11.Sınıf Edebiyat Kitabı Sayfa 84 Etkinlikleri, Sorular ve Cevapları

SAYFA 84

 

DEĞERLENDİRME

 

1. Aşağıdaki cümlelerde bulunan noktalı yerlere doğru sözcükleri yazınız.

 

Edebiyat-ı Cedide sanatçıları FRANSIZ edebiyatını örnek almışlardır.

 

Türk edebiyatında eski - yeni kavgası Tanzimat Döneminde başlamış, SERVET-İ FÜNUN edebiyatın­da da devam etmiştir.

 

 

 

2. Aşağıdaki cümlelerin başına yargı doğru ise “D”, yanlış ise “Y” getiriniz.

 

(  Y ) Servet-i Fünûn edebiyatı yazar ve şairleri, toplumsal konulara duyarlılık göstermiş ve eser­lerinde sosyal temaları işlemişlerdir.

 

( Y ) Tanzimat’la başlayan dilde sadeleşme hareketi, Servet-i Fünûn Edebiyatında sürdürülmüştür.

 

(D  ) Servet-i Fünûn edebiyatı, adını, daha önce fen dergisi olan, Tevfik Fikret’in yönetimi devral­masıyla içeriği edebiyata kayan Servet-i Fünûn dergisinden almıştır.

 

 

 

3. Aşağıda verilen kavramları ilgili oldukları edebi dönemlerle eşleştiriniz.

 

 

1. Aşağıdakilerden hangisi Servet-i Fünûn edebiyatı ile divan edebiyatının ortak özelliklerinden biri değildir?

 

A. Aruz ölçüsünün kullanılması

B. Estetik kaygının ön planda olması

C. Batı edebiyatının örnek alınması

D. Ağır ve süslü bir dilin kullanılması

E. Halka değil, okumuş kitleye seslenilmesi

 

Cevap C

Read more

11. Sınıf Türk Edebiyatı Kitabı Sayfa 96 Sorular ve Cevapları

ÖDEV 3

 

Sone nazım şekli

 

 

♦    2 “dörtlük” ve 2“üçlük”ten oluşan 14 mısralık nazım şeklidir.

 

♦    Önceleri İtalyan edebiyatında kullanılmış, oradan Fransız edebiyatına geçmiştir. Bütün Avrupa edebiyatında “sone"ye rastlanır.

 

♦    Türk edebiyatına Servetifünûn Döneminde gelmiştir.

 

♦    Uyak düzeni şöyledir:

 

abab, abab, cdd, cff

 

abba, cddc, eef, ggf

 

abba, cddc, eff, egg

 

abab, cdcd, eff, egg

 

 

 

Serbest Müstezat

 

♦    Divan şiirindeki “müstezat” nazım şeklinden geliştirilen “serbest müstezat”, uzun ve kısa mısraları farklı kalıpları olan bir nazım şeklidir.

 

♦    Aruzla yazılabildiği gibi heceyle de yazılabilir. 

 

♦    Uzun ve kısa mısraların peş peşe sıralanışı ve kafiye düzeni şairin isteğine bağlıdır.

 

♦    Aynı şiir içerisinde değişik aruz kalıpları veya değişik sayıda heceli mısralar gelebilir.

 

♦    “Serbest müstezat"ın, Divan şiirindeki “müstezat" nazım şekliyle ilgisi varsa da sembolizm akımıyla birlikte Fransız şiirinden alınıp kullanılmıştır.

 

♦    ilk defa Servetifünun şairlerinin kullandığı bu nazım şeklini Fecriâti şairleri de kullanmıştır.

 

♦   Serbest müstezat nazım şekli serbest şiire açılan kapı olmuştur.

Read more

Eşitsizliğin Özellikleri Nelerdir? Reel ( Gerçek ) Sayı Aralıkları Örnek Sorular ve Cevapları

1. {1,2,3,4,5,6,7,8} kümesinin elemanlarından rasgele seçilen iki rakam toplandığında sonucun çift sayı olması olasılığı nedir?

A) 3/7    B) 3/14    C) 3/28    D) 2/7    E) 1/7

2.  3 kadın, 4 erkek arsından 5 kişilik bir komisyon seçilecektir. Bu komisyonda en az iki kadın bulunması olasılığı nedir?

A) 6/7     B) 1/2     C) 1/3     D) 3/7     E) 5/7

3.  Bir torbada 4'ü kusurlu 9 vida vardır. Çekilen 3 vidadan 2'sinin kusurlu, 1'inin sağlam çıkması olasılığı nedir?  A) 1/143      B) 5/143      C) 30/143 D) 2/13       E) 5/14

4.  A ve B, E örnek uzayında iki olay olsun. P(A')=2/3, P(B')=3/5,  ve  P(A ve B)=1/4  ise, P(A'/B')=?  A) 1/3   B) 7/12   C) 7/20   D) 29/36   E) 31/36

5.  Bir torbada 4 Siyah, 6 Beyaz top vardır. Torbadan 2 top birlikte çekiliyor.Topların farklı renkte olma olsılığı nedir?  A) 3/10     B) 2/5     C) 8/15     D) 3/8     E) 3/5

6.  İki zar birlikte atılıyor. Birinci zarın 2 den büyük bir sayı geldiği bilindiğine göre, her iki zarda gelen sayıların toplamının 10 olma olasılığı nedir?   A) 3/16    B) 1/8    C) 1/6    D) 1/4    E) 5/24

7.  10 kişilik bir grupta 6 bayan, 4 erkek vardır. Bayanların 4 ü ve erkeklerin 3 tanesi tenis oynayabiliyor. Bu gruptan seçilen herhangi bir kişinin bayan veya tenis oynayabilen bir kişi olma olasılığı kaçtır?    A) 1/5    B) 3/10    C) 2/5    D) 4/5    E) 9/10

8.  aralarında A ve B kişilerinin de bulunduğu 9 kişi yuvarlak bir masanın etrafına rasgele oturmuşlardır. A ile B nin yanyana oturma olasılığı nedir?   A) 1/8    B) 1/4    C) 1/2    D) 2/3    E) 3/4

9.  Şekilde en küçüğünün alanı 1 br2 olan kareler vardır. Bu karelerden herhangi biri seçiliyor. Bu seçilen karenin alanının 4 br2 olma olma olasılığı kaçtır? A) 4/21    B) 2/15    C) 4/15    D) 4/13    E) 3/10

10.  A torbasında 1 Kırmızı, 1 Beyaz; B torbasında 1 Kırmızı top vardır. A dan bir top alınıp B ye konuyor ve B den bir top çekiliyor. Bu çekilen topun Kırmızı olması olasılığı nedir?    A) 1/2      B) 2/3      C) 3/4      D) 1/3      E) 1/6

11.  Bir torbada tüm iki basamaklı sayıların ayrı ayrı yazıldıkları homojen kartlar vardır. Çekilen bir kartın üzerindeki sayının 15 ile tam bölünebilmesi olasılığı kaçtır? A) 1/15    B) 2/15    C) 1/6    D) 1/5    E) 3/5

