SAYFA: 128
1. Sonbahar mevsiminde
kendinizi nasıl hissedersiniz? Tabiattaki değişimin sizin ruh hâlinizi nasıl
etkilediğini belirtiniz.
Sonbahar, tabiatın kabuğun
çekilmeye başladığı mevsimdir. Doğa canlılığını yitirir, yapraklar sararır,
dökülmeye başlar. Tabiattaki bu solgunluk insanda hüzün ve karamsarlık duygusu
oluşturur.
Sonbaharı insan hayatının
orta yaşlılıktan ihtiyarlığa geçtiği döneme benzetenler de
olmuştur.
2. En sevdiğiniz
arkadaşınızın ruh hâlini anlatan kısa bir paragraf yazınız. Yazınızı
arkadaşlarınızla paylaşınız.
Mebusan Meclisinin niçin
kapatıldığını söyleyiniz.
93 Harbi ya da 1877-1878
Osmanlı-Rus Savaşı’nın getirdiği sorunlar nedeniyle 14 Şubat 1878’de
kapatıldı. II. Abdülhamit, 93 Harbi dolayısıyla (93 Harbi’ni bahane ederek
kapattığı söylenir.) Meclis-i Mebusan’ı kapatmış, anayasayı yürürlükten
kaldırmıştır.
1. Tevfik
Fikret’in Mebusan Meclisinin kapatılması üzerine yazdığı şiirinde nasıl bir
sosyal ortamı yansıttığını ve hangi duyguları dile getirdiğini
açıklayınız.
Meclis-i Mebusan’ın
kapatılması ile milleti temsil eden bir kurum ortadan kalkmış, yetkiler
padişahta kalmıştır. Tevfik Fikret, bu olumsuz durumu şiirine
yansıtmıştır.
Okuduğunuz, Namık Kemal’e ait
Hürriyet Kasidesi’nin ilk beyti ile Tevfik Fikret’in yukarıdaki dizelerini
devrin sosyal, siyasal, kültürel gerçekliğini yansıtma şekli açısından
karşılaştırınız. Farklılıkları aşağıya sıralayınız.
İki
şiirde de dönemin siyasi yönden olumsuzluklarına dikkat çekilmiştir. Namık
Kemal, karşılaştığı olumsuz tablo karşısında devlet kapısından çekilerek
tepkisini gösterirken Tevfik Fikret daha sert tepki göstermiştir.
SAYFA: 130
1. Mutsuz bir
genç kadın olan Suad ile Necib ve Süreyya’nın müzikle ilgisini
açıklayınız.
Mutsuz
ve umutsuz bir genç kadın olan Suad için müzik, ruhu dinlendiren, acıları
unutturan bir unsurdur. Necip ve Süreyya ise müziği, hayatı renklendiren, insanı
eğlendiren bir iş olarak görmektedirler.
2. Romanda
piyanoyla çalınan ve dinlenen müziğin hangi kültüre ait olduğunu
belirtiniz.
Fransız
kültürüne aittir.
3. Suad, Necib
ve Süreyya’nın toplumun hangi kesiminden olduklarını
söyleyiniz.
Toplumun Batılılaşma
düşüncesinde olan seçkin kesiminden insanlardır.
4. Suad, “eylül”
ayı ile kendi hayatı arasında nasıl bir benzerlik kuruyor? Suad’ın bu
karamsarlığının nedeni nedir? Buradan yola çıkarak “Eylül”ün roman çeşitlerinden
hangisine örnek olduğunu söyleyiniz.
Suad
eylül ayı ve sonbahar mevsimi ile kendi hayatında gerçekleşmeyen hayalleri
arasında bağ kurmuş, eylül yaz mevsiminin son ayı, Suad’ın genç kadınlığının son
zamanları olarak da bağlantı kurulmuş.
Romanda
ruh tahlillerine çokça yer verildiğinden bu roman psikolojik bir
romandır.
5. Romandan alınan
bölümlerdeki tasvirlerde ayrıntıya girilmesini gerçeğin iyi bir gözlemi olarak
nitelendirilebilir miyiz? Niçin? Bu durumu, daha önce Batı edebiyatına ait hangi
romanda gördüğünüzü söyleyiniz. “Eylül” romanındaki olayların nasıl
sonuçlandığını belirtiniz. Bu eserin yazıldığı döneme ait kitabınızda okuduğunuz
diğer metinlerden de hareketle Servet-i Fünûn dönemini etkileyen sanat,
edebiyat ve düşünce akımlarının adlarını sıralayınız.
Romandaki tasvirlerde
ayrıntıya girilmesi gerçeğin iyi bir gözlemi olarak nitelendirilebilir. Bu
özellikler realist yazar Stendal’ın Kırmızı ve Siyah adlı eserinde
görülmektedir. Mai ve Siyah romanında da bu özellik görülmektedir. Servetifünun
yazarları doğa ve ruh tasvirlerini ayrıntılı biçimde yaparak insanın mekânla
kurduğu bütünlüğü ve uyumu gerçekçi bir şekilde ortaya çıkarmışlardır. Bu
sanatsal gücün arkasında realizm ve naturalizmin, şiirde ise parnasizmin
etkileri vardır.
