Newton'un Eylemsizlik Prensibi
Eğer maddesel bir noktanın yeri mutlak bir koordinat eksenler
sistemine göre tarif edilirse ve bu maddesel nokta dışarıdan başka cisimlerin
etkisi altında bulunmuyorsa bu nokta ivmesiz olarak hareket edecektir; yani ya
yani ya hareketsiz duracak veya bir doğru üzerinde sabit bir hızla hareket
edecektir.
Newton'un bu ifadesi şöyle açıklanabilir: Bir kuvvetin
uygulanmasıyla durumunu değişmeye mecbur edilmediği takdirde, her cisim
bulunduğu hareketsiz halinde veya düzgün hareket halinde kalır.Yani daha açık
söylemek gerekirse: Hareketsiz halde duran ya da sabit bir hızla hareket etmekte
olan bir cisme, herhangi bir başka kuvvet uygulanmadığı sürece bu durağan halini
ya da sabit hızlı halini korur.(Otobüs birden durduğunda yolcuların birden öne
doğru savrulduklarına dikkat etmişsinizdir. Savrulmanın nedeni, yolcuların durma
anından önceki sabit hızlı hareketlerini sürdürmeleridir.)
Bütün deneylerimiz gösterir ki; nerede ve ne zaman bir ivme
meydana gelirse, bu ivme iki sebebin yalnız birinden veya her ikisinden dolayı
meydana gelir. Bu ivme, kullanılan sistemin mutlak bir eksenler sistemi
olmadığından veya başka cisimlerin etkisinden veya her iki sebepten ötürü
olabilir. Başka bir sebep mümkün değildir.
Bu iki sebebin mevcut olmaması halinde, maddesel noktanın
ivmesi bulunmayacağı hakikati, bazen her noktanın eylemsizliği vardır sözü ile
ifade edilir ve bu sebepten mutlak bir eksenler sistemine eylemsiz sistem
denir.
Kanunun kendisi, eylemsiz bir sisteminin anlamını
genişletmemize imkan verir. Dolayısıyla, herhangi bir S1 eksenler sistemi mutlak
bir eksenler sistemine göre ivmesiz olarak hareket ediyorsa, bir P maddesel
noktasının S1 sistemine göre ivmesi mutlak bir sisteme göre ivmesinin aynı
olacaktır; yani S1 de eylemsiz bir sistem olacaktır. Böylece birinci kanun doğru
ise, yukarıda sözü geçen S sistemi çok büyük bir ihtimalle eylemsiz bir
sistemdir.
Birinci hareket kanunu, eğer P maddesel noktası başka bir cisim
veya cisimlerin etkisi altında kalıyorsa ve bu etkiler birbirini yok
etmiyorlarsa, P'nin eylemsiz bir eksenler sistemine göre hareketine ivme
verilmiş olacaktır. Başka cisimlerin etkisi altında kaldığı zaman P maddesel
noktası kuvvet etkisi altındadır denir. Birinci kanuna göre, bu takdirde ,
kuvvet sadece ivme ortaya çıkaran bir şeydir. Bu ancak başka cisimler tarafından
uygulanır ve ortaya çıkardığı ivme ile ölçülür. Biz kuvvetleri verilen bir veya
başka başka (fakat belli) maddesel noktalar üzerinde meydana getirdikleri
ivmeleriyle karşılaştırabiliriz.