12.  Bir sınıftaki öğrencilerin %45 i matematik, %25 i fizik, %10 u hem fizik hem de matematikten sınıflarını geçmiştir. Bu sınıftan rasgele seçilen bir öğrenci, fizikten geçmiş ise, matematikten kalmış olma olasılığı nedir? A) 4/9     B) 7/9     C) 2/3     D) 2/5     E) 3/5

13.  Bir torbada, renkleri dışındaki özellikleri aynı olan bilyeler vardır. Bu bilyelerin 3 ü Sarı, 4 ü Yeşil, 5 i Kırmızıdır. Torbadaki 12 bilyeden gelişi güzel 3 bilye çekiliyor. Bu bilyelerden 2'sinin Sarı, 1'inin Kırmızı olması olasılığı nedir? A) 1/22   B) 1/11   C) 3/22   D) 19/22   E) 21/22

14.  Bir torbada 1 den 6 ya kadar numaralanmış 6 tane homojen bilye vardır. Çekilen bilye tekrar torbaya konuyor. Buna göre peş peşe çekilen iki bilyenin aynı bilye olma olasılığı kaçtır?  A) 1/36    B) 1/18    C) 1/9    D) 1/6    E) 1/3

15.  Bir torbada 6 Mavi, 4 Kırmızı, 2 Beyaz bilye vardır. Çekilen bilye torbaya geri atılmak koşuluyla arka arkaya üç bilye çekiliyor. Çekilen birinci bilyenin Kırmızı, ikincinin Mavi veya Kırmızı, üçüncünün beyaz olma olasılığı nedir? A) 7/54        B) 19/144       C) 5/108 D) 3/115      E) 7/12

16.  bir kutuda bulunan 20 oyuncaktan 6 tanesi bozuktur. Bu kutudan rasgele seçilen üç oyuncak üç çocuğa birer tane olmak üzere verilmiştir. Çocukların üçüne de bozuk olan oyuncak verilmiş olması olasılığı kaçtır?      A) 1/228       B) 1/114       C) 1/57 D) 1/28         E) 1/19

17.  Bir gişeden alınan piyango biletlerine ikramiye çıkma olasılığı 2/5 tir. Bu gişeden alınan 3 biletten ikisine ikramiye çıkma olasılığı kaçtır?   A) 3/25        B) 36/125        C) 24/125 D) 12/125     E) 3/125

18.  52 kartlık oyun kağıdı destesinden 1 kart çekilecek ve bir de zar atılacaktır. Zarın 4 den küçük ve kartın maça gelmesi olasılığı kaçtır?   A) 3/4         B) 1/4         C) 1/8 D) 1/24        E) 1/108

19.  Bir kutuda 5 tanesi kırmızı, 4 tanesi Siyah olan aynı büyüklükte 9 kalem vardır. Kutudan rasgele 2 kalem alındığında, ikisinin de kırmızı kalem olmaması olasılığı nedir?   A) 5/9         B) 11/18         C) 7/9 D) 13/18      E) 2/3

20.  Bir torbada 1 den 4 e kadar numaralandırılmış 4 adet kart bulunmaktadır. Bu torbadan bir kart çekiliyor ve aynı anda bir madeni para atılıyor. Paranın tura veya torbadan çekilen karttaki sayının birden büyük olma olasılığı nedir?   A) 1/2     B) 3/8     C) 5/8     D) 7/8     E) 7/12

CEVAPLER;1-A,  2-A,  3-E,  4-E,  5-C,  6-B,  7-E,  8-B,  9-E,  10-C,  11-A,  12-E,  13-C,  

14-B,  15-C,  16-C,  17-B,  18-C,  19-B,  20-D

Read more

9.Sınıf Edebiyat Sorular Ve Cevapları Sayfa 94-99 Fırat Yayıncılık

1. Olay Çevresinde Oluşan Edebî Metinleri Tanıma ve Gruplandırma
(Masal ve Destandan, Hikâye ve Romana; Karagöz ve Seyirlik Oyunlardan Modern Tiyatro Metinlerine)
HAZIRLIK
1. Sınıfınıza getirdiğiniz metinleri okuyunuz. Okuduğunuz metinlerin birbirine benzeyen ve birbirinden farklı olan yönleri nelerdir? Belirleyiniz.
1.
2. Sınıfınıza getirdiğiniz Karagöz ve tiyatro metnini canlandırınız. Bu metinleri okurken ve canlandırırken yaptığınız etkinliklerde bir farklılık sezdiniz mi? Anlatınız.
2.
ÇÖZÜMLEME / İNCELEME
1. metin
BALIKÇI
GÜZELİ
1. Metindeki olay nedir? Belirtiniz.
1.

• Güzel olan balıkçının oğlunun mektepte okumaması
• Babasının yanında balık satmaya başlaması
• Sarayın önünde balık satarken saraydaki hanımın bunu görüp onunla evlenmek istemesi
• Hanımın balık aldıktan sonra fazlaca altın vermesi ve balıkçının babasının bu durumdan rahatsız olması
• Padişah kızının oğlana onunla evlenmek istemesini dile getirmesi ve oğlanın bir gün balıkçı olduğumu hatırlar ve başıma kalkarsın diye cevap vermesi
• Padişah kızının bu duruma itiraz etmesi
• Padişah kızının balıkçının oğlunun başına kakması
• Balıkçının oğlunun konuşmaması ve Mısır’a gitmesi
• Kızın da arkasında gitmesi
• Mısır padişahının padişah kızının idam ettirmesi
• Oğlanın inadından dönüp padişah kızıyla beraber tekrar dönmesi

2. a. Metindeki olay nerede ve hangi zamanda geçmektedir? Metindeki olayın geçtiği yeri ve yaşandığı zamanı belirtmede zorlandınız mı? Neden?
a. Metinde yaşanan zamanı belirtmekte elbette zorlanmaktayız. Masallarda mekan ve zaman belirtilmez.

b. Olay çevresinde oluşan metinlerde olay veya olay örgüsü bulunmalı mıdır? Niçin?
b. Bu tarz metinlerde en önemli unsur olaydır ve mutlaka bulunması gerekmektedir.

3. Balıkçı ve sultanın hangi ülkenin insanları olduğunu metinden öğrenebiliyor musunuz? Neden?
3. Nerde olduğunu bilemeyiz ama sultanın sadece Mısır’a gittiğini bilebilmekteyiz.

4. Metindeki olağanüstü olaylar nelerdir?
4. Sultanın kocasının balıkçı olduğunu başına kakınca balıkçı kocasının konuşma yeteneğini kaybetmesi
Geminin direğinin som altından olması ve yelkenlerinin atlastan ( ipekten) olması.

2. metin
MALÇI MERGEN

5. “Malçı Mergen” adlı metinde ve özette adı geçen yerleri haritadan gösterebilir misiniz? Neden?
5. Gösteremeyiz. Sanatsal metin oldukları için kurmaca metinlerdir.

6. “Malçı Mergen” adlı gerçeğe uymayan hangi olayları, durumları öğrendiniz?
6. Sıçanın otları yemesiyle eski halinden on kat daha iyi olması,
Malçı’nın da aynı ottan şifa bulması…
Altı kulaklı aygırın varlığı…
Atın sihirli olması ve konuşması ,
Atın Malçı’ya ad vermesi, kendi adını da değiştirmesi,
Malçı’nın şarkı söylemesiyle kurumuş yerlerin yapraklanması , ağaçların yapraklanmaya başlaması

7. Malçı’nın ve atının yetenekleri doğal bir durum mudur? Neden?
7. Yine aynı şekilde normal değildir, kurmaca gerçekliktir.

