-Ki Bağlacı İle İlgili Çözümlü Test Soruları

İlgi zamiri belirtili isim tamlamalarında tamlananın yerini tutabilir:
benim kalemim→benimki
onun eli→onunki

* Türkçe'de üç tane “ki” vardır: “ki”, “-ki”, “-ki”

a. “ki” Bağlacı
* Sadece “ki” biçimi vardır. 
* Kendinden önceki ve sonraki kelimelerden ayrı yazılır. 
* Türkçe değil, Farsça bir bağlaçtır ve Türkçe cümle yapısına aykırı olarak kullanılır. 
* “ki” ile başlayan bir ara cümle asıl cümlenin içinde kısa çizgiler arasında verilebilir:

Bu ezanlar -ki şahadetleri dinin temeli-
Yağmur yağmadı ki mantarlar ortaya çıksın.
Atatürk diyor ki: ... 
Bir şey biliyor ki konuşuyor. 
Ben ki hep sizin için çalıştım. 
Sınavı kazanabilir miyim ki... 
Baktım ki gitmiş. 

b. “-ki” İlgi Zamiri 
* Ek hâlindeki tek zamirdir. 
* Eklendiği kelimeye -ki sadece isim tamlamasında tamlayana eklenir- bitişik yazılır ve bir ismin (tamlananın) yerini tutar. 
* Büyük ve küçük ünlü kurallarına uymaz; sadece –ki şekli vardır:

senin kalemin→seninki, Ali'nin eli→Ali'ninki, onun düşüncesi→onunki...

c. “-ki” Yapım Eki
* İsimlere eklenerek yer ve zaman bildiren sıfatlar türeten ektir. 
* Zaman bildiren kelimelerin sonuna doğrudan eklenirken, yer bildiren sıfatlar türetirken “-dE” hâl ekiyle birlikte kullanılır. 
* Sadece –ki ve az da olsa –kü şekilleri vardır:

bu yılki sınav, yarınki maç, dünkü film, bugünkü aklım...
masadaki kitaplar, duvardaki saat, evdeki hesap...


************************* ********
BAĞLAÇ OLAN "ki"

1- Başlı başına bir sözcüktür. Cümleleri birbirine bağlar.Kendinden önce gelen sözcükten ayrı yazılır.Bu sözcüğün ünlü harflerinden etkilenmez.

a) Öyle anlaşılıyor ki, sen gelmeyeceksin.

1. Cümle : Öyle anlaşılıyor.
2. Cümle : Sen gelmeyeceksin.

b) Onu görünce öyle şaşırdım ki, anlatamam.

1. Cümle : Onu görünce öyle şaşırdım.
2. Cümle : Anlatamam.

2- a) "ki" bağlacı kimi sözcüklerle birleşip, kaynaşarak birleşik sözcük olur. O zaman ayrı yazılmaz.
mademki, halbuki, belki, sanki, çünkü, oysaki.

b) "ki" bağlacı bazı sözcüklerle de öbekleşir, fakat ayrı yazılır.
demek ki, öyle ki , kaldı ki

3- Şüphe ve pekiştirme göreviyle kullanılan "ki" sözcüğü de ayrı yazılır.

Babam geldi mi ki?
Doktor açıklama yapacak mı ki?

EK OLAN "-ki"

Daima sözcüklere bitişik yazılır."Kiminki?" ve "hangi?" sorularının karşılığı olan sözcüklerin aldığı "ki" ler ektir.

**Sonunda ince-yuvarlak ünlü bulunan bazı sözcüklerden sonra getirilen "-ki" eki küçük ünlü uyumuna uyarak "-kü" olur.**

-Dünkü olay beni çok etkiledi.
-Bugünkü toplantı uzun sürdü.

Ek olan "-ki", iki şekilde karşımıza çıkar:

1- İlgi zamiri olan "-ki":

Sözcüklerin yerini alır. -mki,-inki biçiminde eklenir.
Benim ellerim kirli, seninkiler temiz.
Seninki.........senin ellerin
Seninki, bugün yine okula gitmedi.
Seninki......senin çocuğun
Benimki çok eskidiği için, yenisini aldım.
Benimki.......benim çantam

2 -Belirtme sıfatı üreten "-ki" 

Yer ve zaman belirten sıfatlar türetir:
Duvardaki resmi ben yaptım.
Akşamki yemeği çok beğendim.
Penceredeki çiçek, soğuktan dondu.

**Yazımda "-ki" eki ile, "ki" bağlacını birbirinden ayırabilmek için "ki" ler cümleden çıkarılır. Cümlenin kuruluşunda bozulma oluyorsa "ki" ler ektir, bitişik yazılır. Olmuyorsa, bağlaçtır, ayrı yazılır.**

Şimdi, yukarıdaki bilgilerle son bilgiyi harmanlayıp, aşağıdaki alıştırmaları yapalım:

1- Evdek(ki) kitapları da getir.
a) Hangi kitap? Evdeki.
b) Evde kitapları da getir. Cümle bozuldu. O halde ek ve bitişik yazılmalı.
Evdeki kitapları da getir.

