1. Sınıfınıza getirdiğiniz
şiirleri okuyunuz. Sınıfta okunan şiirlerin hangi şairlere ait olabileceğini
birbirinize sorunuz. herkes aynı kişiyi mi tahmin etti? Niçin böyle cevaplar
verildiğini tartışınız. Vardığınız sonuçları sınıf tahtasına
yazınız.
1. Hayır, herkes aynı cevabı veremez. Çünkü bir şiirin kime
ait olduğunu bilmek için o şair ve şiir anlayışı hakkında bilgi sahibi olmak
gerekir. Bu yüzden herkes farklı cevaplar verir.
2. Yaptığınız araştırmadan
yararlanarak Orhan Veli’nin Türk şiirinde nasıl bir çığır açtığını
açıklayınız.
2. Orhan Veli edebiyatımızda Garip akımını başlatan üç
şairden biridir. Edebiyatımızda klasik şiir anlayışını yıkmışlardır. Sanatlı,
redif, kafiyeli şiirin yerinde serbest nazımla yazılan şiiri tercih etmiştir. O
zamana kadar bunlar bir şiirde olmazsa olmazlar iken Garipçiler bunların hepsini
yıkmışlardır ve şiiri halkın gündemine getirmişlerdir. Basit, sıradan halkı
şiirlerine konu edinmişlerdir. Şiirlerinde gündelik hayattan karelere yer
vermişler, şiirini konusunu sıradanlaştırmışlar ve her şey şiirin konusu
olabilir tezini savunmuşlardır.
İNCELEME
40. metin
BEN ORHAN VELİ
41. metin
MACERA
26.aOrhan Veli’nin kendi hayat
hikâyesini konu edindiği “Ben Orhan Veli” adlı şiirinden yola çıkarak
hayalinizde canlanan kişiyi betimleyiniz.
a. Herkes gibi sıradanlık bir yaratılışa sahip ama biraz
esprili ve mizahi yönü güçlü olan biri. Malda mülkte gözü olmadığını belirtiyor.
Çeşitli yiyecekleri sevip sevmediğinden bahsediyor. Yani herkes gibi sıradan
biri. Hayatı sıradan yaşamayı seven, yaşama arzusu yüksek biri.
b. “Macera” adlı şiirden Orhan
Veli’nin hayatı hakkında çıkarımlarda bulununuz.
b. Her şeyi yaşayarak öğrenen ve küçüklüğünden beri hayatın
içinde koşturan ve tecrübelerini hayatla mücadele ederek sağlayan biri.
c. İncelediğiniz şiirleri
aşağıdaki özelliklere göre karşılaştırarak verilen özelliklerin hangi şiire ait
olduğunu işaretleyiniz.
c.
Özellikler Macera Ben Orhan Veli
• Şair eserinin adını belirtmiş.
XX
• Herkes gibi sıradan biri olduğunu belirtmiş.
XX
• Geçim sıkıntısından
bahsetmiş. XX
• Çocukluk günlerinden
bahsetmiş. XX
• Sevdiği yiyeceklerden bahsetmiş.
XX
• Arkadaşlarının adını belirtmiş.
XX
• Şiir yazdığını belirtmiş.
XX
• Yaşamından bahsetmiş.
XX XX
ç. Tabloda işaretlediğiniz
özellikler şairin diğer şiirlerinde de yer alabilir mi? Düşüncelerinizi
nedenlerini belirterek yazınız.
ç. Alabilir, çünkü şairler yaşamıyla ilgili özellikleri
eserlerine aktarmaktan çekinmezler. Her şiirde şairin
d. “Macera” şiirinde şair, hayatının hangi dönemlerinden söz etmektedir?
d. “Macera” şiirinde şair, hayatının hangi dönemlerinden söz etmektedir?
d. Çocukluk ve gençlik dönemlerinden
bahsetmektedir.
e. Şair, evreni keşfini
şiirdeki hangi sözleriyle dile getirmiştir?
e. “Denizi, insanları, gökyüzünü gördüm” mısra sonlarındaki
hayatıyla ilgili keşiflerini yaşayarak bulduğunu belirtmiştir.
f. Şairin, şiirin sonunda
yakındığı nedir?