3. metin
O EN GÜZEL SEVGİ
8. İncelediğiniz metinlerin hangisinde tasvirlere yer verilmiştir? Metinlerden örneklerle soruyu cevaplandırınız.
8. Balıkçı Güzeli : “Bunun çok güzel, civan gibi bir oğlu varmış.”
Malçı Mergen : “ Ak ormanlık dağın koltuğunda , yer altı suyunun kenarında , sayılamayacak kadar mal besleyen dağ gibi serveti besleyen altı köşeli keçe evinde Aybıçı adlı bay yaşarmış…”
O en güzel sevgi : “Kırmızı ışıklı reklam yazıları ya da THY’nin o kocaman beyazlı , açık mavili reklamı bu sis içinde çok kötü gözüküyordu…”

9. Her üç metni, cümlelerinin yüklemleri açısından inceleyiniz. Cümlelerin hangi zaman kipleriyle bitirildiğini belirleyiniz. Edebî türlere göre cümlelerin zaman kipleri değişiyor mu? Belirtiniz.
9. Geçmiş zaman ekiyle kullanılmışlardır. Fakat anlatılan metinlere göre değişmektedir. Balıkçı güzelinde öğrenilen geçmiş zaman, Malçı Mergen’de öğrenilen geçmiş zaman, O en güzel sevgi metninde ise görülen geçmiş zaman kullanılmıştır.



4. metin
KARAGÖZ OYUNU
10. Bu bölümde incelediğiniz metinlerin benzer ve farklı yönleri nelerdir? Anlatmaya bağlı edebî metinlerin hangi türleri içinde yer alırlar? Açıklayınız.
10. Bu bölümde ele alınan metinlerin ortak özelliği olay çevresinde gelişen edebi metin olmaları ve olay, yer, zaman, kişi ve etrafında oluşmalarıdır. Farklılıkları ise diğer 3 metin anlatmaya bağlı metinken Karagöz Oyunu metni göstermeye bağlı edebi metin olmasıdır.

11. “Karagöz Oyunu” adlı metindeki olayın kişileri kimlerdir? Bu metinde niçin karşılıklı konuşmaya yer verilmiştir? İncelediğiniz diğer metinlerde karşılıklı konuşma verilemez miydi? Görüşlerinizi belirtiniz.
11. Karagöz ve Hacivat kişileridir. Göstermeye bağlı metin olduğu içindir. Çünkü burada diyaloglar önemlidir. Karışıklık olabilirdi.

5. metin
AH ŞU GENÇLER
12. İncelediğiniz metinlerden hangileri sahnede canlandırılabilir? Bu metinlerin hangisinde yay ayraç içinde açıklamalar vardır? Bu açıklamalar niçin verilmiştir?
12. Canlandırılabilir. Ayraç içindeki yerler okuyucuya kişilerin neler yaptığını tasvir eden bölümlerdir. Hikaye ve romandaki betimlemelerin işlevini yapar.

13. İncelediğiniz tiyatro metinlerini diğer üç metinden ayıran dil ve ifade farklılıklarını belirtiniz.
13. Diğer metinlerde anlatım ve ifadeler zihinde canlandırmaya yani tasvir yeteneğine uygunken tiyatro metni göstermeye uygundur. Birinde duygu ve düşünceleri ifade etmek gerekirken tiyatroda o duygu ve düşünceleri sahnede canlandırmaya uygundur.

14. “Ah Şu Gençler” adlı metindeki olay kaç kişi arasında geçmektedir? Karagöz metninde olayı niçin sadece iki kişi yaşamaktadır?
14. “Ah Şu Gençler” altı kişi arasında geçmektedir. Karagöz metninde ise olay örgüsü iki kişi arasında meydana geldiği için iki kişidir.

15. “Karagöz” metni ile “Ah Şu Gençler” metni arasında gördüğünüz farklılık ve benzerlikleri aşağıya yazınız. Bu metinlerin türü nedir? Bu metinler hangi sahne sanatında kullanılabilir? Belirtiniz.

Farklılıklar	Benzerlikler
Sahneleri farklıdır.	Göstermeye bağlı metindir
Karakterleri farklıdır	Olay, yer, zaman, kişi vardır.
Karagöz doğaçlama, Ah Şu Gençler yazılı metne dayanır.

14. Hazırlık bölümünde yaptığınız araştırmayı da kullanarak aşağıdaki tabloyu tamamlayınız.

TİYATRO TÜRLERİ
Geleneksel Tiyatro Türleri		Modern Tiyatro Türleri
Karagöz		Trajedi
Orta Oyunu		Komedi
Meddah		Dram
Köy Seyirlik Oyunu

ANLAMA – YORUMLAMA
1. “Balıkçı Güzeli” ve “Malçı Mergen” adlı metinlerde kullanılan unvanları aşağıya yazınız.Bu unvanlar günümüzde de kullanılıyor mu? Bu unvanlar metinlerde niçin kullanılmıştır?
1. Padişah, Sultan, Bay, Kağan , Hanım gibi unvanlar kullanılır ve bunlar kişileri özellikleriyle daha iyi tanıtmak için kullanılır.

2. “Balıkçı Güzeli”, “Malçı Mergen” ve “O En Güzel Sevgi” adlı metinlerdeki olaylar geçmiş zaman kipleriyle verilmiş. Siz bir olayı görseydiniz ya da duysaydınız hangi zaman kipiyle anlatırdınız?
2. Gördüğüm olay ise görülen geçmiş zaman (-di), duyduğum bir olay ise öğrenilen geçmiş zaman (-miş) olarak kullanırdım.

3. Okuduğunuz ilk üç metnin hangisinde günümüzde görebileceğiniz bir manzara betimlenmektedir?
3. O En Güzel Sevgi, günümüze yakındır.

4. Aranızdan, Karagöz ve Hacivat’ı canlandıracak iki arkadaşınızı seçiniz. Arkadaşlarınız, okuduğunuz metni canlandırsınlar. Metni okuduğunuzda mı yoksa canlandırılan oyunu seyrettiğinizde mi daha çok zevk aldınız? Neden?
4.

5. “Karagöz ve Hacivat” adlı metindeki “Hacivat” mı yoksa “Ah Şu Gençler” adlı metindeki “delikanlı” mı daha cahildir? Nedenleriyle açıklayınız.
5.

6. İncelediğiniz metinlerin özelliklerinden yola çıkarak anlatmaya bağlı edebî metinlerin hangi edebî türleri oluşturduğunu adlarını belirterek sıralayınız.
6. Anlatmaya Bağlı Edebi Metinler: Masal, Destan, Halk hikayesi, Mesnevi, Manzum hikaye, Hikaye , Roman, Fabl,
gibi türlerdir.

