2013 - 2014 11. Sınıf Dil ve Anlatım Sayfa 141 - 142 Soruları ve Cevapları ( Evrensel İletişim Yayınları )

SAYFA 141

• “Yazın Okuru Aranıyor”, “Sevgi” ve ‘Topacın İpi Vardır Ama...” adlı denemeleri aşağıdaki tabloda verilen ölçütlere göre değerlendiriniz. Cevaplarınızı metin adlarının altına “evet”, “hayır” şeklinde yazarak belirtiniz.

ölçütler	Yazın Okuru Aranıyor	Sevgi	Topacın İpi Vardır Ama...
Didaktik özellikler göstermektedir. Okuyucuyu bilgilendirme amacı taşımaktadır.	Hayır	Hayır	Hayır
Yazar konuyu kendine dönük bir bakış açısıyla ele almıştır.	Evet	Evet	Evet
Tanımlar ve tanımları açıklayıcı öğelere yer verilmiştir.	Evet	Evet	Evet
Kanıtlama, yargıda bulunma, öğretici olma gibi tutumlardan uzak, gözleme ve özeleştiriye dayalı bir "ben" anlatımı hâkimdir.	Evet	Evet	Evet
Anlatıcı içe dönük bir tavırla doğrudan kendini anlatmaktadır.	Evet	Evet	Evet
Anlatıcı genellemelere yönelerek belli bir kişiye bağlanmaksızın insani durumları anlatmaktadır.	Evet	Evet	Evet
Yazar sadece kendi iç dünyasını, paylaşıma dayalı bir tutumla okura sunmaktadır.	Evet	Evet	Evet
Ele alman konu, belli bir eğitim ve kültür düzeyine sahip okura hitap etmektedir.	Hayır	Hayır	Hayır
Konu, araştırmacı bir tutumla bilimsel bir bakış açısıyla ele alınmıştır.	Hayır	Hayır	Hayır
Yazar kendi yaşamında ya da çevresinde gözlemlediği olayları anlatmıştır.	Evet	Evet	Evet
Metin biçim açısından şiir ve düz yazının özelliklerini taşımaktadır.	Evet	Evet	Evet
Yazar, konuyu belli bir bütünlük içerisinde ele almamış, ana konunun kendisinde çağrıştırdığı başka konulara geçerek daha sonra tekrar ana konuya dönmüştür.	Evet	Evet	Evet

• Yaptığınız incelemelerden hareketle deneme türünün belirli bir planının olup olmadığını söyleyiniz.

Her yazının olduğu gibi denme türünün de bir planı vardır.

SAYFA 142

4.ETKİNLİK

Deneme türleri konusunda yaptığınız araştırmalardan hareketle “Yazın Okuru Aranıyor”, “Sevgi”, ‘Topacın İpi Vardır Ama...” adlı metinlerin konularına göre klasik deneme (kişisel du­yarlılığı konu alan denemeler), eleştirel deneme, felsefi deneme, yazınsal deneme, güncel dene­me türlerinden hangisine örnek gösterilebileceğini belirtiniz.

Yazın Okuru Aranıyor --- Eleştirel deneme

Sevgi ------Klasik deneme

Topacın İpi Vardır Ama -----Yazınsal deneme

5.ETKİNLİK

İncelediğiniz metinlerden hareketle Akşit Göktürk, Nermi Uygur ve Sunay Akın'ı dili doğru ve güzel kullanmaları, kültür alanına özgü bilgi birikimine sahip olmaları, kendi doğruları dışın­daki doğrularında varlığını kabul etmeleri, düşünce ufuklarını almaları yönüyle değerlendiri­niz. İyi bir deneme yazarında bulunması gereken özelliklerin neler olması gerektiğini tartışınız. Ulaştığınız sonuçları açıklayınız.

Bu yazarlar dili güzel ve etkili kullanmışlardır. Kültürü alanına özgü bilgi birikimine sahiptirler. Kendi doğruları dışındaki doğruların varlığını kabul ederler. Düşünce ufuklarını kabul ederler.

Deneme yazarı geniş bir bilgi birikimine ve kültüre sahip olmalı, dili etkili kullanma becerisine sahip olmalı.

İncelediğiniz “Yazın Okuru Aranıyor”, “Sevgi”, ‘Topacın İpi Vardır Ama...” adlı denemeleri, “Hakikat Neden Acıdır?” adlı söyleşiyle dil ve anlatım özellikleri, anlatıcının tavrı bakımlarından karşılaştırınız. İnandırıcılığı ve içtenliği bakımından deneme ve söyleşi türleri arasındaki farklılıkları açıklayınız.

Bu denemelerde yazarlar içten ve akıcı bir dil kullanmışlardır. Düşüncelerini belli bir sonuca bağlama amacı taşımamışlar, kişisel kanaatlerini aktarmışlardır.

7.ETKİNLİK

“Yazın Okuru Aranıyor”, “Sevgi” ve ‘Topacın İpi Vardır Ama...” adlı denemelerden alınan aşağıdaki paragraflarda hangi anlatım türlerinin kullanıldığını belirleyiniz. İncelediğiniz metinlerde farklı anlatım türlerinin bir arada bulunup bulunmadığını açıklayınız.

metinler	Paragraflar	Anlatım Türü
Yazın Okuru Aranıyor	Zorunluluğun, bu tür yasak savma çabalarının karşıtı olarak gö­nüllü yazın okurluğu gerçekte belli bir özveriyi, sorumluluğu, sabrı, sürekliliği gerektirir. Yalnız okullarda istenen şeyleri değil, kendi is­tediğini okuyup istemediğini okumama özgürlüğü ancak gönüllü okurlarda gelişir. Bu tür bir okuma çabası hem bütün bir yaşam bo­yu hem de her yapıtın okunuşunda baştan sona değin akan sürekli, coşkulu, yoğun, çıkar gözetmez bir ilgiyi gerektirir.	AÇIKLAYICI ANLATIM
Sevgi	İnsanın sevdiğiyle dalaşıp bozuşması; insanın sevdiğine kızıp öfkelenmesi; insanın sevdiğini kırıp üzmesi; insanın sevdiğini kü­çültüp aşağısaması sosyoloji, psikoloji, fizyoloji, kalıtım, hekimlik yönünden belli bir oranda açıklanabilir bütün bunlar. Gene de za­man zaman kendim de başvursam aklım yatmıyor bu açıklamala­rın hiçbirine.	AÇIKLAYICI ANLATIM
Topacın İpi Vardır ama	Gaziantep çarşısında Aydın İlgaz ve Nebil Özgentürk ile ge­zerken bir çuval dolusu topaç kendine çekti beni. Yalnız kendim için değil, birlikte gezdiğim iki güzel insana da birer topaç alıp armağan ettim. Avluyu çeviren dükkânlarda baharatların satıl­dığı eski bir çarşıyı hayranlıkla incelerken “Bakın!” diye seslen­di Aydın İlgaz...	ÖYKÜLEYİCİ ANLATIM

8.ETKİNLİK

İncelediğiniz denemelerde dilin hangi işlevde kullanıldığını belirtiniz.

İncelediğimiz denemelerde dil ağırlıklı olarak  göndergesel işlevde kullanılmıştır

Read more