir pazar oluşmasını sağlar.
Ekonominin göstergesi olmak: Borsalarda oluşan fiyatlar tasarruf sahipleri, yatırımcılar, kamu ve özel sektör yöneticileri ve iktisatçılar için önemli bir göstergedir ve borsalar ekonominin barometresidir.
Sermayeyi tabana yaymak: Borsalar, finansal araçların kolaylıkla el değiştirmesini sağlayarak sermayenin el değiştirmesine ve halkın küçük tasarruflarla büyük şirketlere ortak olabilmesini sağlar.
Finansal araçlarla ilgili bilgilere kolay ulaşmak (kamuyu aydınlatma): Menkul kıymetleri borsada işlem gören şirketler tüm faaliyetleri hakkında kamuyu bilgilendirmek zorundadırlar. Ayrıca Kamuyu Aydınlatma Platformu aracılığıyla yatırımcılar şirketlerle ilgili bilgilere doğrudan ulaşabilmektedir.
Güven sağlamak: Borsalarda gerçekleşen işlemler kurallara bağlı olarak yapılmaktadır.
Ekonomide yapısal değişikliği kolaylaştırmak: Borsalar şirketler hakkındaki bilgelere ulaşımı kolaylaştırarak, şirketlerin tanınırlığını arttırmakta, şirketlerin stratejik ortaklıklar yapmalarına, birleşmelerine yardımcı olmaktadır.
Borsaların Tarihçesi
Borsaların temeli kıymetli madenlerin alım satımı ile atılmıştır.
Avrupa'da ilk borsa: 1487 Hollanda'nın Anvers şehrinde kurulmuştur.
Borsa kelimesi ilk defa 1773 yılında kullanılmaya başlanmıştır.
Modern anlamda ilk borsa 1801 yılında ücrete tabi üyelik sistemi getirilerek açılmıştır.
ABD'de 1792'de New York Borsası kurulmuştur.
Osmanlılarda ilk borsa 1866 yılında Istanbul'da kurulmuş, 1873 yılında Dersaadet Tahvilat Borsası adını almıştır.
Menkul kıymetlerin alım satımı, fiyatlarının tespit ve ilanı işleriyle yetkili olarak kurulan tüzel kişiler olarak tanımlanmıştır.
Cumhuriyet dönemindeki İstanbul borsasının adı 1929 yılında İstanbul Menkul Kıymetler ve Kambiyo Borsası olarak
değiştirilmiştir.
24 Ocak 1980 kararları ile ekonomik serbestleşme hareketleri sonrasında 1981 yılında Sermaye Piyayası Kanunu
yürürlüğe girmiştir.
1983 yılında 91 sayılı KHK ile menkul kıymet borsaları tüzel kişilik olarak tanımlanmıştır. Menkul Kıymetlerin alım satımı,
fiyatlarının tespit ve ilanı işleriyle yetkili olarak kurulan tüzel kişiler olarak tanımlanmıştır.
1985 yılında İstanbul Menkul Kıymetler Borsası faaliyete geçmiş, ilk işlem 1986 da gerçekleştirilmiştir.
GiNic)
2.o4 t
r",
6.40c
Ülkemizde faaliyet gösteren borsalar;
Istanbul Menkul Kıymetler Borsası (IMKB)
Vadeli işlemler ve Opsiyon Borsası (VOB)
İstanbul Altın Borsası (İAB).
İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI (IMKB)
Özellikleri
Amacı
işlem Gören Varlıklar
91 Sayılı KHK ile kurulmuştur:
Menkul kıymetlerin, organize
— Hisse Senetleri,
Yetkilerinin bağımsız olarak kullanır.
piyasalarda güvenli ve şeffaf bir or-
— Tahvil ve Bonolar,
SPK'nın gözetim ve denetimine tabidir.
tamda işlem görmesini ve fiyatlarının
— Borsa Yatırım Fonlan
Kamu tüzel kişiliğine haizdir.
rekabet koşullarında oluşmasını
— Varantlar
1985 tarihinde kurulmuştur.
sağlamaktır.
1986 yılında faaliyetine başlamıştır. Kendisine ait özel bütçe ile yönetilir.