DEĞERLENDİRME
1. Aşağıdaki cümleleri, bu bölümde öğrendiğiniz bilgilere göre tamamlayınız.
a. Olay çevresinde oluşan EDEBİ metinler ANLATMAYA ve GÖSTERMEYE bağlı metinler olarak iki grupta incelenir.
b. Anlatmaya bağlı edebî metinler; masal, DESTAN, halk HİKAYESİ, hikâye ve ROMAN .
c. Göstermeye bağlı METİNLER, TİYATRO türlerini oluşturur.
ç. Geleneksel Türk tiyatrosu karagöz oyunu, KÖY seyirlik OYUNU gibi dallara ayrılır.
d. Tiyatro SAHNE sanatlarının bir dalıdır.

2. Anlatma ve gösterme sırasında dilde ve anlatılanların ifadesinde nasıl bir değişiklik olur?
2. Anlatmaya bağlı metinlerde tasvirleri daha ayrıntılı yapmalısınız. Göstermeye bağlı metinlerde ise o duygu ve düşünceleri sahnelenecek şekilde ortaya koymanız gerekir.

3. Aşağıdakilerden hangisi olay çevresinde oluşan edebî metinlerdendir?
A. Makale
B. Şiir
C. Deneme
D. Manzume
E. Gezi yazısı
CEVAP:D

4. Tiyatroda oyuncular, metni yazıldığı gibi canlandırmak zorunda mıdırlar? Niçin?
4. Hayır. Genelde yönetmen ve oyuncuların metinden çıkardıklarına göre değişir. Mesela herkes Hamlet eserini sahneye koymuştur ama herkes farklı şekilde aktarır.

5. Anlatmaya bağlı her metinde bir olay olmalı mıdır? Neden?
5. Kesinlikle olmalıdır. Çünkü olay çevresinde gelişen metinlerdir.

kaynak:http://edebiyatogretmeniyiz.com

Read more

9.Sınıf Edebiyat Sorular ve Cevapları Sayfa 105-112 Fırat Yayıncılık

Anlatmaya Bağlı Edebî Metinleri İnceleme Yöntemi
3. metin
AKSOYLU TİMSAHA KARŞI
Aisopos (Ezop)

4. metin
KOCA DUHA OĞLU DELİ DUMRUL’UN HİKÂYESİ
Anonim

b. “Aksoylu Timsaha Karşı” ve “Koca Duha Oğlu Deli Dumrul’un Hikâyesi” adlı metinlerin ortak yönlerini aşağıya yazınız.
b. Olağanüstü özellikler vardır.
İnsan dışındaki varlıklar eserlerde kişi olarak kullanılmıştır.
Olay örgüsü, yer, zaman ve kişi unsurundan oluşmuştur.
Edebi metin özellikleri gösterirler.
Kullanılan kelimeler mecaz ve yan anlamlıdır.
Bir anlatıcısı vardır.

c. Bu metinlerin anlam ve birimlerini belirleyiniz. Anlam birimlerini belirlerken olay, kişi, mekân unsurlarının metinde nasıl kullanıldıklarından hareket ediniz.
c. Kişi, mekan ve zaman unsurları birleşerek metin olay örgüsünü oluşturmuştur.

ç. Bu metinlerin anlam birimlerini belirlerken metnin hangi unsurlarının bir arada bulunması gerektiğini belirtiniz.
Ç. Olay örgüsü, yer, zaman, kişi…

d. Metnin anlam birimleri arasında nasıl bir ilişki vardır? Belirtiniz.
d. Bu anlam birimleri arasında en önemlisi olay örgüsüdür. Zaten bu metinlerin diğer ismi olay çevresinde gelişen edebi metinlerdir. Olay örgüsü;  yer, zaman ve kişinin birleşiminde oluşur.

e. Bu metinlerin olaylarını tespit edip metinlerin kaçar olay içerdiğini belirtiniz.
e. Birden fazla iç içe geçmiş durumdadır.

7. “Adaya Vapur” adlı metni okuyunuz. Metnin kenarlarında boş bırakılan yerlere paragraflardaki olayları yazınız.
7.İstanbul’da Adalara giden bir adamın vapur içindeki düştüğü durumu anlatır. Memur olmaya giden roman kahramanımız gittiği yerde nerde kalacağınız ve neler yapacağınız düşünürken bir güzel kız gelir ve ona gemini Adalar’a gidip gitmediğini sorar. O da bilemez, kızarır, utanır ve gemideki diğer insanlar komik duruma düşer.

8. Sınıfınızda dört gruba ayrılınız. “Adaya Vapur” metnindeki olayların nedenini ve bu olayların sonucunu bularak olay örgüsünü çıkarınız ve şemalaştırınız. Grup sözcüleri, gruplarının hazırladığı olay örgüsü şemasını tahtaya çizsin. Çizilen şemalardaki benzerlik ve farklılıkları bulunuz.
8.

• Çocuğun memur olarak atanması
• Gemiyle Adalar’a gitmesi
• Yol boyunca nerde kalacağını  ve akrabalarıyla ilgili durumları düşünmesi
• Kendisini bekleyen bütün belirsizliklere rağmen neşesini ve mutluluğunu koruması
• Şehirli güzel bir kızın buna bu gemi Adalar’a gidiyor mu diye soru sorması
• Cevap veremeyen kahramanımız utanması ve komik duruma düşmesi

9. “Aksoylu Timsaha Karşı”, “Koca Duha Oğlu Deli Dumrul’un Hikâyesi” ve “Adaya Vapur” adlı metinlerin yazarları gördükleri, duydukları vb. olayları konu olarak işlerken ne gibi değişikliklerle vermişlerdir? Metinlerden örneklerle açıklayınız.
9. “Aksoylu Timsaha Karşı”, “Koca Duha Oğlu Deli Dumrul’un Hikâyesi” ve “Adaya Vapur” yazarlar kendi hayatlarında gördükleri konuları eserlerine alırlarken olduğu gibi anlatmazlar. Onları kendi içlerinde değiştirerek kurgulayarak anlatırlar. Olduğu gibi anlatmak bilimsel ya da öğretici metinlerin  işi olarak göze çarpar. Ama yazarlar kurmaca gerçekliği kullanmak zorundadır.

10. “Adaya Vapur” adlı metindeki karşılaşma yaşanmamış olsaydı hikâyenin sonu aynı şekilde mi biterdi? Yazar kendi istediği gibi bir son oluşturabilmek için mi olay örgüsünü böyle düzenlemiştir? Tartışınız. Tartışmanız sonucunda hikâyelerde olay örgüsünün hangi amaçla düzenlendiğini belirtiniz.
10. Aynı şekilde yaşanmazdı. Çünkü yazar olayın sonucu bu karşılaşmaya bağlamıştır. Buna göre düzenlenmiştir. Hikayedeki olayların düzenlenme elbette ki bir şeyler öğretmek değil, olayları, durumları ve düşünceleri anlatıp estetik zevk vermek için yazılmıştır.

11. “Aksoylu Timsaha Karşı” adlı metinde olduğu gibi tilki ve timsahın soylarıyla, geçmişleriyle övünmeleri mümkün müdür? Bu metinde yazar, insanlarla ilgili hayal, tasarı ve izlenimlerini nasıl dile getirmiştir? İnsana özgü gerçekliğin bu metinde verilirken değiştirilip değiştirilmediğini tartışınız. Tartışmanız sonucu oluşan fikri tahtaya yazınız.
11.Mümkün değildir. Anlatılmak istenenin hayvanlar üzerinden alegori yapmıştır. İnsana özgü gerçeklik kişileştirme yoluyla ele alınmıştır.