2- Öyle bir illet(ki), iyi olmak bilmiyor.
a) 1. Cümle : Öyle bir illet.
2. Cümle : İyi olmak bilmiyor.

İki cümleyi birbirine bağlıyor. O halde bağlaç ve ayrı yazılmalı

b) Öyle bir illet iyi olmak bilmiyor. Cümle bozulmadı. Bağlaç ve ayrı yazılmalı.
Öyle bir illet ki, iyi olmak bilmiyor

3- Senin(ki) bu yıl iyi ders çalışıyor.
a) Kiminki? Seninki
b) Senin bu yıl iyi ders çalışıyor. Cümle bozuldu. Ek ve bitişik yazılmalı
Seninki bu yıl iyi ders çalışıyor.

4- Düşündüm(ki) seninle gelsem iyi olacak.
a) 1. Cümle : Düşündüm.
2. Cümle : Seninle gelsem iyi olacak.

İki cümleyi birbirine bağlıyor. O halde bağlaç, ve ayrı yazılmalı

b) Düşündüm seninle gelsem iyi olacak. Cumle bozulmadı. Bağlaç ve ayrı yazılmalı.
Düşündüm ki, seninle gelsem iyi olacak.

5- Parti kongrelerinde(ki) coşkuyu seçimlerde göremedik.
a) Hangi coşku? Parti kongrelerindeki.
b) Parti kongrelerinde coşkuyu seçimlerde göremedik. Cümle bozuldu. O halde buradaki "ki" ektir. Bitişik yazılmalıdır.
Parti kongrelerindeki coşkuyu seçimlerde göremedik.

************************* *******************


1. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır?

A) Seninki yine ortalığı dağıtmış.
B) Sendeki gözler kimde var?
C) Anladımki yalanmış sözlerin.
D) Ondaki incelik dillere destan.
E) Öyle yoruldum ki, anlatamam.



2. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır?

A) Kulağını çektim ki, bir daha yapmasın.
B) Bizim ki henüz gelmemiş.
C) Kim ki onu söyleyen?
D) Bil ki, bu iş burada biter.
E) Oku ki anlayasın!



3. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır?

A) Bir yemek yapmış ki, yeme de yanında yat.
B) Öyle bir ıslanmışki, kuru bir yeri yok!
C) Kiminkini aldığını hâlâ söylemeyecek misin?
D) Belki de ben bunu çoktan hak ettim.
E) Şimdiki yarışmacı Erzurum'danmış.




4. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır?

A) Öyle üzülmüş ki anlatamam.
B) Seninki hâlâ uyuyor.
C) Yanındaki kimdi?
D) Kitabında ki soruları yaptın mı?
E) Duydum ki unutmuşsun, gözlerimin rengini.





5. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır?

A) Sormadın mı ki, niye öyle yapmış?
B) Bülteniimizdeki haberlerden bazıları:
C) Söylediklerimi anladın mı ki?
D) Kimdi ki öyle avaz avaz bağıran?
E) Söylesem de yapmazki.





6. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır?

A) Mademki gelmedi, hakkını alamaz!
B) Ne var ki verdiği sözleri unuttu.
C) Hâlâ mektup atıyor bize, demek ki unutmamış.
D) Halbu ki daha önce öyle söylememişti.
E) Sabah erken gelmişti oysaki.





7. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır?

A) Sen ki beni tanırsın, niçin böyle düşünüyorsun?
B) O yer ki oradan herkes kaçar, sen de kaç.
C) Geldim ki kimse yok.
D) Bu adama güvenilmez ki!
E) Bana kızarlar mı ki acaba?




8. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır?

A) Bunu senin yanına bırakır mıyım ki?
B) Belaki ne bela bu adam yahu!
C) Ne yazık ki elindekilerin hepsini kaybeti!
D) İyi ki sen varsın şekerim.
E) Bendeki de ne şans ama!




9. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır?

A) İyi çiğne ki sonra karnın ağrımasın.
B) Çalış ki sınıfını geçesin.
C) Bilmem ki söylediklerin olur mu?
D) Görüyorumki çok çalışmışsın.
E) Babam dedi ki: "Artık gelmesin." 




10. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır?

A) Farz edelimki bu, senin dediğin gibi olmadı.
B) Öyle bir işi ki akıllara durgunluk verir.
C) Görmedim ki.
D) Hayır, güzel değil ki.
E) Bu işin de sonu gelmiyor ki.





11. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır?

