11. Sınıf Edebiyat Sayfa 39-43 | Biryay Yayınları

Şiirin yazılış amacı nedir?

Şiirin yazılış amacı, sevgiliye duyulan özlemi ve ayrılığın üzüntüsünü dile getirmektir. 

Şiirin ahenk özelliklerini, nazım birimini, temasını ve imgelerini bulup aşağıdaki tablonun ilgili bölümüne yazınız

1. Şiirin temasını divan şiirlerinde işlenen temalarla karşılaştırınız. Karşılaştırma sonucunda belirlediğiniz benzerlik ya da farklılıkları defterinize yazınız.
Şiirin teması sevgiliye özlemdir. Tema yönünden divan şiiriyle benzerlik gösterir. Divan şiirinde aşk, sevgili, ayrılık acısı gibi temalar işlenmiştir. Bu temalar divan şiirinde daha çok gazellerde işlenir. R. Mahmut Ekram bu şiiri muhammes tarzında yazmıştır.

2. "Şevki Yok" adlı şiirin hâkim duygusu nedir? Bu duyguyu verebilmek için şiir, nasıl bir ses tonu ve vurgu ile okunmalıdır? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

Ayrılık acısı, özlem
Şiir duygusal, ağır bir söyleyiş tarzıyla okunmalı. Vurgu ve tonlamalar şiirdeki duyguyu iyi yansıtmalı

3. Şiirin söyleyiş tarzı ile Tanzimat Döneminin sosyal ve siyasi yapısı arasında nasıl bir ilişki olduğunu açıklayınız.
Şiir içerik ve şekil olarak divan edebiyatına yakınlık gösteriyor. Şair, şiirde toplumsal konulardan uzak durmuş, bireysel bir konuyu işlemiştir. O dönemin baskıcı yönetiminin etkisiyle 2. dönem Tanzimat sanatçıları bireysel konuları işlemişlerdir.

Tekrar edilen dizelerin anlam ve ahenk yönünden şiirdeki işlevini tartışınız.
Tekrar edilen dizeler, şiirin akıcı ve etkileyici olmasını sağlamıştır. Şair tekrarlarla vermek istediği duyguyu daha güçlü bir şekilde yansıtmıştır. Dizelerin tekrarı şiire ahenk kazandırmıştır.

b. Dizeler, şiirin özgün hâlinde de yukarıdaki gibi sıralansa ahenk ve anlamda değişiklikler olur mu? Bu değişikliklerin, şiirin bütünlüğünü nasıl etkilediğini söyleyiniz.
Dizelerin sıralanışı değiştirildiğinde anlam bütünlüğü bozulur, söyleyiş güzelliği de olumsuz etkilenir. Şiirin bu beşliğindeki son dize şiirde anlam bütünlüğünü sağlayan dizedir. Bu dizeyi başa almak anlam bütünlüğünü bozar.
4. Şiirde anlam, bir dizede tamamlanmış mıdır? Dizeler arası bağlantının ne şekilde sağlandığını açıklayınız.
Her dizede yüklem vardır. Dizeler kendi içinde anlam bütünlüğüne sahiptir.
5. İşlediğiniz kaside, gazel örnekleriyle bu şiiri dizelerin kümelenişi bakımından karşılaştırınız. Farklılığı bir cümle ile ifade ediniz.
Kaside ve gazelde nazım birimi olarak beyit kullanılır; bu şiirde ise beşlik bentlerle kurulan muhammes nazım birimi kullanılmıştır.
6. Şairin ruh hâlini şiirden vereceğiniz örneklerle açıklayınız.
Şair karamsar ve üzgündür. Rüzgarın ah edip inlemesi, gül bahçesinin acıyla titremesi
7. Şiirde sosyal, siyasi olguları çağrıştıran söz ve söz gruplarının varlığını araştırınız. Sonucu arkadaşlarınızla paylaşınız.
Şiirde sosyal, siyasi olguları çağrıştıran söz ve söz gruplarına yer verilmemiştir.

"Şevki Yok" adlı şiirle aynı temayı işleyen günümüz şiirini karşılaştırınız. Benzerlik ve farklılıkları arkadaşlarınızla paylaşınız.

8 . Divan edebiyatında şiirler neye göre ve nasıl adlandırılırdı? Recaizade Mahmut Ekrem'in şiirine ad verirken ve temayı seçerken divan geleneğinden faydalanıp faydalanmadığı konusunda fikirlerinizi belirtiniz.
Divan şiirlerinde şiirin nazım şekli başlık olarak yazılırdı. (gazel, mersiye, kaside, şarkı gibi.) Recaiza-de ise divan şiirindeki bu geleneği yıkmış, şiirin anlam özelliğine göre bir başlık bulmuştur.

9. Şairin yaşadığı hayattan zevk alamadığını anlatan kelimeleri/dizeleri belirleyiniz. Bu kelimeleri/dizeleri, "Aydınlanma Dönemi" düşüncesini yansıtan yeni kavram ve imajlar olarak değerlendirebilir miyiz? Niçin?
Hayır. Bu dizelerde şair hayattan zevk alamadığını söylüyor, bireysel duygularını yansıtıyor. Aydınlanma döneminde duygulara değil akla, mantığa, gerçeğe, bilimselliğe önem verilir.