12. “Aksoylu Timsaha Karşı”, “Koca Duha Oğlu Deli Dumrul’un Hikâyesi” ve “Adaya Vapur” adlı metinlerdeki olayların benzeri olaylar çevrenizde yaşanıyor mu? Bu olayları yaşayan insanlara benzer kişiler çevrenizde yaşıyor mu? Normal hayatta yaşanan gerçeklikle edebî metinlerde anlatılan gerçekliğin benzerlik ve farklılıklarını aşağıya yazınız.
12. “Aksoylu Timsaha Karşı”, “Koca Duha Oğlu Deli Dumrul’un Hikâyesi”  metinlerinde olay çevremizde rastlanmazken “Adaya Vapur” metnindeki olayın benzerine çevremizde rastlayabiliriz. Adaya Vapur metnindeki kişilere  var ama diğerlerini göremeyiz. Normal hayatın gerçekliği ile edebi metinlerin gerçekliği aynı olmaz. Normal hayattaki gerçeklik net ve nesnelken edebi metinlerdeki gerçeklik kurmaca olup göreceli yani özneldir. Yoruma açıktır.

13. Aşağıdaki tipler, “Aksoylu Timsaha Karşı”, “Koca Duha Oğlu Deli Dumrul’un Hikâyesi” ve “Adaya Vapur” adlı metinlerin hangisinde vardır? Karşısına yazınız.
13.
Yalan söyleyen, övünen : Aksoylu Timsaha Karşı
Dobra konuşan : Koca Duha Oğlu Deli Dumrul’un Hikâyesi
Sonunu hesaplamadan konuşan, cahil : Koca Duha Oğlu Deli Dumrul’un Hikâyesi
Geleceğe ilişkin hayalleri olan ama bazı insanlar yüzünden hayallerinden vazgeçen : Adaya Vapur

14. “Adaya Vapur” adlı metindeki gencin arkadaşı, olayların içinde hangi özelliğiyle yer almıştır? Buna göre “arkadaş”a tip mi karakter mi diyebilirsiniz? Nedenleriyle açıklayınız.
14. Olayların akışına yardımcı olmak amacıyla figüratif kadro olarak yer almaktadır. Burada arkadaş tip’tir. Çünkü bütün özelliği ile benzer nitelikteki insanlara tip denir. Yani buradaki insana benzer çok sayıda kişiyi görebilmekteyiz.

15. Aşağıdaki metinlerdeki olayların geçtiği mekânları aşağıya yazınız.
15.
Aksoylu Timsaha Karşı : Su boyunda
Koca Duha Oğlu Deli Dumrul’un Hikâyesi : Kuru bir çay  üzeri, ev gibi mekanlar…
Adaya Vapur :Gemi

Yazdığınız bu mekânların hangisini haritadan gösterebilirsiniz? Bu mekân metinde ayrıntılı olarak anlatılmış mıdır? Mekân bir binada mı, bir sokakta mıdır? Ayrıntılı olarak tasvir edilmiş midir? Niçin?
“Aksoylu Timsaha Karşı”, “Koca Duha Oğlu Deli Dumrul’un Hikâyesi”ndeki yerleri gösteremeyiz ama Adaya Vapur metninde izah edilen gösterebiliriz. Yine Adaya Vapur metninde ayrıntılı olarak anlatılmışken bu mekanlar diğer iki mekan tasvirler çok verilmemiş. (Olayların nerde geçtiği sorusuna yukarıda cevap verilmiştir.)

16. “Aksoylu Timsaha Karşı” adlı metindeki tilki ile timsahın su boyunda buluştuğu ve ikinci metindeki Deli Dumrul’un çayın üstüne köprü yaptırdığı zamanı gün, ay ve yıl olarak belirtiniz. Metinlerdeki zaman gerçek yaşamdaki zaman gibi niçin tarihe, saate dayanmıyor? Görüşlerinizi belirtiniz.
16. Hangi zaman diliminde olduğunu bilemiyoruz. Zaman kavramları saat, tarih olarak verilmemiştir.

17. “Koca Duha Oğlu Deli Dumrul’un Hikâyesi” adlı metnin kişileri, zamanı ve mekânı hakkındaki düşüncelerinizi yazılı olarak anlatınız, yazdığınız metni sınıfta okuyunuz.
17. Deli Dumrul, hikayenin gerçek kahramanıdır ve bütün olaylar onun etrafında şekillenir. Diğer karakterler ise asıl kahramanımıza yardımcı niteliğe sahip kişilerdir. Mekan kuru bir çayın üzerinde ve evde geçmektedir. Zaman ise net olarak bilinmemektedir.

18. “Adaya Vapur” adlı metindeki memur ile bir gündüz vakti İstanbul arasında bir bütünlük var mıdır? “Aksoylu Timsaha Karşı” adlı metindeki tilki niçin memur olma hayali kuramıyor? Açıklayınız.
18. Aksoylu Timsaha Karşı metnindeki insana ait gerçeklik insan dışındaki varlıklarla ifade edildiği için onlar memur olma hayali kuramazlar. Adaya Vapur metnindeki kişilerse günümüzdeki insanlarla uyum sağlamaktadır.

19. Aşağıdaki şemayı “Adaya Vapur” adlı metne göre doldurunuz.
Olay: Memur olma hayali bir gencin birilerinin yapmış olduğu davranışlar yüzünden hayallarin vaz geçip vaz geçmeme durumunda bir gencin hikayesi
Kişi / Kişiler: Genç, güzel kız, teyze, vapurdaki diğer insanlar, gencin arkadaşı
Zaman: Yaz mevsimi
Mekân: İstanbul , Adalar, Gemi ,Sirkeci

Şemaya yazdığınız ögeler olmasaydı hikâyedeki iletide ne gibi eksiklikler olurdu? Açıklayınız.
Kişi, yer, zaman birleşip olay örgüsünü meydan getirir. Bu üç özellikten bir eksik olursa olay örgüsü eksik kalır ve üç özellikten biri değişirse  olay örgüsü de kendiliğinden değişir.

Read more

9.Sınıf Edebiyat Sorular ve Cevapları Sayfa 112 -120 Fırat Yayıncılık

Anlatmaya Bağlı Edebî Metinleri İnceleme Yöntemi
6. metin
BOŞ BİLGİ
20. “Boş Bilgi” adlı masalın olaylarını ve temel çatışmasını bularak aşağıya yazınız.
20. Pin Man isimli gencin en büyük tutkusu kimsenin yapmadığı işi yapmaktır. Bunun için ne yaparım diye düşünürken ejderha yapmaya karar verir. Birinden bunun eğitimini alır. Beş yıl boyunca çok ağır koşullarda bu işi yapar ama bu işi öğrendikten sonra işe girmek isterr. Şehre geldiğinde  bir tüccar ne işi yapabileceğini sorar. Ejderha avcılığı yapacağını söyleyince kimse böyle bir ihtiyacı olmadığı için işsiz kalır.
Temel Çatışma: Faydalı ve Faydasız Bilgi

21. Sıraladığınız olaylardan ve masalın başlığından yola çıkarak masalı meydana getiren birimlerin ortak paydası nedir? Bulunuz. Bulduğunuz ortak paydayı metnin teması diyebilir misiniz? Niçin?
21.  Olay örgüsü, yer, zaman, kişi , anlatım ve temel çatışmadır. Bütün bunlar başlıkla birlikte temayı ele verir.

