2. Gelecekten Söz Eden Anlatım-Bağlaç
Metin İnceleme
1. Gelecekten söz eden anlatımla oluşturulmuş metinlerin ortak özelliklerini bulunuz.
CEVAP:
Gelecekten söz eden metinlerin ortak özellikleri:
• Gelecekten söz eden metinler varsayım ile oluşmuştur.
• Gelecekten söz eder.
• Verilerden yola çıkılarak geleceğe ait tahmin yapılabilir.
• Olandan çok olması istenilen anlatılır.
• Gerçekleşmesi mümkün olmayan tasarı ve düşünceler(ütopya) anlatılır.
• Genellikle gelecek zaman ifadesi kullanılır.
2. Bu üç metni gelecekten beklenenlerin gerçekleşip gerçekleşmemesine göre karşılaştırınız. So¬nuçları belirtiniz.
CEVAP:
1.metinde gelecekten beklenenler gerçekleşmiş, 2.ve 3.metinde ise gerçekleşmemiştir.
3. İlk metinde çocuğun gelecekle ilgili hayali nedir?
CEVAP:
Günün birinde bir at çiftliğine sahip olmak.
4. Öğretmen, çocuğun hayalleriyle ilgili yazmış olduğu yazıyı neden beğenmiyor? Çocuk niçin öğ¬retmeninin beğenmediği bu ödevi hiç değiştirmeden geri veriyor?
CEVAP:
Öğretmen, çocuğun hayalleriyle ilgili yazmış olduğu yazıyı, o hayalleri gerçekçi bulmadığı için beğenmiyor. Çocuk, öğretmeninin beğenmediği bu ödevi, hayallerini gerçekleştirme hususunda inatçı ve azimli olduğu için hiç değiştirmeden geri veriyor.
5. Çocuğun hayalini gerçekleştirmekte inatçı olmasını doğru buluyor musunuz? Anlatınız.
6. Çocuk bir at çiftliğine sahip olmak yerine bir uzay gemisinin kaptanı olmayı hayal etseydi sizce metnin devamında olaylar nasıl gelişirdi? Sözlü olarak ifade ediniz.
7. “Hayal hırsızlığı” sözünden ne anlıyorsunuz? Açıklayınız.
8. Gelecekten söz eden anlatım gelecekle ilgili varsayımlarımızı ihtiva eder. Genellikle ihtimal bildi¬ren kelime veya kelime grupları ile gelecek zaman kipiyle çekimlenmiş fiiller kullanılır. Metinlerdeki bu unsurları bulunuz ve bunların işlevlerini belirtiniz.
CEVAP:
Öncelikle başladığım işi bitireceğim. İki sene evvel iyi bir avukat olmak için girdiğim hukuk fakültesini bitirip bir büro açmak istiyorum. Bir de işlerden arta kalan zamanda yıllardır biriktirdiğim notların kitaplaştırılması lazım. Tabii ki kitap çıktıktan sonra kitapevlerinde yapılacak imza günleri epey vaktimi alacak gibi. Olsun, okuyucularımla yapacağım sohbetler bana ayrı bir haz verecektir.
9. Yukarıdaki şiirde şair, gelecekle ilgili olarak nasıl bir dünya düşünüyor? Açıklayınız.
CEVAP:
Hırsın, kinin kapısının kapandığı, yüzlerde çocuksu gülümsemenin olduğu, gözlerde sevginin ışığının yandığı, yaşlıların korkusuz, çocuklar mutlu olduğu, gençliğin sevinç yaşatmak için birbiriyle yarıştığı, her renkyüreğin hep aynı anlayışla çarptığı, bayrakların hep aynı rüzgârla okşandığı, yeryüzünde sürekli bir olimpiyat şenliğinin yaşandığı, her şeyin iyilik, güzellik, dostluk üstüne olduğu, aklın aydınlığında ve duygunun selinde yıkanmış, ülküsü kardeşlik olan, günlük güneşlik bir dünya düşünüyor.