10. Şairin duygularını açıkça ifade edip etmediği, yoruma açık olup olmadığı yönünden şiiri değerlendirip düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Duygularını açıkça ifade etmemiş, söz sanatlarına yer vermiş, anlatmak istediklerini şiirin derinliklerine gömerek yansıtmıştır. Şiir yoruma açıktır.
11. İncelediğiniz şiir, "Sanat, toplum içindir.", "Sanat, sanat içindir." anlayışlarından hangisine örnektir? Şiirden vereceğiniz örneklerle düşüncenizi açıklayınız.
Sanat sanat içindir anlayışıyla yazılmıştır. Şair bu şiirde bireysel duygularını yansıtmıştır.
Namık Kemal'in kasidesini işlerken klasisizm ve romantizmin özelliklerini öğrenmiştiniz. Her iki akımın özelliklerini hatırlayınız. Recaizade Mahmut Ekrem'in şiirinde klasisizm ve romantizmden hangisinin izleri görülmektedir? Görüşünüzü "Şevki Yok"tan vereceğiniz örneklerle ispatlayınız.
Romantizmin etkisi görülmektedir
12. "Şevki Yok" şiirinin divan ve Tanzimat şiiri geleneğiyle ilişkisini açıklayınız.
Divan şiiri geleneğine daha yakındır. Dili ağır olması, bireysel duyguların dile getirilmesi, aruz ölçüsü...
13. Bu şiirin size hissettirdiklerini arkadaşlarınızla paylaşınız.

14. Şiirden ve araştırmanızdan hareketle Recaizade Mahmut Ekrem'in fikrî ve edebî yönüyle ilgili düşüncelerinizi aşağıya sıralayınız.
Araştırınız.

YORUMLAMA GÜNCELLEME
1. Tanzimat şiirinde ahengi sağlayan unsurlardan hangilerinin, ne şekilde kullanıldığını söyleyiniz.
Ölçü, uyak,redif kullanılmış. Ölçü, aruz ölçüsüdür.  Şiirlerde zengin bir ritim vardır.
Tanzimat şiirinde kafiye konusunda tartışmalar da olmuştur. Kafiye göz için mi kulak için mi tartışması yaşanmıştır.

"Toplumsal hayatta en mühim esas, bireydir. Gerçi, ruh biliminin yasaları, toplum biliminin yasaları ile ucu ucuna uymuyor, bununla beraber yine en esaslı top¬lumsal kurallar bireye ve bireydeki niteliklere dayanır.
Gerçek hürriyet, hükümetin şeklinden ziyade bireyin tahsil ve terbiyesiyle kültür seviyesinin mümkün mertebe yükselmesiyle mümkündür. Bu ilk esas, yerine getirilmedikçe ve her türlü noksanlarımızın, her türlü beceriksizliklerimizin hatta şiddetli yoksulluğumuzun bile çözüm ve tedavisini hükümetten bekledikçe hürriyet ve meşrutiyetimizin şeklinde yücelmeyi değil, çökmeyi beklememiz gerekir."
Baha Tevfik

a. Yukarıdaki metni iki cümle hâlinde özetleyiniz.
a. Toplumsal hayatın en önemli unsuru bireydir. Bireyin hürriyeti, ancak eğitim ve kültür seviyesinin yükselmesiyle mümkün olur.
b. Metnin ana fikrini belirleyip arkadaşlarınızla paylaşınız.
Eğitim ve kültür olmadan hürriyet anlamsızdır.
c. İncelediğiniz üç metinden hangilerinin teması birbiriyle ilişkilidir? Metinlerden hangisi bireysel bir temayı işlemektedir?
Namık Kemal'in Hürriyet Kasidesi ve Ziya Paşa'nın Gazel'i toplumsal konuları işlemesi yönünden benzerlik göstermektedir. Şevki Yok şiiri ise bireysel bir konuyu işlemiştir.

2. Namık Kemal'in kasidesinde en çok beğendiğiniz beyit hangisidir? Niçin?

3. Namık Kemal'in şiiri ile aynı temada yazılmış günümüz şiirini karşılaştırınız. İki şiirin farklı yönlerini defterinize yazınız.

4. Ziya Paşa'nın şiiri ile aynı temada yazılmış günümüz şiirini karşılaştırınız. İki şiir arasındaki farklılıkları arkadaşlarınızla paylaşınız.

5. "Şevki Yok" şiiri ile aynı temada yazılmış günümüz şiirini karşılaştırınız. İki şiir arasındaki benzerlik ve farklılıkları belirleyiniz.

