Sayfa 132

13.Etkinlik

A)Şiirin ilk beytinde şair, kitapta anlatıldığı gibi mübalağa ve tezat sanatına yer vermiştir.

B)Şiirin 2,3,4,5,6 ve 7. Beyitlerdeki söz sanatları:

İkinci beyit: Tecahüliarif:Şair dünyanın rengini bilmiyormuş gibi davranır.

Mübalağa: Şairin gözyaşları dünyayı kaplamıştır.

Hüsnitalil: Dünyanın rengini gözyaşlarından aldığını düşünmektedir.

Tenasüp: Gözyaşı, göz, su ile kubbe, dünya kelimelerinde anlam ilişkiis vardır.

Üçüncü Beyit:

Açık istiare: Akarsu sevgilinin keskin bakışlarına, duvar ise aşığa benzetilir.

TenasüP: Kılıç, keskin, parça parça yarık kelimeleri arasında anlam ilişkisi vardır.

Teşbih: Sevgilinin bakışları keskin bir kılıca benzetilmiştir.

Dördüncü Beyit:

Ad aktarması: Kirpiklerin sözünü korkarak söyleyen gönül değil dildir. Gönül sözüyle dil kastedilmiştir.

Tenasüp: Korkmak, çekinmek kelimeleri arasında anlam ilişkisi vardır.

Açık istiare: Su aşka benzetilmiştir.

Beşinci Beyit:

Teşbih: Sevgilinin yüzü güle benzetilmiştir.

Tevriye: Sele vermek sözü hem boş vermek hem de bolca su vermek anlamında kullanılmıştır.

Tenasüp: “Bahçıvan, gül, gül bahçesi” kelimeleri arasında anlam ilişkisi vardır.

Altıncı Beyit:

Teşbih: Su, siyahlığı yönüyle kalemin yazısına benzetilmiştir.

Kinaye: Kalem gibi sözüyle yüzdeki tüylerin özenle çizilmiş olduğu anlatılmaktadır.

Tenasüp: kalem, yazı kelimeleri arasında anlam ilişkisi vardır.

Yedinci Beyit:

Tezat: gül- diken kelimeleri arasında

Ad Aktarması: “Yanak” kelimesiyle sevgili kastedilmektedir. (parça- bütün)

Tenasüp: Yanak, kirpik kelimeleri arasında anlam ilişkisi vardır.

c)Şiirdeki imge ve söz sanatları anlatımın etkileyici ve derin bir özellik kazanmasına yardımcı olur.

ç)”Ahmed- Muhtar, Seyyit, Ensar, Şeb-i Miraç” isimleri Peygamber efendimizle ilgili duygu ve düşüncelerin daha somut bir biçimde ifade edilmesini sağlamak amacıyla kullanılmıştır.

3)Fuzuli Hz. Muhammed’e duyduğu sevgi ve hürmeti kendine özgü şiirsel ve felsefi bir üslupla dile getirmiştir. Bu sevgiyi doğrudan anlatmak yerine tabiatın en kutsal varlığı ve yaşam kaynağı olan “su” kavramı ile özdeşleştirerek dile getirmiştir. Birçok beyitte suyu kişileştirmiştir.

4)Şiirdeki kelimelerin büyük bir çoğunluğu yan anlamda kullanılmıştır.

14.Etkinlik

b.Fuzuli’nin şiirinde peygamber sevgisi yoğun bir imge ve mecazla övülmüş, benzetmeler ve soyut ifadelerle derinlik kazanmıştır. Ağır ve süslü bir dille sunulan bu kasidenin anlam boyutu da derinlerdedir.

5.a)

Arapça Kelimeler:Devvar, muhit, aceb, mürur, rahne, vehm, mecruh

Farsça Kelimeler: Eşk, ab-gun, divar, peykan, bağ-ban, gül-zar, dil, gubar

Arapça ve Farsça kelimeleri kullanmak, divan şiirinin dil ve anlatım geleneğinin bir sonucudur.

b)divan şiiri kaside geleneğine göre yazılmıştır.

a. Şiirin ilk beytinde şair, gönlündeki ateşin su ile söndürülemeyecek derecede çok olduğunu söyleyerek mübalağa (abartma) sanatı yapmaktadır. "Ateş" anlamındaki "od" kelimesini, aşk ateşi yerine kullanarak "mecaz" yapmaktadır. Yine aynı beyitte "su ve ateş" kelimelerini bir arada kullanarak da tezat (zıtlık) sanatı yapmıştır.

