11. Sınıf Türk Edebiyatı Sayfa 154 Soruları ve Cevapları ( Yıldırım Yayınları )

Sayfa 154
4. Etkinlik

• Sınıfta üç grup oluşturulur ve grup sözcüleri belirlenir. Birinci grup, Üç Cereyan ve Bırak Beni Haykırayım adlı metinlerde anlatılanlardan hareketle bu metinlerin yazılma amacını belirler; ikinci grup da bu amaçlardan yola çıkarak Millî Edebiyat Dönemine ait fikrî ve edebî faaliyetlerin ortak amaçlarını tespit eder. Üçüncü grup ise bu sonuçlardan hareketle Millî Edebiyat Dönemi sanatçılarının ortaya koyduğu duygu ve düşüncelerin, 1911 sonrası Türk edebiyatında "millî devlet" ve "milletleşme" çevresinde ileri sürülen fikirler, başvurulan anlatım ve metin türleri etrafında nasıl gelişip yaygınlaştığını tartışır, grup sözcüleri de elde edilen sonuçları tahtaya yazar.

Üç Cereyan adlı metin öğretici metindir. Yazılış amacı bilgi vermek için yazılmıştır.

 Bırak Beni Haykırayım  adlı metin edebi metindir. Edebi metinler sanat ve estetik kaygıyla yazılır.

Bırak Beni Haykırayım adlı metinde verilmek istene mesaj vatanseverlik ve özgürlük temasıdır. Vatanın ı milletini seven bir insan ne olursa olsun vatanı için her türlü fedakârlığı yapmalıdır.

Bu dönemde yazılan metinlerin ortak amacı milli bir edebiyat oluşturma çabasıdır.

Bu amaç doğrultusunda birçok faaliyet gerçekleştirilmiştir. İlk olarak 1911 de Genç Kalemler dergisinde Yeni Lisan adında bir makale kaleme alınmış ve burada dilin sadeleşmesi konusunda ortak bir bildiri yayınlanmıştır.  Ömer Seyfettin’inin kaleme aldığı bu metinde dilde sadeleşmeye gidilmesi, yabancı kelime ve dil kurallarının dilden atılması gibi önemli kararlar hayata geçirilmeye başlanmıştır.

·         Gelişen şartlar Türk aydınlarını yeni bir oluşum itmiştir. Bu arayışlar sonunda milli edebiyat kavramını ortaya çıkarmıştır.

• Siz de bu sonuçlardan yola çıkarak Millî Edebiyat Dönemine ait fikir hareketleri ile birtakım arayışların, "millî devlet" fikri ve endişesi etrafındaki oluşumu konusunda çıkarımlarda bulununuz ve bunları arkadaşlarınızla paylaşınız.


5. Etkinlik

•Sınıfta iki grup oluşturulur ve grup sözcüleri belirlenir. Üç Cereyan ve Bırak Beni Haykırayım adlı metinlerden yola çıkarak birinci grup, Millî Edebiyat Dönemine ait eserlerdeki ana fikir ve temaların ilişkili olduğu alanları; ikinci grup, bu dönemdeki her edebî ve fikrî etkinliğin ulus-devlet hâline gelme kaygısı etrafında birleşip birleşmediğini tartışır, grup sözcüleri de elde edilen sonuçları tahtaya yazar.

Bu dönemin roman ve hikâyelerinde  Siyasi kavgalar, Türkçülük, yanlış Batılılaşma, kuşaklar arası çatışma, geri kalmışlık, eğitimsizlik, cehalet, yoksulluk gibi konular;

Şiirlerde ise doğa ve yurt güzellikleriyle birlikte yurtseverlik, kahramanlık konuları işlenmiştir.

Bu temalar  ulus-devlet  kavramları etrafında birleşmiştir. Balkanlardaki ayrılıkçı hareketler ve Fransız ihtilaliyle başlayan milliyetçilik hareketleri Türk aydınlarını da etkilemiş ulus- develt fikri ortay çıkmaya başlamıştır.

6. Etkinlik

"İslamlaşmak fikrinin mürevvici "Sırat-ıMüstakim, Sebilürreşad"; Türkleşmek fikrinin mürevvici "Türk Yurdu" mecmualarıdır. Dikkat olununca bu üç cereyanın da hakiki ihtiyaçlardan doğmuş olduğu görülür.

•Üç Cereyan adlı metnin orijinalinden alınan yukarıdaki cümlelerden ve Bırak Beni Haykırayım adlı metinden hareketle Millî Edebiyat Dönemine ait metinlerde; sosyal, tarihî, fikrî ve ilmî temaların sade bir dille, doğal bir söyleyiş ve anlatımla ifade edilip edilmediğini belirleyip bunun nedenlerini tartışınız. Ulaştığınız sonuçları sözlü olarak belirtiniz.

6.Etkinlik

Bu metinlerde dil ağırdır. Arapça ve Farsça dil kaideleri kullanılmıştır. Daha önceki dönemlerde oluşturulan edebi değerlerin etkisi bu dönemde de varlığını bir süre devam ettirmiştir. Kısacası ağır bir dil kullanılmasının sebebi önceki dönemlere ait edebi anlayışlardır.

7. Etkinlik

•Sınıfta iki grup oluşturulur ve grup sözcüleri belirlenir. Yapılan araştırmadan birinci grup, "millî edebiyat" ve "milliyetçi edebiyat" kavramlarının anlamlarını tartışıp aralarındaki farklılıkları belirler. İkinci grup ise buradan hareketle Bırak Beni Haykırayım adlı şiirle yukarıdaki Uçun Kuşlara şiiri dil, anlatım ve içerik bakımından karşılaştırıp hangisinin milliyetçi edebiyat ürünü olarak tanımlanabileceğini tartışır, grup sözcüleri de ulaşılan sonuçları tahtaya yazar.

Milli edebiyat: kendi değerleri etrafında bir edebiyat oluşturma çabasını ifade eder.

Milliyetçi edebiyat:  Millet düşüncesini ön plana çıkaran edebiyat anlamı taşımaktadır.

Milli edebiyat geçmişten günümüze oluşturulan değerleri esas alır, kendi öz değerlerini eserlerde işlemeyi benimser.  milliyetçi edebiyat ise milli, kavmi unsurları öne çıkaran duygu ve düşünceleri esas alır.

Uçun Kuşlar Milli edebiyat anlayışını, Bırak Beni Haykırayım adlı metin ise milliyetçi edebiyat anlayışını ifade eder.

Bu yazı http://www.edebiyatfatihi.net/ sitesinden alınmıştır. Kaynak siteyi ziyaret etmeyi unutmayın