4B
SÖZLEŞMELİ PERSONEL, EK ÖDEMESİNDE KESİLEN SGK PRİMLERİNİ GERİ İSTEYEBİLİR.
15.01.2012 Tarihinde 666 sayılı KHK ile yürürlüğe giren “Ek Ödeme“ Denge
Tazminatında kesilen SGK Primlerini iadesini isteyebilir. Önceki yazılarımızdan
da belirttiğimiz gibi 15.01.2012 Tarih itibariyle 4/B Sözleşmeli Personele
yapılacak Ek Ödemeden SGK Prim Kesintisi yapılmaması gerekmektedir. Ancak bazı
Birimler yapılan bu ek ödemeden SGK Primi kesmeye devam etmektedirler konuyla
ilgi tartışmayı memurlar
net’in yayınladığı bir yazı ile Adalet Bakanlığın Görüşü, Maliye
Bakanlığının Yazsı ve Sosyal Güvenlik Kurumunun yazısı ile net bir şekilde
açıklanmıştır. Bu görüşler içinde Adalet Bakanlığı ve Maliye Bakanlığının
Yazıları 4B Sözleşmeli Personele ödenen ek ödemeden, SGK Primi kesilmeyeceği
yönünde olması bizi bir daha haklı kılmıştır memurlar net sitesinde aldığımız
görüş yazılarını ve örnek dilekçe sitemizden yayınlanmıştır
T.C.
ADALET BAKANLIĞI
Strateji Geliştirme Başkanlığı
Sayı :
B.03.0.SGB.0.00.00.08/1005/2908........................................................................................................
27/09/2012
Konu : Sözleşmeli Personel (4-B) Prim Kesintisi
.................................CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINA
.................BÖLGE İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlığımıza, muhtelif Başsavcılıklar ile Mahkemelerden gelen görüş isteme
yazılarında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4/B.bendi kapsamında
sözleşmeli olarak istihdam olunan personele yapılan ek ödemeden prim kesintisi
yapılıp yapılamayacağı hususunun müteaddit defalar sorulması üzerine, bu hususa
ilişkin olarak Başkanlığımızca yapılan değerlendirme sonucu oluşan görüşümüz
aşağıdaki gibidir.
Bilindiği üzere 02/11/2011 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan 666 Sayılı
Kamu Görevlilerinin Mali Haklarının Düzenlenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun
Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin
1.maddesinin birinci bendi ile 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnameye Ek.9.madde olarak eklenen bentte "...Kadro karşılığı sözleşmeli
personel ile 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (II) sayılı cetvele
dahil pozisyonlarda istihdam edilen sözleşmeli personel hariç olmak üzere,
çeşitli statülerde istihdam edilen sözleşmeli personele, çalıştıkları birim ve
bulundukları pozisyon unvanı itibarıyla aynı veya benzer unvanlı memur
kadrosunda çalışan, hizmet yılı ve öğrenim durumu aynı olan emsali personel için
belirlenmiş olan ek ödeme oranını aşmamak üzere, statüleri ile mali haklar
kapsamında yapılan her türlü ödemeler dahil almakta oldukları toplam ödeme
tutarları gibi kriterler birlikte veya ayrı ayrı dikkate alınarak bu madde
hükümleri çerçevesinde ek ödeme yapılıp yapılmayacağını, yapılacak ek ödeme
oranını sözleşme ücreti ile ilişkilendirilmeksizin belirlemeye, Maliye
Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu yetkilidir. Bu ödeme tutarı damga
vergisi hariç herhangi bir vergi ve sigorta prim kesintisine tabi tutulmaz.
Bu maddenin uygulamasına ilişkin olarak ortaya çıkabilecek tereddütleri
gidermeye ve uygulamayı yönlendirmeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.",şeklinde
hükme,
10/01/2012 tarihli ve 28169 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2012/2665 sayılı
Sözleşmeli Personele Ek Ödeme Yapılmasına Dair Bakanlar Kurulu Kararının 1/6
maddesinde ise; "Ek ödemeye hak kazanılmasında ve bu ödemenin yapılmasında
sözleşme ücretlerine ilişkin hükümler uygulanır ve bu ek ödeme damga vergisi
hariç herhangi bir vergi ve sigorta prim kesintisine tabi tutulmaz. Bu karar
uyarınca yapılacak ek ödeme, ilgili mevzuatı uyarınca ödenmekte olan zam, iş
sonu tazminatı, tazminat, ödenek, döner sermaye payı, ikramiye, ücret ve her ne
ad altında olursa olsun yapılan benzeri ödemelerin hesabında dikkate alınmaz."
hükme yer verilmiştir.