Gelirleri : Üyelerin giriş ve yıllık aidatları,
Kotasyon ücretleri,
Tescil ücretleri,
Disiplin cezasından alınan paylar,
Kurtaj ücretleri
Diğer aidat, ücret, tarife payları, gelir ve bağışlar.
IMKB'nin temel ilkeleri; güven, şeffaflık ve yatırımcının korunmasıdır.
Hisse senetleri; sahibine kısa ve uzun vadeli yatırım imkanı, kâr payı (temettü), sermaye kazancı sağlar. Ayrıca hisse senetlerinde vergi avantajı vardır. Yani hisse senedi alım satımından elde edilen gelirlerde vergi yoktur. (Stopaj oranı Ç/. O'dır.)
Borsa yatırım fonları; bir endeksi baz alan, baz aldığı endeksin performansını yatırımcılara yansıtmayı amaçlayan ve payları borsalarda işlem gören yatırım fonlarıdır. BYF'ı yatırımcılara yalnızca bir tek ürün satın alarak endekse yatırım yapma imkanı verir. Böylelikle portföy çeşitlendirrnesi yapılarak riskin azaltılması sağlanır.
Varant; elinde bulunduran kişiye, dayanak varlığı ya da göstergeyi önceden belirlenen bir fiyattan belirli bir tarihte veya belirli bir tarihe kadar alma veya satma hakkı veren ve bu hakkın kaydi teslirnat ya da nakit uzlaşı ile kullanıldığı menkul kıymet niteliğindeki sermaye piyasası aracıdır.
IMKB'de aracı kuruluş varantları işlem görmektedir. Aracı kuruluş varantları, opsiyon sözleşmelerinin menkul kıymetleştirilmiş halidir. Yatınmcıya ödediği prim karşılığında bir menkul kıymeti, bir menkul kıymet sepetini ya da bir endeksi, vade sonunda veya vadeden önce, belirlenmiş olan bir fiyat seviyesinden alma ya da satma hakkı verir.
IMKB'nin Organları
1- GENEL KURUL:
— Borsanın üst karar organıdır.
— Borsa üyelerinden (aracı kurumlar, ticari bankalar, yatırım ve kalkınma bankaları) oluşur. — Genel kurul kararları SPK'nun onayı ile yürürlüğe girer.
— Görevleri:
Yönetmelikleri karara bağlamak,
Faaliyet raporu ve denetçi raporlannı incelemek, onaylamak
Borsanın bilançosu ve gelir-gider hesaplarını incelemek, karara bağlamak,
Yönetim kurulunun üç üyesini seçmek.
2- BORSA BAŞKANI: — Yönetim kurulunun başkanıdır.
-- Görev süresi dört yıldır.
Bakanlar Kurulu tarafından müşterek kararname ile atanır.
3- YÖNETİM KURULU: — Bir başkan ve altı üyeden oluşur.
— Başkan dışındaki kurul üyelerinin görev süresi üç yıldır.
Yönetim kurulunun üç üyesi Bakanlar kurulu tarafından müşterek kararname ile atanır.
DENETLEME KURULU
BAŞKANLIK TEŞKİLATI
KOMİTELER
10
SERMAYE PİYASALARI VE FİNANSAL KURUMLAR
IMKB PİYASALARI
Kesin Alım Satım Pazarı
Hisse Senetleri
Piyasası
Gelişen işletmeler
Piyasası
Tahvil ve Bono
Piyasası
Yabancı Menkul
Kıymetler Piyasası
HİSSE SENETLERİ PİYASASI
Ulusal Pazar
Il. Ulusal Pazar
Kurumsal Ürünler Pazarı
Serbest işlem
Platformu
Gözaltı Pazarı
Repo - Ters Repo
Pazarı
Bankalararası Repo - Ters
Repo Pazarı
Menkul Kıymet
Tercihli Repo Piyasası
Nitelikli Yatırımcıya
ihraç Pazarı
Bu piyasada işlemler Çok Fiyat Sürekli Müzayede esasına göre gerçekleşmektedir. IMKB hisse senedi piyasasında hisse senetleri, rüçhan hakkı kuponları, borsa yatırım fonları ve aracı kuruluş varantları işlem görmektedir.