A) En fazla c vitaimni portakaldadırki kışın yetişir.
B) Herif it ki it!
C) Bir baktım ki, gitmiş.
D) Seninki değiştirilmiş.
E) O kadar uğraştım ama takılmıyor ki.





12. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır?

A) Sendeki güç bende olsa...
B) Bir gün gelir ki olanlar unutulur.
C) Sana söylememiş miydim ki?
D) Tam başarıyorduk ki, herşey altüst oldu.
E) Olanları analayamadıkki.





13. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır?

A) Karşıdaki evin camını kim kırdı?
B) Önümden çekilki filmi rahat izleyebileyim.
C) Kabul et ki bu böyle devam etmez.
D) Tanıdık mı ki bunlar?
E) Bu seferki hazırlıklar mükemmeldi.





Cevap Anahtarı: 1C 2B 3B 4D 5E 6D 7C 8B 9D 10A 11A 12E 13B

1. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır? 
A) Seninki yine ortalığı dağıtmış
 B) Sendeki gözler kimde var? 
C) Anladımki yalanmış sözlerin. 
D) Ondaki incelik dillere destan
. E) Öyle yoruldum ki, anlatamam. 

2. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır?
 A) Kulağını çektim ki, bir daha yapmasın. 
B) Bizim ki henüz gelmemiş. 
C) Kim ki onu söyleyen? 
D) Bil ki, bu iş burada biter. 
E) Oku ki anlayasın! 

3. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır? 
A) Bir yemek yapmış ki, yeme de yanında yat. 
B) Öyle bir ıslanmışki, kuru bir yeri yok!
 C) Kiminkini aldığını hâlâ söylemeyecek misin? 
D) Belki de ben bunu çoktan hak ettim. 
E) Şimdiki yarışmacı Erzurum'danmış. 


4. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır? 
A) Öyle üzülmüş ki anlatamam.
 B) Seninki hâlâ uyuyor. 
C) Yanındaki kimdi? 
D) Kitabında ki soruları yaptın mı? 
E) Duydum ki unutmuşsun, gözlerimin rengini. 

5. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır? 
A) Sormadın mı ki, niye öyle yapmış? 
B) Bülteniimizdeki haberlerden bazıları: 
C) Söylediklerimi anladın mı ki? 
D) Kimdi ki öyle avaz avaz bağıran?
 E) Söylesem de yapmazki.

 6. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır? 
A) Mademki gelmedi, hakkını alamaz!
 B) Ne var ki verdiği sözleri unuttu. 
C) Hâlâ mektup atıyor bize, demek ki unutmamış. 
D) Halbu ki daha önce öyle söylememişti.
 E) Sabah erken gelmişti oysaki. 

7. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır?
 A) Sen ki beni tanırsın, niçin böyle düşünüyorsun?
 B) O yer ki oradan herkes kaçar, sen de kaç.
 C) Geldim ki kimse yok. 
D) Bu adama güvenilmez ki!
 E) Bana kızarlar mı ki acaba? 


8. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır? 
A) Bunu senin yanına bırakır mıyım ki? 
B) Belaki ne bela bu adam yahu! 
C) Ne yazık ki elindekilerin hepsini kaybeti! 
D) İyi ki sen varsın şekerim. 
E) Bendeki de ne şans ama!


 9. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır? 
A) İyi çiğne ki sonra karnın ağrımasın. 
B) Çalış ki sınıfını geçesin. 
C) Bilmem ki söylediklerin olur mu?
 D) Görüyorumki çok çalışmışsın. 
E) Babam dedi ki: "Artık gelmesin." 

10. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır? 
A) Farz edelimki bu, senin dediğin gibi olmadı. 
B) Öyle bir işi ki akıllara durgunluk verir. 
C) Görmedim ki. 
D) Hayır, güzel değil ki. 
E) Bu işin de sonu gelmiyor ki. 

11. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır? 
A) En fazla c vitaimni portakaldadırki kışın yetişir. 
B) Herif it ki it!
 C) Bir baktım ki, gitmiş.
 D) Seninki değiştirilmiş.
 E) O kadar uğraştım ama takılmıyor ki. 

12. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır? 
A) Sendeki güç bende olsa...
 B) Bir gün gelir ki olanlar unutulur. 
C) Sana söylememiş miydim ki? 
D) Tam başarıyorduk ki, herşey altüst oldu.
 E) Olanları analayamadıkki. 

13. Aşağıdakilerden hangisinde "-ki" eki yanlış yazılmıştır? 
A) Karşıdaki evin camını kim kırdı? 
B) Önümden çekilki filmi rahat izleyebileyim. 
C) Kabul et ki bu böyle devam etmez. 
D) Tanıdık mı ki bunlar?
 E) Bu seferki hazırlıklar mükemmeldi. 

Read more