10. Metinlerdeki bakış açılarını belirleyiniz. Bunları defterinize yazınız.
11. “Her Şey Gelecek” adlı metinde yazar gelecekle ilgili planlarını nasıl anlatıyor? Belirtiniz.
12. Yukarıdaki metinde bazı kelimeler belirginleştirilmiştir. Bu kelimeler tek başına bir anlam ifade eder mi? Niçin? Sözlü olarak ifade ediniz.
CEVAP:
Belirginleştirilmiş kelimeler tek başına bir anlam ifade etmez. Çünkü bunlar edattır.
13. Altı çizili kelimeler, kullanıldıkları cümlelerde nasıl bir görev ve anlam kazanmıştır? Açıklayınız.
CEVAP:
Altı çizili kelimeler bağlaçtır ve kullanıldıkları cümlelerde eş görevli kelimeleri, söz gruplarını ve birbiriyle anlamca ilgili cümleleri bağlarlar.
14. Altı çizili kelimeler cümleden çıkarıldığında, cümlenin anlamında bir değişiklik veya daralma olup olmadığını tartışınız. Sonuçlan defterinize yazınız.
CEVAP:
Altı çizili kelimeler cümleden çıkarıldığında, cümlenin anlamında bir değişiklik olmamakta, ancak daralma olmaktadır.
15. Belirginleştirilmişkelimelerle altı çizili kelimelerin en önemli farkı nedir? Açıklayınız.
CEVAP:
Belirginleştirilmiş kelimeler edat, altı çizili kelimeler ise bağlaçtır. Edatlar, genellikle kendisinden önceki kelimelerle anlam ilgisi kurup cümlede görevli (edat, sıfat ve zarf) olarak kullanılır. Bağlaçlar ise cümlede yapı bakımından bir görev üstlenmez, ancak cümleye farklı anlamlar katar.
16. Metinlerde zaman bildiren sözleri ve çekimli fiilleri tespit ediniz. Bunların hangi anlamda ve ni¬çin kullanıldıklarını açıklayınız.
17. Düşsel anlatımla gelecekten söz eden anlatımı karşılaştırınız. Benzer ve farklı yönlerini sözlü olarak ifade ediniz.
CEVAP:
“Düşsel anlatım” ile “Gelecekten söz eden anlatım” arasındaki benzerlik ve farklılıklar:
• Gelecekten söz eden anlatımda ve düşsel anlatımda kişinin kendi hayal dünyasındakiler dile getirilir ve buna göre bir anlatım yolu seçilir.
• Düşsel anlatımda gerçeklikle ilgisi olmayan tamamen çağrışımlara dayalı olaylar, kişiler, varlıklar, zamanlar anlatılır ve bu yapı unsuruyla konu ve tema oluşturulur.
• Gelecekten söz eden anlatımda ise gerçeklerden yola çıkılarak tahmine dayalı bir anlatım yolu benimsenir.
• Gelecekten söz eden anlatım gerçeğe daha yakındır.
18. İlk üç metindeki bağlaçları bularak bunların kullanılma nedenlerini açıklayınız.
CEVAP:
METİNLER BAĞLAÇLAR
Hiç Hayallerinizden Sıfır Aldınız mı? ve, hatta, de, da, ki
Bir Dünya Düşünürüm da, ve, ki
Her Şey Gelecek da, -le(ile), de, ama, ki
Anlama ve Yorumlama
3.etkinlik
Düşsel ve gelecekten söz eden anlatımla yazılmış yazıların benzer ve farklı yönlerini aşağı¬daki tabloya yazınız.
CEVAP:
Benzer yönleri Farklı yönleri
Her iki anlatım türünde de kişinin kendi hayal dünyasındakiler dile getirilir ve buna göre bir anlatım yolu seçilir.
