Toroslar'dan Akdeniz'e
köyünden Değirmenoluk köyünün insanları köylerinin dışına çıkmazlar. Onun için
buranın kendine has kanun ve töreleriyle yaşamaktadırlar. Abdi Ağa bu kanun ve
töreleri koyar ve uygular. Dışarıdan köye kimse gelemez ve karışamaz.
Köyün
çocuklarından İnce Memed, günlerdir Abdi Ağa'nın tarlasını sürmektedir, ancak
Abdi Ağa sürekli annesini ve kendisini dövmektedir. Memed artık dayanamayacağını
anlayınca her şeyi bırakıp Kesme Köyü'ne gider ve orada yaşayan bir köylü olan
Süleyman'a sığınır. Memed'in yaptığı bu kaçma eylemi aslında bütün köy
ahalisinin hayalidir. Memed kışı Kesme Köyü'nde geçirir. Orada çobanlık yapar.
Anasını ve köyünü özlemiş olmasına rağmen dönmemekte kararlıdır. Bir gün köyden
bir tanıdık onu görür ve bu haberi Memed'in annesi Döne'ye iletir. Ancak haber,
köyde ağızdan ağıza yayılır ve Abdi Ağa durumu öğrenir. Daha sonra Abdi Ağa
Süleyman'ın kapısına dikilir ve Memed'i alıp köye götürür. O yaz Memed hasadı
yapar ve Abdi Ağa'nın topraklarını sürer. Abdi Ağa ise ceza olarak ona hasadın
dörtte birini verir. O kış Memed ve anası çok zorluk çekerler.
Aradan
birkaç sene geçtikten sonra Memed, arkadaşı Mustafa ile birlikte ilk defa
kasabaya gider. Yolda, iyi ve mert bir eşkıya olan ve hayranlık duydukları Koca
Ahmet'le karşılaşırlar. Kasabadaki yaşam Memed'i çok etkiler. Ağaların olmadığı,
herkesin hür olduğu bu hayat Memed'i cezbeder. Memed, sevgilisi Hatçe'nin Abdi
Ağa'nın yeğeni ile evlendiriliceğini öğrenince, Hatçe'yi kaçırmak için köye
döner ve beraber kaçarlar. Hatçe ile Memed'in kaçmalarının ardından Ağa'nın
adamları ve yeğeni onları yakalamak için izlerini sürerler ve bulurlar.
Aralarında çatışma çıkar. Memed, Abdi Ağa'nın yeğenini öldürür, Abdi Ağa'yı
yaralayıp kaçar. Hatçe ise yakalanır. Memed'in sığınacak bir yeri olmadığı için
Deli Durdu denilen bir eşkıyanın çetesine katılır. Çetenin yaptığı haksızlıkları
gören Memed Deli Durdu'dan nefret eder.
Bu
sırada Abdi Ağa Hatçe'yi cezalandırmak için ona bir tuzak kurar. Yeğenini
Hatçe'nin öldürdüğüne jandarmaları ikna eder ve Hatçe hapishaneye düşer.
Eşkıyalığa
iyice alışan Memed zulmetmeye dayanamaz. Arkadaşları Recep Çavuş ve Cabbar ile
Deli Durdu'nun çetesinden ayrılır. Bir gece köye geldiğinde anasının öldüğünü ve
Hatçe'nin başına gelenleri öğrenir. Ardından Abdi Ağa'nın izini sürmeye
başlar.
Bu
arada Abdi Ağa Memed'i ortadan kaldırmak için bir tuzak kurar. Memed ise
kasabada Hatçe'yi bulur ve bir yolunu bulup onu ve arkadaşını hapishaneden
kaçırmayı başarır. Köylüleri de Abdi Ağa'ya karşı gelmeleri konusunda
yüreklendirir. O kış köylüler Abdi Ağa'ya hasatlarından bir buğday tanesi bile
vermezler.
Abdi
Ağa Ankara'ya telgraf çeker ve Memed'in gizlendiği yeri ihbar eder. Jandarmalar
Memed'i kıstırırlar. Aralarında çatışma çıkar. Tam bu sırada Hatçe doğum yapar.
Memed eşi ve çocuğu için teslim olur fakat bu esnada Hatçe vurulur. Memed'in
dünyası yıkılır. Aylardır onu kovalayan Asım ÇAvuş onu böyle bir durumdayken
tutuklayamaz ve askerleriyle giderek ona yeni bir şans verir. Doğan çocuğunu
Hatçe'nin hapishane arkadaşı Iraz alır ve Gaziantep'in bir köyüne götürür.
Olaylardan
Abdi Ağa'yı sorumlu tutan Memed köye gelir ve Abdi Ağa'yı vurur. Bu duruma
sevinen köylü bayram eder. Memed ise atını dağlara doğru sürer ve o günden sonra
Memed'den haber alınmaz.
O
gün bu gündür Dikenlidüzü Köylüleri, çift koşmadan önce çakırdikenleri ateşe
verirler. İşte tam o günlerde Alidağ’ın doruğunda bir top ışık patlar, üç gün üç
gece yanar durur.