DİL VE ANLATIM DERSİ 9. SINIF 1. DÖNEM 1. YAZILI SORULARI (CEVAP ANAHTARLI)
… – … EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI ………..……………..… OKULU 9/… SINIFI
DİL VE ANLATIM DERSİ 1. DÖNEM 1. YAZILISI
Tarih: …/…/……
ADI SOYADI:………………………… NU:………….. PUAN:………
Tahta Perdedeki Çivi
Kavgacı bir genç varmış. Babası onu bir gün bir tahta perdenin önüne götürmüş.”Arkadaşlarınla kavga ettiğin zaman, bu tahta perdeye bir çivi çak.”demiş. Genç, birinci günde tahtaya otuz yedi tane çivi çakmış. Sonraki günlerde kendi kendini kontrol etmeye çalışmış ve her geçen gün aha az çivi çakmış. Nihayet bir gün hiç çivi çakmamış. Babasına gidip hiç çivi çakmadığını söylemiş. Babası onu yeniden tahta perdenin önüne götürmüş. Gence: “ Bugünden başlayarak kavga etmediğin her gün için bir çivi sök.” demiş. Günler sonra çocuk babasına bütün çivileri söktüğünü söylemiş. Babası ona “Aferin! Ama tahta perdeye dikkatli bak.” demiş. “Artık birçok delik var ve bu tahta perde hiçbir zaman geçmişteki gibi sağlam olmayacak.”
“Arkadaşlarla kavga edildiği zaman kötü sözler söylenir. Her kötü kelime bir iz bırakır. Arkadaşların seni affedebilir ama bu iz daima kalır.”
1. Yukarıdaki metinde “gönderici, alıcı, ileti ve dönütü” tespit ederek karşılarına yazınız. (16p.)
Gönderici:
İleti:
Alıcı:
Dönüt:
2. İletişimi tanımlayarak çeşitlerini yazınız. (16p.)
3. Dil ile kültür arasındaki ilişkiyi açıklayınız. (10p.)
4.
Dilek
Dilerim ki fani dünyada kimse,
Ömrünü mihnetle telef etmesin.
Fakat kâmil adam olmak isterse,
Elem çektiğine esef etmesin.
Rıza Tevfik BÖLÜKBAŞI
Dil, yukarıdaki dörtlükte hangi işlevinde kullanmıştır? (4p.)
5. Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları uygun şekilde doldurunuz. (6p.)
Tokatlıyla Adanalının konuşurken kelimeleri farklı söylemesine ……………………. denir.
Türkiye’deki insanlarla Kırgızistan’daki insanların dillerindeki farklılıklara ………………………. denir.
Geçmişin kültürel değerleri bugüne, bugünün kültürel değerleri geleceğe …………………aracılığı ile taşınır.
6. Batı Türkçesi, tarihi gelişimi içinde kaça ayrılır, başlıklar halinde yazınız? (9p.)
7. Çağatay Türkçesi metinlerini yazınız. (9p.)
8. Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. (20p.)
Türkçe, ………………………… dilleri grubunun ……….………… koluna girer.
İtalyanca, ………………………. dilleri grubuna ……….…………..koluna girer.
Fince, ……………………..……. dilleri grubuna ……….………….. koluna girer.
Rusça, ………………….………. dilleri grubuna ……….………….. koluna girer.
Hintçe, ………………….……… dilleri grubuna ……….………….. koluna girer.
İmla 10 puan üzerinden değerlendirilecektir.
BAŞARILAR DİLERİM…
CEVAP ANAHTARI
Tahta Perdedeki Çivi
Kavgacı bir genç varmış. Babası onu bir gün bir tahta perdenin önüne götürmüş.”Arkadaşlarınla kavga ettiğin zaman, bu tahta perdeye bir çivi çak.”demiş. Genç, birinci günde tahtaya otuz yedi tane çivi çakmış. Sonraki günlerde kendi kendini kontrol etmeye çalışmış ve her geçen gün aha az çivi çakmış. Nihayet bir gün hiç çivi çakmamış. Babasına gidip hiç çivi çakmadığını söylemiş. Babası onu yeniden tahta perdenin önüne götürmüş. Gence: “ Bugünden başlayarak kavga etmediğin her gün için bir çivi sök.” demiş. Günler sonra çocuk babasına bütün çivileri söktüğünü söylemiş. Babası ona “Aferin! Ama tahta perdeye dikkatli bak.” demiş. “Artık birçok delik var ve bu tahta perde hiçbir zaman geçmişteki gibi sağlam olmayacak.”