657 sayılı Kanunun 4/B.bendi kapsamında sözleşmeli olarak istihdam olunan
personele yapılan ek ödemeden prim kesintisi yapılıp yapılamayacağı ile ilgili
olarak Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı'na ve Maliye Bakanlığı'na görüş
sorulmuş olup, anılan kurumların konuya ilişkin görüş yazıları aşağıda
belirtilmiştir.
1- Sosyal Güvenlik Kurumunun 11/04/2012 tarihli ve 6659487 sayılı yazısında;
"...5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesinin birinci fıkrasında;
a) Prime esas kazançların hesabında;
1) Hak edilen ücretlerin,
2) Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde yapılan
ödemelerin ve işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına
ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarların,
3) İdare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince yukarıdaki (1) ve
(2) numaralı alt bentlerde belirtilen kazançlar niteliğinde olmak üzere
sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin brüt toplamı esas alınacağı,
(b) bendinde, ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev
yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya
kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa
tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk
ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık
sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari
ücretin % 30'unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik
katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmayacağı,
(c) bendinde, (b) bendinde belirtilen istisnalar dışında her ne adla
yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan
nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulur. Diğer kanunlardaki prime tabi
tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnalar bu Kanunun uygulanmasında
dikkate alınmayacağı,
(d) bendinde ise, ücretlerin hak edildikleri aya mal edilmek suretiyle prime
tabi tutulacağı, diğer ödemelerin ise öncelikle ödendiği ayın kazancına dahil
edileceği ve ücret dışındaki bu ödemelerin yapıldığı ayda üst sınırın aşılması
nedeniyle prime tabi tutulamayan kısmı, ödemenin yapıldığı ayı takip eden aydan
başlanarak iki ayı geçmemek üzere üst sınırın altında kalan sonraki ayların
prime esas kazançlarına ilave edileceği, 105 inci maddesinde de, 21/4/2005
tarihli ve 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi, 26/10/1990 tarihli ve 3671
sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile 10/7/1987 tarihli ve 285 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnamenin 5 inci maddesinin onbirinci fıkrası hariç olmak üzere, diğer
kanunların bu Kanuna aykırı hükümleri uygulanmayacağı hükme bağlanmıştır.
Buna göre, 5510 sayılı Kanunda prim ödenmeyecek istisnalar tek tek sayılmış
olduğundan, 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (b) bendine göre istihdam
edilen sözleşmeli personele yapılmakta olan ek ödemenin, yukarıda bahsi geçen
Kanun hükümleri gereğince prime esas kazanca dahil edilmesi gerekmektedir."
denilmektedir.
2- Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 02/03/2012
tarihli ve 2837 sayılı yazısında ise;
"...Buna göre, anılan madde kapsamına giren sözleşmeli personele verilecek ek
ödemeye ilişkin oranların tespiti belirli bazı kriterler çerçevesinde Bakanlar
Kurulunun yetkisine bırakılmıştır. Ayrıca, aynı Kanun Hükmünde Kararnamenin 8
inci maddesinde ise, 375 sayılı KHK'ye eklenen bu ek 9 uncu maddenin 15.01.2012
tarihinden itibaren yürürlüğü gireceği hükme bağlanmıştır.
Dolayısıyla, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 9 uncu maddesinde, söz
konusu ek ödemeden kimlerin yararlanabileceği ile verilecek ek ödemenin azami
oranı/tutarı ve bu ek ödemeden hangi kesintilerin yapılabileceği münhasıran
düzenlenmiş ve yapılacak kesintilere ilişkin olarak hem vergi mevzuatı hem de
sosyal güvenlik mevzuatı açısından geçerli olan genel hükümlerden farklı şekilde
işlem yapılması açıkça hükme bağlanmıştır. Ayrıca, yapılan bu düzenlemenin, 5510
sayılı Sosyal Sigortalar ve özel olarak Genel Sağlık Sigortası Kanunundan sonra
yürürlüğe girdiği ve normlar hiyerarşisi yönünden 5510 sayılı Kanunun daha üst
bir hukuk normu durumunda olmadığı ve sonradan yapılan kanun düzenlemelerinin
önceki kanunlardan farklı veya önceki kanunlara aykırı hüküm içermeyeceği
yönünde geçerli bir hukuki dayanak da bulunmadığı dikkate alındığında; 375
sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 9 uncu maddesinde, 5510 sayılı Kanunun 80
inci maddesine göre farklı işlem yapılmasını gerektirecek şekilde bir düzenleme
yapılmasını engelleyecek veya 375 sayılı KHK'nin ek 9 uncu maddesinin
yürürlüğünü ve kapsamını hükümsüz hale getirecek bir hukuki zorunluluk
bulunmamaktadır. Bu itibarla, 15/01/2012 tarihinden itibaren, 657 sayılı Devlet
memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası çerçevesinde istihdam edilen
sözleşmeli personele verilecek ek ödemenin, sigorta primine esas kazanca dahil
edilmemesinin ve söz konusu ödemeden sigorta primi kesintisi yapılmamasının
gerekli olduğu mütalaa edilmektedir." denilmektedir.