6. Tanzimat Dönemine ait incelediğiniz üç şiirin tema bakımından birbirleri ile ilişkisi olup olmadığını yorumlayınız.
Bakınız 1. c

Karşılaştırma Ölçütleri	Divan Şiiri	Namık Kemal’in Kasidesi	Ziya Paşa’nın Gazeli	Şevki Yok
Ölçü	Aruz	Aruz	Aruz	Aruz
Söyleyiş tarzı	Aşıkane söyleyiş	Didaktik ve eleştirici söyleyiş (genckafem)	Didaktik ve eleştirici söyleyiş	Aşıkane söyleyiş
Ses benzerlikleri	aa, ba, ca...	aa, ba, ca...	aa, ba, ca...	aaaab, ccccb, ddddb...
Şiir dili	Ağır ve süslü	Ağır ve süslü	Ağır ve süslü	Ağır ve süslü
İmge ve çağrışım­lar	Gül, bülbül, servi boy, gonca (dudak) kaşların yay, kirpiklerin ok gibi olması	Vatan yolunda toprak olmak, zincire vurulmuş aslan, hürriyetin güzel yüzü	Küfür diyarı, salhane, akıl hastanesi (genckafem.bolgspot.com)	gül, bülbül, ırmağın coşkusu, baharın neşesi, gül bahçesinin titremesi
Nazım birimi	Beyit	Beyit	Beyit	Bent
Tema	Aşk, ayrılık, hüzün...	Hürriyet	Toplumsal gerileme	Sevgiliye özlem
Şiir anlayışı	Bireysel duyarlılıklar anlatılır.	Toplumsal duyarlı­lıklar anlatılır.	Toplumsal duyarlı­lıklar anlatılır.	Bireysel duyarlılıklar anlatılır.
Şiirin birimleri	Beyit	Beyit	Beyit	Beyit
Gerçeklik ve anlam	Gerçeklikten uzak	Toplumsal gerçekler	Toplumsal gerçekler	Gerçeklikten uzak
Benzerlikler	Bu şiirlerin temaları farklı olsa da biçim özellikleri aynıdır.
Farklılıklar

Read more

11. Sınıf Türk Edebiyatı Cevapları Sayfa 25 Biryay

SAYFA 25
II. Ünite: TANZİMAT DÖNEMİ EDEBİYATI
2. Öğretici Metinler

Hazırlık
1. Tanzimat’tan sonra edebiyatımızda ortaya çıkan türlerden hangilerini öğretici metinler kapsamında değerlendirebiliriz?
Tanzimat'tan sonra edebiyatımızda ortaya çıkan MAKALE, FIKRA, ELEŞTİRİ türleri öğretici metinlerdir.

2. Dokuz ve onuncu sınıfta edindiğiniz bilgileri hatırlayarak öğretici metinlerin yazılış amaçlarını maddeler hâlinde tahtaya yazınız.
Öğretici metinler;
bilgi vermek,
okuyucuya farklı bakış açıları kazandırmak
okuyucuyu yönlendirmek
amaçlarıyla yazılır.

3. “Çağdaş uygarlık düzeyi” sözünden ne anladığınızı sözlü olarak ifade ediniz.
Bilgi, teknik ve medeniyet bakımlarından en yüksek düzeyi ifade eder.

SAYFA 27

1. Metni oluşturan paragraflarda anlatılanların, iletisi etrafında nasıl birleştiğini açıklayınız.
Metnin bütününe baktığımızda devletin vatandaşlarına karşı vazifeleri ve sorumluluklarının anlatıldığını görüyoruz. (Mizancı Murat Bey'in Mizan gazetesinde yazdığı Vazife ve Mesuliyet Had ve Hak adlı metin)

2. Seçilenlerin ve onları seçenlerin birbirlerine karşı görevlerini metinden yola çıkarak ifade ediniz.
Seçilenler hizmet için gelmişlerdir. Vaatlerini yerine getirmezlerse halk onları görevden alır.
Seçilenlerden beklenen en önemli şey, görevlerini yerine getirmeleridir.
Seçilenler görevini yapmazsa halkın başkasını seçme yetkisi vardır.
Seçilenler görevlerini yerine getiremezse bu durumu halka şikayet edebilir ya da istifa edebilir.
Seçme gibi seçilmde de kabul ve isteğe bağlıdır.


3. Metinde “had (sınırlılık)” sözcüğü, kimler için kullanılmaktadır?
Hem yöneticiler hem de halktan kişiler için kullanılmıştır.

4. Eserin yazılış amacı nedir, yazarın hedeflediği okuyucu kitlesi kimler olabilir?
Eserin yazılış amacı devletin halka, halkın da devlete karşı görev ve sorumlulukları olduğu konusunda insanları bilgilendirmektir. Eser hem vatandaşa hem de yöneticilere hitap etmektedir.

5. Metnin tamamında yazarın iletmek istediği düşünceyi (ana düşünce) bir cümle ile belirtiniz.
Herkes hak ve sorumluluklarını iyi bilmelidir.

6. Ana düşünce ile Tanzimat Dönemi arasındaki ilişkiyi açıklayınız.
Tanzimat Döneminde hak, hukuk, hürriyet, adalet, eşitlik gibi kavramların öne çıktığını görüyoruz. Bu anlayış Tanzimat edebiyatının birinci döneminde de görülür. Metnin ana düşüncesi Tanzimat döneminin siyasi ve hukuki yenilikleriyle ilgilidir.

7. Ana düşünce soyut bir kavramı mı, teknik bir gelişmeyi mi, siyasi bir düşünceyi mi, sosyal bir buluşu mu ifade etmektedir? Sözlü olarak ifade ediniz.

