Araştırma
1.Uygarlık Tarihi ve Edebiyat
Tarihi
Edebiyat tarihi, bir ulusun çağlar boyunca meydana
getirdiği ebebî eserleri inceleyerek, düşünceler ve duyguda izlediği yolu,
geçirdiği evreleri bize tanıtır. Bu bakımdan uygarlık tarihinin önemli bir
koludur.
Uygarlık veya medeniyet, bir ülke veya toplumun veya diğer
zeki canlı türlerinin, maddi ve manevi varlıklarının, düşünce, sanat, bilim,
teknoloji ürünlerinin tamamını ifade eder. Uygar kelimesi, yerleşik hayata ilk
geçen Türk kavimi olan Uygurlardan gelmektedir.
2…….
3. Çanakkale
Savaşı
Çanakkale Savaşı, I. Dünya Savaşı sırasında 1915-1916
yılları arasında Gelibolu Yarımadası'nda Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf
Devletleri arasında yapılan deniz ve kara muharebeleridir.[9] İtilaf Devletleri;
Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti konumundaki İstanbul'u alarak İstanbul ve
Çanakkale boğazlarının kontrolünü ele geçirmek, Rusya'yla güvenli bir tarımsal
ve askeri ticaret yolu açmak, Alman müttefiklerinden birini savaş dışı bırakarak
İttifak Devletlerini zayıflatmak amaçları ile ilk hedef olarak Çanakkale
Boğazı'na girmişlerdir. Ancak saldırıları başarısız olmuş ve geri çekilmek
zorunda kalmışlardır. Savaş sonucundan iki taraf da çok ağır kayıplar
vermiştir.
Osmanlı İmparatorluğu, Almanya'nın Rusya'ya savaş ilan
ettiğı 1 Ağustos 1914'ün hemen ertesi günü, Almanya ile bir ittifak antlaşması
imzalamıştır. Bu antlaşma, İmparatorluk'un eninde sonunda Almanya'nın ana gücü
oluşturduğu İttifak Devletleri safında fiilen savaşa gireceği anlamına
gelmektedir. Enver Paşa, fiilen savaşa girmeyi, seferberliğin tamamlanmamış
olması ve Çanakkale Boğazı savunmasının tamamlanmaması gibi gerekçelerle
ertelemeye çalışmıştır. Ancak Almanya, bir an önce savaşa fiilen girilmesi için
baskılarını sürdürmüştür. Bu baskılar, Akdeniz'de İngiliz donanması önünden
çekilen Goeben ve Breslau savaş gemilerinin İstanbul'a gelmesiyle bir oldu
bittiye getirilmişti. Daha sonra Osmanlı Donanması'na bağlı bir grup gemiyle
Karadeniz'e açılan bu gemiler 27 Ekim 1914 tarihinde Rus limanlarını
bombalayınca Rusya, Osmanlı İmparatorluğu'na savaş ilan
etmiştir.
Birleşik Krallık Donanma Bakanı Winston Churchill, 1914
yılı Eylül ayında Çanakkale Boğazı'nın donanmayla geçilerek İstanbul'un işgalini
öngören bir planı Başbakan Herbert Asquith'e vermiştir. Plan, çeşitli evrelerden
geçerek uygulamaya kondu ve Birleşik Krallık ve Fransa gemilerinden oluşan bir
donanmanın Boğaz'a geniş çaplı ilk saldırıları 1915 Şubat ayında başlatıldı. En
güçlü saldırı ise 18 Mart 1915 günü uygulamaya konuldu. Ancak Birleşik Donanma
ağır kayıplara uğradı ve deniz harekatından vaz geçilmek zorunda
kalındı.
Deniz harekatıyla İstanbul'a ulaşılamayacağı anlaşılınca
bir kara harekatıyla Çanakkale Boğazı'ndaki Osmanlı sahil topçu bataryalarını
ele geçirmek planı gündeme getirilmiştir. Bu plan çerçevesinde hazırlanan
İngiliz ve Fransız kuvvetleri 25 Nisan 1915 şafağında Gelibolu Yarımadası'nın
güneyinde beş noktada karaya çıkarılmıştır. İngiliz ve Fransız çıkarma
kuvvetleri her ne kadar Seddülbahir ve Arıburnu sahillerinde köprübaşları
oluşturmayı başardılarsa da Osmanlı kuvvetlerinin inatçı savunmaları ve zaman
zaman giriştikleri karşı taarruzlar sonucunda Gelibolu Yarımadası'nı işgalde
başarılı olamadılar. Bunun üzerine sahildeki kuvvetler takviye edilmek için
Arıburnu'nun kuzeyinde Suvla Koyu'na 6 Ağustos 1915 tarihinde yeni kuvvetlerle
bir üçüncü çıkarma yapılmıştır. Ancak 9 Ağustos'ta Kurmay Albay Mustafa Kemal'in
Birinci Anafartalar Muharebesi olarak bilinen karşı taarruzunda İngiliz
Komutanlığı ihtiyat tümenini ateş hattına sürerek sahilde tutunmayı ancak
başarabilmiştir. Mustafa Kemal ertesi gün Kocaçimentepe – Conk Bayırı hattında
yeni bir karşı taarruz gerçekleştirmişti, bu hattaki Anzak birliklerini de geri
atmıştır. İngiliz ve Anzak kuvvetlerinin İkinci Anafartalar Muharebesi olarak
bilinen genel taarruzları ise Osmanlı savunmasını aşamamıştır. Tüm bu
gelişmelerin sonrasında İngiliz, Anzak ve Fransız kuvvetleri Gelibolu
Yarımadasını 1915 yılı Aralık ayı içinde tahliye etmiştir.
HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
1.edeb. eserlerde tarihi konular işlenerek gençliğimizin
tahimizi unutmaması, tarih sevgisi sağalnır.
2…..
3. Osmancık, Küçük Ağa, Vurun Kahpeye, devlet Ana….
1.etkinlik
Toplumlarım tarih boyunca ulaşmış olduğu gelişimme uygarlık
tarihi denir.
1.Metin
* Göktürk Yazıtlarında Bumin Kağan ve istemi Kağan’ın
Göktürk devleti ni nasıl büyüttükleri analtımış.
2. metin
Göktürk devletinin bağımsızlığını nasıl kazandığı
analtılmış.
3. metin.
Saakrya savaşı’nın nasıl kazanıldığı anlatılmış.
4. metin:
Saakrya Meydan Muharebesi’nin nasıl kazanıldığı
anlatılmış.
Metinlerin anlatım yönünden
karşılaştırılması:
1.metin de çoşkulu bir
anlatım var. Nutuk türünde bir metin.
2. metin. Öğretici metin dil göndergesel işlevde
kullanılmış. Sözcükler gerçek anlamalrında kullanılmış. Düz bir anlatım
var.
3. metin. Öyküleyici analtım ön planda.
4. metin Öğretici metin. dil göndergesel işlevde
kullanılmış. Sözcükler gerçek anlamalrında kullanılmış. Düz bir anlatım
var.
c. evet diyebiliriz.
sayfa 15
3. Etkinlik
a. Edebiyat Tarihi:
edebiyatımızın geçmişten günümüze biriktirmiş olduğu eserleri, bunların
yazarlarını, edebi devirleri, edbi akımları inceleyen bilim dalıdır.
b.Edebiyat tarihi.........>
Şair ve yazarlar
..........> Edebi eserler
...........> Edebi devirler
...........>Edebi akımlar
...........> Dönemin sosyal ve siyasal yapısı ( zihniyet) ile
ilişkisi
............>Edebi
türler
c. Uygarlık tarihi kültür alanalrının bileşimidir. farklı
kültür alanalrı birleşip uygarlık tarihini oluştururlar. toplumlar geçmişten
günümüze bir kültür birikimi oluşturmuşlar ve bununla varlıklarını devam
ettirmişlerdir.
ç. Edebi eserlerin ve etkinliklerin de tarihi gelişimi
vardır.Örneğin anlatmaya bağlı metinler modern anlamda roman anlayışına gelene
kadar bir gelişim göstermiştir. destanlar- masallar- mesneviler- halk
hikayeleri- hikaye- roman ggibi.
sayfa 16. 4. Etkinlik
a. Ergenekon Destanında bir saldırı sonucu iki aile hariç
bütün fertlerini kaybeden bir Türk boyunun Ergenekon denen dağların arasında
sarp bir yere gelip yerleşmesi, burada çoğalmaları, dağı eritip dışarı
çıkmaları ve öçlerini almaları analtılır. Bu destan ile Hüsn Ü Aşk mesnevisi
arasında olaya dayalı metin olması bakı8mından benzerlik vardır. hsün üö Aşk
mesnevisi manzum bir anlatıma sahip ergeenkon Destanı ise mensur anlatıma
sahiptir.
b. Edebi eserde yapı ve tema tarih içinde gelişerek
mederleşmiş son şeklini almıştır.
c. edebi eserlerin ve edebi etkinliklerin de bir tarihi
gelişimi vardır. her toplunum edebiyatı tarih içinde gelişerek günümüze ulaşmış
kendini geliştirmiştir.
sayfa 17.
a. Bu sorunun ilk kısmı araştırama bölümünde cevaplandı.
oraya bakınız. Çanakkale Savaşında yaşananlarla bu şiirde anlatılanlar
birbiriyle örtüşmektedir. Fark olarak şiirde olayalr kurmaca şeklind eifade
edilmiş. bu yönüyle var olan gerçeklikten ayrılmıştır.
b.Mehmet Akif Ersoy edebiyatımızda önemli bir yere sahip
bir isimdir. tarihte varlık yokluk mücadelesi verdiğimiz dönemlerden biri olan
Kurtuluş Savaşı dönemini en iyi yansıtan Edebiyatçıalrımız arasındadır.
c. Küçük Ağa- Vurun kahpeye- Yaban- Osmancık-
Diriliş.
DEĞERLENDİRME
1. Aşağıdaki cümlelerin başına
yargılar doğrı ise D , yanlış ise Y yazınız.
( D) Mesneviler islamiyatin etkisinde gelişen Türk
edebiyatı ürünüdür.
( D) Edebi eserler edebiyat atrihi kadar atrih için de
önemli birer malzemedir.
( Y) Edebiyat atrihi için sanatçılar önemli birer
malzeme değildir.
2. D Edebi eserlerin bölümleri
3. B Destan- Mesnevi- masal- hikaye- roman
4. Aşağıdaki cünlelerde boş
bırakılan yerlere uygun sözcükleri yazınız.
* Roman Batı etkisinde
gelişen Türk edebiyatına ait bir türdür.
* Edebiyat tarihi edebi
dönemler, sanatçılar ve bunların eserlerini inceler.