• Düşsel anlatımda gerçeklikle ilgisi olmayan tamamen çağrışımlara dayalı olaylar, kişiler, varlıklar, zamanlar anlatılır ve bu yapı unsuruyla konu ve tema oluşturulur.
• Gelecekten söz eden anlatımda ise gerçeklerden yola çıkılarak tahmine dayalı bir anlatım yolu benimsenir.
• Gelecekten söz eden anlatım gerçeğe daha yakındır.
4.etkinlik
Benim dinim ne ümittir ne korku;
Allah’ıma sevdiğimden taparım.
Ne cennet ne cehennemden bir korku
Almaksızın vazifemi yaparım.
Ziya GÖKALP
Yukarıdaki dörtlükte bulunan “ne…ne”leri inceleyerek aşağıdaki soruları cevaplayınız.
Birinci dizede hangi öğeleri bağlamıştır?
CEVAP:
Yüklemleri bağlamıştır.
Üçüncü dizede hangi öğeleri bağlamıştır?
CEVAP:
(Yan cümleciğe ait) Dolaylı Tümleçleri bağlamıştır.
İlk iki dizenin yüklemini bulunuz. Yüklemler olumlu mudur? Niçin?
CEVAP:
1.dizenin 2 yüklemi vardır: “ümittir” ve “korku(dur)”
Her iki yüklem de “ne…ne” bağlacından dolayı şekil bakımından olumlu göründüğü halde anlamca olumsuzdur.
2.dizenin yüklemi ise “taparım” sözcüğüdür. Bu sözcük anlamca olumludur.
Bu bağlaçları “de” bağlacıyla değiştiriniz. Aynı anlamı sağlıyor mu? Belirtiniz.
CEVAP:
Hayır, aynı anlamı sağlamıyor. Çünkü her iki bağlacın da anlam değeri farklıdır.
“ne…ne” bağlacı cümleden çıkarıldığında anlamda bir daralma olup olmadığını söyleyiniz.
CEVAP:
“ne…ne” bağlacı cümleden çıkarıldığında anlamda daralma değil, değişme olmaktadır.
“ne…ne” bağlacı hangi kelimelerle ve nasıl grup oluşturmuştur? Açıklayınız.
CEVAP:
“ne…ne” bağlacı, 1.dizede “ümit” ve “korku” isimleriyle; 3.dizede ise “cennet” ve “cehennem” isimleriyle grup oluşturmuştur.
5.etkinlik
“Ve” bağlacı; aynı görevdeki öğeleri, kelimeleri ve cümleleri birbirine bağlama göreviyle kullanılır.
Aşağıdaki cümlelerde “ve” bağlacının hangi unsurları birbirine bağladığını yukarıdaki kutu¬cuklardan seçerek parantez içindeki boşluklara yazınız.
CEVAP:
Kitaplarını ve defterlerini çantasına yerleştirdi. (Nesneleri bağlamış)
Annesi ve babası onu ziyaret edecekmiş. (Özneleri bağlamış)
Sınavlara evde ve okulda düzenli olarak hazırlandı.(Dolaylı tümleçleri bağlamış)
Kuğulu Park’a gidecek ve bu sevimli kuşlara yem atacaktı. (Cümleleri bağlamış)
Burası bir zamanlar geniş ve güzel bir ovaydı. (Sıfatları bağlamış)
“ve” bağlacının yerine virgül veya noktalı virgül kullanılabilir mi?Açıklayınız.
CEVAP:
Evet, kullanılabilir. Çünkü virgül ve noktalı virgülün de görevi eş görevli sözcük ya da cümleleri sıralamak ve bağlamaktır.
6.etkinlik
Aynı görevdeki kelimeleri, söz gruplarını ve cümleleri birbirine bağlayan “de/da” bağlacının cümleye kattığı anlamlan yukarıdaki kutucuklardan seçerek parantez içindeki boşluklara yazınız.