f. Hayat şartlerının zorluğundan , geçim sıkıntısından
şikayetçi.
g. Orhan Veli hakkında
yaptığınız araştırmadan edindiğiniz bilgileri de kullanarak “Ben Orhan Veli” ve
“Macera” adlı şiirlerde şairin hangi kişilik özelliklerinin bulunduğunu aşağıya
yazınız.
g. Geçim sıkıntısı olan, Melih Cevdet ve Oktay Rifat ile
arkadaş olan, şiirler yazan, mizahi bir kişiliğe sahip ve bu özelliğini de
şiirlerine yansıtan biridir. Bunları da hayatından ve şiirlerinden
bulabiliriz.
ğ. Orhan Veli deniz sevgisini
“Macera” adlı şiirine yansıtabilmiş midir? Açıklayınız.
ğ. Evet yansıtmıştır.
h. “Macera” şiirinden yola
çıkarak Orhan Veli’nin şiir anlayışı hakkında bilgi veriniz.
h. Orhan Veli edebiyatımızda Garip akımını başlatan üç
şairden biridir. Edebiyatımızda klasik şiir anlayışını yıkmışlardır. Sanatlı,
redif, kafiyeli şiirin yerinde serbest nazımla yazılan şiiri tercih etmiştir. O
zamana kadar bunlar bir şiirde olmazsa olmazlar iken Garipçiler bunların hepsini
yıkmışlardır ve şiiri halkın gündemine getirmişlerdir. Basit, sıradan halkı
şiirlerine konu edinmişlerdir. Şiirlerinde gündelik hayattan karelere yer
vermişler, şiirini konusunu sıradanlaştırmışlar ve her şey şiirin konusu
olabilir tezini savunmuşlardır.
Sayfa
69
1.a Örnek metin
olarak verilen “Bir’ler”i kendi cümlelerinizle aşağıya
yazınız.
a.
Renklerin en çok boğanı mavidir.
O
uyanmaz diye asla uyumayan okyanustur.
Bulu
bir şekle girebilse kendine hiç ağlar mı?
b. sizin yazdığınız
cümleler mi yoksa “Birler” mi daha şiirseldir?Tartışınız. Şiirselliği sağlayan
ögeler nelerdir?
b.
Birler adlı metin daha şiirseldir. Çünkü ölçü kafiye ve bir anlam bütünlüğü var.
Şiirselliği sağlayan ögeler ölçü, kafiye, redif, asonans, aliterasyon gibi
ögelerdir.
5 “Gazel”i dili,
ahenk unsurları ve şiir birimiyle değerlendirdiğinizde hangi dönemin nazım
şeklini yansıtıyor diyebilirsiniz? Bu düşüncenizi metinden örnekle
açıklayınız.
b.
Divan edebiyatı dönemini yansıtıyor. Osmanlıca kelimeler olması, aruz
kullanılması, beyitlerle yazılması…
6. “Kara Sevda” adlı
şiirde aşk hangi kelimelerle somutlaştırılıp anlatılmıştır? Siz aşkı anlatmak
için hangi kelimeleri kullanırdınız?
3. Aşk,
sevda ve günah gibi kavramlar somutlaştırılmıştır. Size kalmış bu
bölüm….
7 “Kara Sevda” ve
“Uzlette” adlı metinlerde kullanılan sıfatları bulunuz. Bu sıfatların şiirlerde
niçin kullanıldığını belirtiniz.
7. Kör
kuyular, yasemin kokulu günah, lacivert duman … Bunlar şiirde imge yapılmak ve
soyut olan kavramları somutlaştırmak için
kullanılmıştır.
8. “Uzlette” şiiri
ile geleneksel şiir birimimiz olan dörtlükler arasında nazım şekli bakımından
bir benzerlik var mıdır? “Uzlette” şiirinin nazım şekli günümüzde kullanılıyor
mu? Niçin? Bu nazım şekli sizce şaire mi yoksa şiirin yazıldığı edebî döneme mi
özgüdür?
8.
Benzerlik yok. Çok kullanılmıyor. Günümüzde daha şairler serbest yazmayı
deniyorlar. Buradaki nazım şekli şairin yaşadığı Fecri Ati döneminde çok
kullanılan şekildir.