Şiirin ilk beytinde şair, kitapta anlatıldığı gibi mübalağa ve tezat sanatına yer vermiştir.

b. Şiirin 2, 3, 4, 5, 6 ve 7. beyitlerindeki söz sanatlarının adlarıaşağıda belirtilmiştir. Bu sanatla-rın nasıl yapıldığınıaçıklayınız.
İkinci beyit: Tecahüliarif:Şair dünyanın rengini bilmiyormuş gibi davranır.
Mübalağa: Şairin gözyaşları dünyayı kaplamıştır.
Hüsnitalil: Dünyanın rengini gözyaşlarından aldığını düşünmektedir.
Tenasüp: Gözyaşı, göz, su ile kubbe, dünya kelimelerinde anlam ilişkiis vardır.
Üçüncü Beyit:
Açık istiare: Akarsu sevgilinin keskin bakışlarına, duvar ise aşığa benzetilir.
TenasüP: Kılıç, keskin, parça parça yarık kelimeleri arasında anlam ilişkisi vardır.
Teşbih: Sevgilinin bakışları keskin bir kılıca benzetilmiştir.
Dördüncü Beyit:
Ad aktarması: Kirpiklerin sözünü korkarak söyleyen gönül değil dildir. Gönül sözüyle dil kastedilmiştir.
Tenasüp: Korkmak, çekinmek kelimeleri arasında anlam ilişkisi vardır.
Açık istiare: Su aşka benzetilmiştir.
Beşinci Beyit:
Teşbih: Sevgilinin yüzü güle benzetilmiştir.
Tevriye: Sele vermek sözü hem boş vermek hem de bolca su vermek anlamında kullanılmıştır.
testonline.blogcu.com
Tenasüp: “Bahçıvan, gül, gül bahçesi” kelimeleri arasında anlam ilişkisi vardır.
Altıncı Beyit:
Teşbih: Su, siyahlığı yönüyle kalemin yazısına benzetilmiştir.
Kinaye: Kalem gibi sözüyle yüzdeki tüylerin özenle çizilmiş olduğu anlatılmaktadır.
Tenasüp: kalem, yazı kelimeleri arasında anlam ilişkisi vardır.
Yedinci Beyit:
Tezat: gül- diken kelimeleri arasında
Ad Aktarması: “Yanak” kelimesiyle sevgili kastedilmektedir. (parça- bütün)
Tenasüp: Yanak, kirpik kelimeleri arasında anlam ilişkisi vardır.

c. Şiirdeki imgeler ve söz sanatlarının şiire katkısını belirtiniz.
Şiirdeki imge ve söz sanatları anlatımın etkileyici ve derin bir özellik kazanmasına yardımcı olur.

ç. "Ahmed-i Muhtâr, Seyyit, Ensâr, Şeb-i Mirac" isimlerinin şiirde kullanılma nedenini açıklayınız.
”Ahmed- Muhtar, Seyyit, Ensar, Şeb-i Miraç” isimleri Peygamber efendimizle ilgili duygu ve düşüncelerin daha somut bir biçimde ifade edilmesini sağlamak amacıyla kullanılmıştır.

3.      Okuduğunuz şiirde Fuzulî'nin gözlem, izlenim, sezgi ve kişisel duyarlılığını belirten bölümleri söyleyiniz. Bunların yaşanmasının mümkün olup olmadığını açıklayınız.
Fuzuli Hz. Muhammed’e duyduğu sevgi ve hürmeti kendine özgü şiirsel ve felsefi bir üslupla dile getirmiştir. Bu sevgiyi doğrudan anlatmak yerine tabiatın en kutsal varlığı ve yaşam kaynağı olan “su” kavramı ile özdeşleştirerek dile getirmiştir. Birçok beyitte suyu kişileştirmiştir.

4.      Şiiri, yan anlam bakımından değerlendiriniz.
Şiirdeki kelimelerin büyük bir çoğunluğu yan anlamda kullanılmıştır.

b. Fuzulî'nin şiirinde dile getirilen duygu ve düşüncenin günümüz şiirinde nasıl dile getirildiğini
belirtiniz.
Fuzuli’nin şiirinde peygamber sevgisi yoğun bir imge ve mecazla övülmüş, benzetmeler ve soyut ifadelerle derinlik kazanmıştır. Ağır ve süslü bir dille sunulan bu kasidenin anlam boyutu da derinlerdedir.

5.   a. Şiirde kullanılan Arapça ve Farsça kelimelerden birkaç örneği aşağıya yazınız.
•   Bu kelimelerin şiirde neden kullanıldığını tartışınız. Ulaştığınız sonucu belirtiniz.
Arapça Kelimeler:Devvar, muhit, aceb, mürur, rahne, vehm, mecruh
Farsça Kelimeler: Eşk, ab-gun, divar, peykan, bağ-ban, gül-zar, dil, gubar
Arapça ve Farsça kelimeleri kullanmak, divan şiirinin dil ve anlatım geleneğinin bir sonucudur.

b. Şiirin hangi geleneğin etkisiyle yazıldığını belirtiniz.

Divan şiiri kaside geleneğine göre yazılmıştır.