CEVAP:
Toplantıda başkan yardımcısı da konuştu. (benzerlik, karşılaştırma)
Önüme kırmızı halılar serseler de gitmem oraya. (dahi, bile)
Bu kitabı oku da bana anlat lütfen. (zaman)
Okulunu bitirecekmiş de öğretmen olacakmış. (küçümseme)
Dün bizi saatlerce beklettin de gelmedin. (yakınma)
Çalıştı da üniversiteyi kazandı. (neden)
Çok çalıştı da kazanamadı. (ama, fakat)
Kütüphaneye de gidilebilir dershaneye de. (tercih)
Annesi de babası da onun buraya gelmesini istiyordu.(hem…hem)
Sözü uzattı da uzattı. (pekiştirme)
7.etkinlik
Cümlede “ile” sözcüğünün yerine “ve”bağlacı getirilebiliyorsa bu kelime bağlaçtır.
Aşağıdaki cümlelerin sonundaki boşluklara “ile” sözcüğünün edat mı bağlaç mı olduğunu yazınız.
CEVAP:
Silgisiyle kalemini yanına almadan sınava gelmiş. (BAĞLAÇ)
Sabahleyin kuş sesleriyle uyanıyoruz. (EDAT)
“İle” sözcüğünün edat ve bağlaç görevinde kullanıldığı ayrı ayrı cümleler oluşturunuz.
CEVAP:
Edat : Otobüsle kamyonun hız sınırı bu yolda aynıdır.
Bağlaç : Otobüsle yaptığımız yolculuk çok rahattı.
8.etkinlik
Olumlu yüklemlerle birlikte kullanılan ve cümleye genellikle olumsuzluk anlamı kazandı¬ran “ne…ne” bağlacının aşağıdaki cümlelere kattığı anlamları kutucuklardan seçerek parantez içindeki boşluklara yazınız.
CEVAP:
Hava ne soğuk ne sıcak. (ortalama)
Ne hasta bekler sabahı ne taze ölüyü mezar. (olumsuzluk)
9.etkinlik
Genellikle çekimli eylemlerden sonra kullanılan “ki” bağlacının cümleye kattığı anlamları aşağıdaki kutucuklardan seçerek parantez içindeki boşluklara yazınız.
CEVAP:
Bu köydeki insanlar iddia ederler ki bu su şifalıdır. (açıklama)
Geldim, gördüm ki ortalıkta kimsecikler yok. (şaşma)
Bu çocuklara da zaten güvenilmez ki! (yakınma)
Acaba çocuğa bir kötülük yaparlar mı ki? (endişe)
Bela ki ne bela! (pekiştirme)
10.etkinlik
Cümlede “yalnız ue ancak” sözcüklerinin yerine “sadece” edatı getirilebiliyorsa bu kelimeler edattır. Aynı sözcüklerin yerine “fakat” bağlacı getirilebiliyorsa bu kelimeler bağlaçtır.
Buna göre;
Aşağıdaki cümlelerin sonundaki boşluklara “yalnız ve ancak” sözcüklerinin edat mı bağlaç mı olduğunu yazınız. Ve bunların cümleye kattığı anlam farkını belirtiniz.
CEVAP:
Dediklerini alırım; yalnız önce şu işi hâlledelim. (BAĞLAÇ) “fakat” anlamında
Bu konuyu ona yalnız sen söyleyebilirsin, dediler.(EDAT) “sadece” anlamında
Bizimle gelebilirsin; ancak hiç konuşmayacaksın. (BAĞLAÇ) “fakat” anlamında
Bu konuyla ilgili olarak size ancak on dakika ayırabilir. (EDAT) “sadece” anlamında
“Yalnız” sözcüğünün edat, bağlaç, zarf ve sıfat görevinde kullanıldığı ayrı ayrı cümleler oluşturunuz. Bu sözcüğün cümlelere kattığı anlam farklarını belirtiniz.
