ALP ER
TUNGA SAGUSU
|
1.DÖRTLÜK
a----Alp Er Tunga/ öldi mü “dimü”ler
redif
a----Isız ajun/ kaldı mu “l” yarım uyak a---Özlek öçin/ aldı mu b---Emdi yürek/ yırtılur “Alp Er Tunga öldü mü?” denilerek tecahül-i arif (bilip de bilmemezlikten gelme sanatı yapılmıştır)
yine aynı dize de istifham sanatı yapılmıştır.
“Felek öcünü aldı mı?” felek’e insanai özellik kazandırılarak teşhis (kişileştirme)sanatı yapılmıştır. “Şimdi yürek yırtılır.” Mübalağa olduğundan daha fazla veya daha gösterilerek |
2. DÖRTLÜK
c-
c--- redi . redif
c---- v : yarım
uyak
b----
|
|
3.
DÖRTLÜK
c---Ögreyüki /mundağ ok “ok” redif
c----Munda adın/ tigdağ ok uyak yok c----Atsa ajun /uğrap ok b----Tağlar başı/ kertilür
“ gerçekten de bu zamanın ( felek ) adetidir. “
teşhis
“Felek ok atmayı dilediğinde” ” felek’e insanai özellik
kazandırılarak teşhis (kişileştirme)sanatı yapılmıştır.
“
Dağların başı paramparça olur “ dağlar Türk milleti dağların
başı da Alp Er Tunga’dır.
Yani dağlar millete , Alp Er Tunga da dağların başına benzetilmiştir.
Yalnızca benzetilenler olduğu için kapalı
istiaredir.
|
4. DÖRTLÜK
d-
d- redi: redif
d-
v: yarım uyak
b-
zaman ( felek ) tümden gevşedi” ” felek’e insanai özellik
kazandırılarak teşhis (kişileştirme)sanatı yapılmıştır.
|
|
5.
DÖRTLÜK
d-----Begler atın/ argurup “ gurup ”
redif
d------Kagdu anı/ turgurup “r” yarım uyak d------Menğzi yüzü/ sargarup b------Körküm ağnar/ türtülür “Safran sürülmüş gibi ( sararmış yüzler – benizler )” teşbih(benzetme) yüz rengi safrana benzetilmiş… safranın rengi sarıdır. |
6.
DÖRTLÜK
retür . redif
v : yarım uyak
|
|
7.
DÖRTLÜK
e---Ulşıp eren/ börleyü “leyü”
redif
e----Yırtıp yaka/ urlayu “r” yarım uyak e----Sıkrıp üni/ yurlayu b-----Sıgtap közi /örtülür “Erkekler kurt gibi uluyorlar” teşbih (benzetme) 4 unsuru da var tam teşbih Yakalarını yırtarak feryat ederler
Bir
çığırtkan gibi sesleri titrer
Gözleri
göz yaşlarıyla örtülene kadar ağlarlar
Her
üç dizede de mübalağa sanatı vardır.
Ağlamaları
seslerin titremesi gözyaşları abartılmıştır.
|
Nazım
birimi dörtlük
Nazım
ölçüsü 7’li hece ölçüsü
Nazım
şekli ( türü- biçimi ) sagu
Birim
sayısı 7 birimden ( dörtlükten ) oluşmuştur.
Tema: Ölüm
Konu . Alp Er- Tunga’nın ölümün ardından duyulan acı
(ağıt)
Dil
anlatım özellikleri : Öz Türkçe ile söylenmiş bir şiirdir. Dili dönemine göre
açık anlaşılır bir dildir. Ancak günümüzde bazı kelimeler değişikliğe uğramış ,
bazıları da unutulmuş olduğundan anlaşılması güçtür.
|