Metnin ana düşüncesi siyasi bir düşünceyi ifade etmektedir. (demokrasi)

8. Bu metnin ana düşüncesini hikâye, roman, şiir gibi türlerle ifade etmek mümkün müdür? Niçin?
Metnin ana düşüncesi hikaye, roman, şiir gibi türlerle ifade edilebilir ancak ifade ediş tarzı ve gerçekliği ele alışı değişecektir. Bu ana düşünce öğretici bir metinde ele alındığı için gerçeklikle tam olarak örtüşür. Hikaye ve roman türlerinde ele alınmış olsaydı sanatsallık, kurgulama da işin içine girecekti. Şiirde doğrudan anlatmak yerine sanatlı üslup, heyecan, coşku, hissettirme ön plana çıkacaktı.

9. Ana düşüncenin, Tanzimat Döneminin sosyal hayatı ile nasıl bir ilişkisi olduğunu açıklayınız.

Vatandaşın devlete, devletin vatandaşa karşı yerine getirmesi gereken görevlerle ilgili bulduğunuz gazete yazılarını arkadaşlarınızla paylaşınız.
10. Mizancı Murat, “hükûmet” ve “Çakır Aliler” sözleriyle kimi veya kimleri anlatmaktadır?
Yazar, hükümet sözüyle padişah rejimini, Çakır Aliler sözüyle de halkı anlatmaktadır.

11. Metinde verilen bilgilerin ışığında Çakır Ali’yi kendi cümlelerinizle betimleyiniz.
Yazarın halkı anlatmak için kullandığı hayali bir örnektir. Osmanlı halkının genel özelliklerini yansıtır.
12. Metinde kullanılan anlatım türünü 10. sınıf dil ve anlatım dersinde öğrendiklerinizden hareketle belirleyiniz. Bu anlatım türünün özelliklerini tahtaya yazınız.
Metinde açıklayıcı anlatım kullanılmış, düşünceyi geliştirme yollarından da örneklendirme ve karşılaştırmalara yer verilmiştir.

Read more

11. Sınıf Edebiyat Sayfa 31 (Biryay)

"Hak, sorumluluk, özgürlük" kavramları Tanzimat metinlerinde yer aldığı gibi günümüzde de ele alınıp tartışılmaktadır.

Vazife, Mesuliyet, Had ve Hak metni ile Hürriyet adlı metinde ana düşünce hürriyet kavramı üzerine kurulmuştur.

 

8. Hürriyet adlı metindeki ana düşünce farklı türlerde ele alınabilir. (Örnek Namık Kemal'in hürriyet Kasidesi)

 

9.Bu cümle halkın eğitim imkanlarına sahip olmadığını, hakkını arayamadığını, hak ve sorumluluklarını bilmediği anlamına geliyor.

 

10. göndergesel işlevde kullanılmış.

 

11. Kelimeler daha çok gerçek anlamıyla (ilk anlamıyla) kullanılmış

 

12. Açıklayıcı anlatım vardır.

 

13.Metinde özgürlüğü hak eden halka, hakkını teslim etmesi için kime çağrıda bulunuluyor?

Devlet yöneticilerine çağrıda bulunuyor.

 

14.Halkın, hürriyeti hak edişi konusunda ileri sürülen görüşleri ve bunların nedenlerini söyleyiniz.

Halkın bilgi ve kültür bakımından henüz özgürlüğe hazır olmadığı söylenmiş. Halka özgürlük verilirse tehlikeli sonuçlar doğuracağı ifade edilmiş. Geçmişte yaşanan bazı olaylar göz önüne alınarak bu sonuca varılmış.

Read more

11. Sınıf Edebiyat Kitabı Cevapları Sayfa 30 (Biryay)

sayfa 30

 

1. Ebuzziya Tevfik'in "Hürriyet" adlı metninde hürriyet kavramının dünya milletleri açısından önemi anlatılmaktadır. En eski medeniyetlerden olan Yunan medeniyetinde hürriyete çok önem verildiği ifade ediliyor. Yunan devletinden sonra kurulan Roma İmparatorluğunda insan hak ve hürriyetlerine geniş yer verilmiştir. İslam medeniyetinde insanların seçimine saygı duyulmuş, zorlama yapılmamıştır.

Osmanlılar döneminde zaman zaman hürriyete yer verilmiştir. Ancak sınırlarını ve amacını aşan hürriyet devlet için zararlıdır. I. Selim zamanında fazla özgür kalan yeniçerilerin padişahın çadırını kurşunlaması gibi.

"Halkımız bilgi ve kültür seviyesi bakımından hürriyete hazır değildir." diyenler yanılmaktadır. Halkımızın tek eksiği eğitimsizliktir. Cahil bir halka hürriyet sağlanırsa devlet düzeni bozulur. Ancak halkımız cahil olmadığı için kendisi için sağlanan özgürlüğü kötüye kullanmayacaktır. Şu an bütün şartlar uygundur. Bu halk esaretten kurtulmalı, özgür olmalıdır.