CEVAP:
Edat: Buralarda yalnız onun sözü geçerlidir. (“sadece” anlamında)
Bağlaç: Sen de konuşabilirsin; yalnız hakaret etmek yok. (“fakat” anlamında)
Zarf: Tartışmada yalnız kalmaktan çok korkarım. (fiilimsiyi belirtmiş)
Sıfat: Sonunda ona da “Yalnız Adam” lakabını taktılar. (ismi nitelemiş)
12.etkinlik
“Ama,fakat, yalnız, ancak, lakin, ne var ki, ne yazık ki” cümlede aynı anlama gelen bağlaçlar¬dır. Bu bağlaçlar. “Çok çalışıyor ama başaramıyor.” örneğinde olduğu gibi genellikle aralarında an¬lamca karşıtlık bulunan iki ayrı ifadeyi ya da iki ayrı cümleyi birbirine bağlar.
“Ama” bağlacının cümleye kattığı anlamları aşağıdaki kutucuklardan seçerek parantez için¬deki boşluklara yazınız.
CEVAP:
Arkadaşının kalbini kırdı ama çok üzüldü. (sebep)
Çıkabilirsin ama önce ödevini bitir. (koşul, şart)
Güzel ama güzel bir tatil geçirdik. (pekiştirme)
Bak kızarım ama! (tehdit)
13.etkinlik
“Yalnız duyan yaşar.” sözü derler ki doğrudur.
“Yalnız duyan çeker.” derim, en doğru söz budur.
“Yalnız” sözcüğü cümlede niçin kullanılmıştır?
CEVAP:
Edat göreviyle kullanılmıştır.
Açıklayınız. “Yalnız”ın yerine “sadece” edatını getirebilir miyiz? Belirtiniz.
CEVAP:
Evet, getirebiliriz.
Bu tür kelimeler, metinden çıkarıldığında anlamın bozulup bozulmadığını tartışınız. Sonuç¬lan defterinize yazınız.
CEVAP:
Bu tür kelimeler, metinden çıkarıldığında anlam genellikle değişmekte veya bozulmaktadır.
14.etkinlik
Herhangi bir yapım eki almamış, kök hâlindeki bağlaçlar “basit”: yapım eki alarak oluşturulmuş bağlaçlar “türemiş”; birden fazla sözcüğün bir araya gelmesiyle oluşturulmuş bağlaçlar ise “birleşik” bağlaçtır.
Buna göre aşağıdaki bağlaçları gruplarına ayırarak bu bağlaçlarıilgili yerlere yazınız.
CEVAP:
Basit Bağlaçlar:ve, de, ki, bile, hatta, ile, nitekim, lakin, ise, ancak, fakat.
Türemiş Bağlaçlar: üstelik, yalnız.
Birleşik Bağlaçlar:veya, ya da, çünkü, yoksa, oysa(ki), hâlbuki, madem(ki), ne var ki, ne yazık ki.
15.etkinlik
“Yalnız” sözcüğü aşağıdaki cümlelerde farklı görev ve anlamlarda kullanılmıştır. Bu cümlele¬rin yanındaki kutucuklardan “yalnız” sözcüğünün görevini işaretleyiniz.
CEVAP:
Gökyüzünde yalnız gezen yıldızlar, edat isim sıfat zarf bağlac
Yeryüzünde sizin kadar yalnızım. edat isim sıfat zarf bağlac
Yalnız Efe’yi seyrettiniz mi? edat isim sıfat zarf bağlac
Yalnız seni sevdim ben, dedi. edat isim sıfat zarf bağlac
Giderim; yalnız beni hiç aramayın. edatisimsıfatzarfbağlac
Bunların cümlelere kattığı anlam farklılıklarını tartışınız. Sonuçlan sözlü olarak ifade ediniz.
CEVAP:
1.cümlede, “gezen” fiilimsisini durum yönüyle belirtmiş bir zarftır. 2.cümlede ekeylem almış bir niteleme sıfatıdır. 3.cümlede “Efe” isminin niteleme sıfatıdır. 4.cümlede “sadece/tek/bir” anlamında bir edattır. 5.cümlede ise “fakat” anlamında bir bağlaçtır; bu cümleye “yalnız” sözcüğü, “koşul/şart” anlamı katmıştır.