Çok Fiyat Sürekli Müzayede Sistemi: İşlerrılerin elektronik alım satım sistemi aracılığıyla fiyat ve zaman önceliği kuralına göre otomatik olarak eşleştirilmesidir.
Fiyat Önceliği: Düşük fiyatlı satım amirleri, yüksek fiyatlı alım amirleri öncelikle karşılanır.
Zaman Önceliği: Fiyat eşitliği olması halinde, sisteme zaman açısından daha önce kaydedilen emirler daha önce işlem görür. Hisse Senetleri Piyasasındaki Pazarlar:
Ulusal Pazar: İMKB kotasyon şartlarını tümüyle karşılayan şirketlerin işlem gördüğü pazardır.
İkinci Ulusal Pazar: UluSal pazar için geçerli kotasyon ve işlem görme koşullarını sağlamayan şirketler ve ulusal pazardan geçici veya sürekli olarak çıkartılan şirketlerin işlem gördüğü pazardır.
Kurumsal Ürünler Pazarı: Menkul kıymet yatırım ortaklıklar!, gayrimefikul yatırım ortaklıkları ve girişim sermayesi yatırım ortaklıkları hisse senetleri ile borsa yatırım fonları katılma belgeleri ve aracı kuruluş varantları işlem görür.
Gözaltı Pazarı: Şirketlerin izleme ve inceleme kapsamına alınması durumlarında sürekli gözetim, denetim ve izleme ortamında yatırımcıların devamlı ve zamanında bilgilendirilmesini sağlayacak önlemlerle birlikte, hisse senetlerinin işlern gördüğü pazardır.
Serbest işlem Platformu: SPK kaydında bulunan, ancak payları borsada işlem görmeyen SPK tarafından belirlenen şirketlerin payları işlem görür. Bu pazarın amacı halka açık anonim ortaklık statüsündeki şirketlerin borsada işlem görmelerini sağlamaktır.
Hisse Senetleri Piyasasında işlem Yöntemleri
İMKB hisse senetleri piyasasında;
Sürekli müzayede-çok fiyat
Piyasa yapıcılı sürekli müzayede-çok fiyat
Tek fiyat işlem yöntemleri kullanılır.
* Piyasanın temel çalışma yöntemi sürekli müzayededir.
Sürekli Müzayede-Çok Fiyat Yöntemi: Sisteme gönderilen alış ve satış emirlerinin seans boyunca farklı fiyat seviyelerinde eşleşebilmesi, dolayısıyla aynı seans içinde farklı işlem fiyatlarının oluştuğu yöntemdir. Bu yöntemde emirler sisteme girildiği anda karşı taraftaki emirler sistem tarafından kontrol edilerek girilen emrin fiyatı karşı tarafta beklemekte olan emirlerin fiyatlarıyla kesişiyorsa işlem hemen gerçekleştirilir.
* IMKB 100 Endeksi hesaplamasında bu yöntem kullanılır.
Piyasa Yapıcılı (Aracı Kuruluş) Sürekli Müzayede işlem Yöntemi: Sürekli müzayede yöntemiyle işlem gören menkul kıymetlerde IMKB Yönetim Kurulu tarafından atanmış bir piyasa yapıcı üye (aracı kuruluş) tarafından sürekli çift taraflı (alış ve satış) kotasyon (fiyat ve miktar) verilmek suretiyle o menkul kıymette işlem gerçekleşebilecek fiyat aralığının belirlendiği ve likiditenin hedeflendiği işlem yöntemidir. Kurumsal ürünler pazarında işlem gören aracı kuruluş varantları, borsa yatırım fonları ile her 3 ayda bir değerlendirme sonucunda halka açık piyasa değeriniın ardarda iki kez 'bi() milyon'un altında kalan menkul kıymet yatırım ortaklıklar' zorunlu olarak bu yöntem ile işlem görür.
Tek Fiyat İşlem Yöntemi: Belirli bir zaman dilimi boyunca emirlerin eşleştirme yapılmaksızın Alım-Satım Sistemine kabul edilip bu süre sonunda en yüksek miktarda işlemin gerçekleşmesini sağlayan fiyat seviyesinin hesaplandığı, tüm işlemlerin bu fiyat seviyesinden gerçekleştiği işlem yöntemidir.