5. Okuduğunuz
eserlerden yola çıkarak Servet-i Fünûn Edebiyatının Tanzimat Edebiyatından
ayrılan yönlerini defterinize sıralayınız.
Tanzimat
edebiyatı Servet-i
Fünun
| ||
BENZERLİKLER
§ Batı kaynaklı
edebi akımlardan etkilenmesi ve edebi türlerin kullanılması
§ Aruz ölçüsünün
kullanılması
| ||
-Roman, hikaye
ve şiirde toplumsal ve siyasi konuların işlenmesi
-Gazeteciliğe
önem verilmiştir.
-Divan ed.
nazım biçimleri kullanılmıştır.
|
Edebi tür ve
tema
|
-Roman, hikaye
ve şiirde bireysel konuların işlenmesi
-Gazetenin
yerini dergi almıştır.
-Batı’ya ait
nazım biçimleri kullanılmıştır.
|
Klasizm ve
romantizm
|
Edebi
akımlar
|
Realizm,
natüralizm, parnasizm ve sembolizm
|
Sade bir dilin
kullanılması gerektiği savunulmuştur, edebi sanatlar bakımından zayıf bir
dil
|
Dil ve
anlatım
|
Arapça ,Farsça
sözcük ve tamlamalarla yüklü ağır, süslü ve edebi sanatlar açısından zengin bir
dil
|
SAYFA: 131
1. Mevsimlerin insanlar
üzerindeki etkilerini nelere bağlıyorsunuz? Düşüncelerinizi
açıklayınız.
Mevsimlerin insan psikolojisi
üzerinde farklı etkileri vardır. Sonbaharda insan genellikle hüzünlenir, baharda
coşkulu, neşeli, hayat dolu olur. Bunlar kişiye göre değişiklik
gösterebilir.
2. Servet-i Fünûn Dönemi
yazarlarından olan Mehmet Rauf’un eserindeki kişilerin karamsar ruh hâllerinin,
o dönemindeki siyasi baskıyla ilgisini açıklayınız. Yaşanılan dönemin
özelliklerinin edebî eserlere yansımasını, günümüz şartlarını da düşünerek
nasıl değerlendiriyorsunuz? Düşüncelerinizi bir paragraf şeklinde yazarak
arkadaşlarınızla paylaşınız.
Mehmet
Rauf'un eserlerindeki kişilerin karamsar yapıya sahip olmaları dönemin siyasi
baskılarıyla ilgisi vardır. Fikir özgürlüğünün olmadığı, özgür yaşama ortamının
sınırlandırıldığı bir toplumda yazarlardan iyimserlik beklemek yanlış olur.
Karamsar, bunalımlı sanatçıların eserlerindeki kahramanların da bu özellikleri
taşıması gayet doğaldır.
2. “Eylül”
romanındaki Suad, Necip ve Süreyya’nın hayatını günümüz şartlarında
değerlendirerek düşüncelerinizi söyleyiniz.
Bu
roman kişilerine günümüzde de rastlayabiliriz.
1. Aşağıda verilen
bilgilerden hangisi yanlıştır?
A. Tanzimat Dönemi
sanatçılarının eserlerini romantizm akımının etkisiyle yazmaları
B. Servet-i Fünûn Dönemi
sanatçılarının siyasal baskılar nedeniyle sadece edebiyatla
ilgilenmeleri
C. Mehmet Raufun “Eylül”
romanında realizm ve romantizim akımının etkilerinin görülmesi
D. Servet-i Fünûn
sanatçılarının, dönemlerindeki baskılar nedeniyle karamsar tipler
yaratmaları
E. Servet-i Fünûn roman ve
hikâyelerinde kahramanların genellikle halktan insanlar
olmaları
CEVAP:
E
2. Aşağıdaki şairlerden
hangisi, toplum sorunlarını tartışmak, bunlarla ilgili düşüncelerini açıklamak
için sanatı bir araç olarak kullanmıştır?
A. Recaizade Mahmut
Ekrem
B. Tevfik
Fikret
C. Abdülhak Hamit
Tarhan
D. Cenap
Şehabettin
E. Ahmet Haşim
(ÖYS-1994)
CEVAP: A
3. Servet-i Fünûn
Edebiyatı’nı etkileyen sosyal, siyasal ve kültürel ortamın özelliklerini
sıralayınız.
4. Aşağıdaki cümlelerin
başına yargı doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
( D )
“Eylül” romanı, edebiyatımızın ilk psikolojik romanıdır.
( D)
Servet-i Fünûn romanında tasvirler gözlemci ve gerçekçi bir anlatımla
yapılmıştır.
(Y )
Servet-i Fünûn romanında çevre, genellikle İstanbul dışıdır.
5. Servet-i Fünûn Dönemi
Edebiyatında çizilen tip ve karakterlerin karamsar oluşlarını nasıl
değerlendirdiğinizi açıklayınız.
Dönemin
zihniyeti eserlere yansımıştır.İstibdat devrinin baskıları sanatçıları içe
kapanık, mutsuz, melankolik bir kimlik kazanmasına neden olmuş, bu durum
romanlarda çizilen tip ve karakterlere de yansımıştır.