7. metin
KOCAÖKÜZ’ÜN ÖLÜMÜ
22. “Koca Öküz’ün Ölümü” adlı metnin temasını ve bu temayı besleyen düşünceleri aşağıya yazınız.
22. Teması          “Koca Öküz’ün  Ölümü”dür. Bu temayı besleyen düşünceleri olay örgüsünün hikayenin başından  sonuna kadar öküzün kaybolması ve ölüsünün bulunması üzerine kurulmuştur.

23. “Koca Öküz’ün Ölümü” adlı metinden, yazıldığı dönemdeki köylülerin yaşamı hakkında neler öğrendiniz? Bu bilgiler metnin temasıyla hangi yönlerden ilişkilidir?
23. Hayvancılıkla geçiniyorlar, fakir bir yaşamaları var. Yaşamları kendi yetiştirdikleriyle sağlayan insanlar. Öküzün ölümü fakir olan aileyi çok etkilemiştir çünkü ellerinde en önemli varlıklardan biridir ki temayı ve köylülerin yaşamını birbirinden ayrı düşünemeyiz.

24. “Boş Bilgi” ve “Koca Öküz’ün Ölümü” adlı metinlerin hangisinin teması döneminin sosyal yaşamını ve düşünce tarihini daha iyi yansıtmaktadır? Nedenleriyle açıklayınız.
24. Koca Öküz’ün Ölümü daha iyi yansıtmıştır. Çünkü diğer metinde anlatılan daha evrensel bir konu olup hemen hemen her devirde boş bilgi konusuna değinilebilir ama Koca Öküz’ün Ölümü metninde konu ve tema sadece o dönemin sosyal yaşamı anlatmaktadır.

25. “Alişimin Kaşları” ve “Bin Bir Gece Masalları” adlı metinleri okurken metinlerdeki olayları kimlerin gördüğüne dikkat ediniz. Olayları gören kişinin anlatımıyla metinlerin altındaki boşluklara birer paragraf ekleyerek hikâyeyi ve masalı devam ettiriniz.
25.
8. metin
ALİŞİMİN KAŞLARI
9. metin
BİN BİR GECE MASALLARI

26. “Alişimin Kaşları” adlı metnin anlatıcısı yazar mıdır? Anlatıcı kurmacanın içinde varlığı söz konusu olan bir kişi midir? Tartışınız. Tartışmanız sonucunda belirlediğiniz anlatıcıyı tahtaya yazınız.
26. Edebî metinlerde anlatıcı, kurmacanın sınırları içinde varlığından söz edilen kişidir. Anlatıcı, yazar ile kurmaca metin arasındaki kişidir.

27. “Bin Bir Gece Masalları” adlı metnin anlatıcısı Şehrazat mıdır, masalı yazıya geçiren kişi midir? Bu metni birinci tekil kişi ve ikinci tekil kişinin ağzından anlatınız. Anlattığınız metin, masalın anlatımına niçin benzemedi? Görüşünüzü belirtiniz.
27.  Burada anlatıcı Şehrazat’ın ağzından anlatan kişidir. Şehrazat değildir. Üçüncü bir şahıstır. Bu metni birinci tekil kişi ve ikinci tekil kişinin ağzından anlatılamaz; çünkü  o merkezli bir anlatım kullanılmıştır.

10. metin
ANNE KALBİ
I. “Yüksekkaldırım’da hayat başlamıştı. Dükkânının camlarını temizleyen bir radyocu, gazetesini aldı, çayını söyledi, simitçiyi beklemeye başladı. Tünelden, sıcak sıcak bir makine kokusu yayıldı.”
(c. Paragraftaki anlatıcı, bir kamera tarafsızlığıyla olup biteni ifade ediyor. Gözlemci, anlatıcının bakış açısıyla olayı anlatıyor. n )

II. “Alaaddin’in anası böylece satmak için lambayı alıp gidecekken onu pek kirli bulmuş ve Alaaddin’e ‘Oğlum, ilkin pek kirli olan bu lambayı temizleyeyim; böylece daha parlak olur, daha da fazla para getirir!’ demiş.”
(a. Paragraftaki anlatıcı her şeyi biliyor. İlahî bakış açısıyla olayı anlatıyor. )

III. “Tam on iki yıldır senden haber alameyordum. Ah, ne kadar özledim seni… Geceleri hep düşüme giriyorsun… Ağlayıp duruyorum akşam sabah, garip garip, ‘Ahmed’im, yavrum!’ diye diye.”
(b. Paragraftaki anlatıcının bilgisi, kahramanların birinin bilgisiyle sınırlıdır. Kahraman, anlatıcının bakış açısıyla olayı anlatıyor. n)

28. Yukarıdaki paragrafların anlatımını a, b, c seçeneklerinde verilen bilgilerle eşleştiriniz.
a. Paragraftaki anlatıcı her şeyi biliyor. İlahî bakış açısıyla olayı anlatıyor. n
II. “Alaaddin’in anası böylece satmak için lambayı alıp gidecekken onu pek kirli bulmuş ve Alaaddin’e ‘Oğlum, ilkin pek kirli olan bu lambayı temizleyeyim; böylece daha parlak olur, daha da fazla para getirir!’ demiş.”

b. Paragraftaki anlatıcının bilgisi, kahramanların birinin bilgisiyle sınırlıdır. Kahraman, anlatıcının bakış açısıyla olayı anlatıyor. n
III. “Tam on iki yıldır senden haber alameyordum. Ah, ne kadar özledim seni… Geceleri hep düşüme giriyorsun… Ağlayıp duruyorum akşam sabah, garip garip, ‘Ahmed’im, yavrum!’ diye diye.”

c. Paragraftaki anlatıcı, bir kamera tarafsızlığıyla olup biteni ifade ediyor. Gözlemci, anlatıcının bakış açısıyla olayı anlatıyor.
I. “Yüksekkaldırım’da hayat başlamıştı. Dükkânının camlarını temizleyen bir radyocu, gazetesini aldı, çayını söyledi, simitçiyi beklemeye başladı. Tünelden, sıcak sıcak bir makine kokusu yayıldı.”

29. “Alişimin Kaşları”, “Bin Bir Gece Masalları” ve “Anne Kalbi” adlı metinlerin hangisine tasvirlere hangisinde tahlillere, hangisinde açıklamalara yer verilmiştir? Metinlerin anlatıcıları bu anlatım tekniklerini kullanırken dile nasıl bir değer yüklemişlerdir?
“Matbaanın kapısındaki gürültü biraz hafifledi.”
“Boğaz vapurları diğer yandan köprüye yaslanmışlar, tatlı bir sabah uykusuna dalmışlardı.”
“Amanın dünyalar benim oldu.”
“… selam göndermişsin.”
29 Bunlar dile mecazi anlamlar yüklemiştir. Bunların yapılmasındaki amaç anlatılan kişi, eşya ya da duruma karşı detayları daha iyi anlatmaktır.

30. Yukarıdaki cümlelerde koyu yazılmış kelimeler hangi anlamlarda kullanılmıştır? İncelenen metinlerde dilin hangi işlevi ön plana çıkmıştır? Özellikle “Anne Kalbi” adlı metinde sizin duygularınızı etkileyen cümleler var mıdır? Böyle anlatımda dil hangi işlevdedir? “Anne Kalbi”, “Bin Bir Gece Masalları” ve “Alişimin Kaşları” adlı metinleri birbirinden ayıran dil özellikleri nelerdir?
30. Heyecan Bildirme işlevinde kullanılmıştır. Kullanılan kelimelerle anlatıcının kullanmış olduğu ifadeler bu üç metni birbirinden ayırır. Mesela Bin Bir Gece Masalları’nda anlatım diğerlerinden farklıdır.

31. Bildiğiniz bir yeri anlatınız. Anlatımınızda “Alişimin Kaşları” adlı metindeki gibi benzetmeler, mecazlar, çok anlamlı, yan anlamlı kelimeler kullandınız mı? Sizce metinlerin dili konuştuğunuz dilden ne gibi farklılıklar gösteriyor? Metinlerden örnekler vererek soruyu cevaplandırınız.
31. Cevabı size kalmış…

32. “Alişimin Kaşları” ve “Anne Kalbi” adlı metinleri tabloda verilen ölçütlere göre inceleyiniz. Metinlerden bu ölçütlere uyan örnekler bularak yazınız. Örnek bulamadığınız bölümü boş bırakınız.
32.

Ölçütler	Alişimin Kaşları	Anne Kalbi
Ünlemlere ve yansıma seslere yer verilmiş.		xxx
Deyimler,   tamlamalar, kalıplaşmış sözler kullanılmış.	xxx
Çok anlamlı kelime ve kelime grupları   kullanılmış.	xxx
Yöresel konuşma dilini veren   kelimeler kullanılmış.		xxx
Sıfatlar kullanılmış.	xxx	xxx
Benzetmeler   yapılmış.	xxx	xxx
Duyguları ifade eden kelimeler kullanılmış.		xxx
Kurallı cümleler kurulmuş.	xxx
Haber cümleleri kullanılmış.	xxx
Sebep sonuç bildiren cümleler kullanılmış.		xxx

11. metin
KALEVALA
33. “Kalevala” adlı metinde şiir ve düz yazının birlikte kullanılmasının nedeni ne olabilir?
33. Bir destan özelliği taşır. Destanlar en eski metinlerdir. Anlatımın olduğu yerler düzyazıyken ozanların dile getirildiği bölümler şiir şeklinde söylenerek anlatıma akıcılık ve etkileyicilik kazandırılmıştır.

34. “Kalevala” adlı metindeki olaylar, olayları yaşayan kişiler hangi olağanüstü özelliklere sahiptir? Metindeki olağanüstü özellikler metnin oluşturulduğu tarihî dönemdeki insanların yaşayışları ve inançları hakkında hangi bilgileri edinmenizi sağladı?
34. “Gökyüzünde yaşayan hava tanrıçası İlmatar, sudan ve rüzgârdan hamile kalır. Coşkun denizlerin sularında yıllarca çalkalanır, ıstırap çeker. Efsanevi bir kuş, İlmatar’ın dizine yuva yapar ve yumurtalarını buraya bırakır. Yumurtalar kırılınca denize dökülür. Yumurtaların parçalarından gökyüzü, güneş, ay ve bulutlar oluşur. İlmatar da yeryüzünü yaratır. Otuz yıl sonra ölümsüz ozan Vainamoinen (Veynemöynen)’i doğurur.”
Yukarıda anlatılan bölüm bunun olağanüstü bir metin olduğunu gösteriyor. Hangi dönemde yazıldığı ve yaşadığı dönemle ilgili bilgiye gelince destanlar mitolojik dönemde yazılırlar , toplumların ilkel döneminde dile getirilirler.

35. a. “Kalevala Destanı”, Elias Lönnrot tarafından 1827-1837 yılları arasında Fin topraklarında derlenmiş ve 1849’da yayımlanmıştır. Sizce destandaki olaylar 1800’lü yıllara mı yoksa daha önceki yıllara mı aittir? Bunu nereden anladınız?
a. Daha önceki yıllarda aittir. Çünkü buradaki olağanüstü özellikleri dile getirmek için insanların mitolojik dönemde yaşaması gerekir. İlkel toplumlarda meydana gelir. Özellikle dünyanın  bir kuş yumurtasından yaratıldığı fikri bu ilkel dönemin zihniyetini gösterir.
Kaynak:http://edebiyatogretmeniyiz.com

Read more

12. Sınıf Edebiyat Sorular ve Cevapları Sayfa 40 - Ben Ne Biçim Adamım

Sayfa 40  fıkra

1.       "Ben Ne Biçim Adamım" adlı metnin teması: İnsanın kendini tanımaması

1.Etkinlik

a)giriş: Kendini anlamaya çalışanın olup olmadığı sorulmuş

  Gelişme:  geçmişte kendini tanım adına yapılmış uygulamalar ve insanın dış dünyayı anlamak için yaptığı çalışmalar, kendini tanımamanın doğurduğu sonuçlar  anlatılmış.

Son uç : İnsanın kendini bilmesiyle birçok sorunun cevabını bulacağı anlatılmış.

b) Her birim metnin temasını ortay koyan  bir özellik taşımaktadır.

2. Sokrates, eski Greklerin Delf Mabedinde yazılı olan  “Ey insan kendini bil” sözünü çok tekrar edermiş.

Saint Augustin: insanlar dağarlın zirvelerini, denizlerin dalgalarını, büyük nehirleri ve engin okyanusları temaşa etmek için seyahat ederler fakat en büyük mucize olan kendi kendilerini görmeden gelip geçerler.

Gustave Flabert : Kimse kimseyi anlamıyor.

Bu görüşler insanın kendini tanımada yeterli adımı atmadığını dile getiriyor. Bu düşünceler günümüzde de güncelliğini korumaktadır.

3.Hasta, muayene,dost medihleri, düşman hükümleri, temaşa etmek, ıcığını cıcığını çıkarmak, insan muamması…..bu kelime türleri ve kavramlar metnin türü ve temasıyla ilgilidir. Fıkrada günlük dilin sadeliğini görürüz.

4.  bu sayılan anlatım biçimleri metinde kullanılmıştır. Hem öğretici hem duygusal hem de mizahi anlatım unsurları görülmektedir.

5.

 Peyami  Safa’nın Edebi Kişiliği

Yazın yaşamına 20. Asır'daki öyküleriyle başlayan Peyami Safa, tam 43 yıl, hemen hiç ara vermeden Türkiye'de yayımlanan hemen tüm gazete ve dergilerde çeşitli zamanlarda fıkra, makale ve romanlarını yayımlamış, son derece verimli bir yazar olmuştur. Kendi kendini yetiştirmiş bir kişi olan Peyami Safa, çağın düşünce akımlarıyla ilgilenmiş, siyasal sorunlar karşısında tavır almış, bu yüzden Türk basınında derin izler bırakan polemiklere girişmiştir. Bunlar arasında en ünlüleri Nâzım Hikmet, Nurullah Ataç, Sabiha ve Zekeriya Sertel ve Aziz Nesin'le yaptığı kalem kavgalarıdır.