Açılış ve kapanış seanslarında fiyatlar "Tek Fiyat Yöntemi" ile belirlenrnektedir. Ayrıca Gözaltı Pazarı
işlem gören menkul
kıymetler, tek fiyat yöntemiyle işlem görmektedir. Piyasa yapicılı sürekli müzeyede yöntemiyle işlem görmesi zorunlu olan menkul kıymetlerde atanmış bir piyasa yapıcı üye yoksa, menkul kıymet tek fiyat yöntemi ile işlem görür.
GELİŞEN İŞLETMELER PİYASASI
Borsa kotasyon şartlarını sağlayamayan gelişme ve büyüme potansiyeline sahip şirketlerin ihraç edecekleri menkul kıymetlerin işlem gördüğü piyasadır. Bu piyasada Piyasa Yapıcılı Sürekli Müzayede işlem yöntemi uygulanır. Ancak piyasa yapıcısı bulunmayan işlemlerde tek fiyat işlem yöntemi uygulanır
TAHVİL VE BONO PİYASASI
a) Kesin Alım-Satım Pazarı (KES): Sabit getirili menkul klymetlerin doğrudan alım/doğrudan satım işlemlerinin yapıldığı pazardır. Bu pazarda;
Türk Lirası ve döviz ödemeli ihraç edilmiş menkul değerler,
Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS),
Gelir Ortaklığı Senetleri (GOS), özel sektör borçlanma araçları,
Özelleştirme idaresi Başkanlığı, Toplu Konut idaresi Başkanlığı ve mahalli idarelerce ihraç edilen Türk Lirası ve döviz ödemeli borçlanma senetleri,
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından ihraç edilen likidite senetleri,
Borsa Yönetim Kurulu tarafından işlem görmesine karar verilen diğer menkul Kıymetler işlem görür.
Pazar'da emirler "çok fiyat-sürekli müzayede" yöntemiyle eşleşmektedir.
KES'te ayni gün ve ileri tarihli işlemler yapılabilmektedir. KES'teki valör süreleri;
Devlet Tahvili, Hazine Bonosu ve Gelir Ortaklığı Senetleri (T Ödemeli): T, T+90
Devlet Tahvili ve Hazine Bonoları (Döviz Ödemeli) T+3 , T+90 — TCMB Likidite Senetleri ve Diğer Menkul Kıymetler T, T+30
b) Repo-Ters Repo Pazarı: Amacı; sabit getiri menkul kıymetlerin geri alım vaadi ile satım ve geri satım vaadi ile alım işlemlerinin organize piyasalarda gerçekleşmesini sağlamaktır.
Repo: Bir devlet tahvili veya hazine bonosunun geri alım vaadiyle satılmasıdır.
Ters Repo: Bir devlet tahvili veya hazine bonosunun geri satım vaadiyle alınmasıdır.
Bu pazarda;
- TL Ödemeli Devlet İç Borçlanma Senetleri ve TCMB Likidite Senetleri
- Döviz Ödemeli Devlet İç Borçlanma Senetlerinden oluşan menkul kıymet grupları konu olabilir.
Emirler sürekli müzayede-çok fiyat yöntemine göre eşleştirilir. Emirler oran ve zaman önceliğine göre sistemde sıraya konur.
Repo işlemlerinde en yüksek, ters repo emirlerinde ise en düşük oranlı emirlerin önceliği vardır.
Bankalararası Repo-Ters Repo Pazarı: Bankaların repo ve ters repo işlemlerini zorunlu karşılık ayırmak zorunda olmak.şızın_gerçekleştirmelerini sağlayan pazardır. Bu pazarda devlet tahvilleri, hazine bonoları ve TCMB likidite senetleri konu olur ve emirler "çok fiyat-sürekli müzayede" yöntemiyle eşleşmektedir.
Menkul Kıymet Tercihli Repo Pazarı: Tercih edilen menkul kıymetler üzerinde repo yapılmasını ve sonrasında bu menkul kıymetlerin alıcıya teslimini sağlayan pazardır. Bu pazarda;
TL cinsinden ihraç edilmiş menkul değerler,
Devlet iç borçlanma senetleri (DİBS)
Gelir ortaklığı senetleri (GOS)
Borsa kotunda olan özel sektör borçlanma araçları,
Özelleştirme idaresi Başkanlığı, Toplu Konut idaresi Başkanlığı ve Mahalli idarelerce TL cinsinden ihraç edilmiş borçlanma senetleri,
TCMB tarafından ihraç edilen likidite senetleri işlem görür.
