Çağdaş Tiyatro Nedir? Türleri ve Özellikleri

ÇAĞDAŞ TİYATRO

Günümüz tiyatrosu, görünüş ve amaçları birbirinden farklı, “absürt tiyatro” ve “epik tiyatro” olmak üzere iki kola ayrılmıştır.

ABSÜRT (SAÇMA, UYUMSUZ) TİYATRO

Absürt tiyatroda, geleneksel tiyatronun kuralları ve düzenleri hiçe sayılır. Tiyatro, her şeyi anlamaktan, canlandırmaktan çok, bir ses ve hareket düzeni olmalıdır. Olaylar arasında bağ kurulması her zaman şart olmayıp oyun, birbirine ilgisiz görünen sesler, sözler, eylemler hâlinde sürüp gitmelidir. Az olay ve az sözle çok mesaj vermek gerekir. Acıklı olaylar bile alay konusu olabilir. Absürt tiyatroda perde düzenine; serim, düğüm, çözüm bölümlerine önem verilmez. Eser; bilinmeyenlerle, sembollerle ve saçma denilebilecek kurgularla doludur. Bu tiyatro anlayışında önemli olan; bir duygu ve olayın biçimini, oluşumunu göstermektir. Dünya edebiyatında Samuel Beckett, John Osborn; Türk edebiyatında Güngör Dilmen Kalyoncu (Canlı Maymun Lokantası adlı eseriyle) bu tiyatro türünün önemli temsilcileridir.

EPİK TİYATRO

Epik tiyatro, oyunun seyirciyi büyülemesine karşıdır. Yani temsil sırasında, seyircinin oyuna kendini kaptırmasını ve büyülenmesini önlemek ister. Bunun için sahne, dekordan ve olaylardan uzak tutulur. Seyirciye de, temsilde gördüklerinin gerçek değil, bir oyun olduğu hatırlatılır. Epik tiyatro, seyirciyi uyanık tutmak ister. Bunu sağlamak için araya şarkılar, tekerlemeler, oyunu birdenbire kesen açıklamalar konur. Entrikaların iç yüzü durup dururken açıklanır. Epik tiyatronun öncüsü Alman yazar Berthold Brecht’tir. Türk edebiyatında Haldun Taner’in “Keşanlı Ali Destanı” adlı eseri bu türün önemli örneklerindendir.

Read more