Sayfa 132 - 133
Anlama
Yorumlama
1.Babası öldükten sonra annesi
Ali Bey’i okutmuş, özel hocalar tutarak yabancı dil öğrenmesini sağlamıştır.
Annesinin amacı, oğlunun kimseye muhtaç olmaması, kendi ayakları üzerinde
durmasını istemesidir.
2.
Tanzimat döneminde yaşayan yazarlar genellikle Anadolu hayatını bilmeyen
İstanbul dışına çıkmamış kişilerdir.
3.
İntibah romanının yazıldığı dönemde Alaturka saat kullanılıyordu. Günümüz
saatiyle 7-8 saatlik bir fark vardır. Atatürk, 1926’da uluslar arası saat ve
takvim uygulamasını başlatmıştır.
4.
Toprakların susuzluğu, tarım alanlarının verimsizliği günümüzde de görülen
sosyal sorunlar arasındadır.
5.
Suyun gelmesi tarım alanlarının (Uluova’nın) yeşermesini, bereketli olmasını
sağlayacaktır.
6.
Bir fabl olan bu eserde verilmek istenen ders en son cümlede yer almıştır. Bu,
fabl türünün özelliğinden kaynaklanmaktadır.
7.
Çok övünen insanlar, başarısız olduklarından mahcup ve komik duruma
düşerler.
8.
Deli Dumrul günümüzde yaşasaydı İstanbul’a köprü
yaptıramazdı.
9.
Manzum ve mensur karışımı biçimindeki bir anlatım Dede Korkut hikayelerinin
tümünde vardır. Olaylar mensur olarak verilir. Kişiler arasındaki konuşmalar ise
manzum olarak ve kopuz eşliğinde, ezgili biçimde söylenir.
10.
Deli Dumrul cesur ve güçlü bir Türk yiğididir. Kılıç ve at kullanır. Deli
Dumrul, İslam kültürünün Türkler arasında yayılmaya başladığı 10, 11 ve 12.
Yüzyılların insan tipini temsil eder.
11.
Adaya Vapur metnindeki genç, İstanbul’a Anadolu’dan gelmiş
olabilir.
12.
Genç ve güzel bir kızın ada vapurunu sorması üzerine delikanlı cevap veremez
veya cevap veremediği için utanıp kızarır. Delikanlı bu ezikliğinin etkisiyle
memurluktan soğur.
13.
Adaya Vapur metninde duygulara daha çok yer verilmiştir.
14.
Pin-Man, kimsenin yapamayacağı bir işi öğrenmek, böylece herkesten farklı olmak
istemiştir. İnsanın tutkulu olması, başarılı olmak için mücadele etmesi, bir
hedef belirleyerek o hedefe doğru azimle gitmesi güzel bir
özelliktir.
15.Yusuf sabırlı, akıllı ve
mantığıyla hareket eden bir insandır. Yusuf ve oğlu, Koca Öküz’ün ölümüne
üzülmüşlerdir.
16.
Yusuf, Koca Öküz’ün işsiz kalmaya alışık olmadığını, işsiz kalınca canının
sıkıldığını söyler.
17.
Koca Öküz, hayatı boyunca boynunda bir boyundurukla tarlada çalışmıştır.
Öldüğünde bu tutsaklık ve kölelik hayatından kurtulmuş
olur.
18.
Boş Bilgi metninin teması, günümüzde sonu ve faydası olmayan işlere zaman
ayırmak şeklinde görülebilir. Koca Öküz metnindeki tema ise insanın yoksulluk,
sefalet gibi sıkıntılardan kurtulma isteğini ortaya koyar.
19.
20.
Metinlerin ikisinde de evrensel bir tema ele alınmıştır.
21.
Alişim’in Kaşları metninde Aliş’in nasıl bir kişiliğe sahip olduğu, nasıl bir
yerde çalıştığı ve hangi koşullar altında yaşadığını okuyucuya sezdirmek için
mekan tasvirlerine sıkça yer verilmiştir.
22.
Mekan tasvirlerini metnin kişisi yapsaydı gördüklerimizin gerçekçi ve tarafsız
olduğunu söyleyemezdik. Yazar ise her şey olduğu gibi
yansıtır.
23.
Yaşanan olaylar sabahın erken saatlerinde yaşanıyor.
24.
Anlatıcı(Şehrazat), Alaaddin, anne, cin
25.
Metni yazan kişi aslında yazarın kendisidir. Mektubun dili, onu yazan insanın
konuşma biçimini ve kültürünü yansıtmalıdır. Bu nedenle yazar, bir Anadolu
kadınının ağzıyla böyle bir mektup yazmıştır.
26.
27.
Sampo, mutluluk ve bereket getiren bir değirmendir.
28.
Yere kök salan bir değirmen, onu söküp çıkaran bir sihirli öküz, denizin kızıp
köpürmesi gibi olaylar gerçekle ilgisi olmayan fantastik
kurgulardır.
29.
Aralarında asırlar olmasına rağmen iki metin arasında benzerlikler bulunması,
iki metinde de evrensel ögelere ve temalara yer verildiğini, ikisinin merkezinde
de insan olduğunu gösterir.
30.
31.
Masal, destan ve efsane gibi edebi türler her çağda ilgiyle takip edilir. Bu
metinler insanı günlük yaşamın sıkıntılarından
uzaklaştırır.
32.
Şehirde yabancı bir insan olduğunu düşünür. Kendi benliğini
arar.
33.
34.
35.
“Ben” ve “Alüminyum” adlı metinlerin paragrafları ile “Be- Dîden-i Süheyl Be-
Nakş-ı Kubbe” adlı şiirin beyitleri anlam bütünlüğü taşır. Başlıklar da metnin
anlamını tamamlar.
36.
Kullanılan dil, metinlerin yapısına ve anlamlarına uygun olur. Ben adlı metinde
ruh tahlillerine yer verilir. Alüminyum adlı metinde açık, sade, yalın bir dil
kullanılmıştır. Süheyl’in anlatıldığı şiir ise mecazlar ve sanatlarla
yüklüdür.
37.
38.
Günümüzde mesnevinin yerini öykü ve roman türleri almıştır. Öykü ve roman daha
geniş bir anlatıma sahiptir. Sınırlayıcı ögeler yoktur.
39.
Olayları düz yazı biçiminde anlatmak daha kolaydır.
40.
41.
Olayları yaşamak mümkündür.
42.
Çatışma adlı metnin kahramanı ölü bir kadını hayal eder. Bu kadın büyük bir
olasılıkla onun annesidir.
43.
Hikaye iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde anlatıcı gördüğü bir rüyayı
anlatır. İkinci bölümde ise geçmişten gelen yaşantıların etkisiyle bazı
hayallerini ve çağrışımları dile getirir.
44.