Bu pazarda emirler çok fiyat sürekli müzayede yöntemiyle ve repo oranı, menkul kıymet fiyatı ve zaman önceliği kuralına göre
eşleşmeye tabi tutulur.
Repo emirlerinde; en yüksek oran ve en düşük fiyat,
Ters repo emirlerinde; en düşük oran ve en yüksek fiyat eşleşmede öncelikiidir.
Oran ve fiyat eşitliğinde zaman önceliği geçerlidir.
e) Nitelikli Yatınmcıya ihraç Pazarı (Birincil Piyasa): Sermaye piyasası mevzuatında tanımlanan nitelikli yatırımcılar tarafın‑
dan satın alınabilecek borçlanma araçlarının ihraç işlemlerinin gerçekleştirildiği pazardır. Pazar'da emirler "sürekli müzayede-çok fiyat" yöntemiyle eşleşmektedir.
YABANCI MENKUL KIYMETLER PİYASASI
Bu piyasada Uluslararası tahvil pazarında TC hazinesi tarafından ihraç edilen ve Borsa kotunda bulunan dış borçlanma araçları (Eurotahvil) işlem görmektedir. — Pazar'da emirler "sürekli müzayede-çok fiyat" yöntemiyle eşleşrnektedir.
Pazarda asgari 1 (T+1), azami 15 işgünü (T+15) ileri valörlü işlemler yapılabilir.
— Euro tahvillerin takas işlemlerini Takasbank tarafından yapılmaktadır. Ancak pazarda menkul kıymetlerin yurt dışında bulunması ve işlemlerin döviz cinsinden yapılması nedeniyle Takasbank bu işlemleri muhabir bankalar aracılığıyla sonuçlandırır.
Takas ve Saklama Sistemi
İMKB Takas ve Saklama Bankası: 1992'de takas ve saklama yetkisi, IMKB Takas ve Saklama A.Ş'ye verilmiştir. 1996 Ocak ayından itibaren İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş. (Takasbank) adıyla kalkınma ve yatırım bankasına dönüşmüştür.
Takasbank merkezi takas kuruluşu olarak İMKB tarafından, İMKB bünyesinde mevcut piyasalarda gerçekleşen işlemlerin nakit ve menkul kıymet takaslarını sonuçlandırmaktadır
VOB'a Takas Merkezi olarak hizmet vermektedir. Yatırım fon ve ortaklıklar' için saklama, takas, değerleme. kontrol ve izleme
•
ile raporlama işlemlerini de yapmaktadır.
Aracı kurumların Takasbank nezdinde sermaye blokajı olarak tutmak zorunda bulundukları kıymetlerin takibi görevi SPK'ca Takasbank'a verilmiştir.
Takasbank "Uluslararası Numaralandırma Kuruluşu" olarak Türkiye'de ihraç edilen menkul kıymetlere ISIN ve CIF kodu tahsis etmektedir.
Takasbank Para Piyasası; Takasbank, aracı kuruluşların kısa süreli fon arz ve fon taleplerini, gerekli teminatlar ile Takasbank garantisi altında organize bir şekilde karşılanmasıdır.
Ödünç Pay Senedi Piyasası; önceden belirlenen tür ve miktarda t.:-.1ıninat ile belirli bir dönem için pay senedi ve borsa yatırım fonu katılma belgesini ödünç almak isteyen aracı kuruluş talepleri ile bunları ödünç vermek ve vade sonunda pay servetlerini mislen geri almak isteyen aracı kuruluş tekliflerinin karşılaştığı organize bir yapıdır. Takasbank bünyesinde ödünç para senedi piyasası bulunmaktadır.
Türkiye Elektronik Fon Platformu; Fon kuruculan/yöneticileri yatırım fonu katılma belgelerini, elektronik ortamda diğer platform üyelerine ve bu kurumların müşterilerine satma olanağına sahiptirler.