İlk uzun öyküsü Gençliğimizi 1922 yılında Peyami Safa, para kazanmak amacıyla yazdığı kimi yapıtlarında, ilk defa ağabeyi İlhami Safa'nın takma ad olarak kullandığı annesinin Server Bedi adını benimsemiş, bu takma adla 80'e yakın ün vermiştir. Bunlar arasında en sevilenler Cingöz Recai macera romanları ile Cumbadan Rumba'ya adlı romanı olmuştur.

Peyami Safa, Türk kültür yaşamında yayımlandığı yıllarda hayli etkili olmuş Hafta, Kültür Haftası (1936 - 21 sayı) ve Türk Düşüncesi (1953 - 1960, 63 sayı) dergilerini çıkarmıştır.

6. Yazar, eserlerinde psikolojik tahlillere  yer verir.  İnsanın iç dünyasını yansıtmada  başarılı bir yazardır. Bu metin de insan psikolojisi ile ilgili bir metindir.

 

2.       ETKİNLİK.

A.

	ANA DÜŞÜNCE
DİL VE KÜLTÜR	DİL VE KÜLTÜRÜN TOPLUM AÇISINDAN ÖNEMİ
ÜSKÜP’TE TÜRK EVLERİ	ÜSKÜP’TE TÜRK KÜLTÜRÜNÜ YANSITAN ESERLERİN ÖNEMİ
BİR HATIRA	ATATÜRK’ÜN  TÜRK TARİHİNİN ARAŞTIRILMASINA VERDİĞİ ÖNEM
BEN NE BİÇİM ADAMIM?	İNSANIN KENDİNİ TANIMADIĞI

 

B.Bu temalar günümüz metinlerinde de ele alınıp işlenen kon ular arasındadır.

c. metinlerdeki düşünceler başka iletişim araçlarıyla da ifade edilebilir.

 

Cumhuriyet Döneminin sosyal, siyasi, kültürel ve	Tarihi Unsurlarıyla ilişkisi
Dil ve Kültür	Cumhuriyet döneminde Türk kültürünün araştırılması için ciddi çalışmalar yapılmıştır.
Üsküp’te Türk Evleri	Tarih ve kültür alanındaki çalışmaları yansıtıyor
Bir hatıra	Atatürk2ün Türk  tarihine verdiği önemi yansıtıyor.
Ben Ne Biçim insanım?	Sosyoloji ve psikoloji alanındaki çalışmaları destekliyor.

 

7. metinlerin her biri farklı bir türün özelliklerini gösteriyor. Dolayısıyla metnin türü ile  metnin anlatımı arsında direk bir ilişki vardır.

Anlatım Özellikleri( Açıklık, duruluk, akıcılık ve tutarlılık)
Dil ve Kültür	Açık, yabancı kelime ve kavramlar az, akıcı bir anlatım kullanılmış, düşünceler tutarlı bir şekilde ortaya konmuştur.
Üsküp’te Türk Evleri	Açık, yabancı kelime ve kavramlar az, akıcı bir anlatım kullanılmış, düşünceler tutarlı bir şekilde ortaya konmuştur.
Bir Hatıra	Açık, yabancı kelime ve kavramlar az, akıcı bir anlatım kullanılmış, düşünceler tutarlı bir şekilde ortaya konmuştur.
Ben ne Biçin Adamım?	Açık, yabancı kelime ve kavramlar az, akıcı bir anlatım kullanılmış, düşünceler tutarlı bir şekilde ortaya konmuştur.

 

Metnin bağlı olduğu gelenek
Bir Gece Yarısı	Cumhuriyet dönemi deneme geleneği
Dil ve kültür	Cumhuriyet dönemi makale geleneği
Üsküp’te Türk Evleri	Cumhuriyet dönemi gezi yazısı geleneği
Bir Hatıra	Cumhuriyet dönemi hatıra geleneği
Ben Ne Biçim Adamım?	Cumhuriyet dönemi fıkra  geleneği

 

 

Deneme	Ø  İnsanı ilgilendiren her şey denemenin konusu olabilir.Konu sınırlaması yoktur. Ø  Denemeci bilgiçce bir tutum takınmaz,okuyucu ile sıcak bir iletişime geçer. Ø  Deneme yazarı ,yazısını konuşma havası içinde yazar. Ø  Deneme makalede olduğu gibi öne sürülen bir görüşü ,bir düşünceyi kesin ve değişmez bir sonuca bağlamaz. Ø  Deneme yazarı konusunu işlerken bir düşünceden diğerine geçer
Makale	• Düşünsel plânla yazılır. • Yazar anlattıklarının doğruluğuna güvenmeli, anlattıklarını bir mantık çerçevesine oturtabilmelidir. Her anlattığı, önceki anlattıklarıyla çelişmemelidir. • İşlenen konu kendinden önceki söylenmişlerden, yazılmışlardan ayrı olmalıdır. • Okuyucuya konunun önemini kavratabilmek için örnekleme, karşılaştırma, tanık gösterme gibi nesnel verilerden yararlanmalıdır.
Gezi Yazısı	Ø  İnsanı ilgilendiren her şey denemenin konusu olabilir.Konu sınırlaması yoktur. Ø  Denemeci bilgiçce bir tutum takınmaz,okuyucu ile sıcak bir iletişime geçer. Ø  Deneme yazarı ,yazısını konuşma havası içinde yazar. Ø  Deneme makalede olduğu gibi öne sürülen bir görüşü ,bir düşünceyi kesin ve değişmez bir sonuca bağlamaz. Ø  Deneme yazarı konusunu işlerken bir düşünceden diğerine geçer.
Hatıra	1 - Yaşanmakta olanı değil, yaşanmış bir konuyu anlatır. 2 - İnsan belleğinde iz bırakan olay ve olguları anlatır 3 - Tarihsel gerçeklerin öğrenilmesine katkı yaptığı için tarihçilere ışık tutar. 4 - Tanınmış, bilim, sanat ve politika adamlarının yaşamlarını çalışma ve araştırmalarını anlatır. 5 - Yazarın unutulmasını istemediği gerçekleri kalıcı kılar. 6 - Geçmiş birinci kişinin ağzından kişisel yargılar ve yorumlarla verilir.
Fıkra	Düşünce yazılarıdır. Giriş, gelişme ve sonuç şeklinde bölümleri vardır. Toplumu yakından ilgilendiren günlük olaylar işlenir.Konu kısa, yüzeysel; ama ustaca bir üslupla işlenir.Konu hakkında bilgi vermek değil, okuru düşündürmek esastır.Yazar kişisel görüşlerini ileri sürdüğü için ispatlama gereği duymaz.Serbest bir üslubu vardır, okuyucuyla içten bir bağ kurularak rahat bir anlatım yolu izlenir.Etkileyici bir anlatım kullanılır.Kolay anlaşılan ve okunan gazete yazılarıdır.Örneklemeden olabildiğince yararlanılır.

Read more