“Arkadaşlarla kavga edildiği zaman kötü sözler söylenir. Her kötü kelime bir iz bırakır. Arkadaşların seni affedebilir ama bu iz daima kalır.”
1. Yukarıdaki metinde “gönderici, alıcı, ileti ve dönütü” tespit ederek karşılarına yazınız. (16p.)
Gönderici: Baba
İleti: İnsanlarla kavga edip, onların kalbini kırmamak gerektiği. Kalp kırmak kötü bir şeydir.
Alıcı : Oğul
Dönüt : İnsanlarla kavga etmemeliyiz. Kavgadan sonra barışılabilir ama bunların izi kalır.
2. İletişimi tanımlayarak çeşitlerini yazınız. (16p.)
İletişim: Varlıkların kendi aralarında anlaşmak için oluşturdukları simgeler sistemine denir. (4p.)
İletişim Çeşitleri:
a. Dille gerçekleştirilen iletişim. (3p.)
b. Jest ve mimiklerle gerçekleştirilen iletişim. (3p.)
c. Resim, şekil, çizgi gibi sembollerle gerçekleştirilen iletişim. (3p.)
d. Simgelerle gerçekleştirilen iletişim. (3p.)
3. Dil ile kültür arasındaki ilişkiyi açıklayınız. (10p.)
Kültür: Bir toplumda, tabiatın dışında insan elinden ve dilinden çıkan her şeydir. Kültür, bir milletin hayatındaki gelişmeleri ve değişimleri içine alan geniş bir kurumdur. Kültür, bir milletin dil ile ifade ettiği sözlü ve yazılı her şeydir. Dil ve kültür birbiriyle yakından ilişkilidir. Dil, kültürün temelidir. Milletlerin hayatında meydana gelen her şey dil ile ifade edilir. Dil kültürün taşıyıcısıdır. Yani kültürü diğer kuşaklara aktaran dildir. Dil ve kültür ayrılamaz iki parçadır. Tarihi de unutmamamız gerekir ki o da kültürün bir parçasıdır. Kültür ve dil, bir milletin tarihi ile yakından ilgili olduğu için tarih, dil ve kültür bir arada değerlendirilmelidir.
4.
Dilek
Dilerim ki fani dünyada kimse,
Ömrünü mihnetle telef etmesin.
Fakat kâmil adam olmak isterse,
Elem çektiğine esef etmesin.
Rıza Tevfik BÖLÜKBAŞI
Dil, yukarıdaki dörtlükte hangi işlevinde kullanmıştır?
Burada şiirsel işlevde kullanılmıştır. (4p.)
5. Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları uygun şekilde doldurunuz. (6p.)
Tokatlıyla Adanalının konuşurken kelimeleri farklı söylemesine ağız denir. (2p.)
Türkiye’deki insanlarla Kırgızistan’daki insanların dillerindeki farklılıklara şive denir. (2p.)
Geçmişin kültürel değerleri bugüne, bugünün kültürel değerleri geleceğe dil aracılığı ile taşınır. (2p.)
6. Batı Türkçesi, tarihi gelişimi içinde kaça ayrılır, başlıklar halinde yazınız? (9p.)
Eski Anadolu Türkçesi (3p.) Osmanlı Türkçesi (3p.) Türkiye Türkçesi (3p.)
7. Çağatay Türkçesi metinlerini yazınız. (9p.)
Muhakemetü’l Lügateyn (3p.) Şecere-i Türki (3p.) Şecere-i Terakime. (3p.)
8. Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. (20p.)
Türkçe, Ural-Altay dilleri grubunun Altay koluna girer. (4p.)
İtalyanca, Hint-Avrupa dilleri grubunun Avrupa (Latin) koluna girer. (4p.)
Fince, Ural-Altay dilleri grubunun Ural koluna girer. (4p.)
Rusça, Hint-Avrupa dilleri grubunun Avrupa (Germen) koluna girer. (4p.)
Hintçe, Hint-Avrupa dilleri grubunun Hint koluna girer. (4p.)
İmla 10 puan üzerinden değerlendirilecektir.
BAŞARILAR DİLERİM…