 

2. Metinde “hürriyet” ile ilişkilendirilen kavramları tespit edip defterinize yazınız.

 

"Vatan, yurt, halk, hak, egemenlik, ilerleme, bilgi, kültür, eğitim" vb kavramlar

 

3. Yazar, medeni üstünlüğe sahip ülkelerin her alanda gelişmesinin sebebini neye bağlıyor?

Hürriyete önem vermelerine bağlıyor.

 

4. Uygarlık tarihinin çeşitli dönemlerinde söz ederek özgürlüğün ne kadar önemli olduğunu örneklerle ispatlamak istemiştir.

 

5. Yazara göre halkın çektiği sıkıntıların sebepleri nelerdir?

Bilgi, kültür eksikliği, eğitimsizlik

 

6. Eserin yazılış amacı nedir, yazarın hedeflediği okuyucu kitlesi kimler olabilir?

Bilgi vermek, aydınlatmak ve öğretmektir. Bunlardan hareketle hürriyetin bir millet için ne kadar önemli olduğunu göstermek. Hedef kitle toplumdur.

 

7. Metnin tamamında yazarın iletmek istediği düşünceyi (ana düşünce) belirtiniz.

Hürriyet insanlığın hakkı ve var oluşunun ve huzurunun kaynağıdır.

Read more

11. Sınıf Türk Edebiyatı Kitabı Cevaplar Sayfa 34

1. Aşağıdaki cümlelerin başına yargı doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
( Y ) Tanzimat Dönemi öğretici metinlerinde bireysel ve edebî konular sıkça işlenir.
( D ) Öğretici metinlerde dil, bir nesneyi, kavramı, olayı anlatmak; açıklamak, bildirmek ve okuyucuyu uyarmak, harekete geçirmek işleviyle kullanılır.
( D ) Tanzimat eserlerine damgasını vuran ikilik, eski ile yeninin bir arada bulunması şeklinde görülür.
( Y ) Öğretici metinlerin hepsinde ana düşünce, metnin içinde yargı bildiren bir cümle hâlinde verilir.
2. Aşağıdaki cümleleri uygun sözcüklerle tamamlayınız.
Öğretici metinler,BİLGİ VERMEK, AÇIKLAMAK, ÖĞRETMEK, OKUYUCUYU UYARMAK, YÖNLENDİRMEK gibi amaçlarla yazılır.
Öğretici metinlerde AÇIK, DURU ve YALIN bir dil kullanılır.
ATATÜRK İLKE ve İNKILAPLARI Türk çağdaşlaşma hareketinin en önemli unsurunu oluşturur.

3. Bilgi, inanç, düşünce farklılığı, kültürel çevre ve psikolojik özellikler yazarların bakış açısını ne ölçüde belirler?

Bilgi, inanç, düşünce farklılığı, kültürel çevre ve psikolojik özellikler yazarların bakış açısını etkiler. Aynı konu üzerinde farklı bakış açıları, yaklaşımlar ortaya çıkar.

4. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Döneminde halkı eğitmek amacıyla en yaygın araç olarak kullanılmıştır?
A. Gazete B. Hikâye C. Roman D. Makale E. Tiyatro
Cevap A
5. Tanzimat Döneminin öğretici metin anlayışı hakkında neler söylenebilir?
Halkın bilinçlenmesi, yeniliklere uyum sağlaması amacıyla yazılmıştır.

Read more

11. Sınıf Türk Edebiyatı Cevapları Sayfa 28 Biryay

13. Padişahın sarayı ile Çakır Ali’nin köyünü, evini karşılaştırınız. Farklılıkları aşağıya sıralayınız.

Padişahın sarayı ile Çakır Ali'nin köyü ve evi arasında dağlar kadar fark vardır. Çakır Ali'nin köyü, sarayın bahçesi kadar bir alana sahip değildir. Evi ise saraydaki kümes kadar yoktur. Bu farklılık o dönemde yönetici kesim ile halk arasındaki ekonomik dengesizliği göstermektedir.

14. Metnin anlatımını açıklık, kesinlik, yalınlık ve duruluk açısından değerlendiriniz.

Metinde duru, yalın, kesin bir anlatım vardır. Metin sadeleştirilmiş hali göz önünde bulundurulursa metin fazla akıcı değildir.

15. “Sözleşme, seçim, hak, vekil, görev, sorumluluk, yetki, istifa, ceza, öşür, hukuk, vergi, hükûmet, kabahatli, ortaklık, imdat” kelimelerinden hangileri kavram veya terimdir? Bu kelimelerden hangileri günlük hayatta da kullanılmaktadır?

"Öşür" kelimesi dışındaki diğer kelimeler günlük hayatta kullanılmaktadır. Hak, görev, yetki, ceza, sorumluluk, hukuk, ortaklık sözcükleri birer kavramdır.

16. Yazar, günlük hayattan alınan kelimelerle kavram ve terimleri niçin bir arada kullanmış olabilir?

Kavramların daha iyi anlaşılması için

a. Batı’daki Rönesans ile bizdeki Tanzimat hareketi arasında tespit ettiğiniz benzerlikleri arkadaşlarınızla paylaşınız.