Ölçme ve Değerlendirme
B. Gelecekten söz eden anlatım ile ilgili aşağıdaki bilgileri doğru yanlış (DY) olarak değerlen¬diriniz.
(D) Gelecekten söz eden anlatım, hayatın sürekli bir değişim içerisinde olduğunu savunan ve ede¬biyata hız ve dinamizm kazandırmak isteyen bir anlatım çeşididir.
(D)Gelecekten söz eden anlatıma bağlı gelişen edebiyat anlayışında geleneğin kalıplarından kur¬tulmak hedeflenmiştir.
(D)Gelecekten söz eden anlatıma bağlı gelişen edebiyatın bir hedefi de yeni biçim ve içerikle mo¬dern çağa dönük eserler vermektir.
(D)Bu anlatımı eserlerinde kullanan sanatçılara göre duygudan arındırılan ve süslü söyleyişlerden, klasik düşünce ve kalıplarından sıyrılmış bir sanat eserinde, modern hayatın imajlarıyla dolu an¬latımlar yer alacaktır.
(Y)Gelecekten söz eden anlatımla oluşturulmuş eserlerde yalnızca uzay. uzay mekikleri ve savaş¬lar anlatılır.
(Y)Anlam yönüyle birbirleriyle ilgili cümleleri ve aynı görevdeki kelimeleri birbirine bağlamaya ya¬rayan kelimeler edattır.
(D)Bağlaçlar cümleden çıkarıldıklarında cümlenin anlam ve anlatımında -genellikle- bozulma ve eksilme olmaz.
(D)Bazı bağlaçlar kaldırılıp yerlerine virgül veya noktalı virgül kullanılabilir.
(Y)Yalnız başına anlamı olmadığı hâlde, cümle içerisinde kelimeler arasında çeşitli anlam ilgileri kurarak anlam kazanan kelimeler bağlaçtır.
C. Aşağıdaki cümlelerde geçen bağlaçların altını çiziniz ve cümlede hangi anlamda kullanıl¬dıklarını yanındaki boşluklara yazınız.
1. Ya bizimle geleceksiniz ya evde kalacaksınız. (tercih)
2. Bütün arkadaşlarıyla arası iyi, öğretmenleriyle de çok iyi anlaşıyor. (karşılaştırma)
3. Hüznün de kendine özgü bir güzelliği olduğunu düşünüyorum. (eşitlik)
4. Sınavlar bitti ama hayat devam ediyor. (fakat)
5. Bahçede kediler varmış da o yüzden eve girememiş. (küçümseme)
6. Yüzünü bile hatırlamıyorum artık. (dahi)
7. Derste anlatılanları iyi dinlemiş ki soruların hepsini cevapladı. (sebep)
8. Size bir hikâye anlatacağım fakat siz sessiz duracaksınız. (koşul)
9. Meğer yıllarca boşuna beklemişsin onu. (yeni farkına varma)
10. Beni rahat bırakın zira ders çalışmam gerek. (sebep)
11. Şiiriniz kısa olmalı çünkü uzun şiirler okuyucuyu çabuk sıkar. (sebep)
12. Üzerinde eski püskü bir ceket vardı, üstelik ayağı da çarpıktı. (ayrıca)
13. Kendisinden haber alamadık hatta öldüğünü bile düşündük. (üstelik, ayrıca/dahi)
14. Madem istediniz, sınıf başkanı oluyorum. (sebep)
15. Dün akşam izlediğimiz maç da maçtı hani. (pekiştirme)
16. Eve tam zamanında gittim yoksa yemek yanabilirdi. (aksi takdirde)
17. Babasını kaybettiği için hem okuyacak hem çalışacak. (ikisi birlikte)
D. Aşağıda bulunan edatları “edat kutusu”na, bağlaçları ise “bağlaç kutusu”na yazınız.
Edat Kutusu Bağlaç Kutusu
sadece, dolayı, kadar, değil, için, göre, sanki veya, çünkü, hatta, yoksa, nitekim, üstelik, lakin, oysa(ki), hâlbu¬ki, madem(ki), ise, ister… ister, hem… hem,
E. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. Aşağıdaki yargılardan hangisi gelecekten söz eden anlatımla oluşturulmuş metinle¬rin özelliklerinden biri değildir?