MERKEZİ KAYIT KURULUŞU
Bilgisayar ortamında, üyeler ve hak sahipleri itibariyle kayden izlemek üzere kurulmuş bir anonim şirket olarak faaliyette bulunmaktadır.
MKK'nın ortakları;
İMKB,
Takasbank,
İstanbul Altın Borsası
Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği MKK'nın Görev ve Yetkileri;
Sermaye piyasası araçlarını ve bunlara bağlı hakları, bilgisayar ortamında, üyeler ve hak sahipleri itibariyle kayden izleme,
Sistemin güvenli çalışmasını sağlayacak önlemler alma ve uygulama,
Kayıtların mevzuatta öngörülen çerçevede gizliliğini sağlama,
Kurul tarafından kaydı tutulmasına karar verilen sermaye piyasası araçlarının kaydileştirilmesine ilişkin işlemleri yapma.
Yatırımcıları Koruma Fonunu idare ve temsil etme,
Aracı kurumların tasfiye işlemlerini Yatırımcılar' Koruma Fonu adına yürütür.
Kurul tarafından sermaye piyasası mevzuat', çerçevesinde verilen diğer görevleri ve düzenlemelerin gerektirdiği işlemleri yapma,
MKK üyeleri veya üyelerle MKK arasında sistemin işleyişine ilişkin olarak çıkabilecek uyuşmazlıkların çözümü
YATIRIMCILARI KORUMA FONU (YKF)
SPK uyarınca, kamu tüzel kişiliği haiz olarak kurulmuştur. YKF, hakkında tedrici tasfiye veya iflas kararı verilen aracı kuruluşların sermaye piyasası faaliyetleri ve işlemleri nedeniyle müşterilerine karşı hisse senedi işlernlerinden doğan nakit ödeme ve hisse senedi teslim yükümlülüklerini yerine getirmek ve tasfiye giderlerini karşılamak amacıyla kurulmuştur.
YKF, sermaye piyasası araçlarının kaydın! tutmakla görevli Merkezi Kayıt Kuruluşu tarafından idare ve temsil edilmektedir. Fon'un merkezi İstanbul'dur. YKF, SPK'nun gözetim ve denetimi altında bulunmaktadır.
Bankaların ve aracı kurumların hisse senedi işlemlerinden doğan yükümlülüklerin 't 70237'ye kadar olan bölümü fon tarafından karşılanmaktadır.
Yatırımcılar' Koruma Fonunun Gelirler!
Yıllık ödentiler
Borsaların, TSPAKB'nin para cezalarının % 50'si.
Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği tarafından verilen idari para cezalarının tamamı
SPK tarafından belirlenen geçici ödentiler.
VADELİ İŞLEM VE OPS1YON BORSASI A.Ş. (VOB)
— VOB, 2002 yılında kurulmuş 2005 yılında faaliyete geçmiştir.
— En önemli fonksiyonu etkin risk yönetimi ve geleceğe yönelik fiyat keşfidir.
— Borsada işlem gören sözleşmelerin takası Takasbank tarafından yapılır.
— Vadeli işlem sözleşmeleri korunma, yatırım veya arbitraj amacıyla kullanılabilir.
VOB'un Ortakları:
« Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği
« İzmir Ticaret Borsası
İMKB
İMKB Takasbank
« Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşlar Birliği
« İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
« Yapı ve Kredi Bankası A.Ş.
« Vakıf Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
« Türkiye Garanti Bankası A.Ş.
Akbank T.A.Ş.
« Türkiye Sırıai ve Kalkınma Bankası A.Ş.
14
SERMAYE PİYASALARI VE FİNANSAL KURUMLAR
— VOB'un Organları
« Genel Kurul
Yönetim Kurulu « Denetim Kurulu
Başkan
— VOB'un Gelirleri:
« Giriş aidatı
« Yıllık aidatlar
« Disiplin ceza tutarları
İşlemlerden alınacak paylar
Diğer aidatlar, ücret ve tarife payları, gelir ve bağışlardır.
VOB PAZARLARI
Ana Pazar:
Nonnal seans ya da fiyat sabitleme seansları sırasında emirlerin eşleştirildiği pazardır. Emirler fiyat ve zaman önceliği kurallarına göre eşleştirilir.