İkisinde de yenilik amacı var
Özgürlük, eşitlik, düşünce ve ifade serbestliği hedeflenmiştir.Bu serbeslik Tanzimat'ta sınırlıdır.
Rönesansta kralların, Tanzimat'ta padişahın yetkileri sınırlandırılmıştır.
Rönesansta Batı'da bilim ve sanat alanında yenilikler yapıldı, gelişmeler yaşandı. Tanzimat Döneminde de sanat alanında değişim yaşandı.
İkisinde de aydınlar, yenilikler öncülük yapmıştır.

b. Metinde geçen, Tanzimat’ın getirdiği özgür ortamla dile getirilebilen yeni kavram,
terim ve ifadeleri bularak tahtaya sıralayınız.
Hürriyet, hak, hukuk, adalet, eşitlik, seçim, sözleşme, vekil ...
c. On altıncı yüzyılın İstanbul’unda da sanatçılar bu kavramları, terimleri, ifadeleri dile getirebilirler miydi? Tartışınız. Ulaştığınız sonuçları defterinize yazınız.

Dile getiremezlerdi. Çünkü o dönemde padişahın mutlak otoritesi vardı.Ortam müsait değildi. Dönemin siyasi anlayışı bu düşünceleri dile getirmeye engeldi.

17. Yazar, makalesinin ilk bölümünün son paragrafında sözleşmenin yenilenmesi gerektiğini söylüyor. Bunu niçin istemektedir?
Sözleşmenin eskimiş olduğunu ifade ediyor.
Sözleşmenin yenilenmemesi durumunda devletin ve hilafetin zarar görebileceği endişesini dile getiriyor.
18. “Şeyh, halife, padişah” gibi ifadelerle “seçim, hürriyet, hak, istifa” gibi kelimelerin aynı metinde kullanılmasını nasıl değerlendiriyorsunuz? Düşüncelerinizi aşağıya yazınız.

Bu kelimelerin kullanılması dönemin siyasi ve sosyal ortamını yansıtır. Hem padişahlık devam ediyor hem de demokratikleşme yolunda adımlar atılıyor.

19. Metin, hangi geleneğe bağlı kalınarak yazılmıştır?
Dil ve anlatım yönünden divan nesrine yakın. İçerik bakımından Tanzimat edebiyatı geleneğine bağlı.

20. Okuduğunuz metinden somut ifadelere örnekler veriniz. Yazarın, bu ifadelerden nasıl yararlandığını açıklayınız.
kitap, padişah, vali, mahalle, köy, tarla, mera, dağ, kasaba, Çakır Ali.... Yazar bu somut ifadeleri hak ve görevlerin kapsamı ile ilgili konular olarak kullanmış.

Muallim Naci ile Recaizade Mahmut Ekrem arasında geçen tartışmalar ve Tanzimat
Dönemindeki “eski-yeni” çatışması ile ilgili araştırma sonuçlarını arkadaşlarınızla paylaşınız.
Muallim Naici ile R. Mahmut Ekrem şiirde kafiye göz için midir, yoksa kulak için midir tartışması yapmışlardır. M. Naci, eski edebiyat anlayışıyla kafiye göz içindir demiştir. R. Mahmut Ekrem yenilik yanlısıdır kulak için kafiye anlayışını benimsemiştir. Eski edebiyat taraftarları M. Naci'nin yanında yer almışlar, yenilikçi sanatçılar R. M. Ekrem'i desteklemişlerdir.

a. Tanzimat Dönemi gazeteleri ile ilgili olarak kitabınızın 14. sayfasındaki “3. ODE” nin a, b ve c maddeleri doğrultusunda yaptığınız araştırma sonucu edindiğiniz bilgileri hatırlayınız.

b. Makale ve sohbet gibi öğretici metinlerin gazete aracılığıyla halkla buluştuğu; tiyatro, hikâye, roman örneklerinin öncelikle gazetelerde yayımlandığı Tanzimat Döneminde gazetelerin önemini gözden geçirerek yeniden değerlendiriniz.

Tanzimat gazeteciliği yeni düşünceleri halka benimsetmeyi amaçladığı gibi Batı'dan alınan edebi türlerin halka tanıtılmasında da önemli bir rol oynamıştır. Makale, roman, tiyatro, hikaye,eleştiri gibi türlerin ilk örnekleri gazetelerde yayımlanmıştır. Gazeteler yeniliklerin sözcüsü olmuştur.
21. Eserden hareketle yazarın fikrî ve edebî yönü hakkında çıkarımlarda bulunarak eser-yazar ilişkisini belirleyiniz.

Read more

11. Sınıf Coğrafya Sayfa 164-165 Değerlendirme Soruları ve Cevapları

SORU-1 Günümüzde insanların  seyehat etmesindeki en önemli faktörler:
 
     Şehir hayatının vermiş olduğu yoğun iş temposuna bağlı olarak insanların dinlenme ,eğlenme ihtiyacı,gelir seviyelerinin yükselmesine bağlı olarak artan gezme başka memleketleri görme isteği çünkü gelir seviyesi yüksek olan insanlar daha çok turizm faaliyetleri içerisinde bulunabilir,insanların kültürlerine olan düşkünlük geçmişlerini öğrenme isteği ,iş seyehatleri, panayır, fuar,festivaller ,din ,sportif faaliyetler yarışmalar  ,eğitim öğretim gösterilebilir.
 