A) Varsayımlara başvurulması
B) Açıklayıcı bilgilerle düşüncenin anlaşılması sağlanması
C) İhtimal bildiren kelime ve kelime grupları¬nın kullanılması
D) Anlatıcının, olayların tasarlanmasında kişi¬liğini gizlemesi
E) Zaman bildiren sözlerin ve çekimli fiillerin sık sık kullanılması
2. Sanço kardeş, diye bağırdı Don Kişot. mace¬ra denen şeyin tadına varacağız. Ama beni büyük bir tehlike içinde görsen bile. Yardım etmek için kılıcına davranmaktan sakın; ser¬seri takımının hücumuna uğradığım zaman başka tabi,o zaman yardımıma gelirsin. Sen şövalye olana dek, meslektaşlarıma saldır¬manı istemiyorum.”
İspanyol yazar Cervantes (Servantes)’in Don Kişot isimli romanından alınan bu bö¬lüm, aşağıdaki anlatım çeşitlerinden han¬gisine örnek gösterilebilir?
A) Betimleyici anlatım
B) Açıklayıcı anlatım
C) Gelecekten söz eden anlatım
D) Tartışmacı anlatım
E) Öğretici anlatım
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “de”, “da”
bağlacı cümleye “eşitlik, gibilik” anlamı kat¬mıştır?
A) O şiiri okumuş da anlayamamış.
B) Bundan sonra özür dilese de affetmem.
C) Gitti de bir mektup bile yazmadı.
D) Sözünü ettiğim elbiseyi aldım da giymedim.
E) Gazetedeki ilanı ben de görmüştüm.
4. “İle” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangi¬
sinde bağlaç olarak kullanılmamıştır?
A) Doğduğu kentle yaşadığı kent arasında, yıllarca gidip geldi.
B) Bir romanıyla bir öyküsü filme alındı.
C) Elindeki uzun saplı fırçayla tavanı boyadı.
D) Kitaplarıyla defterlerini aynı çantaya yer¬leştirdi.
E) Şapkasıyla kahverengi paltosu uyum için¬
deydi.
5. Aşağıdaki metin türlerinin hangisinde gele¬cekten söz eden anlatımdan yararlanıl¬maz?
A) Hatıra B) Hikâye C) Roman
D) Tiyatro E) Şiir
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ne… ne…” bağlacı nesneleri birbirine bağlamaktadır?
A) Yaşıtlarına göre boyu ne uzun ne kısa.
B) Ne şapkasını aldı ne şemsiyesini.
C) Bu olaydan ne kendinin ne kardeşinin ha¬beri vardı.
D) Ne evden dışarı çıkıyor ne kitap okuyor.
E) Ne arkadaşlarına soruyor ne başkasına.
7. Aşağıdakilerin hangisinde “ve” sözcüğü nes¬neleri bağlama göreviyle kullanılmıştır?
A) Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak Ve bir zaman bakacaksın semaya ağlayarak
B) Gözlerin, dişlerin ve ak pak gerdanınla
Ne güzel komşumuzdun sen Fahriye Abla
C) Su sesi ve kanat şakırtısından Billur bir avize Bursa’da zaman
D) Öfkenin homurtusu geliyor dipten
Ve kadın İskilip’ten ya da Nizip’ten
E) Geceyi ve seni düşünüyorum
Duyuluyor uğursuz uzaklığı seslerin