Bu kapsamda, yukarıda yer alan mevzuat hükümleri uyarınca;
Öncelikle normlar hiyerarşisinde aynı zamanda aynı olayı düzenleyen eşit
hukuki statüdeki iki norm birbiriyle çeliştiği takdirde, genel hüküm ve özel
hüküm ilişkisi veya önceki düzenleme ve sonraki düzenleme ilişkisine bakılmak
suretiyle söz konusu olaya uygulanacak hukuk normunun tespit edilmesi
gerekmektedir.
666 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1.maddesinin birinci bendi ile 375
sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye Ek 9. madde olarak eklenen bent ile, kadro
karşılığı sözleşmeli personel ile 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli
(II) sayılı Cetvele dahil pozisyonlarda istihdam edilen sözleşmeli personel
hariç olmak üzere, çeşitli statülerde istihdam edilen sözleşmeli personele
verilecek ek ödemenin özel olarak düzenlendiği ve yapılan düzenlemede, bu ek
ödemenin damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve sigorta prim kesintisine tabi
tutulamayacağının açık olarak yazıldığı, 5510 sayılı Kanun'da yer alan prim
kesintisine ilişkin düzenlemelerin ise sözleşmeli personel de dahil olmak üzere
tüm kamu görevlilerine ilişkin genel nitelikte düzenlemeler mahiyetinde olduğu,
ayrıca 666 sayılı KHK'nın 5510 sayılı Kanun'dan tarih itibariyle de daha sonra
olduğu hususu da dikkate alındığında, sonradan çıkan özel nitelikte bir
düzenleme olan 666 sayılı KHK'nın, önceden çıkan ve genel nitelikte bir kanun
olan 5510 sayılı Kanun'a göre ek ödeme hususunda uygulama önceliğinin bulunduğu,
bu anlamda 666 sayılı KHK ile bu KHK'nın verdiği yetki çerçevesinde çıkarılan
Bakanlar Kurulu kararı uyarınca sözleşmeli personele yapılan ek ödemeden prim
kesintisi yapılamayacağı düşünülmektedir.
Kaldı ki; 666 sayılı KHK'da yer alan "Bu maddenin uygulamasına ilişkin olarak
ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye ve uygulamayı yönlendirmeye Maliye
Bakanlığı yetkilidir." düzenlemesi de dikkate alındığında bu hususta Maliye
Bakanlığı görüşüne itibar edilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Bundan sonra, 657 sayılı Kanunun 4/B bendi kapsamında sözleşmeli olarak
istihdam olunan personele yapılan ek ödemeden prim kesintisi yapılıp
yapılamayacağı hususunda Başsavcılıklar ile Mahkeme Başkanlıklarına yapılan
yazılı başvurulara ilişkin Başkanlığımıza tekrar görüş sorulmayarak, yukarıda
açıklanan görüşümüz doğrultusunda ilgili birimlerce cevap verilmesi
gerekmektedir.
Bilgi edinilmesi ve uygulamanın buna göre yapılmasını rica ederim.
Akın ÇAKIN
Hâkim
Bakan a.
Strateji Geliştirme Başkanı
4b sözleşmeli personel, 4b kesilen sgk primleri, 4b sgk primlerinin geri alınması, 4b sgk primleri nasıl geri alınır,
![Hakan Altun & Yıldız Tilbe - Ruh İkizi + [ Şarkı Sözleri ]](https://lh3.googleusercontent.com/blogger_img_proxy/AEn0k_smc0C104AXuxO6tgOMrM5SIrchfcrce_BoDFeo0-TXEira1JaI3HrMQ-0L8Uk4xNfdKRljfqZD6kNanuIk9QliMhgJeZYojzOWdY_vArricAY "Hakan Altun & Yıldız Tilbe - Ruh İkizi + [ Şarkı Sözleri ]")