      
 
     SORU- 2 Doğa turizminin son dönemlerde artış göstermesinin nedenleri:
 
     Doğa turizminin son dönemlerde artış göstermesinin sebebi insanların yaşam alanlarındaki doğallığın bozulmasına bağlı olarak aşırı kentleşme ,iş temposu,teknolojinin hayatımızı aşırı derece etkilemesine bağlı olarak insanların bu ortamlardan uzaklaşma isteği şehirlerdeki gürültü kirliliğinden uzaklaşma duygusu eskiye duyulan özlem  gösterilebilir.
 
      
 
     SORU-3 Turizmin görülmeyen ihracat olarak değerlendirilmesinin nedeni:
 
     Ülkeler  mal üreterek ürettikleri malı dış ülkelere satarak gelir elde ederler.Turizm faaliyetlerinde mal olarak dışarıya sattıkları zaten var olan doğa güzellikleri,tarihi eserler,iklim özelliklerinin kendilerine sunduğu avantajlardır  özel bir üretim yapmalarına gerek yoktur,bu noktadan yola çıkarak turizm ülkeye döviz girdisi sağlayan ancak yurt dışına bir şey satmadan elde edilen gelirdir.
 
      
 
     SORU-4 Gelecekte insanları seyehate yönlendiren etmenlerden hangileri daha etkili olacaktır:
 
     Gelir seviyesindeki yükselme,ulaşım hizmetlerinde ki gelişmeler,din,merak ,ve aşırı şehir hayatının verdiği stres,gürültü kirliliğinden kaçma isteği ile ortaya çıkan dinlenme eğlence ihtiyacı iş bağlantıları amacıyla yapılacak seyehatler söylenebilir.
 
      
 
     SORU-5 Herhangi bir alanın ulusal park olarak belirlenmesinde etkili olan faktörler:
 
     Canlılar için geçmişin izlerini taşıyabilecek eserlerin bulunduğu alanlar olması,doğal ortamın korunduğu çok geniş yaşam bölgeleri olmaları,doğal güzelliklere sahip bir alan olması milli park olarak belirlenmesinde etkilidir.
 
     Örnek: Amerikada Yelowstone parkı geniş bir alan içerisinde doğal yapılarını koruyan gayzerleri,sıcak akarsuları,boz ayıları,kanada geyikleri ile dünya üzerinde en geniş bozulmamış ekosisteme sahip bölgelerden biridir.Yine Afrika kıtasındaki serengeti bölgesi  bölgede yaşayan canlılar için son derece doğal kalabilmiş bir yaşam alanıdır.
 
      
 
     SORU- 6 Milli parkların daha çok Afrika ve Amerika kıtalarında görülmesinin sebebi:
 
     Amerika Kıtasının geç  keşfedilmesine bağlı olarak insan yerleşimine geç açılması doğal ortamın korunduğu geniş yaşam bölgelerinin olması,bu kıtalarda bazı alanların insan yerleşimine uygun olmayan koşullar taşıması  doğal hayatın daha kolay korunmasında etkili olmuştur.
 
      
 
     SORU-7 Doğaya yönelik turizm etkinlikleri:
 
     Rafting,yayla turizmi,safari,doğa yürüyüşleri,dağcılık örnek verilebilir.
 
      
 
     SORU-8 Türkler tamamen Orta Asya da kalsalardı bugünkü türk kültürü nasıl olurdu:
 
     Türkler Orta Asya'da kalmış olsaydı bu kadar zengin bir kültürel yapıya sahip olamazdı .Çünkü sadece bulunduğu bölgedeki coğrafya şartlarından etkilenecek kültür öğelerini Orta Asya bölgesindeki yaşam koşulları belirleyecek ve çok fazla diğer kültürlerden etkilenemeyecek daha dar kapsamlı bir kültürel yapısı olacaktı.Orta Asya'da tarım koşulları elverişsiz olduğu için tarım daha geri planda yapılabildiği kadar küçük baş hayvancılığa dayalı bir kültür oluşacaktı.Deniz etkisinden kapalı kalacak giyim tarzlarından ,ekonomik faaliyetlerinde daha kısıtlı bir kültürel yapıya sahip olacaklardı.Yine dini yönden İslamiyetle tanışamama durumu olabilir buda dinin kültüre etkisinde islamiyeti devre dışı bırakabilirdi.
 
      
 
     SORU-9 Türklerin ilk zamanlar göçebe olarak yaşamasının coğrafi ve beşeri nedenleri nelerdir:
 
     Yerşekilleri ,iklim özellikleri,bağımsız yaşama isteği,tarım imkanlarının kısıtlı olmasına bağlı olarak yerleşik hayatı çokda benimsememeleri ,bozkır kültürü etkili olmuştur.
 
      
 
     SORU-10 Türklerin ilk çıktıkları Orta Asya’dan komşuları moğallar ve Çinlilerden ayıran özellikleri nelerdir:
 
     Çinliler yerleşik hayatı benimsemiş daha pasif özellik gösteren savaşçı olmayan bağımlılık altına girmeye müsayit ,tarımsal faaliyetlerle uğraşan bir özellik gösterir.
 
