11. Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları YILDIRIM
Yayınları (2013-2014) Sayfa 96-97
Coşku ve Heyecanı Dile Getiren Metinler (Şiir)
HAZIRLIK
Anjanbman, şiirde anlamın birden çok dizeye yayılmasıdır.
Cümlenin bir dizede bitmeyip birden çok dizede devam etmesi. Anjanbman
yöntemiyle şiir düz yazıya yaklaştırılmıştır. Türk edebiyatında Servetifünun
Dönemi’nde bu yöntem yaygınlaşmıştır.
SAYFA 97
ÇÖZÜMLEME – İNCELEME
YAĞMURKüçük, muttarid, muhteriz darbeler
Kafeslerde, ramlarda pür ihtizaz
Olur dembeden nevhager, nagmesâz
Kafeslerde, ramlarda pür ihtizaz
Küçük, muttarid, muhteriz darbeler..
Sokaklarda seylâbeler ağlaşır,
Ufuk yaklaşır, yaklaşır, yaklaşır;
Bulutlar karardıkça zerrata bir
Ağır, muhtazır dalgalanmak gelir;
Bürür bir soğuk gölge etrafı hep,
Nümâyan olur gündüzün nısf-ı şeb.
Söner şimdi, manzûr olurken demin
Heyulası karşımda bir âlemin
Açılmaz ne bir yüz, ne bir pencere;
Bakıldıkça vahşet çöker yerlere.
Geçer hoş sokaktan, hayalet gibi,
Şitâbân ü puşideser bir sabî;
O dem leyl-i yâdımda, solgun, tebâh.
Sürür bir kadın bir ridâ-yı siyâh.
Saçaklarda kuşlar – Hazindir bu pek!
Susarlar, uzaktan ulur bir köpek.
Öter gûş-i ruhumda boş bir enîn,
Boğuk bir tezâd-ı sükûn u tanîn:
Küçük, pür heves gevherin katreler…
Sokaklarda, damlarda pür ihtizaz
Olur muttasıl nevhager, nağmesâz
Sokaklarda, damlarda pür ihtizaz
Küçük, pür heves, gevherin katreler…
1. Yağmur şiiri
ile Servetifünun Döneminin siyasi, sosyal ve kültürel ortamı arasındaki ilişkiyi
belirleyiniz.
Yağmur
şiiri insanın tabiat karşısındaki duygularını yansıtmaktadır. Şiirde yalnızlık
ve karamsarlık hakimdir. Servetifünun edebiyatının genel karakterinde
karamsarlık vardır. Servet-i Fünun edebiyatında karamsarlığın olmasının nedeni
içinde bulunulan siyasi ve sosyal ortamdır.
2. Yağmur adlı
şiiri yapı bakımından inceleyerek şiirdeki birimlerin yapı ve anlam değerlerini
tespit edip defterinize yazınız.
Yağmur
şiiri aruz ölçüsüyle yazılmıştır.
Nazım
biçimi: Yeni bir nazım biçimi kullanılmış.
Nazım
birimi: İlk bölüm bölüm beş dizelik bentten oluşmuş. Diğer bölümler “beyit”ler
halinde
Konusu:
Bir doğa olayı olan yağmurun yağışı ir ediliyor; onun kişi ruhunda yarattığı
duygular izlenimler anlatılıyor.
Kafiye
şeması:
abba/cc/dd/ee/ff/gg/hh/ii/jj/kk/ /ab/bb/a.
YAĞMUR ŞİİRİNİN İNCELEMESİ:
YAĞMUR ŞİİRİNİN İNCELEMESİ:
1.etkinlik:
Şiirin teması “yağmur”dur.
Şiirde yağmurun yağışı ve şairin yağmur
yağarken hissettikleri yansıtılıyor. Beyitlerde yağmurun yağışıyla tabiatta
meydana gelen değişiklikler ve bu görünümlerin uyandırdığı çağrışımla, hayaller
anlatılıyor.
3. Yağmur adlı şiirde bireysel bir
tema vardır. Servet-i Fünun şairleri, bireysel konuları işlemişler, toplumsal
konulardan uzak durmuşlardır.
4. Yağmur adlı şiirde tema
bireyseldir. Önceki dönemde Tanzimat edebiyatı 1. dönem şairleri toplumsal
temaları işlemişlerdir. Tanzimat’ın ikinci döneminde bireysel temalara dönüş
yapılmıştır. Divan şiirinde de bireysel temalar yer alıyordu.
5. Günümüzde sanatçıdan sanatçıya
değişen anlayışlar olduğu gibi genellilkle doğayı gerçekçi bir bakışla
gözlemleme öne çıkmaktadır. Yağmur şiirinde şair, doğa olayını anlatırken
ruhsal durumunu da yansıtmış, yağmuru doğa olayının ötesinde kendisiyle
özdeşleştirmiştir.
SAYFA 98
2. etkinlik:
İki şiirde de yapmur anlatılmış. Necip Fazıl'ın şiirinde duygu değeri yüksek bir anlatım var. İmgelere, sanatlara yer verilmiş. Denise Levertov'un şiiri imge yönnünden daha zayıf.
Tevfik Fikret'in yağmur şiirinin teması "yalnızlık" evrenseldir.
6.
Sokaklarda seylâbeler ağlaşır,
Ufuk yaklaşır, yaklaşır, yaklaşır;
Saçaklarda kuşlar – Hazindir bu pek!
Bu dizelerde ses ahengi var, edebi sanatlara yer verilmiş. Bunlar şiire ait özelliklerdir.
Anlam bütün dizelere yayıldığı için düz yazıya benzer bir özellik görülüyor.
7. a) Verilen örnek dizelerde cümle birkaç dizede devam ediyor. Bu da şiirin düz yazıya yaklaştığını gösteriyor.
b)Geçer hoş sokaktan, hayalet gibi,
Şitâbân ü puşideser bir sabî;
Bulutlar karardıkça zerrata bir
Ağır, muhtazır dalgalanmak gelir;
8. darbeler, yaklaşır, söner, açılmaz, çöker...
3. etkinlik:
Ağır, muhtazır dalgalanmak gelir;
8. darbeler, yaklaşır, söner, açılmaz, çöker...
3. etkinlik: