Kızlarda Ergenlik, Puberte, Ergenlik Belirtileri
Ergenlik Dönemi, Puberte, Ergenlik Sorunları, Ergenlik elirtileri Nedir?Ergenlik dönemi bedensel ve kişilik değişiminin hızlandığı , çocukluktan genç kızlığa adımların atıldığı bir dönemdir.Kızlarda yaklaşık 10 yaşlarında başlayan bu değişim 18 yaşına dek devam eder. Puberte (Ergenlik) yaklaşık 5-6 yıllık bir süreçtir. Genel olarak 11-15. yaşlarında kızlarda pubertal değişiklikler yaşanır. Bu nedenle yaşı 9 dan küçük olan kız çocuklarında pubertenin başlamasına “erken puberte” (puberte prekoks) ve 16 dan büyük olan kız çocuklarında pubertenin başlamamasına “gecikmiş puberte”, “geç puberte” (puberte tarda) denir.Kızlar ergenlik dönemine erkeklerden yaklaşık iki yıl önce girer. Bu büyüme ve gelişim sürecini kişinin kendisinin düzenlemesi veya ilaçlar ile ayarlaması mümkün değildir. Bu süreç ancak vücut hazır olduğunda başlar.
Puberte nasıl başlar ?
Sıcak ülkelerde daha erken, kırsal kesimlerde, köylerde yaşayanlarda daha geç başlar. Ayrıca dengeli ve doğru beslenenlerde daha erken yaşta başlar.
Beyinde Sempatik Sinir Sisitemi olgunluk kazandıktan sonra hipotalamus ve hipofiz üzerindeki baskısını kaldırır ve sonuçta hipofizden GnRH salgılanarak hipofiz uyarılır ve FSH ve LH hormonları salgılanmaya başlar ve hormonlar da overleri uyarır. Uyarılan yumurtalıklardan salgılanan östrojen ve progesteron kadın genital organlarının olgunlaşmasını sağlar ve ergenlik , puberte dönemi hormonal olarak başlamış olur.
Ergenliğin geç başlaması, geç puberte durumunda ne yapılır ?
Ergenliğin kızlarda 14 yaş tamamlandığı halde başlamaması durumunda” gecikmiş ergenlikten” yani “geç puberte” den sözedilir. Ergenlik gecikmesi olduğunda genellikle bu durum ya geçicidir , yani kısa bir süre sonra ergenlik kendiliğinden başlayacaktır veya kalıcı bir sorun söz konusudur. Kalıcı bozukluk olduğunda “HİPOGONADİZM” durumundan şüphe edilir. Genç kızlarda 16 yaşına kadar adet kanaması olmamışsa mutlaka kalıcı bir bozukluk vardır ve buna yönelik mutlaka “çocuk endokrinolojisi” uzmanlarına başvurulmalı ve gerekli araştırmalar yapılmalıdır.
Ergenliğin geç başlaması, geç puberte durumunda ne yapılır ?
Ergenliğin kızlarda 14 yaş tamamlandığı halde başlamaması durumunda” gecikmiş ergenlikten” yani “geç puberte” den sözedilir. Ergenlik gecikmesi olduğunda genellikle bu durum ya geçicidir , yani kısa bir süre sonra ergenlik kendiliğinden başlayacaktır veya kalıcı bir sorun söz konusudur. Kalıcı bozukluk olduğunda “HİPOGONADİZM” durumundan şüphe edilir. Genç kızlarda 16 yaşına kadar adet kanaması olmamışsa mutlaka kalıcı bir bozukluk vardır ve buna yönelik mutlaka “çocuk endokrinolojisi” uzmanlarına başvurulmalı ve gerekli araştırmalar yapılmalıdır.