Özel Emirler Pazarı
Özel Emir ilan Pazarı
Ana pazarda oluşan fiyatları etkileyebilecek büyüktükte olan şüksek miktarıı emirlerin eşleştirildiği pazardır.
Sadece bir tarafı belirli olan özel emirlerin girebildiği pazardır
VOB'da IŞLEM YÖNTEMLERI
Sürekli Müzayede Yöntemi : Normal seansta kullanılır. Emirler fiyat ve zaman önceliği kuralına gör eşleştirilir.
Tek Fiyat Yöntemi : Fiyat sabitleme seanslarında kullanlır. Emirler denge fiyatı üzerinden fiyat ve zaman önceliği kuralına göre eşleştirilir.
www.murategitim.com
Kurs öğrencilerimiz için lıccırlanıniştir Ocretsizdir.
VOB'da IŞLEM TEMİNATLARI
Işlem Teminaıl: Borsada alınmak istenen (ya da alınmış olan) açık pozisyonlar için Takasbank'ta bulundurulan (ya da bulundurulması gerkerı) teminat tutarldır.
Üç tür işlem teminatı vardır:
Başlangıç Teminatı: Borsada pozisyon almak için gerekli olan teminat tutarldır.
Sürdürme Teminatı: Başlangıç teminatının inebileceği en düşük seviyedir.
Olağanüstü Durum Teminatı: Borsa tarafından başlangıç teminatına ek olarak talep edilen temirıattır.
İSTANBUL ALTIN BORSASI (İAB)
1AB, 26 Temmuz 1995 tarihinde faaliyete,geçmiştir.
Amacı;
Likidite sağlamak,
Kıymetli maden işlemlerinde referans fiyatı belirlemek,
Kıymetli madenlere dayalı yatırım araçları vasıtayla finansal ürün yelpazesini genişletmek, Ulusal ve uluslararası entegrasyonu sağlamaktır.
Türkiye'de altın, gümüş, platin ve paladyum gibi kıymetli madenlerin işlem görebileceği tek organize piyasadır.
İşlenmemiş durumda olan kıymetli madenlerin ithalatı sadece TCMB ve IAB üyeleri tarafından yapılabilir. 2007 yılından bu yana IAB ham elmas ithalat ve ihracatında tek otoritedir.
Organları;
« Genel Kurul
Yönetim Kurulu « Denetleme Kurulu « Borsa Başkanı, « Başkanlık Teşkilatı
Görev ve yetkileri;
« Kıymetli maden piyasalarını oluşturmak,
Piyasayla ilgili hukuki düzenlemeleri ve organizasyonu yapmak,
« Borsada yapılan alım-satım işlemlerinin güven ve istikrar içinde serbest rekabet şartları altında düzenli yürütülmesini
sağlamak,
« Kural dışına çıkan borsa üyelerine müeyyideleri uygulamak,
« Olağandışı menfi gelişmelerin meydana gelmesi durumunda gerekli önlemleri almak,
« Piyasa araçlarının işlem göreceği piyasaları oluşturmak,
« Kurul ve Hazine Müsteşarlığı tarafından verilen görevleri yapmak,
Takas işlemleri takas merkezi ve Takas Bankası aracılığı ile yürütülür.
—
Borsa Takas Merkezi, alıcı için satıcı, satıcı için alıcı rolünü üstlenerek altın ve nakit alacaklarının, tarafları fiziken kar‑
şılaştırmadan yerine getiren kurumdur.
İstanbul Altın Borsası Piyasalan
Kıymetli Madenler Ödünç Piyasası:
Kıymetli maden ödünç ve sertifika işlemleri yapılır.
Elmas ve Kıymetli Taş Piyasası: Elmas ve Kıymetli taş işlemleri gerçekleştirilir.
Kıymetli Madenler Piyasası: Altın, gümüş, platin ve paladyum üzerine spot işlemler yapılır.
* Kıymetli madenler piyasasında Hazine Müsteşarlığından faaliyet izni almış,
Bankalar.
Yetkili müesseseler
— Kıymetli madenler aracı kurumları
Kıymetli maden üretimi veya ticareti ile iştiyal eden A.Ş'ler
Yurt dışında yerleşik kişilerin Türkiye'deki şubeleri, işlem yapabilir.
