KOMEDİ (KOMEDYA)
Hayatın gülünç yönlerini, güldürmek ve düşündürmek
amacıyla sahnede yansıtmak için yazılmış tiyatro eserlerine komedi denir. Komedi
de trajedi gibi, eski Yunan’da Bağbozomu Tanrısı Dionysos için yapılan dinî
törenlerden çıkmıştır. Eski Yunan edebiyatında Aristophanes ve Menandros, Latin
edebiyatında Terentius ve Plautus, 17. yüzyıl Fransız edebiyatında Moliere
önemli komedi yazarlarıdır. Türk edebiyatının ilk yerli tiyatro örneği olan
Şinasi’nin “Şair Evlenmesi” adlı eserinin türü de
komedidir.
Komedinin Özellikleri
a)Konular
günlük hayattan ve yaşanan olaylardan seçilir.
b)Kişiler
halktan ve üst sınıflardan her çeşit insan olabilir. Kişiliklere uygun her türlü
söz ve söyleyişe yer verilir.
c)Kişilerin her
çeşit davranışları (öldürme, yaralama vb) sahnede
geçebilir.
ç)Perde sayısı
değişebilir. (Başlangıçta beş perdeden oluşuyordu.)
d)Üç birlik
kuralına uyulur.
e)Komik
durumlar ortaya konur. Kaba şakalara ve sözlere yer
verilebilir.
Komedi Çeşitleri
Karakter Komedisi: İnsanların gülünç taraflarını göstermeyi amaçlayan
komedi türüdür. (Moliere’in “Cimri, Tartuffe”, Shakespeare’in “Hırçın Kız” adlı
oyunları)
Töre Komedisi: Toplumların gülünç, aksak taraflarını göstermeyi
amaçlayan komedi türüdür. (Moliere’in “Gülünç Kibarlar, Bilgiç Kadınlar”,
Şinasi’nin “Şair Evlenmesi” adlı oyunları)
Entrika Komedisi: Amacı yalnız güldürmek olan, türlü düzen ve olayların
sahnelenmesiyle seyircinin ilgisini çeken komedi türüdür. Entrika komedisine
“VODVİL” de denmektedir. (Moliere’in “Scapin’in Dolapları”,
Shakespeare’in “Yanlışlıklar Komedisi” adlı oyunları)