     Moğallar hakimiyet anlayışı olarak orman kültürünü benimseyen yak yık yoket doğrultusunda davranan bir özellik gösterirler.
 
     Türkler ise hakimiyet anlayışı olarak eşitlik adalet anlayışını savunan bozkır kültürü benimsemiş yarı göçebe yaşayan hayvancılık faaliyetlerinin ön plana çıktığı bir özellik gösterir.
 
      
 
     SORU-11 Orta Asya’da yaşayan Türkler ile Balkanlarda yaşayan Türklerin  ortak ve farklı yönleri:
 
     Devlet yapıları teşkilatlanma olarak aynı özellik gösterirler.Orta Asya Türkleri  daha aktif savaşçı ve göçebe hayat bağlı bir yaşam tarzı sürerler.Balkanlardaki Türkler ise yerleşik hayatı benimsemiş bir yaşam tarzı gösterir.Tarımsal faaliyetler ön plan çıkar.Osmanlı sonrası Müslüman özellik gösterirler.
 
      
 
     SORU-12 Türkiyede yaşayan Türkler İle Özbekistan’da yaşayan Türklerin ortak ve farklı yönleri:
 
     Anadoluda yaşayan Türkler yerleşik hayatı benimsemiş tarımsal faaliyetlerin ön plana çıktığı bir özellik gösterir.Özbekistan’daki Türkler daha çok göçebe hayatı benimsemişlerdir ekonomik faaliyet hayvancılık olarak ön plana çıkar.
 
     Ortak olarak dil birliği din (özellikle Türklerin Müslümanlığı kabulu ile birlikte)birliği ülkü birliği söylenilebilir.
 
      
 
     SORU-13 Orta Asya  ile Türkiye’nin coğrafi olarak benzer ve farklı özellikler nelerdir .Türk kültürünü nasıl etkilemiştir.
 
     Yerşekilleri bakımından iklim özellikleri bakımından bitki örtüsü bakımından  iç kesimler benzer özellik gösterebilir.Ancak Türkiye’nin üç tarafının denizlerle kaplı olması en önemli farklılıklardan biridir.Benzer özelliklerine bağlı olarak ekonomik faaliyetlerde hayvancılık ön plana çıkıyor el işleri,halı kilim dokumacılı gibi farklılık olarak Türkiye’deki iklim çeşitliliği gerek tarımsal yapıyı beslenme alışkanlıklarını etkilemiştir.Deniz kültürü Türk kültürü içerisine girmiştir.Türk kültürü etkileşim alanı olarak Anadolu’nun eskiden beri uygun bir yerleşim alanı olmasının verdiği kültürel zenginliğin izlerinden etkilenmiştir.
 
      
 
     SORU-14 Türklerin Anadolu’yu yerleşim yeri olarak seçmelerinin coğrafi  nedenleri:
 
     Yerşekilleri ,iklim ,bitki örtüsü özellikleri yerleşmeye müsayit verimli topraklara sahip olması.
 
      
 
     SORU- 15 Bu soru için Türk kültürünün oluşumunda etkili olan maddi ve manevi değerler hakkında bilgi verilebilir 
 
 .Örnek örf adetler,gelenek görenek,giyim tarzı,din,ahlak anlayışı gibi bu soruyu sizin yorumlamanız gerekiyor.
 
      
 
     SORU-16 Dünyada önemli hammadde alanları olan ülkeler ve bölgeler aynı zamanda Pazar alanlarıdır neden:
 
     Hammadde potansiyelinin yüksek olduğu özellikle geri kalmış ülkeler bu hammadde kaynaklarını işleyecek teknolojiye ve birikime sahip ülkeler değillerdir.Bu nedenle ellerindeki hammadde kaynaklarını dışarıya işlenmeden satarlar ve kendileri dışarıdan bu ürünleri işlenmiş olarak almak zorunda kalırlar bu nedenle önemli bir pazar alanı oluştururlar.Yine bu tarz ülkeler gelişmişlik seviyesi düşük olduğundan aile planlaması olmayan nüfus potansiyelinin yüksek olduğu ülkelerdir.Yine yerleşmeye uygun alanların nüfuslanarak  hammadde kaynakları ile yakınlık göstermesi de bu ülkelerin önemli pazar olmasında etkili olur.
 
      
 
     AŞAĞIDAKİ CÜMLELERDE BOŞ BIRAKILAN YERLERİ UYGUN İFADELERLE TAMAMLAYINIZ
 
      
 
     1-     SANAYİ
 
     2-     ULAŞIM
 
     3-     ------------------
 
     4-     OTAĞ
 
     5-     GÖÇEBE
 
     6-     GÖKTÜRK YAZITLARI
 
      
 
     AŞAĞIDAKİ İFADELERDEN DOĞRU OLANLARIN YANINA  D ,YANLIŞ OLANLARIN YANINA  Y HARFİNİ KOYUNUZ.
 
     1- D       2- Y    3-  D     4- D     5-  Y
 
      
 
     AŞAĞIDAKİ ÇOKTAN SEÇMELİ SORULARI CEVAPLANDIRINIZ.
 
     1- B    2- A  3-C   4-A   5-D   6-D   7-B   8- C   9-A   10-C   11-A  12-E

Read more